Η κυβερνοεπίθεση των προηγούμενων ημερών στην «Τράπεζα θεμάτων» του υπουργείου Παιδείας, έφερε στην επιφάνεια μια σειρά από γενικότερα προβλήματα του θεσμού.
Μεταξύ αυτών και την τεχνολογική της οχύρωση, καθώς ναι μεν η επίθεση που δέχτηκε ήταν πρωτοφανής και αναπάντεχη, ωστόσο και τα δημόσια συστήματα που συνδέονται με εθνικές αξιολογήσεις ή κεντρικά ζητήματα του κράτους, στην εποχή μας απαιτείται να έχουν πολλά επίπεδα τεχνολογικού ελέγχου.
Το σύστημα των πανελλαδικών εξετάσεων για παράδειγμα, δεν φαίνεται να κινδυνεύει με κανένα τρόπο (τουλάχιστον στον τεχνολογικό κομμάτι του) με τρία διαφορετικά επίπεδα ελέγχου και θέματα που επιλέγονται την ίδια ημέρα κάθε εξέτασης και απλά εκπέμπονται «ηλεκτρονικά».
Το θέμα της επίθεσης στην «Τράπεζα θεμάτων» ωστόσο, γεννάει πολλά ερωτηματικά. Με το δεδομένο δε ότι τα συναρμόδια υπουργεία το χαρακτήρισαν ήδη την μεγαλύτερη επίθεση αντίστοιχου επιπέδου που έχει γίνει σε κρατικά δίκτυα.
Ποιος αποφάσισε να ενεργοποιήσει έναν τέτοιο μηχανισμό που κόστισε πολλά και απαίτησε μεγάλη επιχειρησιακή οργάνωση από ομάδα
επαγγελματιών; Και ειδικά για τις προαγωγικές εξετάσεις του Λυκείου; Στόχος ήταν να επηρεαστεί το συναίσθημα ασφάλειας των πανελλαδικών εξετάσεων; Παιχνίδι αναμφίβολα επικίνδυνο και αδίστακτο, αν έχει ως στόχο την ηρεμία των υποψηφίων για τα ΑΕΙ σε περίοδο κατά την οποία η χώρα δεν έχει ακόμη σταθερή κυβέρνηση.
Πρόσφατα δε, ανώτατο στέλεχος του υπουργείου Παιδείας έλεγε στο «Βήμα» χαριτολογώντας ότι «σε όλες τις περιόδους κατά τις οποίες οι πανελλαδικές εξετάσεις πέφτουν κοντά σε προεκλογική περίοδο δημιουργούνται προβλήματα, τεχνητά ή άλλης φύσης…»
Τα παραπάνω ερωτήματα βέβαια θα κληθούν τώρα να τα διερευνήσουν οι άνδρες της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.
Στο φόντο της υπόθεσης αυτής ωστόσο, να θυμηθούμε ότι ο θεσμός της «Τράπεζας θεμάτων» στην Ελλάδα δεν έχει ευτυχήσει.
Οι «Τράπεζες θεμάτων» ανα τον κόσμο αποτελούν γιγαντιαίες βάσεις δεδομένων, τα θέματα των οποίων έχουν επεξεργαστεί και ελέγξει ειδικοί επιστήμονες, χωρίζονται σε ενότητες, έχουν ερωτήματα διαβαθμισμένης δυσκολίας την εγκυρότητα των οποίων κανείς δεν αμφισβητεί. Και βεβαίως προστατεύονται επαρκώς τεχνολογικά.
Στην χώρα μας τα βασικά προβλήματα εντοπίζονται ακόμη στο περιεχόμενο της. Για δεύτερη φορά (το 2013 μάλιστα το θέμα είχε οδηγήσει στο να γράψει «κάτω από τη βάση» το
45% των υποψηφίων), τα θέματα της «Τράπεζας θεμάτων» είναι περιορισμένου αριθμού και επιλέχθηκαν βιαστικά.
Παραμένουν δε, άνισα: άλλα εξ αυτών είναι απλά, άλλα με εξαιρετική δυσκολία που δεν ταιριάζει στο επίπεδο του Λυκείου. Το θέμα έτσι εξελίσσεται σε …τζόγο για το τι θα σου τύχει. Με αποτέλεσμα να εμφανιστεί το φαινόμενο σε Λύκεια να κληρωθούν θέματα από την «Τράπεζα θεμάτων» (πρέπει να χρησιμοποιηθεί υποχρεωτικά στο 50% της θεματοδοσίας) τα οποία δεν διδάχτηκαν. Με αποτέλεσμα να κάθονται οι καθηγητές την ώρα της εξέτασης να εξηγούν στους υποψήφιους για προαγωγή νέους, πως να τα λύσουν…
Το πρόβλημα αυτό έμμεσα το έχει παραδεχτεί και το ίδιο το ΙΕΠ, που για να γλιτώσει τα χειρότερα, έχει δώσει στους εκπαιδευτικούς την δυνατότητα να κληρώσουν από 3 διαφορετικά ερωτήματα της «Τράπεζας» ανα θέμα, για να διαλέξουν μετά τα καταλληλότερα (να «πετάξουν» δηλαδή όσα κληρωθούν και είναι λάθος).
Να αναφέρουμε εδώ και μια άλλη πλευρά του ζητήματος: στα ελληνικά σχολεία, με την εξεταστέα ύλη να αυξάνεται διαρκώς, οι εκπαιδευτικοί κάποιες φορές δεν προλαβαίνουν να τελειώσουν όλα τα κεφάλαια του βιβλίου τους. Η «Τράπεζα θεμάτων» όμως περιλαμβάνει το σύνολο της ύλης. Κατ επέκταση είναι υποχρεωμένοι να «τρέχουν» την διδασκαλία τους για να καλύψουν την ύλη αδιαφορώντας τελικά για το αν οι μαθητές και μαθήτριες τους μπορούν να αφομοιώσουν την ύλη τους ή όχι.
Έτσι, το θέμα της «Τράπεζας θεμάτων» δυο δρόμους μπορεί να πάρει πλέον: Η να εκπνεύσει όπως στο παρελθόν, ή να οργανωθεί εκ νέου, με σοβαρότητα, μελέτη, επιστημονικό έλεγχο και …προστασία από τις κυβερνοεπιθέσεις.
