Τραγωδία !… Είναι η λέξη που περιγράφει αυτό που εδώ και έξι μέρες συμβαίνει στη Ρόδο. Δεν είναι πια το νησί του Ηλίου, αλλά «Κρανίου Τόπος» όπου χιλιάδες στρέμματα (γίνεται λόγος για πάνω από 50.000 μέχρι τώρα) όπου η λαίλαπα της φωτιάς δεν έχει αφήσει τίποτα όρθιο.
Η καταστροφή μεγάλων εκτάσεων πρασίνου στην καρδιά του νησιού, είναι ολοκληρωτική. Και μάλιστα είναι περιοχές κυρίως αναδασωτέες από μια άλλη μεγάλη φωτιά πριν 15 χρόνια. Ο Θεός ξέρει πότε και εάν θα γίνουν ξανά πράσινες.
Δεν μπορεί κανένας να φανταστεί αυτό που συμβαίνει τώρα στη Ρόδο. Η φωτιά εξαπλώνεται παντού δεδομένου ότι οι συνεχείς αλλαγές της κατεύθυνσης των ανέμων σε συνδυασμό με τις υψηλές θερμοκρασίες, δυσκολεύουν αφάνταστα τις προσπάθειες για να ελεγχθούν οι διάφορες εστίες και οι συνεχείς αναζωπυρώσεις.
Και βέβαια ο συντονισμός που –κατά γενική ομολογία- δεν ήταν αυτός που θα έδινε μια γρήγορη και αποτελεσματική αντιμετώπιση της φωτιάς μόλις εκδηλώθηκε σε δασώδες σημείο της κοινότητας των Απολλώνων. Γιατί η εκτίμηση των τοπικών αρμοδίων ήταν ότι «πρόκειται για μια μικρή πυρκαγιά που θα την πιάσουμε γρήγορα!..».
Ουσιαστικά δεν δόθηκε η απαραίτητη προσοχή με αποτέλεσμα να ξεφύγει, οπότε ήταν πια αφάνταστα δύσκολο να αντιμετωπιστεί, δεδομένου ότι η δασώδης περιοχή είναι δύσβατος και ήταν σχεδόν αδύνατο να επέμβουν οι πυροσβεστικές δυνάμεις.
Έτσι από τις πανηγυρικές φωτογραφίες και τις δηλώσεις της πρώτης μέρας, φτάσαμε στη σημερινή τραγική κατάσταση που είναι το αποτέλεσμα όχι μόνο των λανθασμένων αρχικών εκτιμήσεων, αλλά και ενός οργανωμένου σχεδίου για το οποίο οι κάτοικοι των κοινοτήτων που πλήττονται, εκφράζουν τις διαφωνίες και το θυμό τους για όσα συμβαίνουν, αλλά κυρίως για το γεγονός ότι αγνοήθηκαν οι γνώσεις και η εμπειρία τους σε ανάλογες περιπτώσεις.
Οι μνήμες του 1988
Δεν υπήρχαν αντιπυρικές ζώνες γιατί τις απαγορεύει το Δασαρχείο, ενώ πολλοί έμπειροι κάτοικοι των κοινοτήτων επιμένουν στην εφαρμογή της μεθόδου «εναντίον της φωτιάς» , contra fuoko , όπως την ονόμαζαν οι Ιταλοί. Μάλιστα ενθυμούνται ότι το 1988 στη μεγάλη φωτιά που διάρκεσε μια εβδομάδα, αναγκάστηκε να επέμβει ο τότε Αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων πτέραρχος Νίκος Κουρής και έτσι ανέλαβε ο Στρατός το έργο της κατάσβεσης της πυρκαγιάς εφαρμόζοντας το γνωστό contra fuoko που υπέδειξαν οι κάτοικοι.
Από την πρώτη στιγμή που εκδηλώθηκε η φωτιά η συμμετοχή και προσφορά των πυροσβεστών, δασοπυροσβεστών, εθελοντών και απλών πολιτών είναι απαράμιλλη. ‘Ολοι με ηρωισμό και αυτοθυσία αγωνίζονται, κάτω από απίστευτα δύσκολες συνθήκες, να θέσουν υπό έλεγχο τη φωτιά με τη συνδρομή των εναερίων μέσων, αλλά και μηχανημάτων που διέθεσαν και ιδιώτες.
Η κατάσταση στη Ρόδο έγινε απελπιστική από το πρωί του Σαββάτου όταν η φωτιά άρχισε να απειλεί ξενοδοχειακές μονάδες στις οποίες φιλοξενούνται χιλιάδες ξένοι τουρίστες. ‘Ετσι, δόθηκε εντολή (από πού?) να γίνει η εκκένωση των ξενοδοχείων. Και τότε το έργο αυτό ανέλαβαν οι πολίτες της Ρόδου.
Η αυτοθυσία των ντόπιων
Με κάθε μεταφορικό μέσο που διέθεταν κάτοικοι του νησιού, μετέφεραν τους τουρίστες σε ασφαλή σημεία, ενώ παράλληλα ξεκίνησε μια συγκινητική πρωτοβουλία από πολλούς πολίτες να συγκεντρώνουν τρόφιμα, φάρμακα, νερά κλπ. ενώ άνοιγαν σπίτια, σχολεία, κλειστά γυμναστήρια ,αλλά και ξενοδοχεία που διέθεταν άδεια δωμάτια, για να φιλοξενήσουν περίπου 19.000 ξένους τουρίστες που εγκατέλειψαν τα ξενοδοχεία τους !.. Ακόμη έγινε μεταφορά τουριστών κυρίως στην πόλη και με σκάφη του Λιμενικού, του Στρατού και ιδιωτών.
Σε ορισμένες περιπτώσεις κρίθηκε ότι δεν ήταν αναγκαία η εκκένωση των ξενοδοχείων, αφού η φωτιά βρισκόταν μακριά και δεν κινδύνευαν οι τουρίστες. Από το βράδυ της Κυριακής ξεκίνησε η επιστροφή τουριστών σε ξενοδοχεία.
Πάντως είναι πρωτόγνωρο αυτό που συμβαίνει στη Ρόδο με την προσφορά των απλών πολιτών, γεγονός που αναγνωρίζουν και οι ξένοι τουρίστες οι οποίοι με μηνύματα εκφράζουν τις ευχαριστίες τους για την βοήθεια και τις προσφορές.
Και ενώ η φωτιά έκαιγε τα πάντα στη Ρόδο, έφτασε το κλιμάκιο που το αποτελούσαν κυβερνητικά στελέχη τα οποία όχι μόνο δεν γνώριζαν το αντικείμενο, αλλά ίσως κάποιοι για πρώτη φορά επισκέπτονταν το νησί.
Πλήγμα στον τουρισμό
Βέβαια, εκτός από την καταστροφή του φυσικού πλούτου του νησιού τεράστιο πλήγμα δέχεται και ο τουρισμός. Ήδη πολλά τουριστικά γραφεία του εξωτερικού (κυρίως βρετανικά) ακυρώνουν τα ταξίδια προς τη Ρόδο και τα αεροπλάνα έρχονται άδεια μόνο για να παραλάβουν τους πελάτες τους. Κα ι βέβαια κανένας δεν μπορεί να προβλέψει τι πρόκειται τα γίνει τα επόμενα χρόνια, ενώ εκτιμάται ότι θα υπάρξουν και αγωγές για αποζημιώσεις.
Τώρα η Ρόδος πληρώνει βαρύτατο πλήγμα όχι μόνο στο φυσικό της περιβάλλον, αλλά και στην οικονομία της εξ αιτίας της έλλειψης οποιουδήποτε σχεδιασμού, παρά το γεγονός ότι και άλλες φορές έχει δοκιμαστεί από ανάλογες φωτιές .Άς ελπίσουμε ότι αυτή θα είναι η τελευταία. Πολλά λόγια ακούμε ,αλλά όταν έρθουν τα δύσκολα φταίνε οι άλλοι και οι προηγούμενοι !..
*Ο Γιώργος Ζαχαριάδης είναι δημοσιογράφος, επί 48 έτη ανταποκριτής των Νέων και του Βήματος στη Ρόδο.
