Διεξάγει δημοσκοπήσεις στην Τουρκία, από το 1996. Το 2003, ίδρυσε την ανεξάρτητη εταιρεία ερευνών Infakto RW. Παράλληλα, διδάσκει Μεθόδους Έρευνας και Στατιστικής στο Πανεπιστήμιο Μπογκαζίτσι (Boğaziçi) της Κωνσταντινούπολης, ενώ παράλληλα είναι διδάσκων στο Τμήμα Διεθνών Σχέσεων, στο Πανεπιστήμιο Μπιλγκί (Bilgi), επίσης στην Κωνσταντινούπολη. Ο καθηγητής Εμρέ Ερντογάν μίλησε στο ΒΗΜΑ, για τις ισορροπίες που έκριναν το εκλογικό αποτέλεσμα στην γείτονα, το μέλλον του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, στο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα CHP, και τις πιθανότητες αλλαγής στην οικονομία και την εξωτερική πολιτική της χώρας του.
«Η Τουρκία άλλαξε ήδη την εξωτερική της πολιτική, μετά την πανδημία, και προσπάθησε να δημιουργήσει πιο »ειρηνικές» σχέσεις με παλιούς εχθρούς, όπως η Ελλάδα, η Αρμενία, η Σαουδική Αραβία, τα Αραβικά Εμιράτα, το Ισραήλ. Χρειάζεται όμως την υποστήριξη της Ρωσίας και του Κατάρ. Επομένως, δεν μπορούμε να δούμε ριζική στροφή προς τις φιλοδυτικές πολιτικές. Παρόλο που αναμένεται να διαπραγματευτεί αριστοτεχνικά με τις ΗΠΑ και την ΕΕ», μας επισημαίνει ο τούρκος ακαδημαϊκός και δημοσκόπος, τονίζοντας ότι «επιστροφή σε μια ορθόδοξη οικονομική πολιτική, θα σήμαινε αυτοκτονία για τη νέα κυβέρνηση».
-Ποιος ήταν ο λόγος που ο υποψήφιος της Εθνικής Συμμαχίας Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, αλλά και η ίδια η Εθνική Συμμαχία, δεν τα κατάφεραν σε αυτή την κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση; Ποιοι είναι οι παράγοντες που ευθύνονται για την ήττα τους;
Φαίνεται ότι η αντιπολίτευση δεν κατάφερε να συσπειρώσει τους ψηφοφόρους στον β’ γύρο. Το ποσοστό συμμετοχής μειώθηκε κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες και εκατομμύρια ψηφοφόροι αρνήθηκαν να πάνε στην κάλπη. Σε ορισμένες επαρχίες, όπως το Ντιγιαρμπακίρ, ο αριθμός των ψηφοφόρων του Kιλιτζντάρογλου μειώθηκε κατά 40.000. Πιθανότατα, οι ψηφοφόροι αποδοκίμασαν την τελευταία πιο εθνικιστική και ρατσιστική ρητορική της συμμαχίας της αντιπολίτευσης.
-Ποιες είναι οι αλλαγές που πρέπει να περιμένουμε από τα κόμματα της αντιπολίτευσης και, κυρίως, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα CHP; Θα αναγκαστεί, μετά τη νέα του ήττα, ο κ. Κιλιτσντάρογλου να αποχωρήσει από την ηγεσία το κόμματος; Θα καταφέρει η αντιπολίτευση να οδηγηθεί στις αυτοδιοικητικές εκλογές, μετά από 10 μήνες, συσπειρωμένη, ενδεχομένως ισχυρότερη;
Τίποτα από όλα αυτά δεν πρόκειται να συμβεί, βραχυπρόθεσμα. Ο Kιλιτσντάρογλου έχει τον απόλυτο έλεγχο του κόμματος και οποιοσδήποτε αμφισβητίας του δεν θα επιτύχει. Μια αλλαγή ηγεσίας μπορεί να είναι δυνατή, αλλά αποκλειστικά με την άδεια του ίδιου του Kιλιτσντάρογλου. Θα έχει τον απόλυτο έλεγχο του κόμματος, μέχρι και τις αυτοδιοικητικές εκλογές. Εκεί σχεδιάζει να προσθέσει μια νέα «νίκη» και να ανανεώσει τη δημόσια εικόνα του.
-Θα είναι υποψήφιος ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου και στις προεδρικές του 2028;
Δεν είμαι σίγουρος ότι θα είναι ξανά υποψήφιος, για την προεδρία το 2028. Ίσως περιμένει μια άλλη ευκαιρία, όπως τις πιθανές πρόωρες εκλογές. Η αντιπολίτευση πάντως δεν θα είναι ισχυρότερη στις αυτοδιοικητικές εκλογές, εάν δεν υπάρξει ριζική αλλαγή στη διοίκηση και τις στρατηγικές του κόμματος, κάτι που είναι απίθανο. Η τελευταία «νίκη» της αντιπολίτευσης για να κερδίσει την Κωνσταντινούπολη και πολλές ακόμη άλλες πόλεις (Άγκυρα, Σμύρνη), οφειλόταν στην υποστήριξη του Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών HDP. Δεν είναι σαφές εάν το HDP θα συνεχίσει την υποστήριξή του, άνευ όρων.
-Υπάρχει η πιθανότητα, όπως αναφέρατε, των πρόωρων εκλογών; Σε ποια περίπτωση;
Εάν ο Ερντογάν πεθάνει ή εάν ο Ερντογάν απλώς το αποφασίσει.
-Πώς θα επηρεάσει η αποχώρηση από την πολιτική του κρατούμενου, από το 2016, πρώην συμπρόεδρου του HDP και ηγετικής φιγούρας του κουρδικού πολιτικού κινήματος Σελαχατίν Ντεμιρτάς ,το μέλλον του κόμματος αλλά και του κινήματος, εν γένει; Γιατί πραγματικά αποσύρεται;
Η δήλωση του Ντεμιρτάς περί αποχώρησής του από την πολιτική πρέπει να ερμηνευτεί ως ένδειξη δυσαρέσκειας πολλών Κούρδων, που εκχώρησαν άνευ όρων την υποστήριξή τους στον Kιλιτσντάρογλου. Οι Κούρδοι ψηφοφόροι παρακολουθώντας τις διαπραγματεύσεις του ηγέτη του CHP με το Κόμμα της Νίκης Zafer, συνειδητοποίησαν ότι μπορούσαν να παίξουν τον ρόλο εκείνου που δημιουργεί το «βασιλέα».
-Θα αλλάξει πράγματι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν την πολιτική πορεία της τουρκικής οικονομίας, επιλέγοντας νέο «τσάρο» τον Μεχμέτ Σιμσέκ;
Όχι, βραχυπρόθεσμα. Επιστροφή σε μια ορθόδοξη οικονομική πολιτική, θα σήμαινε αυτοκτονία για τη νέα κυβέρνηση. Ως εκ τούτου, ο τούρκος πρόεδρος αναμένεται να συνεχίσει να ακολουθεί «ανορθόδοξες» πολιτικές με «ασυνήθιστες» μεθόδους. Έπαιξε καλά το λαϊκιστικό του χαρτί και θα το παίξει ξανά. Ο Σίμσεκ ως υπουργός Οικονομικών δεν αποτελεί εγγύηση για την ευημερία της τουρκικής οικονομίας, ωστόσο θα γίνει ο σύνδεσμος μεταξύ των τουρκικών αρχών και των δυτικών οικονομικών πηγών. Ωστόσο δεν είναι σε θέση να μπορεί να παρέμβει στις ανορθόδοξες πολιτικές και στον λαϊκισμό του Ερντογάν.
-Να αναμένουμε στροφή από τον «διανοούμενο» νέο ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν (συγγραφέα πληθώρας ακαδημαϊκών μελετών, για τη διεθνή ασφάλεια και την τουρκική εξωτερική πολιτική), στην εξωτερική πολιτική, σε σχέση με την ΕΕ, την Ελλάδα, ευρύτερα την Ανατολική Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή και τις ΗΠΑ; Τι προβλέπετε;
Η Τουρκία άλλαξε ήδη την εξωτερική της πολιτική, μετά την πανδημία, και προσπάθησε να δημιουργήσει πιο «ειρηνικές» σχέσεις με παλιούς εχθρούς, όπως η Ελλάδα, η Αρμενία, η Σαουδική Αραβία, τα Αραβικά Εμιράτα, το Ισραήλ. Υπάρχει η πιθανότητα να ξεκινήσουν συναντήσεις προσέγγισης και με την Αίγυπτο και τη Συρία. Φαίνεται ότι ο Ερντογάν απολάμβανε τον ρόλο του μεσολαβητή στην περιοχή, ειδικά μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Χρειάζεται όμως την υποστήριξη της Ρωσίας και του Κατάρ. Επομένως, δεν μπορούμε να δούμε ριζική στροφή προς τις φιλοδυτικές πολιτικές. Παρόλο που αναμένεται να διαπραγματευτεί αριστοτεχνικά με τις ΗΠΑ και την ΕΕ.
-Υπό τις πιέσεις των ισλαμιστών συμμάχων του το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης ΑΚΡ, στην Εθνοσυνέλευση, το Κόμμα της Ευημερίας (YRP) και το Κόμμα του Ελεύθερου Σκοπού (HUDAPAR), υφίσταται όντως ο κίνδυνος που έχει εκφραστεί να ακολουθήσει η νέα κυβέρνηση ένα πιο σκληροπυρηνικά θεοκρατικό μοντέλο, κοντά στο ιρανικό;
Όχι. Η Τουρκία είναι μια μουσουλμανική χώρα με σουνιτική κυριαρχία, επομένως δεν θέλει να αντιγράψει το ιρανικό μοντέλο. Ενα ιρανικό μοντέλο θα ήταν μπούμερανγκ.
-Ούτε της Σαουδικής Αραβίας;
Ομοίως, δεν είναι δυνατό να προσαρμοστεί στο μοντέλο της Σαουδικής Αραβίας, καθώς στην Τουρκία προσπαθούν να εκσυγχρονιστούν. Η Τουρκία θα κυβερνάται στο εξής από μια συντηρητική κυβέρνηση, που θα κάνει αρκετές παρεμβάσεις στην ιδιωτική σφαίρα.
-Αλήθεια, υπήρξαν αλλαγές που εντοπίσατε στην τουρκική κοινωνία, κατά τις τελευταίες εκλογές; Ή η εκλογική γεωγραφία παρέμεινε η ίδια με εκείνη των προεδρικών, του 2018, με τις δυνάμεις να μοιράζονται σχεδόν κατά το ήμισυ (50% -47-48%);
Η εκλογική γεωγραφία της Τουρκίας είναι σχεδόν ίδια από το 2010, αλλά δεν είναι τόσο ομοιογενής. Επισημαίνονται κάποιες διαφορές εντός των επαρχιών, γεγονός που θα πρέπει να λάβουμε υπόψη.
