Διανύουμε ήδη τις πρώτες ώρες μετά τις βουλευτικές εκλογές της 21ης Μαΐου 2023 στις οποίες, σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα του υπουργείου Εσωτερικών, τα κόμματα που μπαίνουν στη βουλή έλαβαν: ΝΔ: 40,79% και 146 έδρες, ΣΥΡΙΖΑ: 20,07% και 71 έδρες. ΠΑΣΟΚ: 11,46% και 41 έδρες, ΚΚΕ: 7,22% 26 έδρες και Ελληνική Λύση: 4,45% 16 έδρες.
Η επόμενη ημέρα των χθεσινών εκλογών, που διεξήχθησαν με το σύστημα της απλής αναλογικής, έχει στο επίκεντρό της την συντριπτική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ και τη μεγαλή διαφορά μεταξύ του κόμματος του Αλέξη Τσίπρα και της νικήτριας Νέας Δημοκρατίας του Κυριάκου Μητσοτάκη, αλλά και την επικείμενη προκήρυξη νέων εκλογών, καθώς δεν προκύπτει πρόθεση ή δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης συνεργασίας.
Πώς ήταν όμως η επόμενη ημέρα ορισμένων εκ των πιο κρίσιμων εκλογικών αναμετρήσεων που διεξήχθησαν από τη Μεταπολίτευση ως σήμερα;
Η εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» , από το 1974 ως σήμερα, είτε ως καθημερινό είτε ως μόνο κυριακάτικο φύλλο, αποτύπωνε στο πρωτοσέλιδό της το κλίμα της επόμενης ημέρας.
Εκλογές 1974: Οι πρώτες εκλογές μετά τη Χούντα
Στις 17 Νοεμβρίου 1974, λίγους μήνες μετά την πτώση της Χούντας των Συνταγματαρχών και δέκα χρόνια μετά από τις τελευταίες νόμιμες και ελεύθερες εκλογές του 1964, ο ελληνικός λαός ξαναψηφίζει για κυβέρνηση.
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 18.11.1974, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
«ΤΟ ΒΗΜΑ» σχολιάζει τη μεγάλη νίκη της Νέας Δημοκρατίας και του Κωνσταντίνου Καραμανλή:
«Η υπερψήφιση του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας – ή μαλλον, για να ακριβολογούμε, του κ. Καραμανλή προσωπικά – έδειξε πως ο Ελληνικός Λαός κατέχεται ακόμη από το πλέγμα του διασωθέντος ναυαγού, ύστερα από την επταετή δικτατορία».
Μεταξύ άλλων ο μεγάλος νικητής των εκλογών Κωνσταντίνος Καραμανλής τονίζει: «Αρχίζει τώρα η περίοδος των ευθυνών για όλους μας. Γιατί τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το Έθνος είναι πολλά και κρίσιμα.
»Νικηταί και ηττημένοι θα πρέπει σεβόμενοι την ετυμηογρίαν του λαού και τους κανόνες της δημοκρατίας, να βοηθήσωμεν την ομαλή και ήρεμη εξέλιξι του εθνικού μας βίου».
Εκλογές 1978: Ο Καραμανλής κερδίζει, ο Ανδρέας έρχεται
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 21.11.1977, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και η Νέα Δημοκρατία είναι και πάλι πρώτοι. Στους νικητές όμως συγκαταλέγονται ο Ανδρέας Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ που με 24,67 % καταλαμβάνουν τη δεύτερη θέση.
Σύμφωνα με «ΤΟ ΒΗΜΑ»: «Η διάθεση και θέληση των Ελλήνων ψηφοφόρων για αλλαγή, είναι το στοιχείο που χρωματίζει τις χθεσινές εκλογές, χαρίζοντας στο ΠΑ.ΣΟ.Κ. την αδιαμφισβήτητη πρωτοκαθεδρία στο χώρο της Αντιπολιτεύσεως»
Η Αλλαγή
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 20.10.1981, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Οι εκλογές του 1981 είναι η αφετηρία της παντοκρατορίας του Ανδρέα Παπανδρέου και του ΠΑΣΟΚ.
Γράφει «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 20ης Οκτωβρίου 1981: «Η νίκη του ΠΑΣΟΚ – που εξέφρασε την ακάθεκτη λαϊκή επιθυμία για Αλλαγή κι όχι μόνο τις κομματικές του θέσεις – σημαίνει τη γένεση μιας ΝΕΑΣ πολιτικής δυνάμεως στον ελληνικό χώρο».
Η εύθραυστη νίκη του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 15.4.1990, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Ύστερα από δύο τετρατίες με τον Ανδρέα Παπανδρέου, φτάνουμε στο 1989 του σκαναδάλου Κοσκωτά και των συνεχόμενων εκλογικών αναμετρίσεων. Οι εκλογές της 8ης Απρίλιου 1990, είναι οι τρίτες εκλογές μέσα σε 10 μήνες και είναι αυτές που οδηγούν στην πρωθυπουργία τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, αρχηγό της Νέας Δημοκρατίας.
Η Νέα Δημοκρατία με ποσοστό 46,89% κέρδισε 150 έδρες και με την στήριξη του βουλευτή της ΔΗΑΝΑ Θεόδωρου Κατσίκη, έφτασε στην πολυπόθητη, έστω και ιδιαίτερα εύθραυστη, αυτοδυναμία.
Η επόμενη ημέρα επικεντρώνεται στην «εκλογική κόπωση» των κομμάτων, την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, αξίωμα στο οποίο, ύστερα από δύο ψηφοφορίες, θα ανέλθει ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, και την οικονομία.
Ως προς το πρώτο ζήτημα «ΤΟ ΒΗΜΑ» αναφέρει:
«Με μια κυβέρνηση συγκροτηθείσα σε χρόνο μηδέν, τα κόμματα κερδισμένα ή χαμένα, διαθέτουν άνετα περιθώρια για να μελετήσουν με ψυχραιμία τα εκλογικά φαινόμενα και να βγάλουν συμπεράσματα για τη χάραξη της μελλοντικής τους πορείας.
»Όσο περιθωριακή κι αν παραμένει η πλειοψηφία της σημερινής Κυβερνήσεως, προοπτική νέων εκλογών δεν εντάσσεται στο προσεχές μέλλον, καθώς οι δυνάμεις της Αντιπολιτεύσεως έχουν να αντιμετωπίσουν τη σύγκληση κομματικών συνεδριών, την πίεση για απολογισμούς ως απόρροια των τριών διαδοχικών εκλογικών αναμετρήσεων και τις ενδεχόμενες εσωτερικές τους ανακατατάξεις».
Το θρίλερ που κέρδισε ο Σημίτης
Ο Κώστας Σημίτης, διαδεχόμενος τον βαριά ασθενή Ανδρέα Παπανδρέου, αναλαμβάνει την πρωθυπουργία της χώρας τον Ιανουάριο του 1996 και εν συνεχεία κερδίζει τις εθνικές εκλογές του Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους. Στις 7 Μαρτίου 2000, διεκδικεί την επανεκλογή του και θα την κερδίσει ύστερα από ένα ολονύκτιο εκλογικό θρίλερ που έμεινε στην Ιστορία. Ηττημένοι ο Κώστας Καραμανλής και η Νέα Δημοκρατία.
Σύμφωνα με τα τελικά αποτελέσματα, το ΠΑΣΟΚ συγκέντρωσε ποσοστό 43,79% και η Νέα Δημοκρατία 42,74%, με τη μεταξύ τους διαφορά να είναι μόλις 72.400 ψήφοι.
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 10.4.2000, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Γράφει «ΤΟ ΒΗΜΑ» της Δευτέρας 10 Απριλίου 2000: «Την πιο δύσκολη νύχτα έζησαν οι πολιτικοί αρχηγοί και οι χιλιάδες οπαδοί των κομμάτων που παρακολούθησαν ως τις πρώτες πρωινές ώρες το εκλογικό θρίλερ.
»Επί δύο ώρες μετά το κλείσιμο της κάλπης πανηγύριζαν οι οπαδοί της ΝΔ, οι οποίοι στη συνέχεια βυθίστηκαν στην απόγνωση όταν το αποτέλεσμα ανεστράφη και άρχισαν οι πανηγυρισμοί στο στρατόπεδο του ΠΑΣΟΚ. Αγωνία και στην ηγεσία του ΣΥΝ ώσπου να εξασφαλισθεί η είσοδος του κόμματος στη Βουλή».
Ο Κώστας Καραμανλής πρωθυπουργός
Αυτό που δεν κατάφερε να κάνει ο Κώστας Καραμανλής το 2000, το κατάφερε τέσσερα χρόνια αργότερα, και μάλιστα με ευρεία νίκη.
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 8.3.2007, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Γράφει «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 8ης Μαρτίου 2004:
«Η ευχερής επικράτηση της ΝΔ στις χθεσινές εκλογές επιτρέπει στον Κ. Καραμανλή να σχηματίσει ανέτως την κυβέρνηση με τη οποία θα αντιμετωπίσει τα χρονίζοντα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα, επί των οποίων άλλωστε στηρίχθηκε η προεκλογική στρατηγική του, αλλά και τα κρίσιμα θέματα εθνικού χαρακτήρα, όπως η επίλυση του Κυπριακού προβλήματος, η διαχείριση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και η διοργάνωση της Ολυμπιάδας – επί των οποίων πάντως η νέα κυβέρνηση θα έχει την υποστήριξη του προέδρου του ΠαΣοΚ κ. Γ. Παπανδρέου, ως επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης».
Κυβέρνηση Γιώργου Παπανδρέου
Ο Γιώργος Παπανδρέου, ηγέτης του ΠΑΣΟΚ από τον Φεβρουάριο του 2004, ύστερα από δύο ηττημένες για αυτόν εκλογικές αναμετρήσεις (2004 και 2007), τον Οκτώβριο του 2009 εκλέγεται τελικά πρωθυπουργός.
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 13.10.2009, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Βρισκόμαστε όμως στο κατώφλι της παγκόσμιας κρίσης που θα πλήξει βαρύτατα την Ελλάδα. Τα μηνύματα έρχονται το ένα μετά το άλλο.
Γράφει «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 13ης Οκτωβρίου 2009: «Σήμερα ξεκινά σειρά εκδόσεων εντόκων γραμματίων ύψους 4 δις. ευρώ, που μπορεί να προμηθευτεί και το αποταμιευτικό κοινό, ενώ με δανεικά θα εξοφλήσει και τα χρέη προς ιδιώτες και επιχειρήσεις που υπερβαίνουν τα 10 δισ. ευρώ. Έτσι ο συνολικός δανεισμός του έτους θα υπερβεί τα 66 δισ. ευρώ».
Ο Γιώργος Παπανδρέου παραίτειται στις 11 Νοεμβρίου του 2011 και στη θέση του πρωθυπουργού διορίζεται ο Λουκάς Παπαδήμος, ως επικεφαλής κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ με τη στήριξη της Νέας Δημοκρατίας και του ΛΑΟΣ.
Εκλογές χωρίς κυβέρνηση (Μάιος 2012)
Στις 16 Μαΐου 2012 διεξάγονται εκλογές, οι οποίες όμως δεν θα οδηγήσουν σε αυτοδυναμία ή συνεργασία μεταξύ κομμάτων.
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 13.5.2012, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Η Νέα Δημοκρατία του Αντώνη Σαμαρά έχει είναι πρώτο κόμμα με 18,85%, ο ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα, που κερδίζει τις εντυπώσεις λαμβάνει ποσοστό 16,78%, το ΠΑΣΟΚ του Ευάγγελου Βενιζέλου 13,18%, οι Ανεξάρτητοι Έλληνες με αρχηγό τον Πάνο Καμμένο 10,62%, το ΚΚΕ με γενική γραμματέα την Αλέκα Παπαρήγα 8,48% ενώ στη βουλή με 6,97% και 21 έδρες μπαίνει και το νεοναζιστικό κόμμα Χρυσή Αυγή με επικεφαλής τον Νίκο Μιχαλολιάκο.
Ελλείψει δυνατότητας συνεργασίας, διορίζεται υπηρεσιακή κυβέρνηση υπό τον Παναγιώτη Πικραμένο και προκηρύσσονται εκλογές για τις 17 Ιουνίου 2012.
Κυβέρνηση Σαμαρά
Το πρώτο κόμμα στις εκλογές της 17ης Ιουνίου, η Νέα Δημοκρατία (29,66%) σχηματίζει κυβέρνηση συνεργασίας με το τρίτο κόμμα, το ΠΑΣΟΚ (12,28%) και το πέμπτο κόμμα που είναι η ΔΗΜΑΡ (6,25%).
Την πρωθυπουργία αναλαμβάνει ο αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας, Αντώνης Σαμαράς.
Ο ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα με ποσοστό 26,89% είναι η δεύτερη κοινοβουλευτική δύναμη. Από τις πρώτες κι όλας της ώρες η κυβέρνηση αυτή, μέσα σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη και τεταμένη περίοδο, με τη χώρα βυθισμένη στο χρέος, αντιμετωπίζει και ζητήματα που αφορούν την υγεία του υπουργού Οικονομικών, Βασίλη Ράπανου (ο οποίος τελικά θα παραιτηθεί, λίγες ώρες μετά την ορκωμοσία της κυβέρνησης), αλλά και του πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά (σοβαρό πρόβλημα στο δεξί του μάτι)
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 24.6.2012, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Γράφει «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 24ης Ιουνίου 2012: «Αναστάτωση προκαλεί στην κυβέρνηση η αδιαθεσία του νέου υπουργού Οικονομικών Βασίλη Ράπανου, λίγες ώρες προτού αναλάβει επίσημα τα καθήκοντά του.
»Το ερώτημα είναι αν οι προσωπικές και οι πολιτικές περιπλοκές που υπήρξαν θα του επιτρέψουν τελικά να ασκήσει τα καθήκοντά του. (…) Πάντως οι βαθύτερες αιτίες που προκάλεσαν αναστάτωση στην υγεία του δεν θεραπεύονται ιατρικώς.
»Ο κ. Β. Ράπανος αποδέχθηκε τα βαριά καθήκοντα του υπουργού Οικονομικών με την πεποίθηση ότι έχει τη στήριξη των τριών αρχηγών (…). Πολύ σύντομα αντιλήφθηκε ότι θα βιώσει τη μοναξιά ενός αριστερού οικονομολόγου σε μια κυβέρνηση δεξιών προδιαγραφών, χωρίς ισχυρά στηρίγματα γύρω του. Το θέμα ασφαλώς δεν είναι προσωπικό αλλά βαθιά πολιτικό».
Πρώτη φορά Αριστερά
Η αδυναμία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από τη Βουλή οδήγησε στην πτώση της κυβέρνησης Σαμαρά και στις πρόωρες εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015, στις οποίες επικρατούν ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ με 36,34% και 149 έδρες.
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας των διερευνητικών εντολών, ο Αλέξης Τσίπρας και ο Πάνος Κα,μένος, αρχηγός του κόμματος Ανεξάρτητοι Έλληνες (6,05%, 17 έδρες) συμφωνούν να σχηματίσουν κυβέρνηση συνεργασίας.
Kυρίαρχο στοιχείο των πρώτων ημερών μέτα τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015 η ρήξη με την Τρόικα, τους δανειστές της Ελλάδας.
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 1.2.2015, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ και πάλι
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 27.9.2015, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Ύστερα από τη ρήξη της ελληνικής κυβέρνησης με την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σχετικά με το ελληνικό χρέος, αλλά και την απόρριψη του σχεδίου συμφωνίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου μέσω δημοψηφίσματος στην Ελλάδα, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ προχωρά σε προκήρυξη εκλογών για τις 20 Σεπτεμβρίου 2015.
Νικητής και πάλι ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ (35,46%, 145 έδρες) που θα σχηματίσουν και πάλι κυβέρνηση συνεργασίας με τους ΑΝΕΛ του Πάνου Καμμένου.
Η Νέα Δημοκρατία, που ως επικεφαλής της στις εκλογές αυτές έχει τον Βαγγέλη Μεϊμαράκη, συγκεντρώνει 28,09% και 74 έδρες, μπαίνει σε διαδικασία εκλογής νέου προέδρου. Τον Ιανουάριο του 2016 στην προεδρία του κόμματος εκλέγεται ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Πρωθυπουργός ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Τα δυσμενή για την κυβερνώσα παράταξη του ΣΥΡΙΖΑ αποτελέσματα στις Ευρωεκλογές του Μαΐου 2019 οδηγούν τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα σε επίσπευση των εθνικών εκλογών, προκηρύσσοντάς τις για την 7η Ιουλίου του ίδιου έτους.
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 14.7.2019, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Νικητές είναι ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η Νέα Δημοκρατία, οι οποίοι κερδίζοντας την πρωτιά με ποσοστό 39,85% εξασφαλίζουν στη Βουλή 158 έδρες και συνεπώς τη δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης με ισχυρή κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Πίσω στο σήμερα, αναμένουμε να δούμε πώς ακριβώς θα εξελιχθεί η δεύτερη αυτή προεκλογική περίοδος που θα ξεκινήσει αμέσως μετά την ολόκληρωση της διαδικασίας διερευνητικής εντολής, η οποία, όπως όλοι ομολογούν, γίνεται χωρίς ουσιαστικό αντικείμενο.
