Η ανάκαμψη του τουρισμού μετά το «χτύπημα» της πανδημίας, δείχνει ότι ο ελληνικός τουρισμός, διακρίνεται από ανθεκτικότητα και επιβεβαιώνει την σημασία του για την εθνική οικονομία και την κοινωνική συνοχή, ιδιαίτερα στις νησιωτικές Περιφέρειες, όπως οι Κυκλάδες. Έτσι, στην παρούσα συγκυρία είναι ακόμα πιο προφανές, πόσο σημαντικό είναι να διατηρηθούν και να ακμάσουν οι τοπικές κοινωνίες στα νησιά μας.
Ωστόσο, η ανάπτυξη του τουρισμού τις προηγούμενες δεκαετίες ήταν εν πολλοίς «αυθόρμητη» και «αυτοσχέδια», χωρίς στρατηγική και προσανατολισμό. Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή μιας εθνικής στρατηγικής προϋποθέτει και απαιτεί τον κεντρικό συντονισμό των διαφόρων φορέων που εμπλέκονται στην παροχή της τουριστικής εμπειρίας.
Οι επισκέπτες στη χώρα μας είναι, πλέον, πολλαπλάσιοι από τον πληθυσμό των περιοχών, δοκιμάζοντας τις υποδομές και την ικανότητά τους να καλύψουν τις εξίσου πολλαπλάσιες ανάγκες που δημιουργούνται. Ο τουρισμός, λοιπόν, για να είναι βιώσιμος πρέπει να είναι ταυτόχρονα οικονομικά βιώσιμος για όλους τους συμμετέχοντες στην τουριστική δραστηριότητα, κοινωνικά επωφελής, να μην επιβαρύνει το περιβάλλον και όπου είναι δυνατόν να συμβάλλει στην βελτίωσή του.
Για τον τουρισμό στην Ελλάδα, το περιβάλλον αποτελεί βασικό πόρο του τουριστικού προϊόντος και για το λόγο αυτό η διαμόρφωση ενός σαφούς και αποτελεσματικού χωροταξικού πλαισίου αποτελεί «εκ των ων ουκ άνευ» για την τουριστική ανάπτυξη προς όφελος τόσο των επενδυτών, όσο και του περιβάλλοντος.
Η επίτευξη αυτού του στόχου επιβάλλει την βελτίωση υποδομών που δεν είναι αμιγώς τουριστικές: ενέργεια και ύδρευση, διαχείριση απορριμμάτων, ανακύκλωση και καθαριότητα, υποδομές υγείας, οδική ασφάλεια και σήμανση αλλά και υλοποίηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τον Τουρισμό, καθώς και προώθηση των Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων σε δεκάδες τουριστικούς Δήμους της χώρας που υφίστανται πιέσεις από την τουριστική ανάπτυξη. Η υλοποίηση αυτών, θα ωφελήσει σημαντικά την ποιότητα ζωής των τοπικών κοινωνιών και ταυτόχρονα θα βελτιώσει περαιτέρω τη βιωσιμότητα του τουρισμού.
Όμως, η αύξηση των τιμών μέσω των έμμεσων φόρων επιφέρει σημαντικό πλήγμα στους προορισμούς και τις επιχειρήσεις που δεν έχουν ένα παγκοσμίως γνωστές αλλά παρ’ όλ’ αυτά, καλούνται να ανταγωνιστούν τις διεθνείς αγορές. Ως αποτέλεσμα είναι να εντείνεται η εποχικότητα, ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του τουρισμού μας. Η επίλυση του σύνθετου προβλήματος, κυρίως της έλλειψης εργαζομένων, που αποτελεί παγκόσμιο και όχι αποκλειστικά ελληνικό πρόβλημα, προϋποθέτει κατ’ αρχάς την επιμήκυνση της σεζόν ώστε οι εργαζόμενοι να έχουν απασχόληση για περισσότερους μήνες. Όπου, λόγω της φύσης του τουριστικού προϊόντος της περιοχής αυτό δεν είναι εφικτό, θα πρέπει να αναζητηθούν λύσεις σε άλλες δραστηριότητες (πχ αγροτική παραγωγή, εκπαίδευση) που λαμβάνουν χώρα εκτός της τουριστικής σεζόν.
Παράλληλα, είναι σημαντικό να αντιμετωπιστεί η διάθεση αξιοπρεπών καταλυμάτων για τους εργαζόμενους, η οποία ιδιαίτερα στους ακριβούς προορισμούς αποτελεί δυσεπίλυτο μεν αλλά ντροπιαστικό πρόβλημα. Είναι άμεση λοιπόν, ανάγκη, αυτό να αλλάξει. Πρέπει να προωθηθεί ο τουρισμός και σε άλλες Περιφέρειες της χώρας, πριν των πέντε εκείνων οι οποίοι σήμερα λαμβάνουν το 88% της τουριστικής δραστηριότητας και να δημιουργηθούν εκείνες οι προϋποθέσεις ώστε να μπορούμε να υποδεχτούμε επισκέπτες καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Πρέπει επίσης, να αξιοποιηθούν οι προηγμένες τεχνολογίες και να ενισχυθούν στην προσπάθεια κατανόησης των προτιμήσεων των ταξιδιωτών για την ανάπτυξη αειφόρων τουριστικών προϊόντων. Αξιοποιώντας όσο το δυνατόν καλύτερα χρηματοδοτικά εργαλεία. Ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός του τουρισμού μπορεί παράλληλα να συμβάλλει σημαντικά και πολύπλευρα, καταρχήν στην προώθηση του τουριστικού προϊόντος. Οι ψηφιακές εφαρμογές διευκολύνουν την ταξιδιωτική εμπειρία, κάτι που είναι πολύ σημαντικό για τις νεότερες γενιές. Εξίσου σημαντική είναι και η αυτοματοποίηση διαδικασιών και λειτουργιών των επιχειρήσεων που μπορούν να οδηγήσουν στη μείωση του κόστους αλλά και την ελκυστικότητα των τουριστικών επιχειρήσεων. Η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης και εικονικής πραγματικότητας είναι δεδομένο ότι συμβάλλει στην στη βελτίωση της ταξιδιωτικής εμπειρίας.
Σκοπός είναι όλοι να φροντίζουν από την πλευρά τους ώστε να προσφέρουν ολοκληρωμένες βιώσιμες εμπειρίες στους ταξιδιώτες, να προστατεύουν το μέλλον των προορισμών και φυσικά να σέβονται ένα πιο αυστηρό κανονιστικό πλαίσιο. Μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, καθαρές τεχνολογίες, βιώσιμες πρακτικές, ενίσχυση των τοπικών κοινοτήτων, προστασία του περιβάλλοντος, ανάπτυξη εναλλακτικών προορισμών, διαχείριση ροών συγκαταλέγονται στις προτεραιότητες όλων των εμπλεκομένων.
Η χώρα μας μέχρι το 2027 θα λάβει πάνω από 70 δισεκατομμύρια ευρώ σε ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης, το ΕΣΠΑ και την Κοινή Αγροτική Πολιτική. Αν αξιοποιηθούν σωστά, θα μπορούμε να έχουμε μια οικονομία, που δεν θα στηρίζεται σε επενδύσεις real estate αλλά στην βιώσιμη και αειφόρο ανάπτυξη, ικανή να δημιουργήσει πολλές και καλές θέσεις εργασίας, για να μπορούν οι νέοι να παραμείνουν στον τόπο τους, να δημιουργήσουν και να εξελιχθούν.
Είναι ανάγκη επίσης, να διασυνδέσουμε τον τουρισμό με τους υπόλοιπους τομείς της οικονομίας και ιδιαίτερα με τον πρωτογενή τομέα και την μεταποίηση. Να βάλουμε στόχους. Να μην πανηγυρίζουμε μόνο για τα εκατομμύρια των επισκεπτών αλλά και είμαστε σε θέση να προσφέρουμε τα προϊόντα μας σε άριστη ποιότητα, να ενισχύσουμε τις εξαγωγές και τελικά να αυξήσουμε τα έσοδα σε όλη την επικράτεια.
Η ανταγωνιστικότητα και η ανθεκτικότητα είναι στενά συνδεδεμένες έννοιες και βασικοί πυλώνες της βιωσιμότητας του ελληνικού τουρισμού. Η ενίσχυσή τους είναι εξαιρετικά σημαντική για τη φήμη και το μέλλον του ελληνικού τουρισμού.
Η Όλγα Πολίτη δραστηριοποιείται επιχειρηματικά στο χώρο του τουρισμού. Είναι υποψήφια με το ΠαΣοΚ στο νομό Κυκλάδων
