Η υπερβολική χρήση των social media κατά την παιδική κι εφηβική ηλικία μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης προβλημάτων ψυχικής υγείας, σύμφωνα με τα όσα αναφέρει ο Γενικός Χειρουργός των ΗΠΑ Vivek H. Murthy σε συμβουλευτική έκθεση που εκδόθηκε την Τρίτη.

Στην 25σέλιδη έκθεση, ο Murthy δήλωσε ότι δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για να πούμε με σιγουριά αν και κατά πόσο τα social media είναι «επαρκώς ασφαλή» για τα παιδιά και τους εφήβους. Αυτή η δήλωση έρχεται εν μέσω μιας εντεινόμενης κρίσης ψυχικής υγείας σε εφήβους και παιδιά, καθώς τα ποσοστά άγχους και κατάθλιψης στους εφήβους συνεχίζουν να αυξάνονται κατακόρυφα.

«Δεν είναι πλέον δυνατόν να αγνοήσουμε τη δυνητική συμβολή των social media στα προβλήματα που βιώνουν εκατομμύρια παιδιά και οι οικογένειες τους», έγραψε ο Murthy σε άρθρο του στην εφημερίδα The Washington Post.

Σχεδόν το 95% των εφήβων χρησιμοποιεί τα social media, ενώ το ένα τρίτο δηλώνει ότι ασχολείται με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης «σχεδόν συνέχεια», σύμφωνα με την έκθεση. Επιπλέον, όσοι περνούν περισσότερες από τρεις ώρες την ημέρα σε αυτές τις πλατφόρμες αντιμετωπίζουν «διπλάσιο κίνδυνο να εμφανίσουν προβλήματα ψυχικής υγείας, συμπεριλαμβανομένων συμπτωμάτων κατάθλιψης και άγχους».

Φωτ.: Annie Spratt/ Unsplash

Εθισμός, προβλήματα ύπνου, δυσκολία συγκέντρωσης

Η έκθεση αναφέρει ότι πιθανώς να υπάρχουν και οφέλη, περιγράφοντας λεπτομερώς κάποια από αυτά – όπως είναι, για παράδειγμα, η δυνατότητα ορισμένων εφήβων να συνδεθούν με άλλους που έχουν παρόμοιες ταυτότητες ή ενδιαφέροντα. Αναγνωρίζει ότι ο χρόνος που αφιερώνεται στα social media μπορεί να επηρεάσει τα παιδιά και τους εφήβους με διαφορετικούς τρόπους, αλλά επισημαίνει τις ακόλουθες ανησυχίες:

  • Τα παιδιά εκτίθενται συνήθως σε «ακραίο, ακατάλληλο περιεχόμενο» κατά τη χρήση.
  • Τα social media μπορούν να διαιωνίσουν τα αισθήματα δυσαρέσκειας για το σώμα, ιδίως μεταξύ των εφήβων κοριτσιών.
  • Αυτές οι πλατφόρμες μπορεί να γίνουν καταφύγια για αρπακτικές συμπεριφορές. Σχεδόν 6 στα 10 κορίτσια δηλώνουν ότι έχουν έρθει σε επαφή με κάποιον άγνωστο στο διαδίκτυο «με τρόπους που τις κάνουν να αισθάνονται άβολα».
  • Τα social media μπορεί να υπερδιεγείρουν τον εγκέφαλο με τρόπους συγκρίσιμους με μορφές εθισμού όπως τα ναρκωτικά και το αλκοόλ.
  • Η υπερβολική χρήση τους έχει συσχετιστεί με προβλήματα ύπνου και δυσκολία συγκέντρωσης.

Ο Murthy ζήτησε από τις εταιρείες τεχνολογίας να κάνουν πιο αποτελεσματική δουλειά στην αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων για τα παιδιά και να παρέχουν τα απαραίτητα δεδομένα για να μπορέσουν οι αρμόδιοι επιστήμονες να εξετάσουν τους τρόπους με τους οποίους αυτές οι πλατφόρμες μπορεί να επηρεάζουν τους εφήβους.

Η έκθεση προτείνει την επιβολή ελάχιστον ηλικιακών ορίων – μια κίνηση που αρκετοί επιστήμονες επίσης έχουν ενθαρρύνει – προκειμένου να προστατευτούν τα παιδιά από την πρόσβαση σε «επιβλαβές περιεχόμενο», όπως βίντεο, φωτογραφίες ή κείμενα που αναφέρονται στη βία, την κατάχρηση ουσιών ή τη σεξουαλική εκμετάλλευση.

Φωτ.: Robin Worrall/ Unsplash

Συμβουλές για γονείς

Η έκθεση περιλαμβάνει ορισμένες συστάσεις κοινής λογικής με την ελπίδα ότι οι εταιρείες τεχνολογίας που βρίσκονται πίσω από αυτές τις πλατφόρμες θα τις ακολουθήσουν. Ωστόσο, μιας και κάτι τέτοιο δεν είναι σίγουρο ότι θα συμβεί στην πραγματικότητα, ο Murphy συστήνει σε γονείς και εφήβους εξίσου να προσπαθήσουν να μετριάσουν όσο γίνεται τη χρήση των social media, καθώς και τον χρόνο έκθεσής τους σε οθόνες. Γι’ αυτό προτείνει τα εξής:

  • Θέστε όρια γύρω από το πού και πότε μπορούν τα μέλη της οικογένειας να χρησιμοποιούν κινητά, tablets και υπολογιστές.
  • Γίνετε πρότυπο για τα παιδιά σας. Εάν εσείς περνάτε ατελείωτες ώρες στα social media, κατά πάσα πιθανότητα τα παιδιά σας θα μιμηθούν αυτή τη συμπεριφορά.
  • Καθυστερήστε όσο μπορείτε τη χρήση των social media από τα παιδιά σας. Αυτό μπορεί όντως να αποδεικτεί εξαιρετικά δύσκολο στην πράξη, αλλά, σύμφωνα με τον Murphy, ο κανόνας μπορεί να είναι πιο εύκολο να θεσπιστεί με ομοϊδεάτες γονείς που επιθυμούν το ίδιο για τα παιδιά τους.
  • Ζητήστε από τα παιδιά σας να απενεργοποιούν το κινητό τους τηλέφωνο κάθε βράδυ πριν πάνε για ύπνο. Τα smartphones και τα tablet κρατούν τα παιδιά ξύπνια τη νύχτα, μειώνοντας έτσι σημαντικά το χρόνο ύπνου.