Αρχικά έγινε δεκτή ως μια τεράστια ήττα. Υπογράφηκε την επαύριον της Μικρασιατικής Καταστροφής και μίκρυνε την Ελλάδα σε σχέση με την αμέσως προγενέστερη Συνθήκη των Σεβρών. Η Ανατολική Θράκη, η Ίμβρος και η Τένεδος, που είχαν προσαρτηθεί στο ελληνικό κράτος μόλις λίγα χρόνια νωρίτερα, τώρα γίνονταν κομμάτι της Τουρκίας – ενώ το όνειρο της προσάρτησης της περιοχής της Σμύρνης, που είχε τεθεί υπό ελληνική διοίκηση, έσβηνε για πάντα. Ήταν το τέλος της Μεγάλης Ιδέας.

Έναν αιώνα αργότερα, όμως, όπως τονίζει ο σημαντικός συλλογικός τόμος «Συνθήκη της Λωζάνης» που κυκλοφορεί στις 9 Ιουλίου αποκλειστικά με «Το Βήμα της Κυριακής» το ελληνικό κράτος όχι μόνο δεν αμφισβητεί τη Συνθήκη της Λωζάνης, αλλά και την αντιμετωπίζει ως εχέγγυο της εδαφικής του ακεραιότητας και της πολιτικής του ασφάλειας. Αντιθέτως, είναι η Τουρκία που την αμφισβητεί με το Δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας – αλλά και την επικαλείται όταν απαιτεί την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών.

Οι επιπτώσεις της Συνθήκης της Λωζάνης δεν σταματούν, φυσικά, εκεί. Η Σύμβαση της Λωζάνης, που είχε προηγηθεί της υπογραφής της τον Ιανουάριο της ίδιας χρονιάς προέβλεπε την Ανταλλαγή Πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, με βάση τη θρησκευτική τους ταυτότητα. Η συμφωνία αυτή οδήγησε εκατομμύρια Έλληνες και Τούρκους στην προσφυγιά και μεταμόρφωσε τη δημογραφική σύσταση της Ελλάδας και κρίσιμης σημασίας εδαφών της Τουρκίας. Η εγκατάσταση των προσφύγων στη Μακεδονία μετέβαλε τον εθνικό χαρακτήρα ολόκληρων επαρχιών, οριστικοποιώντας την ενσωμάτωσή τους στον εθνικό κορμό, ενώ ταυτόχρονα το υψηλό πολιτισμικό κεφάλαιο που έφεραν μαζί τους οι Μικρασιάτες τόνωσε την πνευματική ζωή της χώρας και διαμόρφωσε μια νέα ελληνική ταυτότητα.

Μια σημαντική έκδοση

Γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι η Συνθήκη της Λωζάνης και οι διεργασίες που προηγήθηκαν της υπογραφής της, αντανακλούν μέσα από το χρόνο μέχρι το σήμερα – συχνά με τρόπους που δυσκολευόμαστε να αποκωδικοποιήσουμε. Στη μοναδική ιστορική έκδοση «Συνθήκη της Λωζάνης», που κυκλοφορεί στις 9 Ιουλίου αποκλειστικά με «Το Βήμα της Κυριακής», μπορούμε να εμβαθύνουμε σε κάθε πτυχή της, αποκομίζοντας πολύτιμες γνώσεις για τη Συνθήκη που δημιούργησε τα σύνορα της σύγχρονης Ελλάδας.

Βασίλης Παναγιωτόπουλος, Πασχάλης Κιτρομηλίδης, Σωτήρης Ριζάς και δεκατρείς ακόμη διακεκριμένοι ακαδημαϊκοί, ιστορικοί και ειδικοί μελετητές γράφουν αποκλειστικά για «Το Βήμα», αναδεικνύοντας παραγνωρισμένες πτυχές από το παρασκήνιο της διαπραγμάτευσης με ηγέτη τον Ελευθέριο Βενιζέλο, την πορεία προς τη Συνθήκη, την εποχή του τέλους των αυτοκρατοριών της οποίας αποτέλεσε σημαντικό βήμα και τη δημιουργία του σύγχρονου κόσμου των εθνών-κρατών.

Ακόμη, μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, οι συγγραφείς αναλύουν τα επιχειρήματα της Ελλάδας και της Τουρκίας γύρω από το ζήτημα της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών, που επανέρχεται συχνά στην επικαιρότητα, την κυριαρχία και την οριοθέτηση τω θαλάσσιων ζωνών και τις διαχρονικά δύσκολες και περίπλοκες ευρωτουρκικές σχέσεις.

«Συνθήκη της Λωζάνης»

Στις 9 Ιουλίου αποκλειστικά με «Το Βήμα της Κυριακής»