Στην ξαπλώστρα ή την ψάθα, στη θάλασσα ή στο βουνό, στο ξενοδοχείο ή στο κάμπινγκ, το καλοκαίρι έχει πάντα μια σταθερά: την ανάγνωση. Ξεκούραστοι και απαλλαγμένοι από την πίεση της καθημερινότητας, βιβλιοφάγοι και χαλαροί αναγνώστες αναζητάμε το τέλειο βιβλίο (ή μάλλον τα τέλεια βιβλία) που θα βρουν μια θέση στη βαλίτσα μας και θα προσθέσουν τα δικά τους νοερά ταξίδια στις θερινές μας αποδράσεις.
Αναστάσης Βιστωνίτης, Μάρκος Καρασαρίνης, Λαμπρινή Κουζέλη, Γρηγόρης Μπέκος, Φίλιππος Φιλίππου και Βαγγέλης Χατζηβασιλείου διάβασαν την πρόσφατη παραγωγή σε ελληνική και ξένη λογοτεχνία, αστυνομικά, παιδικά, βιογραφίες, δοκίμια, Ιστορία, ποίηση και graphic novels και παρουσίασαν τους καλύτερους τίτλους της χρονιάς μέσα από «Το Βήμα της Κυριακής». Ανάμεσά τους βρίσκουμε τη δική μας ιδανική συντροφιά για τις ημέρες του θέρους και της ραστώνης.
Χρησιμοποιήστε το μενού για να μεταφερθείτε απευθείας στην κατηγορία που σας ενδιαφέρει:
- Ελληνική Λογοτεχνία
- Αστυνομική Λογοτεχνία
- Ξένη Λογοτεχνία
- Προσωπικές αφηγήσεις
- Δοκίμια
- Ιστορία
- Παιδική λογοτεχνία
- Ποίηση
- Graphic Novel
Ελληνική Λογοτεχνία
Γιάννης Σιώτος, Μάνα πατρίδα, κακιά μητριά
Εκδόσεις Καστανιώτη, 2023, σελ. 464, τιμή 18€
Οι σημερινές ανάγκες για ιστορικές εξηγήσεις των γεγονότων του 1922 έχουν αλλάξει τα μάλα: οι ανάγκες όχι μόνο των ιστορικών ερευνητών, που ιδίως μετά την επέτειο των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή στάθηκαν συστηματικά στις κατοπινές συνέπειές της, αλλά και των μυθιστοριογράφων, που αρχίζουν πλέον να παρακολουθούν και να ζωντανεύουν την παρατεταμένη κρίση την οποία αντιμετώπισε το ελληνικό πολιτικό σύστημα όταν καράβια με τις πιο διαφορετικές εθνικές σημαίες ξεκίνησαν να μεταφέρουν επί μήνες τους πρόσφυγες προς κάθε γεωγραφικό σημείο της Ελλάδας.
Αυτή την κίνηση – και αυτή τη ρευστή και μεταβατική ιστορική στιγμή – εγκλωβίζει και αποτυπώνει στον αφηγηματικό του χρόνο το μυθιστόρημα του Γιάννη Σιώτου Μάνα πατρίδα, κακιά μητριά (εκδ. Καστανιώτη), ενταγμένο στη χορεία της μυθιστορηματικής παραγωγής που αντλεί τη μυθοπλαστική της ύλη από ιστορικές πηγές ή μάλλον που προβάλλει τα υλικά των ιστορικών της πηγών σε μυθοπλαστικό πεδίο.
Βασισμένος σε ιστορικά δεδομένα του Τύπου της δεκαετίας του 1920 και σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές ιστορικών αρχείων, με κοφτό, αδιακόσμητο λόγο και με ρεαλιστικές, σκληρές σκηνές, ο Σιώτος, που δουλεύει μέχρι και σήμερα ως δημοσιογράφος εξειδικευμένος στα οικονομικά, ξέρει από πρώτο χέρι την αξία των αριθμών.
Φτιάχνοντας τους χαρακτήρες τριών ξένων δημοσιογράφων (καλύπτουν στην Ελλάδα τις καθημερινές εξελίξεις των γεγονότων από τον Αύγουστο του 1922 μέχρι και τον Αύγουστο του 1923), προκειμένου να παρακάμψει τις άμεσες, συναισθηματικού τύπου εθνικές εμπλοκές, αλλά και να φωτίσει την εσωτερική κρίση μέσω της αναγωγής της σε διεθνές επίπεδο, ο συγγραφέας συγκεντρώνει ψυχρά, δίκην απογραφής, τους αριθμούς των προσφύγων που μετακινούνται στην Ελλάδα με τα καράβια, ξεπερνώντας μέσα σε έναν χρόνο το ένα εκατομμύριο ψυχές.
Ευάγγελος Αυδίκος, Δρολάπι
Εκδόσεις Εστίας, 2023, σελ.296, τιμή 16€
Τρία ζευγάρια έρχονται αντιμέτωπα με τον εαυτό τους και με τους άλλους και όλα πρέπει να ξεκινήσουν από την αρχή: όπως όταν πέφτει μια καταρρακτώδης βροχή και με τις ποσότητες του αέρα και του νερού έρχεται η ώρα να αλλάξουν τα πάντα.
Χ.Α. Χωμενίδης, Η δίκη Σουάρεφ
Εκδόσεις Πατάκη, 2023, σελ 424, τιμή 19,90€
Ενας μεγαλέμπορος μουσικών οργάνων αποφασίζει να αποκαλύψει το έγκλημα που διέπραξε προ πολλών ετών, αλλά η πράξη έχει παραγραφεί και έτσι ξεκινάει ένας χορός από σκευωρίες και μυστικά που ελέγχουν με χιούμορ αλλά και έντονη κριτική διάθεση τα καθημερινά πεπραγμένα της κοινωνίας μας.
Βασίλης Δανέλλης, Ο άνθρωπος που έχασε τον εαυτό του και άλλες αληθινές ιστορίες
Εκδόσεις Καστανιώτη, 2022, σελ. 192, τιμή 15€
Ενας επίδοξος συγγραφέας προσπαθεί να σώσει τη Δουλτσινέα του Δον Κιχώτη και οι εκπλήξεις διαδέχονται η μια την άλλη. Εκπλήξεις που συνεχίζονται σε όλα τα κείμενα του τόμου, φέρνοντας στην επιφάνεια έναν άκρως επινοητικό και φαντασιώδη κόσμο.
Η.Χ. Παπαδημητρακόπουλος, Οβολός
Εκδόσεις Κίχλη, 2023, σελ.128, τιμή 11€
Η παιδική ηλικία αποτελεί το κυρίαρχο μοτίβο της συλλογής του Ηλία Παπαδημητρακόπουλου, που επανέρχεται ύστερα από καιρό, στο πλαίσιο της συστηματικής επανέκδοσης του έργου του. Καμία από τις κακοτοπιές (νοσταλγία και συναισθηματισμός) που είναι πιθανόν να επιφυλάσσονται σε μια τόσο δύσκολη θεματική επιλογή δεν επιβαρύνει τη δουλειά του συγγραφέα.
Ελσα Κορνέτη, Δωμάτια με δόντια και άλλες κοφτερές ιστορίες
Εκδόσεις Μελάνι, 2023, σελ. 176, τιμή 12€
Με ήρωες που έχουν μάθει να σπαράζουν από τον φόβο τους, αλλά και να ελίσσονται ποικιλοτρόπως, προκειμένου να επιπλεύσουν πάση θυσία, η Ελσα Κορνέτη δημιουργεί μια εποποιία της καθημερινής ζωής, προβάλλοντας το αναπάντεχο και το απρόσμενο ως συστατικά στοιχεία της ατομικής εμπειρίας.
Ανδρέας Μήτσου, Ο καουμπόης του Αλίμου
Εκδόσεις Καστανιώτη, 2023, σελ. 160, τιμή 15€
Ηρωες που έρχονται αντιμέτωποι με το παράξενο, το απρόβλεπτο και το παράλογο, μέσω μιας απροσδόκητης και έκκεντρης γραφής, και προσπαθώντας να το πολεμήσουν και να το ξεπεράσουν, καταλήγουν να βασιστούν σε ξεχασμένες παρακαταθήκες του παρελθόντος. Κι αν το πετύχουν, είναι πιθανόν να κερδίσουν μια καινούργια ζωή.
Γιώργος Κουτσούκος, Μικρές αποστάσεις
Εκδόσεις Κίχλη, 2023, σελ. 104, τιμή 11,60€
Ενός είδους συνέχεια του προηγούμενου ατμοσφαιρικού Ενυδρείου (2014) είναι η νέα νουβέλα του Κουτσούκου, με τους πρωταγωνιστές και εδώ να αναζητούν τον έρωτα στην Αθήνα του 2015 και τον αναγνώστη να τους ακολουθεί σε συναντήσεις και περιπλανήσεις στην πόλη, με τις μεγάλες αποφάσεις να εξαρτώνται από τις συνθήκες της καθημερινότητας και τον λόγο κυρίαρχο.
Χρήστος Οικονόμου, Πες της
Εκδόσεις Πόλις, 2023, σελ. 144, τιμή 14€
Μια ανθρωπογραφία, με όλες τις ποικιλίες της, μέσα από τα μάτια μιας κούριερ που σε στιγμιαίες συναντήσεις ακούει θραύσματα ιστοριών ζωής, αντιλαμβάνεται το τραγικό καταστάσεων, τις σκέφτεται και κάποτε παρεμβαίνει. Μέσα από την παρατήρηση συγκροτείται μια φιλοσοφία ζωής που συνοψίζεται ίσως στην επωδό: «Πες της σ’ αγαπάω πολύ και δεν θα το ξανακάνω».
Μιχάλης Μοδινός, Τα θαύματα του κόσμου
Εκδόσεις Καστανιώτη, 2023, σελ. 224, τιμή 16€
Παγκοσμιοποίηση, ανάπτυξη, περιβάλλον, η Ελλάδα και ο κόσμος είναι θέματα που επανέρχονται στο μυθιστορηματικό σύμπαν του Μοδινού με ματιά εξωστρεφή και κριτική. Σε τούτα τα διηγήματα, αποστασιοποιημένος και ενίοτε σαρκαστικός, παρακολουθεί τους κοσμοπολίτες χαρακτήρες του στην επαφή με άλλες κουλτούρες κάποτε να ανακαλύπτουν θαύματα και άλλοτε να χάνουν τον εαυτό τους.
Λουκία Δέρβη, Ακούω φωνές
Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2023, σελ. 176, τιμή 13,30€
Στο διήγημα επιστρέφει η συγγραφέας με είκοσι ιστορίες στις οποίες ακούγονται διάφορες φωνές, ανθρώπων καθημερινών αλλά και χαρακτήρων της λογοτεχνίας, που ο λόγος τους αποτυπώνεται με μια ποικιλία τρόπων (θεατρικός διάλογος, επιστολή, ημερολογιακή καταγραφή), καθώς χειρίζονται τα μείζονα, την απώλεια, τη ματαίωση, τη μοναξιά, τις εκκρεμότητες της ζωής χωρίς να χάνουν μια ιδέα ελπίδας.
Βαγγέλης Ραπτόπουλος, Ερωτες, έρωτες, έρωτες
Εκδόσεις Κέδρος, 2023, σελ. 288, τιμή 15€
Ενα ζευγάρι, μαζί και χώρια από την εφηβεία, ώσπου τους χωρίζει ο θάνατος. Εφιαλτικές ιστορίες έρωτα ως βιωματικό αφηγηματικό υλικό στις συζητήσεις μιας αντροπαρέας. Η προσμονή ενός παιδιού στη σκιά μιας νοσηρής κληρονομικότητας. Η ερωτική σχέση μιας γυναίκας με τον έφηβο γιο του συντρόφου της. Δώδεκα όψεις του έρωτα και της επιθυμίας.
Πέτρος Μάρκαρης, Η εξέγερση των Καρυάτιδων
Εκδόσεις Κείμενα, 2023, σελ 336, τιμή 17,99€
Ο Κώστας Χαρίτος, διευθυντής Ασφάλειας Αττικής, με προϊσταμένη του Τμήματος Ανθρωποκτονιών για πρώτη φορά μια γυναίκα διερευνούν τρεις γυναικοκτονίες. Οσα απασχολούν την ελληνική κοινωνία σήμερα βρίσκουν θέση στο πρόσφατο μυθιστόρημα του Πέτρου Μάρκαρη στο οποίο κινούνται άστεγοι, καταληψίες και ξένοι επενδυτές που φτάνουν στην Ελλάδα για να αξιοποιήσουν τους αρχαιολογικούς χώρους με την τεχνητή νοημοσύνη.
Βίκυ Τσελεπίδου, 120 γραμμάρια
Εκδόσεις Νεφέλη, 2022, σελ. 176, τιμή 13,30€
Κληρονομιές, αγοραπωλησίες, κατοχυρώσεις δικαιωμάτων… Οι συμβολαιογραφικές πράξεις στην ξύλινη νομική ορολογία μοιάζουν στραγγισμένες από τη ζωή που τις προκάλεσε. Ωστόσο, στο μυθιστόρημα 120 γραμμάρια (εκδ. Νεφέλη) της Βίκυς Τσελεπίδου, που παραπέμπει στις κίτρινες ριγωτές κόλλες 120 γραμμαρίων των συμβολαιογραφικών πράξεων, κάθε πράξη ξετυλίγει μια ιστορία, ψυχογραφεί ολόκληρες γενιές και τάξεις.
Στο σκηνικό του επαρχιακού συμβολαιογραφικού γραφείου ένας ναυτικός παραγγέλνει ένα πληρεξούσιο για την κοπέλα του στη στεριά, τη ρίζα του. Κάποιος άλλος θέλει να κατοχυρωθεί ως ο αποκλειστικός ονοματοθέτης του μετεωρίτη που έπεσε στο αγροτεμάχιό του. Ενας κληρονόμος θέλει να πληροφορηθεί την αξία του αμπελιού που δεν θα πουλήσει σε εκείνον που χρόνια το καλλιεργούσε γιατί δεν θέλει άλλοι να πιάνουν το χώμα του πατέρα του.
Εχοντας πέντε βιβλία στο ενεργητικό της από την πρώτη της εμφάνιση με τα διηγήματα Ελενίτ (2014), η Τσελεπίδου πειραματίζεται διαρκώς με τη μικρή και τη μεγάλη φόρμα. Φαίνεται ωστόσο ότι την έλκει η ψηφίδα, οι μικροϊστορίες που αθροιστικά και από απόσταση συνθέτουν ένα συνολικό αφήγημα. Κάτοικος Ξάνθης, συμβολαιογράφος στο επάγγελμα, επιστρέφει εδώ σε θέματα και τρόπους του Ελενίτ – υπάρχει και εκεί το αφηγηματικό πλαίσιο της συμβολαιογραφικής πράξης – και της ψηφιδωτής νουβέλας Φιλελλήνων (2018).
Για την απόδοση του πολύχρωμου κοινωνικού ψηφιδωτού δοκιμάζει διαφορετικούς τρόπους έκφρασης (πρωτοπρόσωπη αφήγηση, υπηρεσιακή επιστολή, χειρόγραφη διαθήκη, νομικός λόγος, προφορική ομιλία, ιδιωματική γλώσσα κ.ά.) και διαφορετικά τυπογραφικά στοιχεία.
Ωστόσο, η συμβολαιογράφος στης οποίας τους φακέλους ρίχνουμε ματιές αφήνει τον λόγο των πελατών της ασχολίαστο. Αποκτά φωνή αναπλαισιώνοντας τις αφηγήσεις μόνο στην τελευταία ιστορία, που την αφορά προσωπικά. Αφαιρετική, μικροσκοπικού χαρακτήρα, με πολλά cut, η αφήγηση δεν έχει κεντρικούς χαρακτήρες και συνεκτική πλοκή.
Τη σύνθεση καλείται να κάνει ο αναγνώστης κάνοντας zoom out. Από την απόσταση της εποπτικής ματιάς του το ατομικό, το μικρό, το εμπαθές ή το παράλογο γίνονται στοιχεία της ελληνικής παθολογίας και η συγγραφέας τοποθετείται στην παράδοση των πεζογράφων που χρησιμοποίησαν τον όρο μυθιστόρημα ιδιοσυγκρασιακά, με την έννοια της συμπεριληπτικής εικόνας της ελληνικής κοινωνίας.
Αστυνομική Λογοτεχνία
Richard Osman, Η σφαίρα που αστόχησε
Εκδόσεις Ψυχογιός, 2023, σελ 364, τιμή 15,54€
Οι τέσσερις υπερήλικοι ερασιτέχνες ντετέκτιβ της «Λέσχης της Πέμπτης», Ελίζαμπεθ, Τζόις, Ρον και Ιμπραΐμ, προσπαθούν να εξιχνιάσουν τη δολοφονία μιας θρυλικής μορφής της δημοσιογραφίας. Η δημοσιογράφος σκόπευε να αποκαλύψει παράνομα κυκλώματα με διασυνδέσεις και η Ελίζαμπεθ ενδέχεται να σκοτώσει ή να σκοτωθεί, ενώ συναντιέται με έναν παλιό πράκτορα της KGB.
Βίκυ Χασάνδρα, Μαύρη άσφαλτος
Εκδόσεις Bell, 2023, σελ. 334, τιμή 15,50€
Ο Αλεξ είναι ιδιωτικός ερευνητής, ενώ παράλληλα εργάζεται σ’ ένα μπαρ. Σύντροφός του είναι η Εφη, αλλά στο μυαλό του κυριαρχεί η Κλέλια, μια πελάτισσα, ζωντανή και νεκρή. Ξαφνικά, παίρνει έναν κίτρινο φάκελο με απειλητικό μήνυμα. Ποιος του στήνει παγίδες; Πρόκειται για ατμοσφαιρικό νουάρ που παραπέμπει στην ταινία Ψυχώ του Αλφρεντ Χίτσκοκ.
Caryl Ferey, Ζουλού
Εκδόσεις Αγρα, 2023, σελ 450, τιμή 18€
Ο Αλι Νιούμαν της φυλής των Ζουλού υπηρετεί στην αστυνομία του Κέιπ Τάουν και ερευνά τη δολοφονίας μιας λευκής κοπέλας. Μαζί με τους συνεργάτες του κυνηγούν λευκούς και μαύρους εγκληματίες, ενώ ο συγγραφέας μιλάει για το παρόν και το παρελθόν της Νότιας Αφρικής, τους Αφρικάνερς, το Απαρτχάιντ και τον Νέλσον Μαντέλα.
Κώστας Θ. Καλφόπουλος, Ο,τι αρχίζει ωραίο τελειώνει με φόνο
Εκδόσεις Καστανιώτη, 2023, σελ. 160, τιμή 10€
Στα λαϊκά νουάρ διηγήματα του Κώστα Καλφόπουλου προβάλλουν ο αστυνόμος Μπέκας του Μαρή, ο επιθεωρητής Μαιγκρέ του Σιμενόν, διαπράττονται εγκλήματα στο Αμβούργο και στην Κρήτη και σχεδιάζεται μια ληστεία στην Αθήνα. Αναφορές στο Κουκάκι, τον Παναθηναϊκό, τη δικτατορία των συνταγματαρχών, τα λαϊκά περιοδικά, τον κινηματογράφο και την αμερικανική νουάρ λογοτεχνία.
Ντονάτο Καρρίζι, Ο Υποβολέας
Εκδόσεις Πατάκη, 2023, σελ. 538, τιμή 19,90€
Εξι ακρωτηριασμένα αριστερά χέρια βρίσκονται θαμμένα σε ένα δάσος. Τα πέντε φαίνεται να ανήκουν σε εξαφανισμένα κορίτσια. Την υπόθεση αναλαμβάνει η αστυνομικός Μίλα Βάσκες, η οποία συνεργάζεται με τον εγκληματολόγο Γκόραν Γκαβίλα. Οι δυο τους ανακαλύπτουν πως τα εγκλήματα γίνονται δι’ αντιπροσώπου, πάντως ο τόπος όπου τοποθετούνται δεν είναι η Ιταλία.
Santiago Gamboa, Η νύχτα θα είναι μεγάλη
Εκδόσεις Διόπτρα, 2023, σελ. 522, τιμή 17,70€
Κολομβία. Μετά τη λήξη του εμφυλίου πολέμου, και ενώ η αντάρτικη οργάνωση FARC έχει παραδώσει τα όπλα, σε μιαν επαρχία μια ομάδα αγνώστων επιτίθεται σε ένα κομβόι αυτοκινήτων και υπάρχουν νεκροί. Τι είναι; Παραστρατιωτικοί ή ναρκέμποροι; Τι ρόλο παίζει στην υπόθεση η ευαγγελική εκκλησία; Μια ματιά στη σύγχρονη ιστορία της Κολομβίας.
Jo Nesbo, Ματωμένη σελήνη
Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2023, σελ. 620, τιμή 19,90€
Τo τελευταίο μυθιστόρημα του διάσημου νορβηγού συγγραφέα αστυνομικής λογοτεχνίας Γιου Νέσμπε (1960), το Ματωμένη σελήνη (εκδ. Μεταίχμιο), είναι απολύτως χαρακτηριστικό του λογοτεχνικού ύφους και των τεχνασμάτων του. Σε αυτό, ανιχνεύονται όλα τα γνωρίσματα της γραφής του, τα οποία αντιγράφουν αρκετοί ομότεχνοί του ανά τον κόσμο, μεταξύ αυτών και Ελληνες, επειδή νομίζουν πως έτσι οι ιστορίες τους θα γίνουν αξιανάγνωστες.
Ο Νέσμπε αφηγείται μια ακόμα υπόθεση με ήρωα τον εμβληματικό Χάρι Χόλε – πρώην αστυνομικό –, ο οποίος μετά τον θάνατο της γυναίκας του βρίσκεται στην Αμερική και επιστρέφει στο Οσλο για να εξιχνιάσει τις δολοφονίες δύο νεαρών γυναικών, της Σουζάνε και της Μπερτίνε.
Ενας από τους υπόπτους είναι ο μεγιστάνας κτηματομεσίτης Μάρκους Ρόε, ο οποίος θέλει να προσλάβει τον Χόλε ως ιδιωτικό ερευνητή για να αποδείξει την αθωότητά του. Εκείνος αρχικά αρνείται, αλλά τελικά εμπλέκεται στη σκοτεινή υπόθεση, που αναλαμβάνουν αστυνομικοί και οι συνεργάτες τους στην ιατροδικαστική υπηρεσία, όπως η Ρουμάνα Αλεξάντρα, η οποία γοητεύεται από αυτόν. Καθώς όλοι θεωρούν ότι δράστης των δολοφονιών – νεκρή πέφτει και η σύζυγος του Μάρκους Ρόε – είναι ένας ψυχοπαθής σίριαλ κίλερ, μαθαίνουμε την ύπαρξη κάποιου Πριμ, ενός νεαρού με προβλήματα, ο οποίος επισκέπτεται τον ασθενή θείο του σε κάποιο νοσοκομείο.
Απορία: ο νοσηλευόμενος είναι θείος ή πατέρας του νεαρού; Το Πριμ δεν είναι το κανονικό του όνομα, έτσι αποκαλεί τον εαυτό του, αυτός είναι ο δολοφόνος.
Στο μυθιστόρημα ο Νέσμπε πραγματεύεται τη σεξουαλικότητα των ανθρώπων, ανδρών και γυναικών, μα και την ενδοοικογενειακή σεξουαλική βία, αλλά και τη χρήση ναρκωτικών.
Η λύση του αινίγματος των δολοφονιών ανδρών και γυναικών βρίσκεται στο τρίγωνο μεταξύ εκδίκησης, τιμωρίας και ψυχικών τραυμάτων.
Σαντρόνε Ντατσιέρι, Ρήγας Καρό
Εκδόσεις Πατάκη, 2023, σελ. 572, τιμή 19,90€
Η επιτυχία της σκανδιναβικής αστυνομικής λογοτεχνίας έχει ωθήσει πολλούς συγγραφείς ανά τον κόσμο να δανείζονται στοιχεία από τους σουηδούς και τους νορβηγούς ομοτέχνους τους. Ενας από αυτούς, ο Ιταλός Σαντρόνε Ντατσιέρι (Κρεμόνα, 1964), σεναριογράφος το επάγγελμα, στο μυθιστόρημά του Ρήγας Καρό (εκδ. Πατάκη) βάζει την ηρωίδα του, την Κολόμπα Καζέλι, πρώην αστυνομική υποδιευθύντρια, να εμπλέκεται σε μια παράξενη ιστορία: βρίσκει στην αποθήκη του σπιτιού της έναν αυτιστικό νεαρό, τον Τόμμυ, σε κατάσταση σοκ, γεμάτο αίματα. Εχει προηγηθεί μια τρομερή χιονοθύελλα που πλήττει την περιοχή, στην Κεντρική Ιταλία. Σύντομα, η Κολόμπα ανακαλύπτει ότι ο νεαρός είναι ο μοναδικός επιζών μιας οικογενειακής σφαγής, στην οποία δολοφονήθηκε ο ελληνικής καταγωγής εύπορος Αριστείδης Μελάς και η ιταλίδα σύζυγός του. Η Κολόμπα έχει βιώσει μια φοβερή εμπειρία, κάποιος άγνωστος επιχείρησε να τη σκοτώσει, ενώ απήγαγε τον αγαπημένο της φίλο, τον Ντάντε, έναν ιδιοφυή κυνηγό εξαφανισμένων ατόμων. Πριν από χρόνια, η ίδια σκότωσε έναν σκοτεινό τύπο με την ονομασία Πατέρας, απαγωγέα και κατά συρροήν δολοφόνο. Ωστόσο, μέχρι να βρει τον Ντάντε, κινδυνεύει από άνδρες που δεν διστάζουν να πυροβολήσουν εναντίον της, ενώ για να επιτύχει τον σκοπό της συνεργάζεται με ομάδες αστυνομικών. Στο πρώτο εισαγωγικό κεφάλαιο, απολύτως σκανδιναβικό, η Κολόμπα βρίσκεται με τον Ντάντε, μια σκοτωμένη κοπέλα και τον Λέο, ο οποίος βυθίζει ένα μαχαίρι στην κοιλιά της. Ποιος είναι ο Λέο; Γιατί διαβάζουμε στο ίδιο κεφάλαιο πως δεν υπήρξε ποτέ; Το κύριο όμως ερώτημα είναι: ποιος κρύβεται πίσω από τον άνθρωπο που αποκαλείται «Ρήγας Καρό»; Το τέλος είναι αναπάντεχο. Στην υπόθεση εμπλέκονται επίσης ιδρύματα για αυτιστικά παιδιά, φυλακές και κρατούμενοι, ιδιωτικοί στρατοί και εταιρείες ασφαλείας.
Κλαίρη Θεοδώρου, Τρεις ερωτήσεις
Εκδόσεις Ψυχογιός, 2023, σελ. 420, τιμή 18,80€
Ο αστυνομικός επιθεωρητής του Βερολίνου Μάρκους Κέλερ με τη συνάδελφό του Βανέσα αναλαμβάνουν να εξιχνιάσουν μια σειρά άγριων δολοφονιών. Ολες συνδέονται με το Ανατολικό Βερολίνο και το Τείχος. Η έρευνα αποκαλύπτει διπλούς πράκτορες της Στάζι, παράνομους έρωτες, αμαρτίες γονέων και παιδιά θύματα. Στο μυθιστόρημα υπάρχουν στοιχεία από τη σκανδιναβική αστυνομική λογοτεχνία.
Gunnar Staalesen, Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ
Εκδόσεις Διόπτρα, 2023, σελ. 428, τιμή 10,99€
Στη Νορβηγία εκδίδονται και νουάρ μυθιστορήματα που δεν ανήκουν στη «σκανδιναβική» αστυνομική λογοτεχνία. Οπως αυτό με τον ιδιωτικό ντετέκτιβ Βαργ Βέουμ, ο οποίος ερευνά την εξαφάνιση της τρίχρονης Μέτε πριν από είκοσι πέντε χρόνια. Η πλήξη στους γάμους, τα ελεύθερα ήθη και το σεξ μεταξύ ενηλίκων μπορούν να γίνουν αιτίες κακών εξελίξεων.
Τάσος Παπαναστασίου, Το σπάσιμο
Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2023, σελ. 288, τιμή 15,50€
Ο αστυνόμος Απτόσογλου ερευνά μια υπόθεση οικογενειακής βίας στη Θεσσαλονίκη. Σύντομα ανακαλύπτει ένα κύκλωμα εμπορίας ανθρώπων, συγκεκριμένα γυναικών, με κεντρική ηρωίδα και θύμα την Τάνια από την Οδησσό. Στην ιστορία εμπλέκονται άνθρωποι του οργανωμένου εγκλήματος, της πολιτικής, της δημοσιογραφίας και του νόμου.
Νικόλας Ζηργάνος, Επιχείρηση «Νόστος»
Εκδόσεις Τόπος, 2023, σελ. 436, τιμή 16€
Ενας γνωστός αρχαιοπώλης πεθαίνει κάτω από ύποπτες συνθήκες, ενώ ο αποτυχημένος δημοσιογράφος Αλέξης Καρράς ερευνά το παγκόσμιο δίκτυο αρχαιοκαπηλίας μαζί με τον αδιάφθορο αστυνόμο Γεωργίου. Αναζητώντας ένα χρυσό μακεδονικό στεφάνι και μια αρχαία Κόρη, μπλέκουν σε έναν κόσμο διαφθοράς και ίντριγκας. Το παράνομο εμπόριο αρχαιοτήτων γίνεται λογοτεχνία με σκανδιναβικά στοιχεία.
Ελ Κοσιμάνο, Η Φίνλεϊ Ντόνοβαν σαρώνει
Εκδόσεις Μίνωας, 2023, σελ. 454, τιμή 18,80€
Η Φίνλεϊ Ντόνοβαν είναι συγγραφέας. Σε συνάντησή της σε εστιατόριο με την ατζέντισσά της συζητούν για το καινούργιο της αστυνομικό μυθιστόρημα. Μια γυναίκα σε διπλανό τραπέζι νομίζει πως είναι επαγγελματίας εκτελέστρια και της προσφέρει ένα ποσόν για να σκοτώσει τον άνδρα της. Η περιπέτεια αρχίζει: θα τον σκοτώσει ή όχι;
Nicholas Blake, Ο ειδεχθής χιονάνθρωπος
Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, 2023, σελ. 290, τιμή 12,72€
Ο ιδιωτικός ντετέκτιβ Νάιτζελ φτάνει σε μια βίλα στην αγγλική επαρχία για να ερευνήσει μερικά παράξενα γεγονότα, αλλά ξαφνικά αυτοκτονεί μια πλούσια νεαρή γυναίκα. Μήπως όμως τη δολοφόνησαν; Και τι σχέση έχει με το συμβάν η ανακάλυψη ενός νεκρού μέσα σε έναν χιονάνθρωπο; Η λύση βρίσκεται στο παρελθόν της νεκρής.
Ξένη λογοτεχνία
Rumena Buzarovska, Δεν πάω πουθενά
Εκδόσεις Gutenberg, 2023, σελ. 304, τιμή 15€
Μια μάνα καλεί τον γιο της στο τραπέζι. Το φαγητό είναι έτοιμο. Η κουζίνα, τα πιάτα, το τραπεζομάντιλο, όλα είναι ίδια κι απαράλλαχτα, όπως ήταν πριν από 25 χρόνια. Ο 46χρονος Ρίστε, ο πρωταγωνιστής στο διήγημα «Εδώ είμαι. Δεν πάω πουθενά», βάζει στο στόμα του λίγο άσπρο ψωμί και σκέφτεται ότι ακόμα κι αυτό έχει χειροτερέψει σε τούτη τη χώρα, τη Βόρεια Μακεδονία, όπου διαδραματίζεται η συγκεκριμένη ιστορία. «Είναι ο λαός έτσι, φτωχός και σκληρός, δεν τρώγεται με τίποτα» αποφαίνεται ο Ρίστε, προβαίνοντας σε έναν οργίλο παραλληλισμό. Εντάξει, αργότερα, θα φτάσει μέχρι το σημείο να αποκαλέσει τους υπόλοιπους «απολίτιστους». Το θέμα όμως δεν είναι οι εύκολες και αφοριστικές γενικεύσεις, το θέμα δεν είναι τα άδικα ξεσπάσματά του, το θέμα είναι, βασικώς, η υπαρξιακή πίκρα του Ρίστε λόγω της προσωπικής συντριβής που βιώνει. Εν τω μεταξύ, η μητέρα του, η γυναίκα που τον έφερε στον κόσμο, τον ακούει αλλά δεν σχολιάζει τίποτα απ’ όσα εκείνος λέει, είναι εγκλωβισμένη σε μια δική της σιωπή, «χοντρή και παραμορφωμένη», μια γυναίκα ηλικιωμένη πια και «παραμελημένη, υποτακτική, προσαρμοστική, αξιολύπητη». Ετσι ακριβώς τη βλέπει ο γιος της, «γέννημα θρέμμα Σκοπιανός», ο οποίος, τρέφοντας μεγάλες προσδοκίες, «είχε πάει να ζήσει στη Μελβούρνη, σε μια κοσμοπολίτικη πρωτεύουσα». Εκεί, λοιπόν, η απιστία της συζύγου του θα εκτροχιάσει την πορεία της ζωής του. Και θα τον αναγκάσει να γυρίσω πίσω, να αναμετρηθεί με το παρελθόν, τον χαρακτήρα, τις επιλογές του. Μήπως, εν τέλει, η μοίρα του δεν απέχει και πολύ από εκείνη της μητέρας του; Επτά συναρπαστικά διηγήματα από τη Ρούμενα Μπουζάροφσκα για την πιο αμείλικτη πατρίδα, τον ίδιο μας τον εαυτό.
Ιταλο Σβέβο, Το γέρασμα
Εκδόσεις Πατάκη, 2023, σελ. 288, τιμή 13,30€.
Η ιστορία ενός πολυκύμαντου έρωτα, με σκηνικό την Τεργέστη, τη γενέτειρα του συγγραφέα. Ο Εμίλιο, τριανταπεντάρης υπάλληλος και εκκολαπτόμενος συγγραφέας, σαγηνεύεται από μια γυναίκα τελείως διαφορετική από τον ίδιο, τη μυστηριώδη Αντζολίνα. Στη συνέχεια διαμορφώνεται ένα παράξενο «τετράγωνο», με άλλους δύο χαρακτήρες, που οδηγεί σε πικρές διαπιστώσεις για τη ζωή.
Γκουίντο Μορσέλι, Dissipatio H. G.
Εκδόσεις Loggia, 2023, σελ. 184, τιμή 18,70€
Στον πυρήνα αυτού του απολύτως ιδιόρρυθμου μυθιστορήματος βρίσκεται ένα άτομο που φτάνει να εκπροσωπεί την ανθρωπότητα τη στιγμή ακριβώς που ετοιμαζόταν να την εγκαταλείψει. Τι συνέβη; Πώς και γιατί εξαφανίστηκαν όλοι ξαφνικά; Με φόντο μια δυστοπική συνθήκη, τη μοναξιά και τη σιωπή, ο αυτόχειρας συγγραφέας συνθέτει μια υπαρξιακή αλληγορία που αναστατώνει.
Joan Sales, Αβέβαιη δόξα
Εκδόσεις Αγρα, σελ. 720, τιμή 24€
Ο τίτλος αυτού του κλασικού αριστουργήματος της σύγχρονης καταλανικής λογοτεχνίας προέρχεται από τον Σαίξπηρ. Ενα πολυφωνικό και πολυμορφικό μυθιστόρημα του Ζοάν Σάλες, με επίκεντρο τον Ισπανικό Εμφύλιο, που έχει ως πρωταγωνιστές εθελοντές μαχητές, αλλά όχι μόνο, στο μέτωπο της Αραγώνας. Το βιβλίο αυτό διαθέτει κάτι το επικό, κάτι το οικουμενικό.
David Diop, Η πύλη του ταξιδιού χωρίς επιστροφή
Εκδόσεις Πόλις, 2023, σελ. 304, τιμή 17,70€
«Η σκέψη μου», γράφει ο νεαρός Μισέλ Αντανσόν, γάλλος φυσιοδίφης που φτάνει στη Σενεγάλη της Αφρικής το 1750, «ήταν πράγματι ασύμβατη με τον πλούτο ενός κόσμου που στηριζόταν στο δουλεμπόριο εκατομμυρίων νέγρων για περισσότερο από έναν αιώνα». Οι επιστημονικές φιλοδοξίες του ήρωα συγκρούονται με την πραγματικότητα της βάναυσης, κυνικής αποικιοκρατίας.
Akwaeke Emezi, Ο θάνατος του Βιβέκ Οτζι
Εκδόσεις Στερέωμα, 2023, σελ. 320, τιμή 21€
Συγγραφέας, video-artist, σημαντική μορφή του κινήματος των μη δυαδικών και διεμφυλικών ατόμων, το Ακουέκε Εμέζι, Ιμπο και Ταμίλ καταγωγής, μεγάλωσε στη Νιγηρία και σήμερα ζει στη Νέα Ορλεάνη των ΗΠΑ. Το μυθιστόρημα αυτό είναι μια βαθύτατα συγκινητική (και μαχητική) ελεγεία, φόρος τιμής σε ένα διαφορετικό παιδί που χάθηκε πρόωρα και άδικα.
Sara Mesa, Η οικογένεια
Εκδόσεις Ικαρος, 2023, σελ. 264, τιμή 16,60€
Ο Πατέρας αυτού του σπιτιού, ο Νταμιάν, ισχυρίζεται ότι «σ’ αυτή την οικογένεια δεν υπάρχουν μυστικά!» αλλά τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι. Η καταπίεση είναι τόση που ραγίζει τους τέσσερις τοίχους του. Πρωταγωνιστούν εδώ τα μέλη μιας οικογένειας της εργατικής τάξης, «φαινομενικά φυσιολογικής» μόνο, αφού η ελευθερία παραμένει το ζητούμενο.
Betty Smith, Ενα δέντρο μεγαλώνει στο Μπρούκλιν
Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2023, σελ. 712, τιμή 22€
Ενα κλασικό, πολυδιαβασμένο αμερικανικό μυθιστόρημα ενηλικίωσης σε νέα μετάφραση. Η εντεκάχρονη Φράνσι Νόλαν μεγαλώνει σε μια φτωχογειτονιά του Μπρούκλιν, υπό αντίξοες συνθήκες, στις αρχές του 20ού αιώνα. Για να αντέξει και να μη χάσει την πίστη της στη ζωή βρίσκει παρηγοριά στη φαντασία.
Thornton Wilder, Η γυναίκα από την Ανδρο
Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, 2023, σελ. 112, τιμή 11,02€
Ο Θόρντον Ουάιλντερ, τοποθετώντας ετούτη την ιστορία σ’ έναν μυθικό τόπο του Αιγαίου, κάπου στις αρχές του 2ου αιώνα π.Χ., διερευνά τα κοινωνικά και υπαρξιακά θέματα με τα οποία θα ασχοληθεί ξανά οκτώ χρόνια αργότερα στο θεατρικό του έργο Η μικρή μας πόλη. Τι συμβαίνει όμως στο νησί της Βρύνου;
Eugen Ruge, Τις μέρες που λιγόστευε το φως
Εκδόσεις Κλειδάριθμος, 2023, σελ. 528, τιμή 18,80€
Αυτό το βραβευμένο μυθιστόρημα του Οϊγκεν Ρούγκε διασχίζει τα σκοτάδια του 20ού αιώνα, μεταφέροντάς μας από το Μεξικό και τη Σιβηρία ως τη νεοσύστατη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας. Μια λαμπρή οικογενειακή σάγκα που παρακολουθεί τρεις γενιές, μια μεγάλη τοιχογραφία της σύγχρονης ιστορίας για τη σημασία και την απώλεια της ουτοπίας.
Αμπντουλραζάκ Γκούρνα, Παράδεισος
Εκδόσεις Ψυχογιός, 2023, σελ. 376, τιμή 19,90€
Μουσουλμάνοι, ανιμιστές μαύροι Αφρικανοί, χριστιανοί ιεραπόστολοι, ινδοί μέτοικοι και ευρωπαίοι αποικιοκράτες συνυπάρχουν στην Ανατολική Αφρική, προτού αυτή μετατραπεί, λόγω του φυσικού της πλούτου, σε πεδίο άγριου ανταγωνισμού μεταξύ Γερμανών και Βρετανών. Ο Γιουσούφ, ο νεαρός πρωταγωνιστής, εισέρχεται σε έναν κόσμο βίας και λυρισμού. Το πιο γνωστό μυθιστόρημα του νομπελίστα συγγραφέα.
Τζέραλντ Μαρνέιν, Οι πεδιάδες
Εκδόσεις Καστανιώτη. 2023, σελ. 146, τιμή 15€
To «New York Times Magazine» έχει περιγράψει τον Τζέραλντ Μαρνέιν ως τον «μεγαλύτερο εν ζωή αγγλόφωνο συγγραφέα για τον οποίο δεν γνωρίζει ο περισσότερος κόσμος», ενώ το περιοδικό «New Yorker» τον έχει χαρακτηρίσει «μοναχικό γίγαντα των αυστραλιανών γραμμάτων». Αυτό το μυθιστόρημα αποτελεί ένα αισθητικό επίτευγμα που απέκτησε εθνική πολιτισμική σημασία.
Damon Galgut, Αρκτικό καλοκαίρι
Εκδόσεις Διόπτρα, 2023, σελ. 424, τιμή 17,70€
Κάθε καινούργια φιλία, προτού εξελιχθεί και βαθύνει, είναι μια άρρητη διαπραγμάτευση, μια διερευνητική συνθήκη που περιλαμβάνει τον δισταγμό αλλά και την απόκρυψη. Οι βραδιές των δύο ανδρών, εκείνη την περίοδο, ολοκληρώνονταν με την ανάγνωση ενός ή δύο ποιημάτων. Ο ένας, σηκώνοντας ψηλά το χέρι, μετέφραζε τους στίχους του. Ο άλλος, ο Μόργκαν, ο πρωταγωνιστής αυτού του βιβλίου, τον άκουγε, ώσπου έφτασε η σημαδιακή στιγμή και κάτι τον ανάγκασε «να μετακινηθεί στην καρέκλα του». Τι όμως; «Ηταν η πρωτοπρόσωπη αφήγηση μιας ερωτικής συνεύρεσης στο κρεβάτι ενός σιχαμερού δωματίου πάνω από ένα εξαθλιωμένο σοκάκι. Η λεπταίσθητη γλώσσα δεν άφηνε το ποίημα να γίνει υπερβολικά γλαφυρό και σωματικό, ήταν φανερό πάντως ότι ο ποιητής κατέγραφε μια ανάμνηση ή ίσως μια επιθυμία. Επίσης, ήταν σχεδόν σαφές πως το αντικείμενο του πόθου ήταν άντρας, κρυμμένος ντροπαλά πίσω από την απουσία αντωνυμιών». Υστερα ο ποιητής, που δεν είναι άλλος από τον Κ.Π. Καβάφη, φρόντισε να μοιραστεί ένα ακόμα ποίημα, γραμμένο σε τρίτο πρόσωπο αυτή τη φορά, για κάποιον νεαρό άνδρα ο οποίος κατέβαινε απλώς έναν δρόμο, πλην όμως «μαγεμένος από την παράνομη ηδονή που μόλις απόλαυσε». Το συγκεκριμένο ποίημα ήταν σύντομο και ανολοκλήρωτο, «μα έμοιαζε να πιέζει με μεγάλη δύναμη ένα ευαίσθητο σημείο στο μυαλό του Μόργκαν», του Ε.Μ. Φόρστερ δηλαδή, του κεντρικού ήρωα στο Αρκτικό καλοκαίρι (Arctic summer, 2014) του Νοτιοαφρικανού Ντέιμον Γκάλγκουτ. Πρόκειται για μια απολαυστική μυθιστορηματική βιογραφία του μεγάλου άγγλου ομοφυλόφιλου συγγραφέα, η οποία επικεντρώνεται στα χρόνια που εκείνος πέρασε στην Ινδία (και στην Αίγυπτο) προτού συνθέσει το αριστούργημά του Το πέρασμα στην Ινδία. Ενα ταξίδι αναζήτησης, σπουδή πάνω στην αποδοχή της ατομικής ταυτότητας και στο μυστήριο της καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Προσωπικές αφηγήσεις
Paul Auster, Φλεγόμενο αγόρι
Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2023, σελ. 1.184, τιμή 32€
Μια επική βιογραφία του αμερικανού συγγραφέα Στίβεν Κρέιν (1871-1900). Ο πολεμικός ανταποκριτής στην Κούβα και στην Ελλάδα του 1897, ο ποιητής, ο πεζογράφος του αμερικανικού εμφυλίου. Περιπέτειες, πορνεία, συγγραφή, φυματίωση. Ο ομότεχνος Πολ Οστερ αφηγείται τη ζωή του και παράλληλα αναλύει το έργο του με θαυμασμό αλλά και εξαντλητική έρευνα των πηγών.
Ντίνος Σιώτης, Τετράδια Αμερικής. Περιπλάνηση στην Αμερική του πολιτισμού και της πολιτικής
Εκδόσεις Καστανιώτη, 2023, σελ. 576, τιμή 20€
Την αμερικανική εμπειρία του, αναμνήσεις, ταξιδιωτικές εντυπώσεις, συναντήσεις με καλλιτέχνες και πολιτικούς, βιβλιοκρισίες, ανταποκρίσεις και σχόλια, παλιά και νέα κείμενα με θέμα την Αμερική των τελευταίων 50 χρόνων, συγκεντρώνει εδώ ο ποιητής Ντίνος Σιώτης σκιαγραφώντας παράλληλα το ποικίλο εκδοτικό τοπίο σε Ανατολική και Δυτική Ακτή, με νότες τζαζ και φολκ μουσικής.
Κνουτ Χάμσουν, Σε χορταριασμένα μονοπάτια
Εκδόσεις Δωδώνη, 2023, σελ. 196, τιμή 10,60€
Ημερολογιακές σημειώσεις, αναμνήσεις και επεισόδια ζωής του νορβηγού νομπελίστα Κνουτ Χάμσουν (1859-1952) που επανακυκλοφορούν σε αναθεωρημένη έκδοση. Το τελευταίο του έργο, απολογία και διαμαρτυρία ενός σημαντικού και επιδραστικού συγγραφέα που είχε αρχίσει να μπαίνει σε ένα ζοφερό περιθώριο εξαιτίας της φιλοναζιστικής στάσης του στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Μ. Καραγάτσης, «Ο αγαπών σε, Μίτιας». Γράμματα και ημερολόγια: 1928-1933
Εκδόσεις Εστία, 2023, σελ. 174, τιμή 17€
Μια νέα βιογραφική ψηφίδα, που φωτίζει, εξομολογητικά, τα νεανικά χρόνια της πνευματικής και λογοτεχνικής διαμόρφωσης του Καραγάτση προσθέτει στο πορτρέτο του ο τόμος «Ο αγαπών σε, Μίτιας». Γράμματα και ημερολόγια: 1928-1933 (εκδ. Εστία, 2023) που κυκλοφορεί σε επιμέλεια της νεοελληνίστριας Χριστίνας Ντουνιά, ομότιμης καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Πρόκειται για επιστολές που ανταλλάσσει με τους συμφοιτητές του Γιώργο Ρωμανό (1931-1933) και Νικόλαο Κάλας (1928-1931), υπογράφοντας με το όνομα που τον αποκαλούν ήδη στην παρέα: Μίτιας. Οι επιστολές του στον πρώτο, σταλμένες από την Κηφισιά, όπου ο Καραγάτσης αναρρώνει από προφυματιώδη αδενοπάθεια, εύθυμες και χαριτωμένα αθυρόστομες, περιλαμβάνουν καλαμπούρια για φίλους, γυναίκες και ερωτικές επιδόσεις. Πληροφορούμαστε τον έρωτα του Καραγάτση για μια μοιραία γυναίκα που τον «κεράτωσε», που έχει πολλά κοινά με την Ντίνα, τη γυναίκα που μοιράζεται χωρίς να το θέλει με τον φίλο του Μιχάλη Καραμάνο ο Βάσιας Γιούγκερμαν – μια σύνδεση της μυθοπλασίας με τη ζωή του συγγραφέα.
Από τη Ραψάνη, όπου συνεχίζει την ανάρρωσή του, θα αποκαλύψει στον Ρωμανό ότι γράφει μια νουβέλα, τον Συνταγματάρχη Λιάπκιν, και τον Νοέμβριο του 1931 του ανακοινώνει: «Το έργο μου μάλλον θα εκδοθεί. Είναι καθαρά κομμουνιστικό. Μου φαίνεται ότι σου ανήγγειλα την προσχώρησή μου στις ιδέες της Γ΄ Διεθνούς». Αλλού, σε επιστολή του προς τον Κάλας, γράφει: «Είμαι οπισθοδρομικός καθό μαρξιστής και έχω τη σκουριασμένη αντίληψη ότι η υλική ευτυχία πρέπει να προηγείται από την ηθική». Αυτή η συμπάθεια που δηλώνει προς τις κομμουνιστικές ιδέες καθώς και οι απόψεις του για τις στρεβλώσεις του αστικού εκσυγχρονισμού στην Ελλάδα και τον αναγκαίο δημοκρατικό μετασχηματισμό της οικονομίας φέρνουν τον Καραγάτση, σχολιάζει η επιμελήτρια, κοντά στις θέσεις του Νίκου Ζαχαριάδη. Πρόκειται για οπτική η οποία ανατρέπει την εικόνα του αστού, κοσμοπολίτη, αμοραλιστή Καραγάτση που έχει παγιωθεί από την κριτική δίνοντας αφορμές για νέες ερμηνείες τόσο του κοινωνιστικού μυθοπλαστικού ενδιαφέροντός του και των μεταγενέστερων ιδεολογικών μετακινήσεων καθώς και της αντιμετώπισής του από την αριστερή κριτική.
Ελευθερία Κόλλια, Στα χρόνια του Χρήστου Λαμπράκη. Μαρτυρίες και αφηγήσεις για τον Δημοσιογραφικό Οργανισμό Λαμπράκη 1957-2017
Εκδόσεις Πατάκη, 2023, σελ. 768. τιμή 33€
Σε μια τοιχογραφία του μεταπολεμικού ελληνικού Τύπου, 61 πρόσωπα, διευθυντές εφημερίδων, δημοσιογράφοι, σκιτσογράφοι κ.ά. ξετυλίγουν την ιστορία του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη. Οι οικείοι του μιλούν για τον Χρήστο Λαμπράκη, ενώ προσωπικότητες της πολιτικής και πνευματικής ζωής σχολιάζουν τις θέσεις του «Βήματος» και των «Νέων» σε κομβικές στιγμές.
Γιώργος Δουάτζης, Πορτρέτα μιας άλλης εποχής
Εκδόσεις Κάκτος, 2023, σελ. 246, τιμή 15,90€
Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, Ανδρέας Παπανδρέου, Χαρίλαος Φλωράκης, Μελίνα Μερκούρη, Λεωνίδας Κύρκος. Πέντε πολιτικές προσωπικότητες που άφησαν ισχυρά ίχνη στην πολιτική ιστορία των τελευταίων 50 χρόνων αυτοβιογραφούνται μέσα από συνεντεύξεις τους στον δημοσιογράφο και ποιητή Γιώργο Δουατζή, φωτίζοντας πτυχές της προσωπικότητάς τους.
Σωτήρης Σορόγκας, Οφειλές. Κείμενα για δασκάλους και φίλους
Εκδόσεις Καστανιώτη, 2023, σελ.112, τιμή 16€
Προσωπικά κείμενα του εικαστικού Σωτήρη Σόρογκα, χαιρετισμοί, εξομολογήσεις ευγνωμοσύνης και αγάπης (Αλέκος Κοντόπουλος, Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Νίκος Εγγονόπουλος, Φώτης Κόντογλου, Γιάννης Μόραλης, Γιάννης Τσαρούχης κ.ά.) αλλά και θαυμαστικές παρουσιάσεις ομοτέχνων (Θεόφιλος, Πικάσο) συνθέτουν το χρονικό της μαθητείας του στην τέχνη.
Στάθης Λιβαθινός, Τρεις εποχές. Αυτοβιογραφικές σημειώσεις ενός σκηνοθέτη του θεάτρου
Εκδόσεις Πατάκη, 2023, σελ 576, τιμή 22€
Τα παιδικά χρόνια στα Εξάρχεια του 1960, η μαθητεία κοντά σε επιγόνους του Στανισλάφσκι στη Μόσχα, η επιστροφή στην Ελλάδα, η θεατρική πράξη. Ηθοποιία, σκηνοθεσία, διδασκαλία. Το Εθνικό Θέατρο, η Πειραµατική Σκηνή, η Δραματική Σχολή του, οι παραστάσεις. Αφήγηση μιας προσωπικής διαδρομής με φόντο τον κόσμο του ελληνικού θεάτρου των τελευταίων 40 χρόνων.
Ρίτσαρντ Λ. Τζάκσον (επιμ.), Μακριά κι αγαπημένοι. 80 χρόνια αμερικανικής διπλωματίας στην Ελλάδα, 1940-2020. Με τα λόγια των ίδιων των Αμερικανών διπλωματών
Εκδόσεις Εστία, 2023, σελ. 412, τιμή 26€
Παγκόσμιος Πόλεμος και Εμφύλιος, το Σχέδιο Μάρσαλ, CIA και δικτατορία, Παπανδρέου και ΝΑΤΟ, κρίση και Τσίπρας. Στον τόμο, που εντάσσεται στη σειρά «Διπλωμάτες και Διπλωματία» της αμερικανικής Ενωσης Διπλωματικών Σπουδών και Κατάρτισης (ADST), αμερικανοί διπλωμάτες που υπηρέτησαν στην Ελλάδα από το 1940 ως το 2020 αφηγούνται επεισόδια των ελληνο-αμερικανικών σχέσεων καταθέτοντας την προσωπική τους ματιά.
Γιώργος-Ικαρος Μπαμπασάκης, Γιατί οι νεκροφόρες δεν έχουν κοτσαδόρο
Εκδόσεις Νήσος, 2023, σελ. 232, τιμή 15€
Καλλιτέχνες, διανοούμενοι, συγγραφείς και φλανέρ της Αθήνας παρελαύνουν σε μια παραληρηματική αυτοβιογραφική αφήγηση με επίκεντρο τη «Συμμορία Σαίξπηρ» που κινείται γύρω από τη Φωκίωνος Νέγρη ακούγοντας Ντίλαν, συζητώντας για Πίντσον και Μπένγιαμιν, διαβάζοντας ακατάπαυστα, πίνοντας σταθερά. Ταξίδι στον χρόνο, από τη Μεταπολίτευση ως σήμερα, που ο συγγραφέας χαρακτηρίζει «τεκμηριωτικό μυθιστόρημα της Κυψέλης».
James Gavin, George Michael. Η ζωή του
Εκδόσεις Ψυχογιός, 2023, σελ. 576, τιμή 21,66€
Ο ντροπαλός Αγγλοκύπριος που έγινε είδωλο της ποπ στη δεκαετία του ’80. Οι Wham!, οι περιοδείες, τα βιντεοκλίπ, η σόλο καριέρα. Οι προσωπικοί δαίμονες, τα ναρκωτικά, η άνοδος και η πτώση. H ομοφυλοφιλία και οι προσωπικές σχέσεις. Ο πρόωρος θάνατος και η υστεροφημία. Ενα γλαφυρό πορτρέτο του θρυλικού καλλιτέχνη με μαρτυρίες φίλων και συναδέλφων.
Isaacson Walter, Ο κώδικας της ζωής. Η βραβευμένη με το Νόμπελ Χημείας 2020 Τζένιφερ Ντάουντνα και το μέλλον της ανθρωπότητας
Εκδόσεις Κλειδάριθμος, 2023, σελ. 592, τιμή 22,20€
H πορεία στην επιστήμη της αμερικανής βιοχημικού Τζένιφερ Ντάουντνα από την πρώτη ανάγνωση του βιβλίου του Τζέιμς Γουάτσον «Η διπλή έλικα», σε ηλικία έξι ετών, μέχρι την ανακάλυψη, με τους συνεργάτες της, της πρωτοποριακής νέας τεχνολογίας CRISPR για την επεξεργασία γονιδίων, το Νομπέλ Χημείας αλλά και τα ηθικά διλήμματα που θέτει η ανακάλυψη αυτή.
Patrick Radden Keefe, Καθάρματα. Απατεώνες, δολοφόνοι, επαναστάτες και εγκληματίες – 12 αληθινές ιστορίες
Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2023, σελ. 472, τιμή 17,91€
Ο βαρόνος των ναρκωτικών Ελ Τσάπο, ο Μαρκ Μπερνέτ που μετέτρεψε τον Ντόναλντ Τραμπ σε σύμβολο του Αμερικανικού Ονείρου, ένας απατεώνας γερμανός συλλέκτης κρασιού αλλά και ο εκλιπών περιπλανώμενος σεφ Αντονι Μπουρντέν πρωταγωνιστούν στις πραγματικές ιστορίες του βραβευμένου δημοσιογράφου του «New Yorker» που εστιάζουν στη λεπτή γραμμή μεταξύ του νόμιμου και του παράνομου.
Δοκίμια
Βάλτερ Μπένγιαμιν, Ονειρα
Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, 2023, σελ. 208, τιμή 12,19€
Τα αποσπασματικά κείμενα για τα όνειρα του σπουδαίου δοκιμιογράφου του 20ού αιώνα Βάλτερ Μπένγιαμιν ήταν ως πρόσφατα σχεδόν ελάχιστα σχολιασμένα. Αλλά η συγκρότησή τους σε έναν τόμο, και στο εξωτερικό και στη χώρα μας, είναι η καλύτερη απόδειξη πως ο Μπένγιαμιν, ο πιο πρωτότυπος ίσως στοχαστής της εποχής του, όχι μόνο δεν άφησε ασχολίαστο τον κόσμο των ονείρων αλλά τον ενέταξε στο δικό του σύστημα ανάγνωσης κι ερμηνείας της Ιστορίας. Ο ονειρικός του κόσμος είναι το αντίθετο του αντίστοιχου των υπερρεαλιστών και αφίσταται σε μεγάλο βαθμό της φροϋδικής ερμηνείας. Αφού, για τον Μπένγιαμιν, όλο το παρελθόν μέσω της μνήμης είναι η αρχαιότητα κι η κάθε φάση του πολιτισμού έχει τα δικά της παιδικά χαρακτηριστικά, το όνειρο, συνδεδεμένο με τον ύπνο αλλά και την αφύπνιση, συνιστά ένα ονειρικό σύμπαν, το οποίο προεκτείνεται στη φαντασία ως ιστορική ερμηνεία. Γι’ αυτό, όπως υπάρχει λογοτεχνία και τέχνη της μνήμης, υπάρχει κι αντίστοιχη του ονείρου, όπου συνυπάρχουν και το ατομικό και το ιστορικό παράδειγμα. Για τούτο κι ο Μπένγιαμιν αναφέρεται όχι μόνο στα ατομικά αλλά και στα συλλογικά όνειρα. Κι αναπόφευκτα συνδυάζει τη μαρξιστική και τη φροϋδική προσέγγιση. Επομένως, όπως υπάρχει συλλογικός ύπνος, έτσι θα πρέπει να υπάρχει και συλλογική αφύπνιση, διότι αλλιώς θα επικρατήσει ο υφέρπων φασισμός, όπως και συνέβη τελικά. (Δεν πρέπει να ξεχνά κανείς πως η σύντομη δημιουργική περίοδος της ζωής του Μπένγιαμιν καλύπτει το χρονικό διάστημα από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ως το 1940, όταν ο συγγραφέας αυτοκτόνησε στην πόλη Πορτμπού των γαλλοϊσπανικών συνόρων προκειμένου να μην πέσει στα χέρια της Γκεστάπο.) Οπως όλα τα βιβλία του Μπένγιαμιν έτσι κι αυτό επιδέχεται πολλές αναγνώσεις, η κάθε μια διαφορετική ή συμπληρωματική της άλλης. Οποιος ονειρεύεται (ή μόλις έχει αφυπνιστεί) είναι κι εκείνος ένας flâneur, ένας «πλάνης» μέσα στο αχανές τοπίο της Ιστορίας.
Κορνήλιος Καστοριάδης, Μπροστά στον πόλεμο
Εκδόσεις Υψιλον / Βιβλία, 2023, σελ. 344, τιμή 22,50€
«Η αστάθεια και ο διαμελισμός του παγκόσμιου συστήματος κυριαρχίας έχουν φτάσει σε τέτοιο σημείο ώστε να βρισκόμαστε ξανά μέσα στην προοπτική ενός παγκόσμιου πολέμου». Η ανάλυση του Καστοριάδη είναι, όπως και στα άλλα του βιβλία, εκπληκτική. Βέβαια όταν γράφτηκε το βιβλίο είχαμε δύο υπερδυνάμεις. Τώρα προστέθηκε και η Κίνα, αλλά επί της ουσίας δεν άλλαξαν πολλά.
Μισέλ Φουκώ, Η παρρησία. Εξι διαλέξεις για τη γενεαλογία του κριτικού ήθους στην αρχαιότητα
Εκδόσεις Δώμα, 2023, σελ. 222, τιμή 19,80€
Ο Φουκώ ανήκει στους κορυφαίους γάλλους στοχαστές του Μεταπολέμου. Το βιβλίο αυτό αποτελείται από τις διαλέξεις που πραγματοποίησε το 1983 στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ. Γράφοντας μια «οντολογία του εαυτού μας» διεισδύει στα μυστικά της ελληνικής αρχαιότητας και θέτει το θέμα της αλήθειας όπως προκύπτει από τη φιλοσοφία, κυρίως όμως από την κριτική μας στάσης έναντί της.
Τζωρτζ Στάινερ, Περί θανάτου
Εκδόσεις Αντίποδες, 2023, σελ. 120, τιμή 12,19€
Ο μείζων δοκιμιογράφος Τζορτζ Στάινερ παρουσιάζει εδώ τις σκέψεις του για τον κόσμο, τη ζωή και το νόημα όχι μόνο του θανάτου αλλά και του «θανάτου του θανάτου». Πρόκειται για δυο έξοχα αφηγηματικά κείμενα που ερεθίζουν τον αναγνώστη συμπληρώνοντας τα όσα εμβληματικά λογοτεχνικά και φιλοσοφικά κείμενα ο Στάινερ κατέθεσε εδώ και πολλά χρόνια.
Jean-Jacques Rousseau, Περί ανισότητας
Εκδόσεις Οξύ, 2023, σελ. 176, τιμή 11,10€
Ο Ζαν-Ζακ Ρουσό, κορυφαία μορφή του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού τον 18ο αιώνα, χρόνια πριν από τη Γαλλική Επανάσταση εξετάζει το αίτημα της ισότητας, το δεύτερο από το τρίπτυχο ελευθερία, ισότητα, αδελφότητα συμπεραίνοντας ότι η ανισότητα αποτελεί δομικό στοιχείο των κοινωνικών συστημάτων. Ενα ανεπανάληπτο, διαχρονικής σημασίας δοκίμιο πολιτικής φιλοσοφίας.
Mark Fisher, Το αλλόκοτο και το απόκοσμο
Εκδόσεις Αντίποδες, 2023, σελ. 256, τιμή 14,40€
Κατά τον Μαρκ Φίσερ ο κόσμος μας είναι αλλόκοτος και απόκοσμος, γι’ αυτό κι ευκολότερα μπορούμε να φανταστούμε το τέλος του. Αυτό προκύπτει από τη μελέτη των έργων της μαζικής κουλτούρας, ιδίως του κινηματογράφου, τα οποία αναλύει ο συγγραφέας, που δεν πιστεύει στη διάκριση μαζικής και υψηλής κουλτούρας. Βιβλίο εξαιρετικά ενδιαφέρον και ερεθιστικό.
Σενέκας, Αποκολοκύνθωση. Μενίππεια σάτιρα
Εκδόσεις Κίχλη, 2023, σελ. 290, τιμή 19,80€
Η επικρατούσα άποψη είναι πως ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης είναι δύο εκ διαμέτρου αντίθετοι φιλόσοφοι. Πάνω στη θέση αυτή είναι ανεπτυγμένο το βιβλίο του Λικ ντε Μπραμπαντέρ και της Αν Μικολάιτσακ. Ο «διάλογος» αυτός ορίζει σε μεγάλο βαθμό και το έργο και τις επιδράσεις των μεταγενέστερων σημαντικών φιλοσόφων του δυτικού κόσμου.
Μίλαν Κούντερα, Η τέχνη του μυθιστορήματος
Εκδόσεις Εστίας, 2023, σελ. 192, τιμή 16€
«Ο δικός μου κόσμος δεν είναι ο κόσμος των θεωριών. Οι σκέψεις αυτές είναι σκέψεις ενός πρακτικού». Έτσι χαρακτηρίζει τα δοκίμιά του για την τέχνη του μυθιστορήματος ο κορυφαίος τσέχος συγγραφέας Μίλαν Κούντερα. Δεν πρόκειται βέβαια μόνο για «σκέψεις». Ο Κούντερα «ξεκλειδώνει» τα μυστικά της μυθοπλασίας κι ο αναγνώστης τον ακολουθεί εκστασιασμένος.
Vito Mancuso, Για το νόημα της ζωής
Εκδόσεις Αρμός, 2023, σελ. 152, τιμή 12,49€
Ο τίτλος μοιάζει παραπλανητικός. Το βιβλίο του Βίτο Μανκούζο δεν συνιστά παράθεση κοινοτοπιών αλλά είναι μια αγωνιώδης αναζήτηση του γιατί σήμερα γινόμαστε ολοένα και λιγότερο πολίτες κι ολοένα και περισσότερο άτομα. Τα αίτια αυτής της κοινωνικής μετάλλαξης ψάχνει ο συγγραφέας στον διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο που μας περιβάλλει.
Ralph Waldo Emerson, Αυτοπεποίθηση
Εκδόσεις Οξύ, 2023, σελ. 96, τιμή 7,77€
Το δοκίμιο αυτό είναι το διασημότερο του επιφανούς εκπροσώπου των υπερβατιστών της Νέας Αγγλίας Ραλφ Γουάλντο Εμερσον στις ΗΠΑ. Δοκίμιο κλασικό πλέον που ορίζει σε μεγάλο βαθμό τον ατομοκεντρικό χαρακτήρα της χώρας: ότι μόνο τα ολοκληρωμένα άτομα μπορούν να συνθέσουν μιαν υγιή κοινωνία και να δημιουργήσουν στον Νέο Κόσμο μια «Νέα Ιερουσαλήμ».
Χάρολντ Μπλουμ, Σαίξπηρ. Η επινόηση του ανθρώπινου
Εκδόσεις Gutenberg, 2023, σελ. 992, τιμή 45€
Δεν υπάρχει βιβλίο που Χάρολντ Μπλουμ που να μην έχει προκαλέσει πλήθος θαυμαστικά σχόλια κι άλλες τότες ενστάσεις. Το ίδιο συμβαίνει και με το ογκωδέστατο έργο του για τον Σαίξπηρ. Ο άπειρος θαυμασμός του συγγραφέα για τον «Βάρδο» παρασέρνει τον αναγνώστη σε μια γοητευτική αναγνωστική περιπέτεια από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα.
Ρίτσαρντ Κρέιτμορ, Φενγκ Σούι. Τα μυστικά της κινεζικής γεωμαντείας
Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, 2023, σελ. 72, τιμή 8,48€
Τα μυστικά του φενγκ σούι, που είναι τόσο της μόδας τα τελευταία χρόνια, μας αποκαλύπτει σε αυτή την έκδοση με τη θαυμάσια εικονογράφηση ένας κατεξοχήν αρμόδιος, ο Ρίτσαρντ Κρέιτμορ. Και μας εισάγει με απλό κι εύληπτο τρόπο στον κόσμο της αρχαιότερης και πιο περίπλοκης μαγικής επιστήμης στον κόσμο: της κινεζικής γεωμαντείας.
Luc de Brabandere και Anne Mikolajczak, Πλάτων εναντίον Αριστοτέλη
Εκδόσεις Κάκτος, 2022, σελ. 168, τιμή 18,02€
Η επικρατούσα άποψη είναι πως ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης είναι δύο εκ διαμέτρου αντίθετοι φιλόσοφοι. Πάνω στη θέση αυτή είναι ανεπτυγμένο το βιβλίο του Λικ ντε Μπραμπαντέρ και της Αν Μικολάιτσακ. Ο «διάλογος» αυτός ορίζει σε μεγάλο βαθμό και το έργο και τις επιδράσεις των μεταγενέστερων σημαντικών φιλοσόφων του δυτικού κόσμου.
Ιστορία
Annie Jourdan, Νέα Ιστορία της Γαλλικής Επανάστασης
Εκδόσεις Πόλις, 2023, σελ. 592, τιμή 27,70€
Καταστατικό γεγονός της νεωτερικότητας και κομβικό σημείο της ευρωπαϊκής ιστορίας, η Γαλλική Επανάσταση εξακολουθεί να αποτελεί πεδίο αντιπαράθεσης παρά την παρέλευση δυόμισι σχεδόν αιώνων από το 1789. Κάτι τέτοιο υποδηλώνει αφενός το δυσθεώρητο μέγεθος της ρήξης που επέφερε, αφετέρου τις αντηχήσεις της στο ιστορικό και πολιτικό συνεχές. Την αντιπαράθεση μεταξύ συντηρητικής και προοδευτικής παράταξης, μαρξιστών και αναθεωρητικών ιστορικών συνοψίζει η διαμάχη για το καθεστώς της Τρομοκρατίας (1793-1794): υπήρξε το καθεστώς του Ροβεσπιέρου και της Επιτροπής Κοινής Σωτηρίας «εκτροχιασμός», συγκυριακό φαινόμενο ή προδιαγεγραμμένη εξαρχής κατάληξη που νομοτελειακά ακυρώνει όχι μόνο τη συγκεκριμένη αλλά και κάθε απόπειρα επαναστατικής αλλαγής; Σε μια εκατονταετία ακαδημαϊκών συζητήσεων, το εκκρεμές των ερμηνειών κινήθηκε από τους μαρξιστές Αλμπέρ Ματιέ, Ζορζ Λεφέβρ, Αλμπέρ Σομπούλ ως τον αντικομμουνιστή Φρανσουά Φιρέ και τους μαθητές του. Ωστόσο, την τελευταία εικοσαετία μια σειρά από αναψηλαφήσεις και πιο συνθετικές ματιές έχουν πλουτίσει τη βιβλιογραφία της Γαλλικής Επανάστασης με μελέτες για τα γεγονότα στις επαρχίες, το λεξιλόγιο και τις πολιτισμικές διαστάσεις της, από τις οποίες προκύπτει μια εικόνα με πολύ περισσότερες φωτοσκιάσεις. Η εξαίρετη Νέα Ιστορία της Γαλλικής Επανάστασης (εκδ. Πόλις) της επί σειρά ετών καθηγήτριας στο Πανεπιστήμιο του Αμστερνταμ Ανί Ζουρντάν ανήκει σε αυτή τη χορεία. Επιστρέφοντας στα πρωτότυπα κείμενα της εποχής, απορρίπτει αφενός την «αντεπαναστατική ιστοριογραφία», τονίζει την υπέρμετρη πίεση που άσκησε στους πρωταγωνιστές της εποχής το φάσμα των εσωτερικών διαιρέσεων και του εξωτερικού πολέμου και υπογραμμίζει ότι τα χάσματα τα οποία προέκυψαν από τις περιστάσεις αυτές όρισαν τόσο την τύχη των προσώπων όσο και τη μακρά διαδρομή από την πτώση της Βαστίλλης ως την υπατεία του Ναπολέοντα Βοναπάρτη. Η Γαλλική Επανάσταση, καταλήγει η Ανί Ζουρντάν, οφείλει, όπως κάθε επανάσταση, να νοηθεί ως εμφύλιος πόλεμος – και αυτή η εμφυλιοπολεμική της φύση, λανθάνουσα σε όλες τις παρατάξεις ήδη από το 1789, όχι η επαναστατική ιδεολογία, είναι που ευθύνεται για το ξέσπασμα της βίας.
Odd Arne Westad, Ο παγκόσμιος Ψυχρός Πόλεμος. Οι επεμβάσεις στον Τρίτο Κόσμο και η διαμόρφωση της εποχής μας
Εκδόσεις Πατάκη, 2023, σελ 592, τιμή 29€
Σπουδαίος μελετητής του Ψυχρού Πολέμου, ο νορβηγός καθηγητής του Πανεπιστημίου Γέιλ Οντ Αρνε Βέσταντ ξεφεύγει από τις συνήθεις γεωπολιτικές ερμηνείες που εστιάζουν στην Ευρώπη και περιγράφει γλαφυρά τη σύγκρουση των υπερδυνάμεων ως ιδεολογική διαμάχη που μετέφερε εντάσεις και διλήμματα στην περιφέρεια καθιστώντας τον Τρίτο Κόσμο κατ’ εξοχήν πεδίο αντιπαράθεσης.
Νίκος Μαραντζίδης, Στη σκιά του Στάλιν. Μια παγκόσμια ιστορία του ελληνικού κουμουνισμού
Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, 2023, σελ. 400, τιμή 21,90€
Καρπός πολύχρονης έρευνας, το βιβλίο του καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Νίκου Μαραντζίδη διερευνά τη διαδρομή του ελληνικού κομμουνισμού από το 1918 ως το 1956, ανιχνεύοντας τις αλληλεπιδράσεις με τους διεθνείς θεσμούς του κινήματος και τη Μόσχα προκειμένου να συνθέσει μια παγκόσμια ιστορία του.
Αλέξανδρος Μακρής, «Οι κήρυκες της ιδέας του έθνους». Παλαιοί πολεμιστές, ανάπηροι και θύματα πολέμου στην Ελλάδα (1912-1940). Πρόνοια, οργανώσεις, μνήμη.
Εκδόσεις Εστίας, 2023, σελ. 372, τιμή 20€
Το κίνημα των «παλαιών πολεμιστών» του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου άσκησε ιδιαίτερη επιρροή ως κοινωνική κατηγορία και πολιτική συσσωμάτωση στον ευρωπαϊκό Μεσοπόλεμο. Ο ιστορικός Αλέξανδρος Μακρής ερευνά το αποτύπωμα και τη δράση του στην ελληνική πραγματικότητα ξεκινώντας από τους Βαλκανικούς Πολέμους και φτάνοντας.
Χρήστος Τσάκας, Με το βλέμμα στην Ευρώπη. Οι ελληνογερμανικές σχέσεις μετά τον πόλεμο (1953-1981)
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2023, σελ. 352, τιμή 20€
Μια κρίσιμη τριακονταετία των ελληνογερμανικών σχέσεων μεταξύ της πρώτης μεταπολεμικής περιόδου και της ένταξης της Ελλάδας στην ΕΟΚ μελετά ο ιστορικός Χρήστος Τσάκας, καταγράφοντας τη συνειδητή στροφή της χώρας προς τη Δυτική Γερμανία και τη σταδιακή εξέλιξη της τελευταίας σε εγγυήτρια της εισόδου της στην κοινότητα.
Παναγιώτης Κιμουρτζής – Αννα Μανδηλαρά, Φιλέορτο βασίλειο. Δημόσιες εορτές και εθνικές επέτειοι κατά την οθωνική περίοδο
Εκδόσεις Gutenberg, 2023, σελ. 472, τιμή 22€
Η καθιέρωση των δημόσιων εορτών και των εθνικών επετείων και το περιεχόμενό τους στην οθωνική περίοδο είναι το θέμα του άκρως ενδιαφέροντος αυτού βιβλίου. Η εξουσία ως τελετουργία, η συνάντηση έθνους και μοναρχίας, η μνήμη και η χρήση των συμβόλων αναδεικνύουν το ιδεολογικό υπόβαθρο και τη σημασία του θεσμού.
Enzo Traverso, Επανάσταση. Διανοητική και πολιτισμική ιστορία
Εκδόσεις του 21ου, σελ. 504, τιμή 27,56€
Ο ιταλός ιστορικός του Πανεπιστημίου Κορνέλ ερμηνεύει τις επαναστάσεις ως εργοστάσια ουτοπιών ανιχνεύοντας τις διανοητικές και πολιτισμικές τους ρίζες: εκκομίκευση, σωματοποίηση, σύμβολα, έννοιες, διανοούμενοι. Με άξονα τη μαρξιστική κληρονομιά μάλλον παρά αυτή της Γαλλικής Επανάστασης, ο Εντσο Τραβέρσο παρέχει ένα εξεγερσιακό πανόραμα του 19ου και του 20ού αιώνα.
Στέφανος Λουκάς, Ανιχνεύοντας το ρεμπέτικο
Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, 2023, σελ. 440, τιμή 18€
Οι ρίζες και η ετυμολογία του ρεμπέτικου, η πορεία και η εξέλιξή του, οι σχέσεις του με το λαϊκό τραγούδι, τη λαϊκή παράδοση, το εθνικό στοιχείο, τα εργατικά στρώματα, το περιθώριο, τα ναρκωτικά, η πρόσληψη της γυναίκας και της άρχουσας τάξης διερευνώνται στην πρόσφατη μελέτη του Στέφανου Λουκά.
Θάνος Βερεμής, 20ός αιώνας. Μια ιστορία που δεν έχει τελειώσει ακόμη
Εκδόσεις Πρώτη Υλη, σελ. 280, τιμή 16€
Δύο παγκόσμιοι πόλεμοι που σώριασαν σε ερείπια την Ευρώπη, τα σαράντα και πλέον χρόνια ισορροπίας στην κόψη του ξυραφιού που υπήρξε ο Ψυχρός Πόλεμος, κοινωνικές ανακατατάξεις, οικονομική και τεχνολογική ανάπτυξη αναδεικνύονται στην επισκόπηση αυτή του 20ού αιώνα που επιχειρεί ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Θάνος Βερέμης.
John Keane, Σύντομη ιστορία της δημοκρατίας
Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2023, σελ 280, τιμή 16,60€
Τρεις εποχές της δημοκρατίας και τρεις διακριτές μορφές της (δημοκρατία των συνελεύσεων, αντιπροσωπευτική δημοκρατία, δημοκρατία ελέγχου) από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, όπως και τις προκλήσεις και τις προοπτικές του πολιτεύματος στον 21ο αιώνα περιγράφει ο σπουδαίος αυστραλός πολιτικός επιστήμονας σε αυτό το ευσύνοπτο βιβλίο του.
Golfo Alexopoulos, Αρρώστια και απανθρωπιά στο γκουλάγκ του Στάλιν
Εκδόσεις Καστανιώτη, 2023, σελ. 480, τιμή 20€
Η ελληνοαμερικανίδα ιστορικός Γκόλφω Αλεξοπούλου, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Νότιας Φλόριντα, ερευνά την ιστορία των σοβιετικών γκούλαγκ μέσα από το πρίσμα της υγείας και της ασθένειας και συμπεραίνει ότι σε μεγάλο βαθμό υπήρξαν στρατόπεδα εξοντωτικής εργασίας, τα οποία λειτούργησαν εσκεμμένα ως μηχανισμός εξολόθρευσης.
David Graeber και David Wengrow, Η αυγή των πάντων. Μια καινούρια ιστορία της ανθρωπότητας
Εκδόσεις Διόπτρα, 2023, σελ. 784, τιμή 25€
Ο ανθρωπολόγος Ντέιβιντ Γκρέμπερ και ο αρχαιολόγος Ντέιβιντ Γουένγκροου επιχειρούν σε αυτή την ογκώδη μελέτη να αναθεωρήσουν κατεστημένες απόψεις για τις απαρχές και την εξέλιξη της ανθρώπινης ιστορίας. Βιβλίο που ελέγχει ερμηνείες, υπογραμμίζει την ανάγκη διαμόρφωσης νέων, συμμετοχικών τρόπων οργάνωσης της κοινωνίας και προάγει, αν μη τι άλλο, τον διάλογο.
Jonathan Dimbleby, Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα. Πώς ο Χίτλερ έχασε τον πόλεμο
Εκδόσεις Ψυχογιός, 2023, σελ. 760, τιμή 26,60€
Χορταστική αφήγηση της γερμανικής εισβολής στη Σοβιετική Ενωση και των λανθασμένων εκτιμήσεων που οδήγησαν στην καταστροφή τη Βέρμαχτ και στον όλεθρο το καθεστώς των Ναζί. Ο διακεκριμένος βρετανός παρουσιαστής πολιτικών και ιστορικών εκπομπών και συγγραφέας Τζόναθαν Ντίμπλεμπι βασίζεται σε νέο αρχειακό υλικό προκειμένου να αναδείξει το σημείο καμπής του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Παιδική λογοτεχνία
Πιερντομένικο Μπακαλάριο, Αλεσάντρο Γκάτι, Σέρλοκ, Λουπέν κι εγώ: Αναζητώντας την Αναστασία
Εκδόσεις Μίνωας, 2023, σελ. 200, τιμή 13,30€
Η μετάπτωση της κλασικής λογοτεχνίας σε παιδική, ο μετασχηματισμός ενήλικων έργων του 19ου αιώνα σε ύλη ανάγνωσης για τους ανήλικους αναγνώστες του 20ού (και αισίως του 21ου) σημαίνει πρώτα απ’ όλα τη μετάπλασή τους. Ιούλιος Βερν, Ρόμπερτ Λιούις Στίβενσον, Χέρμπερτ Τζορτζ Γουέλς, Εμίλιο Σαλγκάρι, Τζέιμς Φένιμορ Κούπερ, Γουόλτερ Σκοτ περνούν από μια διαδικασία λογοτεχνικής απλοποίησης που εξομαλύνει τη γλώσσα και προσαρμόζει τα νοήματα διατηρώντας ακέραια όσα στοιχεία προάγουν τη φαντασία των παιδιών. Η δημοτικότητα των παλιών δασκάλων στις νεαρές ηλικίες της γενιάς των οθονών, όπως αποδεικνύουν οι αλλεπάλληλες εκδόσεις τους, παραμένει αναλλοίωτη. Πιο ενδιαφέρον ακόμη όμως είναι το γεγονός ότι η εξοικείωση των μικρών αναγνωστών με τους ήρωες του παρελθόντος έχει προκαλέσει ζήτηση για προεκτάσεις του υλικού αυτού – συνέχειες, prequel, επανεπεξεργασίες της αρχικής μυθοπλασίας. Η σειρά Σέρλοκ, Λουπέν κι Εγώ των Πιερντομένικο Μπακαλάριο και Αλεσάντρο Γκάτι είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα διαπλάτυνσης, εμβάθυνσης αλλά και υπονόμευσης του αρχικού προτύπου. Εδώ το σύμπαν του Αρθουρ Κόναν Ντόιλ συναντά αυτό του Μορίς Λεμπλάν και ο πρύτανης των ντετέκτιβ Σέρλοκ Χολμς τον τζέντλεμαν λωποδύτη Αρσέν Λουπέν – στην παιδική τους ηλικία. Τις ιστορίες αφηγείται η Αϊρίν Αντλερ (η μόνη γυναίκα που ο ώριμος Χολμς του Ντόιλ θαυμάζει ως μορφή και διάνοια), η κινητήρια δύναμη για τη συγκρότηση μιας εφηβικής τριάδας που λύνει μυστήρια σε μια φρενήρη κούρσα από περιπέτεια σε περιπέτεια. Το 14ο βιβλίο της σειράς με τίτλο Αναζητώντας την Αναστασία (εκδ. Μίνωας) πραγματοποιεί ένα άλμα στο μέλλον όπου η ενήλικη πλέον Αϊρίν αναζητεί τους φίλους της μετά από δεκαετίες προκειμένου να σώσουν την κόρη της, η οποία έχει εμπλακεί στην εξαφάνιση της ρωσίδας πριγκίπισσας Αναστασίας Ρομανόφ. Δράση, αινίγματα, ανατροπές: συνταγή για αναγνωστικούς μαραθωνίους.
Ντέιβ Πίλκι, Dog Man. Ο φύλακας στην πόλη
Εκδόσεις Ψυχογιός, 2023, σελ. 248, τιμή 14,40€
Τι συμβαίνει όταν ο μοχθηρός παππούς του Κάτκιντ δραπετεύει από τη φυλακή, η Νεράιδα της Δικαιοσύνης ενδίδει στον κακό εαυτό της και 22 υπερθυμωμένοι ψυχοκινητικοί γυρίνοι επιτίθενται στην πόλη; Ο Ντόγκμαν και η παρέα του σε υπερηρωικές υπερωρίες στην όγδοη συνέχεια της δημοφιλούς σειράς του Ντέιβ Πίλκι.
Τζακ Μέγκιτς-Φίλλιπς, Η Μπέθανυ και το τέρας. Η μάχη του τέρατος
Εκδόσεις Πατάκη, 2023, σελ. 288, τιμή 12,90€
Ο 511χρονος Εμπενίζερ κρύβει επί πέντε αιώνες ένα τέρας στη σοφίτα του, αυτό είναι γνωστό. Τώρα, όμως, έχοντας επιχειρήσει δύο φορές να φάει τη διαβόητη φαρσέρ Μπέθανυ, το τέρας φυλακίζεται (προσωρινά). Μετά την αποφυλάκιση συμπεριφέρεται κάπως περίεργα σε όλους – δηλαδή, υπέρ το δέον φιλικά. Πρέπει να ανησυχήσουμε;
Στρατής Δούνιας, Πού χάθηκε ο γάτος;
Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, 2023, σελ. 44, τιμή 15€
Απειρες γάτες στην Ερμούπολη λιάζονται, τριγυρίζουν, κυνηγούν, άλλοτε αδιαφορούν γατοειδώς και άλλοτε αποδεικνύονται εξαιρετικά φιλοπερίεργες για τον κόσμο των ανθρώπων. Ναι, αλλά πού είναι ο δικός μας γάτος; Εξαφανίστηκε και όλοι τον αναζητούν! Μια ιστορία για την αγάπη που αξίζουν όλα τα ζωντανά πλάσματα για παιδιά 4+ ετών.
Chien Chow Chine Aurelie, Χαίρομαι. Τα συναισθήματα του Μάνου
Εκδόσεις Κάκτος, 2023,σελ. 28, τιμή 5,83€
Ο Μάνος ο μικρός μονόκερος με τη χαίτη-ουράνιο τόξο που αλλάζει χρώμα ανάλογα με τα συναισθήματά του δεν έχει σχολείο σήμερα, είναι καταχαρούμενος και δεν ξέρει πώς να μοιραστεί τη χαρά του. Βιβλίο μιας σειράς που μαθαίνει σε παιδιά 3 ως 6 ετών πώς να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους.
Διονύσης Π. Σιμόπουλος, Πες μας, παππού… Ποια είναι η οικογένεια του Ηλιου. Ταξίδι στους πλανήτες του Ηλιακού μας Συστήματος
Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2023, σελ.76, τιμή 11€
Πέρα από το μακρόχρονο έργο του στο Ευγενίδειο Πλανητάριο, ο Διονύσης Π. Σιμόπουλος (1943-2022) υπήρξε εξαίρετος εκλαϊκευτής. Εδώ, σε ένα βιβλίο γνώσεων και δραστηριοτήτων, εξοικειώνει τους μικρούς αναγνώστες με τους πλανήτες, τους δορυφόρους και τα λοιπά ουράνια σώματα της μικρής μας γειτονιάς του ηλιακού συστήματος.
Stuart Gibbs, Σχολή κατασκόπων. Βρετανική εισβολή
Εκδόσεις Κλειδάριθμος, 2023, σελ. 336, τιμή 13,30€
image description
Η εποποιία της «Μυστικής Ακαδημίας Κατασκόπων» συνεχίζεται. Ο εκπαιδευόμενος πράκτορας Μπεν Ρίπλεϊ βρίσκει ένα κλειδί που ανήκει στην εγκληματική οργάνωση SPYDER. Μόνος του οφείλει να ταξιδέψει στη Βρετανία, να ανακαλύψει τι κρύβει, να την εξουδετερώσει και να διαφύγει χωρίς να γίνει αντιληπτός. Προσοχή, το τσάι σερβίρεται στις 5 ακριβώς.
Τζορτζ Οργουελ, Η φάρμα των ζώων
Εκδόσεις Χάρτινη Πόλη, 2023, σελ. 212, τιμή 13,99 €
Το κλασικό έργο του σπουδαίου βρετανού συγγραφέα για τους κινδύνους της φαλκίδευσης της επανάστασης και της επανάκαμψης της αυταρχικής εξουσίας διά της χειραγώγησης του ιδανικού της ισότητας παραμένει επίκαιρο ογδόντα σχεδόν χρόνια μετά την πρώτη του εμφάνιση. Εδώ εκδίδεται σε νέα εκδοχή με πλούσια έγχρωμη εικονογράφηση.
Anna Claybourne, Οι απίστευτες συνήθειες των ζώων
Εκδόσεις Susaeta, 2023, σελ. 52, τιμή 12,99€
Πίθηκοι που κάνουν μπάνιο, κάστορες που χτίζουν φράγματα, πιγκουίνοι που το ρίχνουν στην τσουλήθρα, αράχνες που ελλοχεύουν, ασβοί που δραπετεύουν. Ταξίδι ανά τον κόσμο και γνωριμία με τις διασκεδαστικές, παράξενες, ενίοτε πολύ οικείες και σε εμάς συνήθειες των ζώων για μικρούς αναγνώστες ηλικίας 8 ετών και άνω.
Ρ. Λ. Λαφεβερς, Η Θεοδοσία και το σκήπτρο του Οσιρι
Μετάφραση Αθηνά Σαράφη, Εκδόσεις Anubis, 2023, σελ. 400, τιμή 19,90€
Στο Μουσείο Θρύλων και Αρχαιοτήτων στο Λονδίνο του τέλους του 19ου αιώνα η νεαρή Θεοδοσία αντιλαμβάνεται ότι κάτι δεν πάει καλά με τα αρχαία αιγυπτιακά ευρήματα και οι υποψίες της επιβεβαιώνονται όταν δεκάδες μούμιες εμφανίζονται μαγικά στα πέριξ. Δεύτερο βιβλίο της σειράς που ενέπνευσε την υπερπαραγωγή του HBO Max.
Τζερόνιμο Στίλτον, Ταξίδι στο Βασίλειο της Φαντασίας. Το χρονόμετρο της Χώρας του Χρόνου
Εκδόσεις Κέδρος, 2023, σελ. 392, τιμή 19,90€
Οταν το Χρονοφαντασιακό Χρονόμετρο, ο χρονογράφος της Χώρας του Χρόνου ξεχαρβαλώνεται και αρχίζει να γυρίζει με ιλιγγιώδη ταχύτητα, η βασίλισσα Φλορίντα γερνάει με γοργό ρυθμό. Και πάλι ο διάσημος ποντικός Τζερόνιμο Στίλτον πρέπει να σπεύσει για να σώσει (παλιά του τέχνη κόσκινο) το Βασίλειο της Φαντασίας από έναν ακόμη κίνδυνο.
Λίνα Μουσιώνη, Η επιστροφή του κόμη Δράκουλα και το μυστήριο με τις νυχτερίδες
Εκδόσεις Διόπτρα, 2023, σελ 112, τιμή 13,30€
Στη μεσαιωνική πόλη Σιγκισοάρα της Ρουμανίας όπου περνούν τις διακοπές τους ο Ιάσονας και η Κλαίρη επικρατεί επιδημία επιθέσεων νυχτερίδων. Μήπως ο κόμης Δράκουλας εγκαταστάθηκε ξανά στη γενέτειρά του; Και αν ναι, ποιος θα τον ξαποστείλει; Αλλη μια περιπέτεια της σειράς «Οι Κατάσκοποι της Γεωγραφίας», άλλη μια χώρα προς εξερεύνηση.
Μαρία Λυκαρτσή, Κανονικά
Εκδόσεις Καστανιώτη, 2023, σελ. 32, τιμή 14€
Ενα παιδί βρίσκεται σε έναν κόσμο που δεν αναγνωρίζει, που δεν είναι πια όπως τον ήξερε. Πόσο διαφορετικός θα έμοιαζε ο χρόνος «αν τα πράγματα ήταν κανονικά» – χωρίς τον πόλεμο που έχει φέρει την καταστροφή; Η αξία των καθημερινών πραγμάτων και των μικρών στιγμών συμπυκνωμένη σε ένα βιβλίο.
Ποίηση
Εμιλυ Ντίκινσον, Ποιήματα
Εκδόσεις Κίχλη, 2023, σελ. 168, τιμή 15€
Η Εμιλι Ντίκινσον είναι η δεύτερη μεγάλη ποιητική μορφή των ΗΠΑ στον 19ο αιώνα μετά τον Γουίτμαν. Ο αντίποδας του μεγάλου βάρδου, η αναγκαία του πλευρά και με την έννοια αυτή το συμπλήρωμά του. Εζησε αφανής, έγραφε ακατάπαυστα, και όταν πέθανε οι πάντες ανακάλυψαν πόσο σπουδαία ποιήτρια υπήρξε. Η ριζοσπαστική της γραφή, η ακαριαία αποτύπωση, το τεράστιο θεματικό εύρος της ποίησής της συνιστούσαν γλωσσική και εκφραστική επανάσταση στα ποιητικά δεδομένα της εποχής. Η μέθη της ζωής, η έκσταση μπροστά στα φυσικά φαινόμενα, μια ρομαντική ποιήτρια αλλά με πλήθος μοντερνιστικά χαρακτηριστικά, με τις δικές της φόρμες, τον κοντό στίχο που απογειώνει το νόημα και αποτυπώνει ανεξίτηλα το βίωμα την καθιστά όχι απλώς ποιήτρια της εποχής της αλλά για όλες τις εποχές. Είναι σχεδόν αδύνατον να την κατατάξεις σε κάποια τάξη μεγέθους. Η Ντίκινσον υπήρξε πριν απ’ όλα ποιήτρια για τον εαυτό της – εξ ου και η απομόνωσή της, μια συλφίδα που δεν ήταν του κόσμου τούτου, αλλά του άλλου, που αναπτυσσόταν δίπλα της και που μόνο η ίδια τον συνελάμβανε γιατί ήταν εκείνη που τον δημιουργούσε. Μια τέτοια ποιήτρια είναι πολύ δύσκολο να μεταφραστεί στα ελληνικά. Πώς να μεταφέρει κανείς τις παύλες, τα αμετάθετα, τα ξαφνικά πετάγματα, την εκπληκτικά ανατρεπτική γραφή της; Τα ποιήματα της Ντίκινσον, με τη συμβατική έννοια πάντοτε, δεν μεταφράζονται αλλά κατά έναν τρόπο ξαναγράφονται. Αυτό επιχείρησε ο έμπειρος Κώστας Κουτσουρέλης καταφέρνοντας όμως το εξαιρετικά δύσκολο: να μεταφέρει το πνεύμα των ποιημάτων χωρίς να προδώσει το εξαιρετικά κρίσιμο, ιδιαίτερα για μια ποιήτρια σαν την Ντίκινσον: τη μορφή τους.
Γιάννης Πατίλης, Τα σπασμένο είναι πιο ανθεκτικό. Ποιήματα 1970-2022
Εκδόσεις Υψιλον/Βιβλία, 2023, σελ 544, τιμή 22,50€
Ο Γιάννης Πατίλης ανήκει στους αντιπροσωπευτικούς ποιητές της γενιάς του 1970 και με τη συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων του προσφέρει τη συνολική εικόνα ενός έργου συνεκτικού και ανθεκτικού, όπου η καθημερινότητα και το βίωμα λειτουργούν ως αναβαθμός για να συλλάβει ο αναγνώστης το καθαρό δράμα αλλά και την ομορφιά του κόσμου που μας περιβάλλει.
Ηλια Μπούρα, Εύκρατη ζώνη
Εκδόσεις Καστανιώτη, 2023, σελ. 48, τιμή 8€
Πρώτη ποιητική συλλογή μιας νέας ποιήτριας, που βγαίνει εντυπωσιακά μέσα από τη σεφερική παράδοση. Με αμεσότητα και σχεδόν άψογη τεχνική η Ηλια Μπούρα συνδυάζει ωραία την ατομική εμπειρία με την αίσθηση της φύσης, το πάθος και τη γοητεία της ύπαρξης που μας συναρπάζει, δίνοντας σοβαρές ελπίδες ότι το μέλλον τής ανήκει.
Γιάννης Αντιόχου, Σώμα
Εκδόσεις Ικαρος, 2023, σελ. 344, τιμή 16,60€
Ο Γιάννης Αντιόχου ανήκει στους καλύτερους ποιητές της νεότερης γενιάς. Σε αυτόν τον τόμο συγκεντρώνει όλα τα ποιήματά του από το 1990 ως σήμερα. Το εξπρεσιονιστικό πάθος, ο διάλογος με τα έργα και τους μείζονες μύθους της Ευρώπης χαρακτηρίζουν την ποίησή του που αφομοιώνει και υπερβαίνει το βίωμα ανάγοντάς το στη μεγάλη περιοχή του καθολικού.
Μήτσος Παπανικολάου, Ποιητικά έργα και αθησαύριστα πεζά. Απαντα τα ευρεθέντα
Εκδόσεις Ογδοο Music Group, 2023, σελ. 304, τιμή 22€
Μεγάλο ταλέντο, πρωτοπόρος για την εποχή του, ο Μήτσος Παπανικολάου ανήκει στους σημαντικότερους ποιητές του Μεσοπολέμου. Πέθανε από κατάχρηση ναρκωτικών στα 43 χρόνια του και δεν πρόλαβε να μας δώσει εκτενέστερο έργο. Ομως κι από τα όσα πρόλαβε να γράψει, συγκεντρωμένα σ’ αυτόν τον τόμο, είναι εμφανές ότι υπήρξε σπουδαίος ποιητής.
Γιώτα Αργυροπούλου, Ποιήματα και Πεζά, 1998-2018. Συγκεντρωτική έκδοση
Εκδόσεις Μελάνι, 2023, σελ. 472, τιμή 18 €
Η συγκεντρωτική αυτή έκδοση περιλαμβάνει όλα τα ποιήματα και τα πεζά που δημοσίευσε η Γιώτα Αργυροπούλου μέσα σε μια εικοσαετία (1998-2018). Αισθαντική και ευαίσθητη, η ποιήτρια έφυγε από τη ζωή στα 57 της χρόνια αφήνοντας πίσω της ένα έργο που αξίζει να διαβαστεί για την απλότητα, την καθαρότητα και την ακραία ευαισθησία του.
Walt Whitman, Τραγούδι του εαυτού μου. Η πρώτη έκδοση 1955. Η δεύτερη έκδοση 1891-1892
Εκδόσεις Gutenberg, 2023, σελ. 440, τιμή 26,99 €
Ο μέγας Γουόλτ Γουίτμαν έχει κι άλλες φορές μεταφραστεί στα ελληνικά. Η νέα έκδοση όμως, εκτός του ότι πρόκειται για εξαιρετική μετάφραση του Δημήτρη Δημηρούλη, μας προσφέρει τις δύο εκδοχές του κεντρικού ποιήματος Τραγούδι του εαυτού μου από τα Φύλλα χλόης. Ο Γουίτμαν είναι ο γενάρχης της νεότερης αμερικανικής ποίησης και ασύγκριτος παγκόσμιος ποιητής.
Graphic Novel
Μάργκαρετ Ατγουντ, Η ιστορία της θεραπαίνιδας
Εκδόσεις Ψυχογιός, 2023, σελ. 248, τιμή 17,70 €
Εχει διασκευαστεί για τον κινηματογράφο, την όπερα και την τηλεόραση. Εξαιρετικά δημοφιλές, το πολυβραβευμένο μυθιστόρημα Η ιστορία της Θεραπαινίδας της Kαναδής Mάργκαρετ Ατγουντ, που πρωτοκυκλοφόρησε το 1985, παραμένει έργο ζωντανό και επίκαιρο. Μια θρησκευτική ομάδα ανατρέπει τη δημοκρατία των ΗΠΑ και επιβάλλει ένα στρατιωτικό καθεστώς, τη Δημοκρατία της Γαλαάδ. Στην αυστηρή αναδιοργάνωση της κοινωνίας που ακολουθεί οι γυναίκες ανήκουν στη χαμηλότερη τάξη. Στερημένες από δικαιώματα και ελευθερίες, απαγορεύεται να έχουν χρήματα, περιουσία, να γράφουν, να διαβάζουν και να έχουν έλεγχο της σεξουαλικής τους ζωής. Λόγω της υπογονιμότητας, που οφείλεται στην περιβαλλοντική μόλυνση, οι λίγες γυναίκες που είναι ικανές για αναπαραγωγή, οι Θεραπαινίδες, ντυμένες στα κόκκινα, προορίζονται να υπηρετούν τους αξιωματούχους της Γαλαάδ γεννώντας τα παιδιά τους. Η Τουφρέντ, η αφηγήτρια, μια από αυτές, έχοντας χάσει τον άνδρα και την κόρη της, προσπαθεί να κρατηθεί από τις αναμνήσεις της προηγούμενης ζωής της για να επιβιώσει.
Στα ονειρικά καρέ της νέας διασκευής σε graphic novel από την Καναδή Ρενέ Νο με τα καθαρά λαμπερά χρώματα, γυναίκες με λευκά σκουφιά και κόκκινα φορέματα που θυμίζουν γυναικείες φιγούρες σε φλαμανδικούς πίνακες δίνουν ζωή στο γκρι και γαλάζιο στείρο τοπίο της Γαλαάδ. Εφιαλτικές εικόνες βίας διαδέχονται περιγραφικά καρέ, με το κόκκινο, χρώμα του αίματος, να δίνει δραματικό τόνο στις σελίδες του κόμικ. Τα μπλε, πράσινα, καφέ ρούχα των γυναικών, ανάλογα με τους κοινωνικούς τους ρόλους, υπογραμμίζουν τις διακρίσεις απέναντί τους, τη στέρηση των δικαιωμάτων τους, την κακοποίησή τους. Θυμίζουν ράσο ή μπούρκα και παραπέμπουν στη βία κατά των γυναικών σε πάσης φύσεως φονταμενταλιστικά καθεστώτα του παρελθόντος και του παρόντος. Η Ατγουντ ισχυρίζεται ότι άντλησε την έμπνευσή της από πραγματικά γεγονότα και τάσεις της εποχής της. Σαράντα χρόνια μετά, ο ζοφερός κόσμος της Γαλαάδ μοιάζει πολύ με εικόνες των δελτίων ειδήσεων και το μυθιστόρημα δικαίως θεωρείται κλασικό.
Πέτρος Χριστούλιας, Δρ. ΠΑΠ. Η ζωή του πρωτοπόρου γιατρού Γ. Ν. Παπανικολάου
Εκδόσεις Παπαδόπουλος, 2023, σελ. 80, τιμή 12,98€
Μια συμπαθής φιγούρα με τριγωνική μύτη μάς μεταφέρει από την Κύμη του 19ου αιώνα στα ερευνητικά εργαστήρια των πανεπιστημίων της Νέας Υόρκης. Η ζωή του έλληνα γιατρού Γεώργιου Ν. Παπανικολάου, που σχεδίασε το γνωστό τεστ ΠΑΠ για τη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, σε ένα τεκμηριωμένο graphic novel με λεπτοδουλεμένα ασπρόμαυρα καρέ.
Θανάσης Πέτρου, Τ’ Αμπελοκηπιώτικα της Αθήνας
Oblik Editions, 2023, σελ. 194, τιμή 18€
Ενα είδος αυτοβιογραφικής αστυγραφίας καλλιεργεί εσχάτως ο γνωστός κομίστας έχοντας ήδη δώσει ένα graphic novel για τη Νεάπολη, τη γειτονιά της Θεσσαλονίκης που μεγάλωσε. Εδώ κινείται στους αθηναϊκούς Αμπελοκήπους, όπου ζει, ενώ παράλληλα η ιστορία της περιοχής ξετυλίγεται μέσα από καρέ κτιρίων και οδών, επιχειρήσεων, μπαρ, νοσοκομείων και μνημείων.
Θάνος Αστρίτης, Γιώργος Βλάχος, Ο Μικρός Ηρως 70 Χρόνια (1953-2023)
Εκδόσεις Μικρός Ηρως, 2023, σελ.228, τιμή 29€
Συλλεκτικό επετειακό λεύκωμα για τη συμπλήρωση 70 χρόνων από την πρώτη έκδοση του «Μικρού Ηρωα» που έγραφε ο Θάνος Αστρίτης [Στέλιος Ανεμοδουράς] και εικονογραφούσε ο Βύρων Απτόσογλου. Περιλαμβάνει μια αδημοσίευτη ιστορία του Αστρίτη σε σχέδια Βασίλη Γκογκτζιλά, 45 νέα σκίτσα ελλήνων καλλιτεχνών, πολλές πληροφορίες και ερμηνείες της κληρονομιάς του «Μικρού Ηρωα».
