Η ένοπλη εξέγερση του Γεβγκένι Πριγκόζιν και του ιδιωτικού στρατού του, Βάγκνερ, έληξε σε λιγότερες από 24 ώρες. Έδειξε όμως ότι το καθεστώς του Βλαντίμιρ Πούτιν είναι επιρρεπές στην αστάθεια και, κυρίως, αμαύρωσε την εικόνα του ρώσου προέδρου.
Αν και ο Πριγκόζιν καταφερόταν εναντίον του υπουργού Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού και του αρχηγού των ενόπλων δυνάμεων Βαλέρι Γκεράσιμοφ και όχι εναντίον του Πούτιν, αν και τόνισε ότι η προέλαση των δυνάμεών του προς τη Μόσχα ήταν μια «πορεία για δικαιοσύνη» και όχι ένα πραξικόπημα, κατάφερε να δημιουργήσει ερωτηματικά για το κατά πόσο είναι εδραιωμένος στην εξουσία ο ρώσος πρόεδρος.
Οι Βάγκνερ πέρασαν με τεθωρακισμένα και άλλα στρατιωτικά οχήματα από την Ουκρανία στη νότια Ρωσία όπου το Σάββατο τα ξημερώματα, κατέλαβαν το Ροστόφ και το αρχηγείο των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων της Νότιας Ρωσίας και ξεκίνησαν πορεία προς τη Μόσχα. Διακόσια χιλιόμετρα πριν φθάσουν στη ρωσική πρωτεύουσα – η οποία είχε θέσει σε εφαρμογή σχέδιο για την άμυνά της – έγινε γνωστό ότι επετεύχθη συμφωνία, περιέργως με την μεσολάβηση του προέδρου της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο.
«Ελάχιστοι πιστεύουν ότι τα πράγματα είναι τόσο απλά», σχολίασε ο αναλυτής του BBC Πολ Κέρμπι.
Τι προβλέπει η συμφωνία
Η συμφωνία προβλέπει ότι ο Πριγκόζιν θα πάει στη Λευκορωσία και ήδη αποσύρθηκαν οι κατηγορίες εναντίον του για διοργάνωση ένοπλης εξέγερσης. Στους άντρες της Βάγκνερ που έλαβαν μέρος στην εξέγερση θα δοθεί αμνηστία, ενώ όσοι θέλουν μπορούν να υπογράψουν συμβόλαιο με τον ρωσικό στρατό. Δεν είναι σαφές αν η Βάγκνερ θα συνεχίσει να υπάρχει. Πολλοί αναλυτές πιστεύουν ότι αυτό είναι το «τέλος» του Πριγκόζιν και της ανάμειξής του στον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ο ίδιος εθεάθη το Σάββατο το βράδυ να αναχωρεί με αυτοκίνητο από το Ροστόφ. Το ίδιο και οι δυνάμεις της Βάγκνερ με τα τεθωρακισμένα τους αποχώρησαν από την πόλη αυτή στις όχθες του ποταμού Ντον, εν μέσω χειροκροτημάτων από τους κατοίκους του Ροστόφ που τους επευφημούσαν.
Ο Πριγκόζιν δημοφιλής στους απλούς στρατιώτες
Αν και στρατηγοί του ρωσικού στρατού, υψηλόβαθμοι πολιτικοί και προσωπικότητες όπως ο επικεφαλής της Τσετσενίας Ραμζάν Καντίροφ (που ελέγχει και αυτός παραστρατιωτικές δυνάμεις) τάχθηκαν υπέρ του Πούτιν και κανένα ηχηρό όνομα του στρατού ή της πολιτικής δεν τοποθετήθηκε δημοσίως υπέρ του Πριγκόζιν, δεν αποκλείεται ο ιδιοκτήτης της Βάγκνερ να είναι δημοφιλής στους απλούς στρατιώτες – τους οποίους διατείνεται ότι εκφράζει και υπερασπίζεται έναντι μιας διεφθαρμένης, όπως την χαρακτηρίζει, στρατιωτικής ηγεσίας. Και σίγουρα χαίρει της αφοσίωσης των αντρών της Βάγκνερ, στους οποίους παρέχει υψηλούς μισθούς και υγενναία επιδόματα τραυματισμού και θανάτου.
Η κόντρα Πριγκόζιν – Σοϊγκού και Γκεράσιμοφ
Η διαμάχη του Πριγκόζιν με τον Σοϊγκού και τον Γκεράσιμοφ ξεκίνησε πριν λίγους μήνες, στη διάρκεια της δύσκολης μάχης για την κατάληψη του Μπαχμούτ, στην Ουκρανία, η οποία επετεύχθη χάρη στη Βάγκνερ. Ο Πριγκόζιν κατηγόρησε την στρατιωτική ηγεσία της Ρωσίας ότι υπονομεύει τη Βάγκνερ και δεν παρέχει στους άντρες του αρκετά πυρομαχικά.
Ρωσικός στρατός vs Βάγκνερ
Η διαμάχη ανάμεσα στον ρωσικό στρατό και την μισθοφορική Βάγκνερ φάνηκε να κλίνει υπέρ του πρώτου όταν ο Πριγκόζιν έχασε πρόσφατα το δικαίωμα να πηγαίνει στις ρωσικές φυλακές για να στρατολογεί μισθοφόρους και οι άντρες της Βάγκνερ πιέστηκαν για να υπογράψουν συμβόλαια με τον ρωσικό στρατό ως την 1η Ιουλίου. Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για τον Πριγκόζιν ήταν όταν ο Πούτιν, που μέχρι πρότινος φαινόταν να μην παίρνει θέση και να εκμεταλλεύεται τον ανταγωνισμό ανάμεσα στα δύο αυτά κέντρα εξουσίας, υποστήριξε την εκστρατεία του στρατού για την υπογραφή συμβολαίων με τους άντρες της Βάγκνερ.
Πώς η Ρωσία βυθίστηκε στο απόλυτο χάος
Ωστόσο παρά την έκβαση, η Ρωσία βρέθηκε στο απόλυτο χάος επί 24 ώρες και ο Πούτιν αντιμετώπισε την μεγαλύτερη πρόκληση αφότου ανέλαβε πρόεδρος το 1999. Ο ρώσος πρόεδρος, δια στόματος του εκπροσώπου του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ, «δικαιολόγησε» την απόφασή του να δεχτεί την πρόταση του Λουκασένκο στο όνομα της αποφυγής της αιματοχυσίας. Το ίδιο έπραξε και ο Πριγκόζιν, λέγοντας ότι είπε στις δυνάμεις του να κάνουν στροφή «για να αποφευχθεί η αιματοχυσία» μεταξύ Ρώσων.
Η γενικότερη εντύπωση όμως είναι ότι ο ρώσος πρόεδρος ταπεινώθηκε επειδή επί 24 ώρες δεν είχε τον έλεγχο της κατάστασης. «Όπως και να εξελιχθεί, υπονομεύει την αξιοπιστία και τη νομιμότητα του Πούτιν», είπε στις New York Times ο Μαρκ Γκαλεότι, ειδικός στη Ρωσία και συνεργάτης του RUSI στο Λονδίνο.
