Το αστείρευτο θάρρος και η ατσαλένια αντοχή που επέδειξαν οι πρόσφυγες οι οποίοι βρέθηκαν αντιμέτωποι με την τραγωδία της Μικρασιατικής Καταστροφής, ζωντανεύει και πάλι μέσω μιας κίνησης Πολιτισμού που αξίζει της προσοχής όλων. Με ημερομηνία εγκαινίων την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων, η έκθεση «Παράγκες: Καταστροφή και δημιουργία» του αρχιτέκτονα , συγγραφέα και ερευνητή Αλέξανδρου Τζώνη που διοργανώνει το Καναδικό Ινστιτούτο στους χώρους του ( 21 Ιουνίου – 12 Ιουλίου), τιμά τους ηρωϊκούς ανθρώπους που το 1922 είδαν τον κόσμο τους να καταστρέφεται αλλά δεν το έβαλαν κάτω, αναζητώντας στην Ελλάδα μια καινούργια ζωή.
Η ιστορία αυτής της έκθεσης έχει κοινά σημεία με εκείνη του ίδιου του Αλέξανδρου Τζώνη ο οποίος γεννήθηκε και μεγάλωσε σε μια διευρυμένη οικογένεια προσφύγων, λίγα μόλις βήματα μακριά από τις παράγκες των Ιλισίων, στις όχθες του ποταμού Ιλισού, εκεί όπου σήμερα βρίσκεται η οδός Μιχαλακοπούλου. Από τα 13 του, ο Αλ. Τζώνης συνδέθηκε βαθιά με αυτές τις παράγκες, γοητευμένος από την ευρηματικότητα των κατασκευών που έκαναν οι πρόσφυγες της Μικράς Ασίας μετά τη μικρασιατική καταστροφή του 1922 και για τις οποίες χρησιμοποιήθηκε, σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, κάθε είδους υλικό από το περιβάλλον.
Ακόμα και ο χώρος φιλοξενίας της έκθεσης, στην Οδό Ορμηνίου 3Α (Περιοχή Χίλτον), έχει σημειολογική σημασία με δεδομένο ότι το Καναδικό Ινστιτούτο βρίσκεται στην ίδια γειτονιά όπου κάποτε ήταν οι όχθες του ποταμού Ιλισού και ορθώνονταν οι παράγκες. Μάλιστα, στο παρελθόν το ίδιο το κτήριο του Καναδικού Ινστιτούτου υπήρξε κατοικία του συγγραφέα της δεκαετίας του 1930 Στρατή Δούκα, το όνομα του οποίου έγινε γνωστό για τα γραπτά του σχετικά με τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας (ήταν άλλωστε ανήκε ο ίδιος).
Από παιδί ο Τζώνης επισκεπτόταν τακτικά τις παράγκες, τις φωτογράφιζε με την προπολεμική Contax κάμερα του πατέρα του και συνέχισε να τις φωτογραφίζει και αργότερα, όχι μόνο ως φοιτητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο αλλά και ως φοιτητής στο Yale, αποτυπώνοντάς τες επίσης σε σκίτσα και ακουαρέλες. Με σύμμαχο την Καναδή φωτογράφο, επιμελήτρια μουσείων και σύζυγό του Λιάν Φεβέβρ, ο Τζώνης επί δεκαετίες δεν σταμάτησε να αναζητά τεκμήρια και να ερευνά αυτές τις κατασκευές ως τρόπο βιώσιμης και κοινωνικής προσέγγισης της κατασκευής. Ένα έργο που πλέον υπάρχει στο Αρχείο Αλέξανδρου Τζώνη και Λιάν Φεβέβρ στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας (Bibliothèque Nationale de France).
Θα πρέπει να επισημανθεί ότι το Καναδικό Ινστιτούτο στην Ελλάδα είναι μη κερδοσκοπικός οργανισμός που προωθεί ενεργά την καναδική έρευνα και εκπαίδευση σε τομείς που σχετίζονται με την πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας, όπου μεταξύ άλλων πραγματοποιεί εκτεταμένη αρχαιολογική έρευνα πεδίου.
Ημερομηνίες έκθεσης: 21 Ιουνίου έως 12 Ιουλίου
Εγκαίνια: 21 Ιουνίου 2023, 19:00 (με πρόσκληση)
Ώρες κοινού: Δευ-Τετ-Παρ 10:00-14:00 / Τρίτη-Πέμπτη 17:00-20:00
