O γενικός γραμματέας το ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ χαρακτήρισε χθεσινή ημέρα «ιστορική. Η Τουρκία έδωσε το «πράσινο φως», αποδέχθηκε να προχωρήσουν οι διαδικασίες για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
«Με χαρά ανακοινώνω ότι μετά τη συνάντηση που φιλοξένησα μεταξύ του προέδρου Ερντογάν και του πρωθυπουργού της Σουηδίας, ο πρόεδρος Ερντογάν συμφώνησε να προωθήσει το πρωτόκολλο εισδοχής στην τουρκική Εθνοσυνέλευση το ταχύτερο δυνατό [«ASAP» είναι η διατύπωση του γγ του ΝΑΤΟ] και να διασφαλίσει την επικύρωση. Είναι ένα ιστορικό βήμα που κάνει το ΝΑΤΟ πιο ισχυρό και πιο ασφαλές», έγραψε στο Twitter.
Ήταν το αποτέλεσμα ενός «παζαριού» με συγκεκριμένες απαιτήσεις από την πλευρά Ερντογάν. Ο Τούρκος πρόεδρος ήταν σαφής στις δηλώσεις που έκανε πριν αναχωρήσει για τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ. «Υπάρχει μια Τουρκία που περιμένει στην πόρτα της ΕΕ για περισσότερα από 50 χρόνια. Καλώ αυτές τις χώρες που άφησαν την Τουρκία να περιμένει, να μας ανοίξουν τον δρόμο να ενταχθούμε στην Ένωση. Μετά ας ανοίξουμε και το δρόμο για τη Σουηδία, όπως το κάναμε για τη Φινλανδία. Είμαστε η Τουρκία. Θα τα εκφράσω αυτά στις συναντήσεις που θα πραγματοποιήσω στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής» είπε.
Τα ανταλλάγματα που πήρε ο Ερντογάν
Ο Ερντογάν συμφώνησε για την ένταξη της Σουηδίας αλλά κρατά χρόνο και για άλλα παζάρια, αν χρειαστεί. «Δεσμεύτηκε» ότι «θα διαβιβάσει το Πρωτόκολλο Προσχώρησης για τη Σουηδία στη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση και θα συνεργαστεί στενά με τη Συνέλευση για να εξασφαλίσει την επικύρωση». Ωστόσο δεν δεσμεύτηκε σε κάποιο χρονοδιάγραμμα. Ο επικεφαλής του ΝΑΤΟ δεν είχε να δώσει κάποιο λεπτομέρες χρονοδιάγραμμα για το πόσο σύντομα να περιμένουμε τη διαδικασία στην τουρκική Εθνοσυνέλευση.
Ο Τούρκος πρόεδρος φαίνεται πως έλαβε, επίσης ως αντάλλαγμα το «ξεπάγωμα» της ενταξιακής διαδικασίας της Άγκυρας στην ΕΕ. Ο Ταγίπ Ερντογάν και ο Σαρλ Μισέλ, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, συμφώνησαν να «ενεργοποιήσουν εκ νέου» τις σχέσεις μεταξύ Άγκυρας και ΕΕ, όπως αναφέρει το tweet του Ευρωπαίου αξιωματούχου μετά το πέρας της συνάντησης των δύο ανδρών στο Βίλνιους.
Επίσης, όπως αναφέρεται στη συμφωνία μετά την τριμερή συνάντηση Στόλτενμπεργκ-Κρίστερσον- Ερντογάν: «Η Σουηδία θα υποστηρίξει ενεργά τις προσπάθειες για την αναζωογόνηση της διαδικασίας ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του εκσυγχρονισμού της τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας και της απελευθέρωσης των θεωρήσεων»
Τα ανταλλάγματα στον τομέα της «ασφάλειας»
Στον τομέα της ασφάλειας η Σουηδία «δεσμεύτηκε» ότι «θα παρουσιάσει έναν οδικό χάρτη για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. «Η Σουηδία και η Τουρκική Δημοκρατία συμφωνούν σήμερα να συνεχίσουν τη συνεργασία τους τόσο στο πλαίσιο του Τριμερούς Μόνιμου Κοινού Μηχανισμού που συστάθηκε στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη το 2022, όσο και στο πλαίσιο ενός νέου διμερούς Συμφώνου Ασφάλειας που θα συνεδριάζει ετησίως σε υπουργικό επίπεδο και θα δημιουργεί ομάδες εργασίας κατά περίπτωση. Στην πρώτη συνεδρίαση αυτού του Συμφώνου Ασφαλείας, η Σουηδία θα παρουσιάσει έναν οδικό χάρτη ως βάση για τη συνέχιση του αγώνα της κατά της τρομοκρατίας σε όλες τις μορφές και εκδηλώσεις της προς την πλήρη εφαρμογή όλων των στοιχείων του Τριμερούς Μνημονίου, συμπεριλαμβανομένου του άρθρου 4. Η Σουηδία επαναλαμβάνει ότι δεν θα παράσχει στήριξη στο YPG/PYD και στην οργάνωση που περιγράφεται ως FETÖ στην Τουρκία» αναφέρεται στην ανακοίνωση.
H αντίδραση της Αθήνας
Η κυβέρνηση ανέμενε την εξέλιξη αυτή, περίμενε ότι θα υπήρχε μια συμφωνία, δεν υπήρξε έκπληξη ή αιφνιδιασμός. Η Αθήνα δεν φαίνεται να ανησυχεί για την προοπτική μιας ευρύτερης συμφωνίας που φέρνει την Τουρκία πιο κοντά στο ΝΑΤΟ και πάλι. Ούτε από το «ξεπάγωμα» των διαδικασιών ένταξης στην ΕΕ. Ο δρόμος θα είναι μακρύς. Δεν φαίνεται να υπάρχει ιδιαίτερος προβληματισμός και για την δρομολόγηση, υπό όρους, αναβάθμιση των τουρκικών F-16. Και για αυτό θα χρειαστεί χρόνος και μέχρι τότε η Ελλάδα θα έχει ολοκληρώσει το δικό της σχεδιασμό.
