Εξαιρετική συνέπεια στην εξυπηρέτηση των δανειακών της υποχρεώσεων επιδεικνύει η συντριπτική πλειονότητα νοικοκυριών και επιχειρήσεων, κόντρα στην άνοδο των επιτοκίων και την ενίσχυση του πληθωρισμού τους τελευταίους μήνες.

Τα στοιχεία που ανακοίνωσαν οι τέσσερις συστημικοί όμιλοι στο α΄ τρίμηνο του 2023 για την εξέλιξη της ποιότητας του ενεργητικού τους, αλλά και οι εισπράξεις των εταιρειών διαχείρισης από ρυθμισμένα δάνεια καταδεικνύουν του λόγου το αληθές.

Κι αυτό παρ΄ ότι οι περισσότερες χορηγήσεις αφορούν σε προγράμματα κυμαινόμενου επιτοκίου: 85% στη λιανική τραπεζική και 97% σε επιχειρηματική – επαγγελματική πίστη.

Η άνοδος των επιτοκίων

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, σε όλες τις κατηγορίες, το κόστος εξυπηρέτησης έχει αυξηθεί σημαντικά από τα μέσα του 2022 έως και σήμερα.

Συγκεκριμένα, το μεσοσταθμικό κυμαινόμενο επιτόκιο στις υφιστάμενες οφειλές με εναπομένουσα διάρκεια άνω του 1 έτους, έχει σχεδόν διπλασιαστεί, διαμορφούμενο τον περασμένο Μάιο σε:

  • Ιδιώτες: 5,08% από 2,47% τον Ιούνιο του 2022
  • Ελεύθεροι επαγγελματίες: 7,17% από 4,46%
  • Μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις: 5,74% από 2,98%

Παρ΄ όλα αυτά οι καθαρές εισροές μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων στους συστημικούς ομίλους διατηρούνται σε πολύ ικανοποιητικά επίπεδα. Συγκεκριμένα, στο α΄ τρίμηνο του 2023:

  • Στην Alpha Bank ήταν αρνητικές κατά 200 εκατ. ευρώ
  • Στη Eurobank ήταν αρνητικές κατά 48 εκατ. ευρώ
  • Στην Εθνική Τράπεζα ήταν μηδενικές
  • Στην Τράπεζα Πειραιώς ήταν αρνητικές κατά 100 εκατ. ευρώ

Πηγές από τον κλάδο των servicers που παρακολουθούν σε καθημερινή βάση την πορεία των εισπράξεων σημειώνουν ότι οι περισσότεροι δανειολήπτες συνεχίζουν να πληρώνουν κανονικά τις δόσεις τους, ενώ κάποιοι που αντιμετωπίζουν δυσχέρειες στην εξυπηρέτηση του χρέους τους, διευκολύνονται με λύσεις μείωσης των μηνιαίων καταβολών.

Όπως λένε μάλιστα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που επέλεξαν λόγω της ανόδου του κόστους δανεισμού να αποπληρώσουν πρόωρα μέρος της οφειλής τους για να αποφύγουν τις επιτοκιακές επιβαρύνσεις.

Οι 5 λόγοι

Κατά τους ίδιους κύκλους, οι παράγοντες που έχουν παίξει καταλυτικό ρόλο για την πολύ καλή εικόνα ως σήμερα στα περισσότερα δάνεια, είναι οι εξής:

1. Η πλειονότητα των ανοιγμάτων που βρίσκεται στους ισολογισμούς των τραπεζών εκταμιεύτηκε στα χρόνια της κρίσης.

Σε αυτήν την περίοδο τα κριτήρια χορήγησης ήταν ιδιαίτερα αυστηρά. Ένας δανειολήπτης λοιπόν που κατάφερε να παραμείνει πράσινος την περίοδο των μνημονίων, έχει σαφώς περισσότερος πιθανότητες να ανταπεξέλθει στο σημερινό περιβάλλον υψηλών ρυθμών ανάπτυξης, παρά την άνοδο των επιτοκίων.

2. Στην Ελλάδα υπάρχει εκτεταμένη φοροδιαφυγή. Στο πλαίσιο αυτό, πολλοί δανειολήπτες μπορούν και πληρώνουν τις αυξημένες δόσεις, κάνοντας χρήση των κρυφών εισοδημάτων τους

3. Ταυτόχρονα, έχει καταστεί πλέον σαφές ότι όποιος δεν εξοφλεί το χρέος του κινδυνεύει με απώλεια της περιουσίας του, καθώς έχουν αρθεί οι οριζόντιες ρυθμίσεις προστασίας των δανειοληπτών.

Ειδικά στην τρέχουσα συγκυρία, η ενίσχυση των αξιών στα ακίνητα λειτουργεί ως αντικίνητρο για την αθέτηση των πληρωμών.

Στο πλαίσιο αυτό, δεν είναι λίγοι όσοι επιλέγουν να αφήσουν κάτι άλλο απλήρωτο για να κρατήσουν ενήμερο το δάνειό τους, σε αντίθεση με παλαιότερα, όταν η εξυπηρέτηση του τραπεζικού χρέους δεν αποτελούσε προτεραιότητα.

4. Μπορεί να υπάρχει πληθωρισμός, ωστόσο η οικονομία αναπτύχθηκε την προηγούμενη διετία με υψηλούς ρυθμούς, ενισχύοντας τους τζίρους των επιχειρήσεων και τα εισοδήματα των νοικοκυριών

5. Την ίδια περίοδο τόσο οι εργαζόμενοι, όσο και οι επιχειρήσεις στηρίχθηκαν μέσω των κρατικών πανδημικών προγραμμάτων με 40 δισ. ευρώ, ενώ ανάλογες δράσεις ενεργοποιήθηκαν και για τη μείωση του ενεργειακού κόστους.

Θετική επίδραση έχουν και τα μέτρα ενίσχυσης των νοικοκυριών μέσω επιδομάτων, όπως το market pass, για την αντιμετώπιση της ακρίβειας.