Το ναυάγιο του αλιευτικού που μετέφερε μετανάστες από τη Λιβύη στην Ιταλία λαμβάνει διαστάσεις ασύλληπτης τραγωδίας. Έγινε ανοιχτά της Πύλου, σε διεθνή ύδατα, και ο απολογισμός μέχρι στιγμής είναι τραγικός, με τους νεκρούς να ανέρχονται σε 79 ενώ έχουν περισυλλεγεί 104. Ωστόσο, ο αριθμός των αγνοουμένων παραμένει αδιευκρίνιστος, καθώς εκτιμήσεις κάνουν λόγο για 500 έως 700 επιβαίνοντες στο μοιραίο σκάφος. Οι διασωθέντες είναι στην πλειοψηφία τους άνδρες, ενώ πληροφορίες αναφέρουν ότι γυναίκες και παιδιά είχαν μπει στα αμπάρια του σκάφους για να προφυλαχθούν από τις άσχημες καιρικές συνθήκες. Σύμφωνα με μαρτυρία διασωθέντα – ασθενή σε γιατρό «περίπου 100 παιδιά είναι στα αμπάρια» μετέδωσε η  ΕΡΤ.  Στο νοσοκομείο της Καλαμάτας νοσηλεύονται 30 άτομα και η κατάστασή τους κρίνεται διαχειρίσιμη. Είναι από 16- 49 ετών, όλοι άνδρες.

Τριήμερο Εθνικό Πένθος από την Τετάρτη (14 Ιουνίου 2023 21:00) ως την Παρασκευή (16 Ιουνίου 2023 21:00) για τα θύματα του σημερινού τραγικού ναυαγίου στα διεθνή ύδατα δυτικά της Ελλάδας κήρυξε ο Πρωθυπουργός, «με τη σκέψη» όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση «και σε όλα τα θύματα των αδίστακτων διακινητών που εκμεταλλεύονται την ανθρώπινη δυστυχία».

Συγκλονισμένοι γιατροί και λιμενικοί

Όπως αναφέρει η  ΕΡΤ, συγκλονισμένοι δεν είναι μόνο γιατροί, αλλά και οι λιμενικοί που ήρθαν σε επαφή με τους μετανάστες που αναζητούσαν να βρουν τα δικά τους πρόσωπα. Να σημειωθεί ότι έχει ενεργοποιηθεί και η ομάδα αναγνώρισης θυμάτων που θα πάρει δείγματα DNA και από τις σορούς και από τους επιζώντες για να μπορέσει να ταυτοποιήσει τα θύματα. Επίσης, από τις 3 το μεσημέρι έχουν μεταφερθεί στο κεντρικό λιμεναρχείο Καλαμάτας 3 άτομα που εικάζεται ότι είναι οι διακινητές και δίνουν καταθέσεις. Από το προανακριτικό στάδιο θα περάσουν όλοι όσοι έχουν διασωθεί για να ριχθεί φως στα αίτια της τραγωδίας.

Η επιχείρηση διάσωσης διήρκησε ώρες, με το Λιμενικό και τις Ένοπλες Δυνάμεις να δίνουν μάχη με το χρόνο για να σώσουν ανθρώπινες ζωές. Στη στεριά οι στιγμές ήταν δραματικές. Διασώστες του ΕΚΑΒ έκαναν υπεράνθρωπες προσπάθειες για να μεταφέρουν με φορεία μετανάστες που πάλεψαν με τα κύματα και βγήκαν τραυματισμένοι από τη θάλασσα.

Σοκ από την υπερφόρτωση του πλοίου

Νωρίτερα σοκ προκάλεσαν οι νέες φωτογραφίες από το πλοίο λίγο πριν το ναυάγιο. Σε αυτές φαίνεται το γεμάτο αλιευτικό σκάφος που μετέφερε τους μετανάστες, λίγο πριν βυθιστεί, επιβεβαιώνοντας έτσι τις εκτιμήσεις για δεκάδες αγνοούμενους.

To χρονικό

Τα γεγονότα όπως καταγράφηκαν στο Κέντρο Επιχειρήσεων του Υπουργείου Ναυτιλίας και δόθηκαν στη δημοσιότητα:

  • Χθες το πρωί 13/6 γύρω στις 11:00 από το Κέντρο Επιχειρήσεων Ρώμης ενημερώθηκε το Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης Λ.Σ. – ΕΛ.ΑΚΤ. ότι υπάρχει ένα αλιευτικό σκάφος με μεγάλο αριθμό μεταναστών (στα διεθνή ύδατα νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου) σύμφωνα με πληροφορία που ελήφθη στις ιταλικές αρχές έπειτα από κλήση ακτιβίστριας ΜΚΟ.
  • Το Λιμενικό Σώμα προέβη στη διαδικασία επαλήθευσης. Ελικόπτερο του Λ.Σ. – ΕΛ.ΑΚΤ. απογειώθηκε περί τις 13:50 από Μυτιλήνη με προορισμό το αλιευτικό σκάφος.
  • Στις 15:35 εντοπίστηκε το αλιευτικό σκάφος από το ελικόπτερο του Λιμενικού να πλέει με σταθερή πορεία και ταχύτητα έχοντας ικανό αριθμό ατόμων στα εξωτερικά καταστρώματα αυτού.
  • Αμέσως μετά τον εντοπισμό από το ελικόπτερο, ενημερώθηκαν τα παραπλέοντα στην περιοχή πλοία και τους ζητήθηκε να αλλάξουν πορεία και να ενημερώνουν το ΕΚΣΕΔ για τις κινήσεις και την εν γένει κατάσταση του αλιευτικού σκάφους.
  • Ταυτόχρονα δόθηκε εντολή σε πλοίο 40 μέτρων του Λιμενικού Σώματος να αποπλεύσει από τα Χανιά Κρήτης προς το Ιόνιο και την περιοχή του αλιευτικού.
  • Η πρώτη επικοινωνία με το αλιευτικό σκάφος μετά από δυσκολία επετεύχθη περί τις 14:00.
  • Το αλιευτικό σκάφος δεν ζήτησε καμία συνδρομή από το Λιμενικό Σώμα και την Ελλάδα.
  • Δεύτερη απογείωση του ελικοπτέρου περί τις 18:00, όπου πάλι διαπιστώθηκε ότι το σκάφος πλέει με σταθερή πορεία και ταχύτητα.
  • Επετεύχθη επικοινωνία του ΕΚΣΕΔ με το σκάφος μέσω δορυφορικού τηλεφώνου περί ώρα 18:30. Ο χρήστης του δορυφορικού τηλεφώνου που επέβαινε στο σκάφος, ο οποίος μιλούσε αγγλικά, απάντησε ότι το σκάφος δεν κινδυνεύει, δεν επιθυμούν βοήθεια πλην τροφίμων και νερού και ότι επιθυμούν να συνεχίσουν με προορισμό την Ιταλία.
  • Το ΕΚΣΕΔ απέστειλε ένα παραπλέον πλοίο με σημαία Μάλτας το οποίο προσέγγισε περί τις 18:00 το αλιευτικό, και αφού το αλιευτικό σταμάτησε – όπως του ζητήθηκε από το εμπορικό πλοίο – του προμήθευσε τρόφιμα και νερό.
  • Επανειλημμένως ρωτήθηκε το αλιευτικό από το εμπορικό πλοίο αν επιθυμεί επιπλέον συνδρομή ή αν κινδυνεύει ή αν θέλει κάτι άλλο από την Ελλάδα. Απάντησαν «δεν θέλουμε τίποτα άλλο από το να συνεχίσουμε για Ιταλία».
  • Στη συνέχεια βρέθηκε και δεύτερο παραπλέον, ελληνικό αυτή τη φορά πλοίο, που απεστάλη στο αλιευτικό γύρω στις 21:00 προκειμένου να δοθούν επιπλέον τροφοεφόδια και οποιαδήποτε άλλη συνδρομή. Έλαβαν μόνον το νερό, ενώ τα λοιπά εφόδια τα πέταξαν στη θάλασσα.
  • Από τις 15:30 μέχρι τις 21:00 ο θάλαμος επιχειρήσεων του Υπουργείου Ναυτιλίας είχε επανειλημμένως επικοινωνία με το αλιευτικό μέσω δορυφορικού τηλεφώνου. Σε όλες επαναλάμβαναν σταθερά ότι επιθυμούν να πλεύσουν προς Ιταλία και δεν ήθελαν καμία συνδρομή από την Ελλάδα.
  • Στις 22:40 κατέπλευσε πλησίον του αλιευτικού το σκάφος του Λιμενικού Σώματος από την Κρήτη. Παρέμεινε σε απόσταση και το παρατηρούσε διακριτικά, χωρίς να διαπιστώνει πρόβλημα στην πλεύση του, καθώς είχε σταθερή πορεία και ταχύτητα.
  • Αυτό συνεχίστηκε μέχρι τις 01:40 της 14ης Ιουνίου. Την ως άνω ώρα ο επιβαίνων στο αλιευτικό ενημέρωσε το Κέντρο Επιχειρήσεων του Αρχηγείου ότι παρουσιάστηκε βλάβη στη μηχανή του σκάφους και έπαψε να κινείται.
  • Το συγκεκριμένο γεγονός επιβεβαιώθηκε και από το παραπλέον πλωτό του Λιμενικού.
  • Άμεσα το πλωτό του Λ.Σ. προσπάθησε να προσεγγίσει το αλιευτικό για να διαπιστώσει το πρόβλημα
  • Στις 02:04 πμ ο Κυβερνήτης του παραπλέοντος σκάφους του Λ.Σ. ενημέρωσε το Κέντρο Επιχειρήσεων ότι είδε το αλιευτικό να παίρνει μια δεξιά στη συνέχεια μια απότομη αριστερά κλίση και μετά άλλη μια δεξιά κλίση τόσο μεγάλη που είχε ως αποτέλεσμα την ανατροπή του αλιευτικού (ναυτ. Ορολογία «παλάντζο»).
  • Σε δέκα με δεκαπέντε λεπτά αργότερα το σκάφος βυθίστηκε ολοσχερώς. Πλήθος επιβαινόντων που βρίσκονταν στα εξωτερικά καταστρώματα έπεσαν στη θάλασσα.
  • Έναρξη ευρείας επιχείρησης έρευνας – διάσωσης.

«Θα προκαλούσαμε ναυτικό δυστύχημα εάν παρεμβαίναμε»

Ο εκπρόσωπος Τύπου του Λιμενικού Σώματος, Πλωτάρχης Νικόλαος Αλεξίου μίλησε στο «Κοινωνία Ώρα MEGA» για το ναυάγιο ανοιχτά της Πύλου.

«Η ενεργοποίηση που έγινε χθες ήταν από το ελληνικό Λιμενικό κατόπιν ειδοποίησης από τον ιταλικό θάλαμο επιχειρήσεων και επιστρατεύτηκε κι ένα εναέριο μέσο της Frontex το οποίο περιπολούσε στην περιοχή. Δικαιοδοσία στην συγκεκριμένη περιοχή έχει η Ελλάδα από άποψη έρευνας και διάσωσης, δεν παίζει ρόλο εάν είναι εκεί η Frontex. Ούτως η άλλως παρόλο που έχει γίνει 47 ναυτικά μίλια νοτιοδυτικά της Πύλου, είναι σε διεθνή ύδατα, αλλά δικαιοδοσίας της Ελλάδας σε επίπεδο έρευνας και διάσωσης», ανέφερε αρχικά.

Και συνέχισε σχετικά με την βοήθεια της Ελλάδας αλλά και της Frontex: «Το πλοίο αφού εντοπίστηκε και από τα ελικόπτερα του Λιμενικού αλλά και από το αεροπλάνο της Frontex, εν συνεχεία προσεγγίστηκε από παραπλέοντα πλοία που είχε επιστρατεύσει το ελληνικό Λιμενικό. Από το πρώτο φορτηγό πήραν τροφοεφόδια και στη συνέχεια αρνήθηκαν οποιαδήποτε συνδρομή. Από το 2ο φορτηγό αρνήθηκαν ακόμα και τα τροφοεφόδια. Εμείς ως Ελλάδα ενεργοποιήσαμε τις δικές μας δυνάμεις και ό,τι προβλέπεται από τα σχέδια για τα παραπλέοντα πλοία και ήμασταν στο σημείο. Επιχειρήσαμε και τηλεφωνικά να συνεννοηθούμε μαζί τους και να προσπαθήσουμε να τους βοηθήσουμε, αρνήθηκαν κατηγορηματικά και είπαν ότι θέλουν να παραμείνουν στο πλωτό και να πάνε Ιταλία και δεν θέλουν να έρθουν στην Ελλάδα. Αυτό είπαν και στο πλωτό το δικό μας».

Γιατί δεν παρενέβη το ελληνικό Λιμενικό αφού είδε ότι πρόκειται για λαθραία διακίνηση μεταναστών;

«Είναι ένα αλιευτικό σκάφος 25-30 μέτρων, πάρα πολύ παλιό σκάφος με πολλούς ανθρώπους πάνω στο εξωτερικό κατάστρωμα. Το βράδυ όταν έφτασε το Λιμενικό και το είδαν μακροσκοπικά, όταν ο άλλος σου αρνείται κατηγορηματικά κάθε βοήθεια, δεν μπορείς με το ζόρι να του επιβάλλεις να εκτρέψει την πορεία του γιατί αυτό που θα καταφέρναμε να κάνουμε είναι να προκαλέσουμε ένα ναυτικό ατύχημα νωρίτερα από την ώρα που συνέβη», τόνισε ο κ. Αλεξίου.

«Ανάλογα με την περιοχή των θαλασσίων ζωνών και ανάλογα με το έγκλημα που τελείται, έχει διαφορετικές δυνατότητες πράξεως. Εν προκειμένω οποιαδήποτε ενέργεια κάναμε και να τους τραβήξουμε χωρίς τη θέλησή τους, με 100-200 άτομα στο εξωτερικό κατάστρωμα και με την μετατόπιση που έγινε και πιθανότατα προκάλεσε την βύθιση του πλοίου, αν παρεμβαίναμε για το είχαμε προκαλέσει νωρίτερα εμείς οι ίδιοι. Δεν μπορείς με το ζόρι να εκτρέψεις ένα πλοίο. Μιλάμε για ανθρώπους και όχι για φορτίο. Δεν μπορείς να κάνεις επεμβάσεις όταν αυτός που μιλάς αντιδρά. Εμείς μιλούσαμε με διαφορετικούς ανθρώπους και θα δούμε στην πορεία μέσω της προανακριτικής διαδικασίας», τόνισε χαρακτηριστικά.