Βαθμολογία

5: εξαιρετική

4: πολύ καλή

3: καλή

2: ενδιαφέρουσα

1: μέτρια

0: απαράδεκτη

«Ο Ιndiana Jones και ο δίσκος του πεπρωμένου» (Indiana Jones and the Dial of Destiny, ΗΠΑ, 2023),

Ύστερα από 15 χρόνια απουσίας από την μεγάλη οθόνη, ο διασημότερος αρχαιολόγος του κινηματογράφου, ο Ιντιάνα Τζόουνς που κάνει και πάλι αισθητή την παρουσία του (για πέμπτη φορά από το 1981 που εμφανίστηκε στους «Κυνηγούς της Χαμένης Κιβωτού»). «Δεν πιστεύω στην μαγεία αλλά έχω δει κάποια πράγματα…» θα πει κάποια στιγμή και η φράση ακούγεται σχεδόν αστεία γιατί αν μη τι άλλο τα πάντα στην ταινία του Τζέιμς Μάνγκολντ δείχνουν… μαγικά.

Κατ’ αρχάς, μέσω μιας ειδικής ψηφιακής τεχνικής ο Χάρισον Φορντ που στα 80 του υποδύεται ξανά τον Ιντιάνα, εμφανίζεται νεότερος για τις σκηνές που υποτίθεται ότι διαδραματιζονται στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στην εισαγωγή της ταινίας (που κρατά αρκετά και είναι ίσως το καλύτερο τμήμα της). Επίσης, το στοιχείο της μεταφυσικής δίνει για πρώτη φορά τόσο έντονο το παρόν στο σενάριο.

Ακόμα και στοιχεία από την «Μηχανή του χρόνου» του Χ. Τζ. Γουέλς θα βρούμε σε αυτήν την ταινία- γαργαντούα, αφού ο Ιντιάνα θα μεταφερθεί στον χρόνο για να φέρει σε πέρας την αποστολή του. Ο πραγματικός χρόνος δραματουργίας της ταινίας είναι το 1968 και ο Ιντιάνα, με έδρας το Πανεπιστήμιο πλέον, όχι απλώς έχει αποσυρθεί από τις «παράπλευρες» δραστηριότητές του αλλά ετοιμάζεται να βγει στην σύνταξη.

Μέσα σε λίγες ώρες θα βρεθεί κατηγορούμενος για φόνο με την CIA στο κατόπι του καθώς επίσης και με έναν παλιό του γνώριμο, εχθρό, τον οποίο, στο μοχθηρότερό του, υποδύεται ο Μαντς Μίκελσεν. Πολλά κλεισίματα του ματιού (πέρασμα από την ταινία κάνει και ο Τζον Ράις Ντέιβις που έπαιζε στην πρώτη και την τρίτη ταινία της πεντάδας), αναφορές σε πραγματικά θέματα της Ιστορίας όπως ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων αλλά και σε πραγματικά πρόσωπα όπως ο ίδιος ο… Αρχιμήδης. Χορταστική, υπερβολική και παραμυθένια, αυτή η ταινία είναι η ιδανικότερη επιλογή αυτή την εποχή για πλήρες χαλάρωμα μπροστά σε μεγάλη οθόνη.

Βαθμολογία: 2 ½

(προβάλλεται σε περισσότερες από 160 αίθουσες της Ελλάδας)

———————————————————–

«Ζαν Ντιλμάν» (Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles, Βέλγιο/Γαλλία, 1976)

Αν δεχθούμε ότι η καθημερινότητα, τα απλά πράγματα που κάνουμε κάθε μέρα, είναι μέρος της Τέχνης που λέγεται κινηματογράφος, τότε αυτή η ταινία μυθοπλασίας (και όχι ντοκιμαντέρ, γιατί έχει σημασία) της Σαντάλ Ακερμάν είναι εκείνη που κατάφερε να τα παρουσιάσει καλύτερα από κάθε άλλη στην οθόνη. Ο τίτλος της ταινίας είναι απλώς το ονοματεπώνυμο της κεντρικής ηρωίδας που υποδύεται με ανυπέρβλητη αυθεντικότητα η Ντελφίν Σεϊρίγκ.

Και η ιστορία της ταινίας, τίποτ’ άλλο από την καθημερινότητα αυτής της γυναίκας, την οποία η Ακερμάν, εξέχουσα προσωπικότητα και στον χώρο του ντοκιμαντέρ καταγράφει με λιτότητα και χωρίς καμία απολύτως «δραματουργική γαρνιτούρα». Πλάνα μεγάλη διάρκειας (σε μια ταινία πολύ μεγάλης διάρκειας – 3 ώρες και 22′) παρουσιάζουν την Ντιλμάν να μαγειρεύει, να πλένεται στη μπανιερα, να τρώει μαζί με τον γιό της, να περπατάει στους δρόμους.

Φυσικά θα υπάρξει κάποια στιγμή μια έκπληξη που θα ταρακουνήσει τον θεατή, όμως το επίτευγμα αυτής της ταινίας και μιλάμε για πραγματικό επίτευγμα, είναι ότι αν μπεις στον κόσμο της, τον κόσμο δηλαδή της καθαρής καθημερινότητας, δεν θα βαρεθείς ποτέ. Βέβαια, το να κηρύξεις αυτή την «Ζαν Ντιλμάν» καλύτερη όλων των εποχών όπως έκανε το Sight and Sound είναι κάπως προκλητικό για να γίνει κουβέντα και επίσης δεν ξέρω πόσο ρόλο έπαιξε το γεγονός ότι είναι μια ταινία για μια γυναίκα, σκηνοθετημένη από μια γυναίκα (που μάλιστα ποτέ δεν τιμήθηκε όσο της άξιζε).

Στις μέρες μας μάλλον παίζει ρόλο. Σε κάθε περίπτωση, ανεξαρτήτως διακρίσεων και ταμπελών, η «Ζαν Ντιλμάν» είναι μια ταινία που αξίζει να έχει υπόψη του κάθε γνήσιος λάτρης του σινεμά.

Βαθμολογία: 4

ΑΘΗΝΑ: ΚΑΡΜΕΝ

———————————————————–

«Reality» (ΗΠΑ, 2023)

Ο τίτλος της ταινίας «Reality» είναι διφορούμενος γιατί ενώ η έννοια και το παιχνίδι της πραγματικότητας παίζουν τεράστιο ρόλο στο σενάριο, Reality είναι επίσης το όνομα της κεντρικής ηρωίδας που η θαυμάσια Σίντνεϊ Σουίνι υποδύεται. Πρόκειται για την Ριάλιτι Γουίνερ, πρώην υπάλληλο γραφείου των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών η οποία το 2016 καταδικάστηκε για τη μη εξουσιοδοτημένη δημοσίευση κυβερνητικών πληροφοριών στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.

Οι πληροφορίες σχετίζονταν με τη ρωσική παρέμβαση στις εκλογές των Ηνωμένων Πολιτειών του 2016 μέσω επιχείρησης ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Αυτή η ιστορία, που στις ΗΠΑ πήρε τεράστιες διαστάσεις, έγινε, κατ’ αρχάς το θεατρικό έργο «Is This a Room» της Τίνα Σέιτερ που σκηνοθέτησε και την ταινία (στο ντεμπούτο της στην κινηματογραφική σκηνοθεσία). Ολο το φιλμ – και εκεί βρίσκεται το ενδιαφέρον του – δεν είναι παρά η αποτύπωση με όλες τις λεπτομέρειες των πρώτων ωρών κατά την διάρκεια των οποίων η Ριάλιτι συνελήφθη στο σπίτι της.

Μια ανάκριση στα όρθια, μέσα στο σπίτι της, από δύο ευγενέστατους πράκτορες του FBI (Τζος Χάμιλτον, Μάρσαλ Ντέιβις) δίνει τον τόνο της ταινίας ηλεκτρίζοντας την ατμόσφαιρα μέχρι εκεί που δεν πάει άλλο. Δεν υπάρχει ούτε μια σκηνή βίας στην ταινία, ούτε ένα τράβηγμα όπλου. Ολα στηρίζονται στον διάλογο, στις αντιδράσεις, είτε της Ριάλιτι που ανησυχεί περισσότερο για τα δύο κατοικίδια ζώα της, είτε των πρακτόρων που ξέρουν πολύ περισσότερα από τις απαντήσεις που η Ριάλιτι της δίνει.

Επίσης, σε ένα δεύτερο επίπεδο εξετάζονται τα κίνητρα που στήριξαν αυτή την πράξη μέσα σε μια κοινωνία όπου το βασικό συναίσθημα που επικρατεί είναι, προφανέστατα ο φόβος. Όλοι, μα όλοι οι χαρακτήρες της ταινίας είναι φοβισμένοι και επιφυλακτικοί – μια μικρογραφία, ενδεχομένως της ίδιας της αμερικανικής κοινωνίας. Και η Σέιτερ, με απολύτως κινηματογραφικούς όρους, ξεφεύγει από την θεατρικότητα του όλου εγχειρήματος για να δημιουργήσει μια ταινία γεμάτη ένταση, αγωνία και εσωτερικό ρυθμό.

Βαθμολογία: 3

ΑΘΗΝΑ: ΑΙΓΛΗ ΖΑΠΠΕΙΟΥ – ΑΒΑΝΑ – ΛΑΟΥΡΑ – ΛΙΛΑ – ΑΛΟΜΑ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: ΕΛΛΗΝΙΣ

ΕΠΙΣΗΣ ΣΤΙΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ

Στην συμπαραγωγή Γαλλίας/ Αργεντινής σουρεαλιστική μαύρη κωμωδία «Μικρό λουλούδι (Η’ 15 τρόποι για να σκοτώσεις τον γείτονά σου)» (Petite Fleur, 2022) του Σαντιάγο Μίτρε ένας επαναλαμβανόμενος φόνος (καθώς το θύμα δεν λέει με τίποτα να πεθάνει) κινεί το σενάριο δίνοντας κίνητρο στην ζωή του «δολοφόνου» που βάζει τον φόνο στην καθημερινή του ατζέντα. Κατά κάποιοι τρόπο ζει την «Μέρα της μαρμότας» που ήταν μια άψογη αλληγορία πάνω στην έννοια της ρουτίνας σε αντίθεση με αυτήν ταινία που ενίοτε γίνεται κουραστική (παίζουν: Ντάνιελ Έντλερ, Βιμάλα Πονς, Μελβίλ Πουπό, Σερζί Λοπέζ, Φρανσουάζ Λεμπρίν)

Bαθμολογία: 2

ΑΘΗΝΑ: ΣΤΕΛΛΑ – ΔΑΦΝΗ – ΒΑΡΚΙΖΑ – ΣΙΝΕ ΧΟΛΑΡΓΟΣ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: ΑΛΕΞ

Ένα από τα τελευταία επιτεύγματα της Dreamworks η ταινία η «Ρούμπι: Ένα Κράκεν στην εφηβεία» (Ruby Gillman, Teenage Kraken, ΗΠΑ, 2023) των Κερκ Ντε Μίκο, Φάριν Περλ, εστιάζει σε μία ντροπαλή έφηβη που ανακαλύπτει ότι το πεπρωμένο της βρίσκεται στα βάθη της θάλασσας καθότι η καταγωγή είναι από την βασιλική οικογένεια των μυθικών Κράκεν (ορκισμένοι φύλακες των ωκεανών ενάντια στις ματαιόδοξες και διψασμένες για εξουσία γοργόνες).

RUBY GILLMAN, TEENAGE KRAKEN, from DreamWorks Animation

Bαθμολογία: 2

(προβάλλεται σε περισσότερες από 55 αίθουσες της Ελλάδας)

ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΕΙΣ

Το «Τοπίο στην ομίχλη» (Ελλάδα/ Γαλλία, /Ιταλία, 1988) είναι η πιο τρυφερή και ανθρωποκεντρική ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου ο οποίος καταγράφει τις δυσκολίες του οδοιπορικού που αποφασίζουν να κάνουν μόνα τους δύο ανήλικα αδέλφια αναζητώντας τον πατέρα τους στη Γερμανία. Ανάμεσα σε μυστηριώδη (αλλά και γοητευτικά στην όψη) σύμβολα όπως το χέρι του Θεού που ίπταται από τον ουρανό, ο Αγγελόπουλος μαζί με τον Τονίνο Γκουέρα και τον Θανάση Βαλτινό στο σενάριο δημιούργησαν ένα σπαραξικάρδιο road movie με απολύτως αναγνωρίσιμους, «σάρκινους» ήρωες. Το «Τοπίο στην ομίχλη» απέσπασε το βραβείο σκηνοθεσίας στο φεστιβάλ Βενετίας 1988 και το Φελίξ καλύτερης ευρωπαϊκής ταινίας 1989. Συμπρωταγωνιστούν οι Στράτος Τζώρτζογλου, Βασίλης Κολοβός, Γεράσιμος Σκιαδαρέσης, Νάντια Μουρούζη και ο Ηλίας Λογοθέτης.

Βαθμολογία: 4

ΑΘΗΝΑ: ΣΤΟΥΝΤΙΟ

Το «Θεώρημα» (Teorema, Ιταλία, 1968) του Πιέρ Πάολο Παζολίνι, αρχίζει με την ανεξήγητη «εισβολή» ενός ανθρώπου (Τέρενς Σταμπ) στη βίλα μιας μεγαλοαστικής οικογένειας. Κάτι σαν εξολοθρευτής άγγελος, ο ήρωας θα γίνει εραστής όλων των μελών της και μέσα από αυτή την επαφή τα μέλη της βίλας εκτροχιάζονται από κάθε βεβαιότητα και παρουσιάζουν ένα «άλλο εαυτό». Ενας φιλοσοφικός πάνω από όλα στοχασμός για την παντοδυναμία της σεξουαλικής απελευθέρωσης αλλά και μια από τις πιο διάσημες για την προκλητικοτητα τους ταινίες του Παζολίνι, που προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων στην πρώτη προβολή της και στέκεται ικανοποιητικά στους καιρούς μας. Συμπρωταγωνιστούν οι Λάουρα Μπέτι, Σιλβάνα Μανγκάνο και Μάσιμο Τζιρότι.

Βαθμολογία: 4

ΑΘΗΝΑ: ΒΟΞ – ΑΤΕΝΕ

Η βραβευμένη με Οσκαρ καλύτερης ταινίας, «Ρεβέκκα» (Rebecca, ΗΠΑ, 1940), είναι η πρώτη αμερικανική ταινία του Αλφρεντ Χίτσκοκ, μια έξυπνα γυρισμένη μεταφορά του ομότιτλου μυθιστορήματος της Δάφνης ντι Μοριέ. Ο (υποψήφιος επίσης για Οσκαρ) Λόρενς Ολίβιε υποδύεται τον ρόλο ενός χήρου αριστοκράτη που προσπαθεί να ξεφύγει από το «φάντασμα» της πεθαμένης συζύγου του αντικαθιστώντας την με μια καινούργια (Τζόαν Φοντέν- βραβεύτηκε με το Οσκαρ Α ρόλου). Ο Χίτσκοκ χρησιμοποιεί κάθε κρυφή γωνιά του σπιτιού για να τονίζει την ασφυκτική ατμόσφαιρα αυτού του πραγματικά υποβλητικό θρίλερ δωματίου, στο οποίο κλέβει την παράσταση η Τζούντιθ Αντερσον που υποδύεται την αυστηρή οικονόμο του σπιτιού και υπήρξε επίσης υποψήφια για το Οσκαρ χωρίς όμως να κερδίσει.

Βαθμολογία: 4

ΑΘΗΝΑ: ΡΙΒΙΕΡΑ – ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΕΛΛΑΔΑΣ – ΑΜΙΚΟ κ.α.

Tέλος, το «Σπασμένος καθρέφτης» (Τhe mirror crack’d, Αγγλία, 1981) είναι μια ακαδημαϊκή φτιαγμένη αλλά ελκυστική ταινία μυστηρίου του Γκάι Χάμιλτον χάρη στον δεξιοτεχνικό τρόπο «πλεξίματος» μιας ιστορίας φόνου στην επαρχία της Αγγλίας, ενώ γυρίζεται μια ταινία. Βασισμένη στο μπεστ σέλερ της Αγκάθα Κρίστι, η ταινία διαθέτει να πλούσιο επιτελείο ηθοποιών σε μοιρασμένους ρόλους: Ελίζαμπεθ Τέιλορ, Ροκ Χάντσον, Τόνι Κέρτις, Κιμ Νόβακ, Εντουαρντ Φοξ, Τζέραλντιν Τσάπλιν και η Αντζελα Λάνσμπουρι στο ρόλο της δαιμόνιας ερασιτέχνη ντετέκτιβ μις Μαρπλ που θα δώσει την λύση.

Βαθμολογία: 3

ΑΘΗΝΑ: ΝΙΚΑΙΑ – ΖΕΦΥΡΟΣ – ΦΛΕΡΥ κ.α.