Νέο «ράλι» ανατιμήσεων αναμένεται να ξεκινήσει από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Την ίδια στιγμή, παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι μέτρα τύπου Market Pass δεν επαρκούν για να αντιμετωπιστεί η τεράστια ακρίβεια που απλώνεται σε όλη την ελληνική επικράτεια καθώς ο πληθωρισμός στα τρόφιμα καλά κρατεί εδώ και 17 συνεχόμενους μήνες με διψήφι ποσοστό.
Από τον Μάρτιο του 2022 μέχρι και σήμερα ο πληθωρισμός στα τρόφιμα ξεπερνάει σταθερά το 10% και συνεχίζει ανοδικά με διψήφια ποσοστά. Συνολικά, ο πληθωρισμός στα τρόφιμα κινείται θετικά επί 26 συνεχόμενους μήνες, ήτοι από τον Ιούνιο του 2021!
Κύκλοι του λιανεμπορίου τροφίμων αναφέρουν στον Οικονομικό Ταχυδρόμο πως μέσα στον επόμενο μήνα αναμένεται νέος γύρος αυξήσεων, οι οποίες εκτιμάται να φθάσουν έως και 10% σε αρκετά είδη, επιβαρύνοντας ακόμη περισσότερο τους καταναλωτές που «βλέπουν» το εισόδημά τους να ροκανίζεται.
Χειροτερεύει η κατάσταση
Στην Ελλάδα η κατάσταση είναι χειρότερη από την Ευρώπη, όπως φαίνεται από τα στοιχεία της Eurostat. Η εκτίμηση της ευρωπαϊκής υπηρεσίας αναφορικά με τον πληθωρισμό του Ιουλίου, έδειξε άνοδο του δείκτη τιμών καταναλωτή στην Ελλάδα κόντρα σε ό,τι συμβαίνει στις περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης, ενώ εμφανίζει την Ελλάδα ως τη χώρα με την υψηλότερη μηνιαία αύξηση τιμών στο 24,5% με δεύτερη χώρα την Εσθονία που οι αυξήσεις δεν ξεπερνούν το 7,2%.
Ενδεικτικό είναι ότι τον Ιούλιο σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο πληθωρισμός τροφίμων στην Ελλάδα που βρέθηκε στο 12,2% ήταν 1,4 μονάδες υψηλότερος από αυτόν της Ευρωζώνης ο οποίος ήταν στο 10,8%. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μηνιαία αύξηση μεταξύ των κρατών – μελών, της τάξης του 3,5%, και αποτελεί αύξηση κατά 2,1% σε σχέση με τον Μάιο.
Στην Ελλάδα σε σύνολο 60 κατηγοριών τροφίμων και ποτών οι τιμές, μέσα σε ένα εξάμηνο, αυξήθηκαν σε 52 κατηγορίες, ενώ μόνο σε 8 κατηγορίες καταγράφηκαν μειωμένες τιμές της τάξης 2-4%. Οι ανατιμήσεις των τροφίμων κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού κυμάνθηκαν από 5 έως 17% και με αύξηση ρεκόρ 41% στα φρούτα.
Βασικό ζήτημα αποτελεί η αντιμετώπιση του φαινομένου σε συνάρτηση με την ενίσχυση των εισοδημάτων των πολιτών. Η κυβέρνηση της ΝΔ φαίνεται να προκρίνει τη χρονική επέκταση του market pass μέχρι το τέλος του χρόνου, κάτι που όμως προφανώς και δεν αρκεί, καθότι τα κύματα ακρίβειας είναι τεράστια. Μάλιστα, εκπρόσωποι του λιανεμπορίου και της βιομηχανίας επιμένουν πως απαιτείται παρέμβαση στο θέμα του ΦΠΑ, με έμφαση στα είδη πρώτης ανάγκης καθώς μόνο έτσι μπορεί να ανακουφιστούν άμεσα τα νοικοκυριά.
Μήνυμα Σκρέκα και έλεγχοι
Να βάλουν «πλάτη» για την στήριξη των νοικοκυριών έναντι των πληθωριστικών πιέσεων κάλεσε πάντως πριν από λίγες ημέρες τα σούπερ μάρκετ ο υπουργός Ανάπτυξης Κώστας, στη διάρκεια συνάντησης που είχε με την Ένωση Σούπερ Μάρκετ. Στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών της κυβέρνησης για στήριξη των καταναλωτών ζητήθηκε από τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ:
-Να περιληφθεί στο «Καλάθι του Νοικοκυριού» τουλάχιστον ένα επώνυμο προϊόν ανά κατηγορία, εφ’ όσον διαθέτει προϊόν στην εν λόγω κατηγορία.
-Να καθιερωθεί 2ο σημείο πώλησης ιδιαίτερης προβολής για τα προϊόντα του «Καλαθιού του Νοικοκυριού» σε καταστήματα σούπερ μάρκετ όπου είναι χωροταξικά εφικτό.
-Να διασφαλιστούν προσιτές τιμές σχολικών ειδών εν όψει της έναρξης της νέας σχολικής περιόδου (υπενθυμίζεται ότι τα σχολικά είδη έχουν ενταχθεί στην περίμετρο εφαρμογής του Νόμου 4818/2021 με την επιβολή πλαφόν στο μεικτό περιθώριο κέρδους ώστε να μην είναι μεγαλύτερο ανά μονάδα από εκείνο προ της 31ης Δεκεμβρίου 2021).
Επιπλέον, στη συνάντηση εκφράστηκε η πρόθεση της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Ανάπτυξης να επικοινωνεί τόσο μέσω τόσο της ψηφιακής πλατφόρμας e-katanalotis όσο και με άλλους τρόπους τα προϊόντα για τα οποία οι προμηθευτές θα ανακοινώσουν μόνιμη μείωση, μεγαλύτερη από 5% στους επίσημους τιμοκαταλόγους τους, μέχρι τέλος του 2023.
Όπως επισήμανε, το υπουργείο Ανάπτυξης, ταυτόχρονα με τους αυστηρούς ελέγχους σε όλα τα προϊόντα για το μεικτό περιθώριο κέρδους, σε εφαρμογή του Νόμου 4818/2021, την ισχύ του οποίου παρέτεινε έως το τέλος του 2023, με έμφαση στα σχολικά και τα προϊόντα αλευροποιίας, κατέθεσε «δέσμη θετικών προτάσεων, λογικών και εφαρμόσιμων, που είναι βέβαιο ότι θα ωφελήσουν τους καταναλωτές και κυρίως τους πιο ευάλωτους».
Σημάδια απαισιοδοξίας
Πάντως, τα «σημάδια» σε σχέση με το τι μέλλει γενέσθαι είναι αποθαρρυντικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Ιούνιο οι τιμές παραγωγού στα κρέατα κατέγραψαν αύξηση 13,5% σε σύγκριση με πέρυσι, ενώ στα υπόλοιπα προϊόντα της ζωικής παραγωγής, όπως είναι για παράδειγμα τα τυροκομικά και τα γαλακτοκομικά, οι τιμές παραγωγού σημείωσαν αύξηση 29,5%.
Παράλληλα, ο γενικός δείκτης τιμών εκροών στη γεωργία – κτηνοτροφία, στον οποίο αποτυπώνονται οι τιμές παραγωγού, αυξήθηκε τον Ιούνιο του 2023 κατά 30,6%, ενώ τον Ιούνιο του 2022 σε σύγκριση με τον Ιούνιο του 2021 είχε αυξηθεί κατά 9,8%, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ. Ειδικά ο υποδείκτης τιμών φυτικής παραγωγής αυξήθηκε τον Ιούνιο του 2023 κατά 34,1% και διαμορφώθηκε στις 157,3 μονάδες.
Πέρα από το ελαιόλαδο, η λιανική τιμή του οποίου προβλέπεται ότι μπορεί να ξεπεράσει τα 10 ευρώ ανά κιλό, και την εκτόξευση των τιμών σε φρούτα και λαχανικά, οι τιμές παραγωγού σε σειρά άλλων προϊόντων αποτελούν προάγγελο υψηλών πληθωριστικών πιέσεων. Η τιμή του πρόβειου γάλακτος (πρόκειται για τιμές χωρίς επιδοτήσεις) είναι κατά 34% υψηλότερη σε σύγκριση με το 2022, κάτι που συνεπάγεται πολύ υψηλές τιμές στη φέτα και σε άλλα τυριά, στα κτηνοτροφικά φυτά οι αυξήσεις είναι της τάξεως του 10,6%, μετά μια αύξηση 29,9% το 2022, στα αυγά 18,4% και στις πατάτες 27,2%.
Ανησυχητικές ενδείξεις υπάρχουν και από την πλευρά των εισαγόμενων βιομηχανικών προϊόντων. Αν και σε ετήσια βάση ο δείκτης τιμών εισαγωγών στη βιομηχανία υποχώρησε τον Ιούνιο κατά 19,4%, εμφάνισε οριακή αύξηση 0,5% σε σύγκριση με τον Μάιο του 2023, την πρώτη αύξηση μετά 7 μήνες συνεχόμενης πτώσης.
