Την περασμένη Κυριακή, ο Ρισάρ Φεράν, πρώην πρόεδρος της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης και ένας από τους πιο στενούς και έμπιστους συμμάχους του Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, ξεσήκωσε σάλο με όσα είπε στην εφημερίδα Figaro. Διαφωνεί, δήλωσε, με όλα όσα περιορίζουν την ελεύθερη έκφραση της «λαϊκής κυριαρχίας», δηλαδή τις περιορισμένες προεδρικές θητείες και τη συσσώρευση πολιτικών ρόλων. Αυτά, πρόσθεσε, αποτελούν έναν κορσέ που περιορίζει την ελεύθερη επιλογή των πολιτών, στερεί ποιότητα και βάθος από την πολιτική ζωή και την κάνει λιγότερο ελκυστική».
Η συνέντευξη δόθηκε στις 18 Ιουνίου, μια πολύ συμβολική ημέρα για τη Γαλλία, καθώς στις 18 Ιουνίου του 1940 ο στρατηγός Ντε Γκωλ κάλεσε τους συμπατριώτες του σε αντίσταση κατά των ναζί από τη συχνότητα του BBC. Ο Φεράν αναγκάστηκε να ανασκευάσει έπειτα από τις αντιδράσεις, με μια από τις πιο δηλητηριώδεις να προέρχεται από τον γνωστό αρθρογράφο Ζαν Κατρεμέρ. «Δεν πιστεύω να τολμά να προτείνει την προεδρεία για μια ζωή ή την παλινόρθωση της μοναρχίας», σχολίασε.
Αντιλήψεις σαν αυτή του Φεράν φέρνουν στην επιφάνεια ένα πολύ βαθύ και σύνθετο ερώτημα. Όταν η δημοκρατία περικυκλώνεται από τους εχθρούς της, η λύση είναι ένας πολιτικός μεσσίας; Ένας εκλεγμένος μονάρχης; Ένας φωτισμένος καθοδηγητής που θα προστατεύσει το ατίθασο ποίμνιο από τον κακό εαυτό του; Αρκούν οι καλές προθέσεις ενός ανθρώπου και του συστήματος εξουσίας που τον στηρίζει, ώστε να καμφθούν τα αντίβαρα της εξουσίας για το καλό της δημοκρατίας; Γίνεται να υπάρξει δημοκρατία με το ζόρι;
Καλώς τίθενται εκτός νόμου οι φασιστικές, ρατσιστικές, ξενοφοβικές απόψεις, αλλά χρειάζεται κάτι παραπάνω από τον νόμο για να διαπαιδαγωγηθεί μια κοινωνία, και αυτό είναι η καθημερινή φροντίδα της δημοκρατίας, ακόμα και για τα επουσιώδη. Όχι να αντιγράφουν δημοκρατικοί ηγέτες και προοδευτικοί τις αυταρχικές μεθόδους, που κατά τα άλλα καταδικάζουν, προβάλλοντας την αναγκαιότητα σε βάρος των θεσμών και των κανόνων.
Η κυριαρχία, και μάλιστα η απόλυτη, είναι μια πρωτόγονη αντίληψη εξουσίας, θεωρητικά ξεπερασμένη. Καμία ανάγκη δεν επιβάλλει την έλλειψη ανοχής στην κριτική και στη γνώμη του άλλου. Όταν δεν νοείται η άλλη άποψη, το πολίτευμα όπως το ξέρουμε έχει ξεθωριάσει. Πουθενά αλλού δεν είναι τόσο φανερή αυτή η ασπρόμαυρη θέαση του κόσμου όσο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τόσο που μοιάζει το πληκτρολόγιο και η ασύδοτη απόσταση από τους άλλους, να αλλοιώνουν χαρακτήρες και συνειδήσεις. Παρακολουθώντας κάποιος τους διαδικτυακούς καυγάδες της τελευταίας εσοδείας, για τους μετανάστες, το λιμενικό, τα ψευδώνυμα των δημοσιογράφων, δεν μπορεί να μην αναρωτηθεί που θα κατευθυνθεί το μίσος όσων είχαν συνηθίσει με το μίσος κατά του ΣΥΡΙΖΑ, τώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ καταρρέει. Το «μικρό αφρικάνικο μαχαίρι» που από μια ιδιοτροπία έβαλαν στο ζωνάρι τους, σκότωσε εχθρούς, φίλους και εραστές και μάλλον δεν λυπήθηκε ούτε τους ιδιοκτήτες του.
