Άλαν Τούρινγκ: Ο αινιγματικός θάνατος του ανθρώπου που «έσπασε» το Enigma των Ναζί

Στις 7 Ιουνίου του 1954, σε ηλικία 42 ετών, πεθαίνει ο βρετανός μαθηματικός Άλαν Τούρινγκ, σπουδαίος αποκρυπτογράφος κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου και πρωτοπόρος στον τομέα της πληροφορικής.

Ο Τούρινγκ χαρακτηρίστηκε ως ο «πατέρας της πληροφορικής» ενώ το ότι κατόρθωσε να «σπάσει» τον κωδικό Enigma των Ναζί, αποτέλεσε ένα από τα πιο σπουδαία και σωτήρια επιτεύγματα αποκρυπτογράφησης του 20ου αιώνα.

Ο τρόπος πάντως με τον οποίο πέθανε παραμένει ως σήμερα ένα δυσεπίλυτο αίνιγμα.

Ο Άλαν Τούρινγκ βρέθηκε νεκρός στο δωμάτιό του χωρίς δίπλα του να βρίσκεται κάποιο σημείωμα, που πιθανόν να εξηγούσε τους λόγους μιας ενδεχόμενης αυτοκτονίας.

Βρέθηκε όμως ένα δαγκωμένο μήλο, το οποίο θεωρήθηκε ότι περιείχε θανατηφόρο κυάνιο.

Η σεξουαλική ταυτότητα

Όπως σημειώνει «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 29ης Ιουλίου 1912, με την αφορμή την έκδοση του βιβλίου του Andrew Hodges, «Άλαν Τιούρινγκ: Το Αίνιγμα» από τις Εκδόσεις Τραύλος:

«Στον Τιούρινγκ δεν άρεσαν ιδιαίτερα τα μυστικά – δεν είχε ποτέ πραγματικά κρύψει τις σεξουαλικές του προτιμήσεις. Αυτός ήταν άλλωστε και ο λόγος για τον οποίο είχε παραδεχθεί ανοιχτά στην αστυνομία την “άνομη” σχέση του, όταν υποπτεύθηκε ότι ο νεαρός εραστής του είχε συμμετάσχει στη διοργάνωση της διάρρηξης που έγινε στο σπίτι του.

»Του άρεσαν όμως οι συμβολισμοί. Και τι ισχυρότερος συμβολισμός μπορούσε να υπάρξει στην τελευταία πράξη της ζωής αυτού του ιδιοφυούς πνεύματος που πλήρωσε τόσο ακριβά μια θεωρούμενη εκείνη την εποχή “ειδεχθή αδυναμία της σάρκας”;

Η Χιονάτη

»Η εγκληματολογική υπηρεσία δεν εξέτασε ποτέ το μήλο για την παρουσία κυανίου, όλοι όμως – εκτός από τη μητέρα του – θεώρησαν ότι αποτέλεσε το μέσο με το οποίο ο Τιούρινγκ (ο οποίος όχι μόνο υφίστατο ορμονοθεραπεία «χημικού ευνουχισμού» ως τιμωρία για την ποινικά κολάσιμη στην τότε Αγγλία ομοφυλοφιλία του, αλλά επιπλέον είχε “κοπεί” από όλα τα ερευνητικά προγράμματα) είχε αποφασίσει να βάλει τέρμα στη ζωή του.

»Ο φίλος του, Ντέιβιντ Λίβιτ επέμενε ότι η σκηνή στην οποία η κακιά βασίλισσα-μητριά βυθίζει το μήλο στο δηλητηριώδες μαντζούνι της ήταν η αγαπημένη τού νεκρού, στην ταινία του Ντίσνεϊ.

»Στηριζόμενος στη μαρτυρία του Λίβιτ ο Αντριου Χότζες υποστηρίζει στο “Αλαν Τιούρινγκ: Το Αίνιγμα”, την πιο εμπεριστατωμένη βιογραφία του που έχει γραφτεί ως σήμερα, ότι ο Τιούρινγκ επέλεξε να αυτοκτονήσει με αυτόν τον ασαφή και διφορούμενο τρόπο μόνο και μόνο για να μη στενοχωρήσει τη μητέρα του.

»Αν όντως αυτός ήταν ο σκοπός του πραγματικά τον πέτυχε: η κυρία Τιούρινγκ δεν έπαψε ποτέ να επιμένει ότι ο γιος της πέθανε από ατύχημα, μόνο και μόνο επειδή ήταν απρόσεκτος και δεν φρόντιζε να παίρνει προφυλάξεις από τις επικίνδυνες ουσίες που είχε στο εργαστήριό του.

»Σχεδόν εξήντα χρόνια μετά, βρήκε υποστήριξη από τον Τζακ Κόουπλαντ, καθηγητή Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Καντέρμπερι στο Κράιστσερτς της Νέας Ζηλανδίας, διευθυντή του Αρχείου Τιούρινγκ και συγγραφέα μιας σειράς από βιβλία για τη ζωή και το έργο του μεγάλου μαθηματικού.

»Σε ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε πρόσφατα από το BBC ο καθηγητής αμφισβητεί πολλά σημεία του ιατροδικαστικού πορίσματος και προβάλλει ως εναλλακτική ερμηνεία των γεγονότων ότι ο κρυπτογράφος πέθανε επειδή εισέπνευσε κατά λάθος αναθυμιάσεις από το κυανιούχο κάλιο που χρησιμοποιούσε στα πειράματά του.

»Οι φίλοι του Τιούρινγκ είχαν δηλώσει τότε ότι η ζωή του ήταν μαρτυρική: τον κατέβαλλε τρομερά η προοπτική να χάσει για πάντα τη θέση του στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, όπως και οι αλλαγές που επέφερε η ορμονοθεραπεία στον οργανισμό και το σώμα του ( “Εχω στήθη!” είχε παραπονεθεί σε κάποιους από αυτούς).

»Ο κ. Κόουπλαντ επιμένει αντιθέτως σήμερα ότι ο “πατέρας των υπολογιστών” υπέμενε όχι απλώς στωικά αλλά διασκεδάζοντας, με το γνωστό χιούμορ και τον καλοδιάθετο χαρακτήρα του, την αποτρόπαιη ποινή που του είχε επιβληθεί».