Αν και 7 στους 10 (ποσοστό 69,3%) προτιμούν να κάνουν τις αγορές τους στα φυσικά καταστήματα και μόλις ένα 4,5% προτιμά μόνο τα ψηφιακά καταστήματα, υπάρχει ένα αξιόλογο 26,1% των καταναλωτών που συνδυάζει φυσικό και ψηφιακό κατάστημα, σύμφωνα με την έρευνα που παρουσίασε ο Γιώργος Μπάλτας, καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών στο πλαίσιο του 15ου Συνεδρίου του ECR Hellas.
Με δεδομένο ότι οι πωλήσεις των ηλεκτρονικών σούπερ μάρκετ διατηρούνται σταθερές (ο τζίρος κατά το α’ τρίμηνο του 2023 διαμορφώθηκε σε 76 εκατ. ευρώ) παρά το γεγονός πως πλέον δεν υπάρχουν περιορισμοί λόγω της πανδημίας, οι επιχειρήσεις οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων συνεχίζουν να επενδύουν στο online κανάλι, που φαίνεται ότι ήρθε για να μείνει.
Οι διαφορές και το κριτήριο της τιμής
Όσοι ψωνίζουν κυρίως σε ψηφιακά καταστήματα, επενδύουν στον παράγοντα ευκολία που τον θεωρούν κυρίαρχο κριτήριο για τις αγορές τους καθώς και στην εξοικονόμηση χρόνου που τους προσφέρει ένα ηλεκτρονικό κατάστημα σε σύγκριση με μία επίσκεψη σε φυσικό σημείο πώλησης.
Από την άλλη, σε ό,τι αφορά τα φυσικά καταστήματα, κυριαρχεί η προτίμηση για χαμηλές τιμές και προσφορές, ακολουθεί το κριτήριο της ποιότητας, της ποικιλίας, της πρόσβασης, της εξυπηρέτησης, της τοποθεσίας και της ύπαρξης χώρου στάθμευσης καθώς και ενός προγράμματος επιβράβευσης αγορών.
Ωστόσο, σε ένα περιβάλλον έντονης ακρίβειας το κριτήριο της τιμής είναι αυτό που κινεί την αγορά των σούπερ μάρκετ είτε πρόκειται για ψώνια σε φυσικά καταστήματα είτε σε ηλεκτρονικά.
Ποιο ηλεκτρονικό σούπερ μάρκετ κερδίζει τον καταναλωτή
Σύμφωνα με την έρευνα, τα τρία πιο σημαντικά πράγματα που πρέπει να έχει ένα ηλεκτρονικό κατάστημα σούπερ μάρκετ για να κερδίσει τον καταναλωτή είναι (μακράν) οι ανταγωνιστικές τιμές (ποσοστό απαντήσεων 62,4%), οι ελκυστικές προσφορές (51,7%) και η μεγάλη ποικιλία προϊόντων (48,5%).
Η γρήγορη παράδοση ακολουθεί στην 4η θέση, αλλά με πολύ μικρότερο ποσοστό απαντήσεων, μόλις 26,7%.
Στην τελευταία θέση των κριτηρίων επιλογής ενός ηλεκτρονικού καταστήματος σούπερ μάρκετ κατατάσσεται το δυνατό app.
Η ακρίβεια νικάει τον ψηφιακό μετασχηματισμό
Την ίδια ώρα, η ακρίβεια νικάει (;) και τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Έτσι αν και οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ επενδύουν ολοένα και περισσότερο σε ψηφιακές ευκολίες, οι καταναλωτές φαίνεται να αδιαφορούν, αναζητώντας τα καταστήματα με τις καλύτερες τιμές.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μεταξύ των 13 κριτηρίων επιλογής ενός φυσικού καταστήματος τα ψηφιακά βοηθήματα που παρέχει κατατάσσονται στην τελευταία θέση με βαθμολογία 3,09 όταν οι τιμές σκοράρουν 4,48 σε μια κλίμακα 1-5 όπου 1=χαμηλή σημασία και 5=υψηλή σημασία.
Οι ηλεκτρονικές… επενδύσεις των κορυφαίων αλυσίδων
Παρά ταύτα οι κορυφαίες αλυσίδες συνεχίζουν τις ηλεκτρονικές… επενδύσεις, καθώς πλέον το online grocery και το φυσικό κατάστημα επηρεάζει το ένα το άλλο.
Ειδικότερα, ο μεγαλύτερος «παίκτης» του κλάδου των σούπερ μάρκετ, η Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης (ΕΥΣ), αν και άργησε σχετικά να μπει στο ψηφιακό κανάλι αγορών «έτρεξε» ιδιαίτερα γρήγορα την τελευταία τριετία, ενώ θα συνεχίσει να επενδύει στο online.
Έτσι στο επενδυτικό πρόγραμμα του ομίλου, το οποίο σταθερά τα τελευταία χρόνια κυμαίνεται περίπου στα 60 εκατ. ευρώ ετησίως, περιλαμβάνεται πέραν της οργανικής ανάπτυξης του φυσικού δικτύου καταστημάτων και η επέκταση του ηλεκτρονικού του καταστήματος, με στόχο να φτάσει και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας. Υπενθυμίζεται ότι το emarket της Σκλαβενίτης εξυπηρετεί σήμερα τους καταναλωτές σε Αττική, Θεσσαλονίκη, Πάτρα και Λάρισα.
Επενδύσεις στο ηλεκτρονικό κανάλι πραγματοποιεί και η ΑΒ Βασιλόπουλος, η οποία αναμένεται να προχωρήσει στη δημιουργία και δεύτερου dark store για τη διεκπεραίωση των ηλεκτρονικών παραγγελιών, καθώς οι ηλεκτρονικές πωλήσεις της αναπτύσσονται με ρυθμό πάνω από 20% και πλέον αντιστοιχούν στο 3% του συνολικού τζίρου της.
Σημαντικό μερίδιο στο επενδυτικό πρόγραμμα της Metro AEBE έχουν οι ολοένα και περισσότερες ψηφιακές εφαρμογές για αγορές είτε εντός του καταστήματος είτε εκτός αυτού, με την επιχείρηση να θέλει να προσελκύσει και νεότερους καταναλωτές.
Η Metro μέσα στο επόμενο δίμηνο θα προχωρήσει σε ενοποίηση των δύο ψηφιακών πλατφορμών της, της ιστοσελίδας www.mymarket.gr και του ηλεκτρονικού καταστήματος eshop.mymarket.gr, προκειμένου να μεγιστοποιήσει την επισκεψιμότητα του δεύτερου.
Επιπλέον, το ηλεκτρονικό κατάστημα, το οποίο σήμερα εξυπηρετεί οκτώ πόλεις, θα μπορεί να εξυπηρετεί το επόμενο διάστημα πελάτες από περισσότερες πόλεις.
Σημειώνεται ότι ο τζίρος του ηλεκτρονικού καταστήματος της My Market αντιστοιχεί σήμερα στο 2,5% του συνολικού τζίρου της αλυσίδας.
Η Μασούτης, ήταν από τις πρώτες εταιρείες του κλάδου των σούπερ μάρκετ που είχε επενδύσει στον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Τον Αύγουστο του 2022, η Μασούτης έθεσε σε λειτουργία το πρώτο dark store στη Μεταμόρφωση Αττικής, με 18.000 κωδικούς προϊόντων, υλοποιώντας μια σημαντική επένδυση στον τομέα υποδομών. Στα πλάνα που αφορούν τις νέες υποδομές, περιλαμβάνεται η δημιουργία ενός ακόμη dark store, αυτή τη φορά στη Θεσσαλονίκη.
Το «αγκάθι» της δωρεάν διανομής
Επειδή όμως καμιά επιχείρηση από τον κλάδο των σούπερ μάρκετ δεν βγάζει κέρδη από τις ηλεκτρονικές πωλήσεις το κόστος της δωρεάν διανομής από ένα ποσό και πάνω εξελίσσεται σε μεγάλο «πονοκέφαλο» για τις αλυσίδες.
Έτσι όλοι αναζητούν τις βέλτιστες λύσεις για να «ισοφαρίσουν» το εν λόγω κόστος. Εξ ου και η προοπτική να καθιερωθούν χρεώσεις στη διανομή θεωρείται σχεδόν σίγουρη και μάλιστα ενδεχομένως να αρχίσει να ισχύει από τους επόμενους μήνες.
«Όλες οι λιανεμπορικές επιχειρήσεις χρεώνουν μεταφορικά για τις παραγγελίες μέσω e-commerce», αναφέρουν στελέχη του κλάδου των σούπερ μάρκετ, εκτιμώντας ότι για να είναι κερδοφόρα η διαδικασία της διανομής προϊόντων για τις αλυσίδες, η χρέωση στη διανομή πρέπει να κινείται τουλάχιστον στο 10% της συνολικής αξίας της κάθε παραγγελίας.
Υπενθυμίζεται ότι το 2022, σύμφωνα με την Convert Group, ο κλάδος των online σούπερ μάρκετ αναπτύχθηκε με ρυθμούς 5%, με τη συνολική αξία των αγορών να φθάνει στα 266 εκατ. ευρώ σε τιμές λιανικής συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ, χωρίς όμως να περιλαμβάνονται οι Q-Commerce παίκτες: Box, eFood Market, Instashop, Pop Market, Rabbit και Wolt, που κερδίζουν συνεχώς μερίδιο στην ελληνική αγορά.
Το σούπερ μάρκετ του 2030
Πώς θα είναι όμως το σούπερ μάρκετ στο μέλλον; Τι θα είναι σημαντικό για τους καταναλωτές;
Με χρονικό ορόσημο το 2030, η συντριπτική πλειονότητα των καταναλωτών επιθυμούν να επιβραβεύονται για την οικολογική τους συνείδηση (76%), όπως προκύπτει από τα στοιχεία της έρευνας που πραγματοποιήθηκε από το ELTRUN του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Ακολουθεί η παραλαβή των αγορών στην επιθυμητή ώρα (75%), ενώ στην 3η θέση έρχεται η ολοκλήρωση αγορών χωρίς διέλευση από το ταμείο (69%).
Η παροχή πληροφορίας προϊόντων στο ράφι (66%) και η εύρεση – κλείσιμο θέσης parking πριν από την έλευση (59%) συμπληρώνουν την πρώτη πεντάδα για το τι θεωρούν σημαντικό οι Έλληνες καταναλωτές στο σούπερ μάρκετ του 2030.
Αντίθετα, χαμηλά σκοράρουν απαντήσεις που έχουν να κάνουν με την αγοραστική εμπειρία. Έτσι, στην τελευταία θέση βρίσκεται η αναγνώριση και η αποστολή προσωποποιημένων μηνυμάτων κατά την άφιξη (48%), η χρήση Virtual Reality για την κατανόηση του προϊόντος (50%), η δημιουργία προσωποποιημένης λίστας αγορών (52%) και οι προτάσεις για προϊόντα εντός του εκάστοτε διαδρόμου (57%).
