Το Παρίσι είναι μια από τις πόλεις με τους περισσότερους επισκέπτες στον κόσμο, με μερικά από τα πιο δημοφιλή αξιοθέατα, όπως το Λούβρο, την Αψίδα του Θριάμβου ή τον καθεδρικό ναό της Παναγίας των Παρισίων. Υπάρχει όμως και μια άλλη, λιγότερο κομψή πτυχή της γαλλικής πρωτεύουσας που δεν μπορεί να αγνοηθεί: οι πολυσύχναστες λεωφόροι, ο θόρυβος των δρόμων και τα σκουπίδια. Αυτά τα προβλήματα οδηγούν σε ολοένα και περισσότερες πρωτοβουλίες, όπως καταστήματα με μηδενικά απόβλητα, εστιατόρια για χορτοφάγους και προγράμματα ανακύκλωσης.
Ένας σταθμός που έγινε αγρόκτημα
Στο βόρειο 18ο διαμέρισμα, για παράδειγμα, από το 2014 μπορεί κανείς να πιεί τον καφέ του στο Recyclerie με θέα τις εγκαταλελειμμένες σιδηροδρομικές γραμμές. «Το κτήριο ήταν πρώην σταθμός της Petite Ceinture, του προγόνου του μετρό», λέει η Μαρί-Εζενί Σανβιλάρ, διευθύντρια του προγράμματος οικολογικής κουλτούρας Recyclerie, εξηγώντας πως ο στόχος είναι «να διατηρήσουμε τις εγκαταστάσεις και να υπενθυμίσουμε στους ανθρώπους το παρελθόν του σταθμού».
Η γραμμή Petite Ceinture έχει μετατραπεί πλέον σε μία ζωντανή, αστική φύση – Εικόνα: Kim Sterzel
Η Petite Ceinture ήταν μια σιδηροδρομική γραμμή μήκους 32 χιλιομέτρων που περνούσε γύρω από το Παρίσι. Από το 2007, οι σιδηροδρομικές γραμμές μετατρέπονται σταδιακά σε μια ζωντανή αστική φύση. Και έτσι, ο πρώην σιδηροδρομικός σταθμός απέκτησε νέο σκοπό. Ακόμη, στόχος είναι η ευαισθητοποίηση των επισκεπτών στο θέμα της αειφορίας. Στον σταθμό υπάρχει καφετέρια, υπαίθρια αγορά, αστικοί κήποι, ενώ τα παλιά μονοπάτια σχηματίζουν μια ζεστή αυλή όπου η φύση έχει αναγεννηθεί. Ένας λαχανόκηπος και ένα κοτέτσι συμπληρώνουν την εικόνα ενός αγροκτήματος στο κέντρο της πόλης.
Η πόλη αναβιώνει
Η «μετατροπή του παλιού σε κάτι νέο» αποτελεί σύνηθες φαινόμενο στο Παρίσι. Εδώ και μερικά χρόνια, η συνοικία Μαρέ στην καρδιά της πόλης έχει γίνει στέκι για τους κυνηγούς ευκαιριών. Στα καταστήματα Friperies, παλιά αγαπημένα ρούχα αλλάζουν ιδιοκτήτη.
Οι σιδηρόδρομοι παίζουν ιδιαίτερο ρόλο στο Παρίσι, γεγονός διόλου περίεργο, αφού το κύριο μέσο μεταφοράς είναι το μετρό. Παρά το κυκλοφοριακό χάος στους δρόμους, η γαλλική πρωτεύουσα διαθέτει ένα εκτεταμένο δίκτυο μεταφορών, το οποίο επεκτείνεται συνεχώς και συνδέει όλα τα προάστια με το κέντρο της πόλης. Άλλοι Παριζιάνοι πάλι πηγαίνουν στη δουλειά τους με το ποδήλατο.
Για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024, το Παρίσι σχεδιάζει επίσης αρκετές περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες σε κεντρικές, πολυσύχναστες πλατείες, επιδιώκοντας να μειώσει την κυκλοφορία στα τουριστικά κέντρα και να δοθεί περισσότερος χώρος στους πεζούς. Έτσι, η περιοχή γύρω από τον Πύργο του Άιφελ, για παράδειγμα, πρόκειται να επεκταθεί και να αναδιαμορφωθεί.
Διάλειμμα από την αστική ζούγκλα
Στη Cité Fertile πολλοί έρχονται για ένα διάλειμμα από τη ζούγκλα της πόλης – Εικόνα: Cité Fertile
Τα πράγματα είναι ήδη πιο ήσυχα στα νοτιοανατολικά του Παρισιού: η Cité Fertile στο προάστιο Παντέν, επίσης παλιός σταθμός μεταφορικών τραίνων, φιλοξενεί σήμερα το δικό της ζυθοποιείο, ένα θερμοκήπιο, ένα εστιατόριο, αίθουσες εργασίας και περίπου 250 είδη φυτών. «Τις Κυριακές, πολλές οικογένειες έρχονται στην Cité Fertile, καθώς είναι ακριβώς δίπλα, στον καθαρό αέρα και ένα συμπαθητικό μέρος για να κάνει κανείς διάλειμμα», λέει η Ελέν Φλουράκ, υπεύθυνη για την ανάπτυξη και τις συνεργασίες.
Τόσο η Recyclerie όσο και η Cité Fertile αυτοχαρακτηρίζονται ως “tiers-lieux” – μέρη όπου οι άνθρωποι μπορούν να κάνουν ένα διάλειμμα από την πόλη. Θέλουν να προσφέρουν μια ισορροπία στην καθημερινή ζωή, αλλά και χώρους συνάντησης για βιώσιμες πρωτοβουλίες. Εκτός από τα φεστιβάλ το καλοκαίρι, η Cité Fertile διοργανώνει διάφορα αθλητικά μαθήματα και αποτελεί πλατφόρμα για συζήτηση (περιβαλλοντικών) πολιτικών θεμάτων προκειμένου να προωθηθούν ιδέες για τη βιωσιμότητα: «Οι οικολογικά σχεδιασμένες εκδηλώσεις είναι ένα πραγματικό ζήτημα για την πόλη του μέλλοντος», λέει η Φλουράκ.
«Περίπατοι στο βιώσιμο Παρίσι»
Σήμερα μπορεί κανείς να ανακαλύψει πολλά για την παριζιάνικη φύση και ψηφιακά – Εικόνα: Kim Sterzel
Οι βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις για την κλασική περιήγηση στα αξιοθέατα προσφέρονται επίσης ψηφιακά. Η πόλη έχει αναπτύξει την εφαρμογή “Balades Paris durable” (Περίπατοι στο βιώσιμο Παρίσι), η οποία επιτρέπει την εξερεύνηση των πράσινων σημείων του Παρισιού άνετα με τα πόδια. Η εφαρμογή για smartphones περιλαμβάνει 26 διαδρομές σε όλες σχεδόν τις συνοικίες του Παρισιού, με μήκος από δύο έως πέντε χιλιόμετρα.
Σε κάθε περίπατο σημειώνονται διαφορετικές στάσεις και για κάθε μία η εφαρμογή παρέχει επίσης φωτογραφίες και πληροφορίες σχετικά με τα βιώσιμα χαρακτηριστικά τους: από ένα πηγάδι με πόσιμο νερό μέχρι έναν κοινοτικό κήπο της γειτονιάς.
Με αυτόν τον τρόπο, το smartphone γίνεται ξεναγός σε ένα Παρίσι με περιβαλλοντική συνείδηση. Οι διαδρομές οδηγούν τους περίεργους περιπατητές της πόλης σε συνοικίες όπως το Κλισύ, με τα ενεργειακά αποδοτικά κτήρια και τις πράσινες στέγες. Σε άλλα μέρη, όπως το πάρκο Buttes Chaumont ή το διάσημο νεκροταφείο Père Lachaise, μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει την εφαρμογή για να μάθει περισσότερα για τη χλωρίδα και την πανίδα της πόλης. Ορισμένοι σταθμοί βρίσκονται σε γνωστές γειτονιές του ιστορικού κέντρου της πόλης, όμως εκτός της πεπατημένης: Με τη βοήθεια της εφαρμογής, μπορεί κανείς να ανακαλύψει κρυμμένες πράσινες οάσεις στις όχθες του Σηκουάνα, τις οποίες, σε μια συμβατική περιήγηση στα αξιοθέατα, μπορεί να μη δει ποτέ.
Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς
