Στις συνομιλίες του με προέδρους και επικεφαλής κυβερνήσεων, αλλά και στις δημόσιες εμφανίσεις του στη Ρώμη, το Βερολίνο, το Παρίσι και το Λονδίνο, ο Ουκρανός ηγέτης Βολοντίμιρ Ζελένσκι είχε επανειλημμένα καταστήσει σαφές ότι η χώρα του χρειάζεται επειγόντως σύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη, για να μπορεί να αποκρούσει τις αεροπορικές πυραυλικές επιθέσεις των Ρώσων.
Η στρατηγική του Ουκρανού προέδρου φαίνεται να αποδίδει, εκτιμά η Deutsche Welle. Μετά την πρόσφατη περιοδεία του στη Δυτική Ευρώπη, ο πρόεδρος ήρθε πολύ πιο κοντά στην παράδοση δυτικών μαχητικών αεροσκαφών, ένα αίτημα που έχει διατυπώσει εδώ και καιρό. Ο Ζελένσκι μίλησε για μία «συμμαχία μαχητικών αεροσκαφών». «Σύντομα θα ακούσετε σημαντικές σχετικές αποφάσεις, αλλά πρέπει ακόμη να δουλέψουμε λίγο πάνω σε αυτό», είχε δηλώσει στο Λονδίνο τη Δευτέρα.
Η συμμαχία διευρύνεται
Carl Court/Pool via REUTERS
Στη συνέχεια ο Βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ και ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε δήλωσαν επισήμως στα πλαίσια της συνόδου κορυφής του Συμβουλίου της Ευρώπης στο Ρέικιαβικ της Ισλανδίας ότι ήθελαν να σχηματίσουν μία διεθνή συμμαχία για την παράδοση μαχητικών αεροσκαφών. Ο πρωθυπουργός του Βελγίου Αλεξάντερ ντε Κρο δήλωσε επίσης την προθυμία του να συμμετάσχει. Προς το παρόν, οι τρεις χώρες δεν επιθυμούν να προμηθεύουν οι ίδιες μαχητικά αεροσκάφη, αλλά να εκπαιδεύουν Ουκρανούς πιλότους στα αμερικανικής κατασκευής αεροσκάφη F-16, ενώ αντίστοιχες προθέσεις εξέφρασε και ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν. Οι κυβερνήσεις της Ολλανδίας και της Πολωνίας είχαν ήδη εκφράσει την καταρχήν προθυμία τους να παράσχουν ορισμένα αεροσκάφη F-16, εάν συμμετείχαν και άλλες χώρες.
Ian Langsdon/Pool via REUTERS
Μεγάλος ο στόλος F-16
Η Ουκρανία πιέζει για την παροχή μαχητικών αεροσκαφών F-16 επειδή χρησιμοποιούνται από πολλές χώρες και θα μπορούσαν να είναι άμεσα διαθέσιμα. Σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρεία Lockheed Martin, περίπου 3.000 από αυτά βρίσκονται σήμερα σε υπηρεσία, σε περίπου 25 χώρες. Η Ουκρανία θα ήθελε να χρησιμοποιήσει 40 έως 50 από αυτά για την αεροπορία της.
Στην Ευρώπη, εκτός από τις προαναφερθείσες Ολλανδία και Πολωνία, αεροσκάφη F-16 έχουν επίσης το Βέλγιο, η Πορτογαλία, η Νορβηγία, η Τουρκία και η Δανία. Οι μεγαλύτεροι στόλοι F-16 στον κόσμο χρησιμοποιούνται από τις Η.Π.Α. και το Ισραήλ. Οι χώρες που θα παραδώσουν τέτοια αεροσκάφη στην Ουκρανία θα μπορούσαν ενδεχομένως να τα αντικαταστήσουν με πιο σύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη F-35, επίσης αμερικανικής κατασκευής. Η Πολωνία είχε ήδη ανακοινώσει ένα τέτοιο σχέδιο πέρυσι, όμως ο πρόεδρος των Η.Π.Α. Τζο Μπάιντεν απέρριψε τον εξοπλισμό των ουκρανικών αεροπορικών δυνάμεων με δυτικά μαχητικά αεροσκάφη, μία συνθήκη που παραμένει, παρά τη σχεδιαζόμενη ευρωπαϊκή πρωτοβουλία.
Το εν λόγω ζήτημα θα είναι ψηλά στην ατζέντα της ερχόμενης συνόδου κορυφής της G7 στην Ιαπωνία, στην οποία θα δώσει το παρών και ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι μέσω βίντεο. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει και πως, πιθανότατα, δεν ήταν τυχαίες οι επισκέψεις του σε τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες της G7 (Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία και Μεγάλη Βρετανία) πριν από τη σύνοδο κορυφής.
Η Γερμανία αποστασιοποιείται
Ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς δήλωσε στη σύνοδο κορυφής του Συμβουλίου της Ευρώπης ότι δεν υπάρχουν αντίστοιχες προθέσεις από τη Γερμανία, η οποία δεν διαθέτει δικά της αεροσκάφη F-16. «Το ερώτημα δεν είναι τόσο επίκαιρο όσο παρουσιάζεται», δήλωσε ο Σολτς όταν ρωτήθηκε εάν η Γερμανία θα συμμετάσχει στη «συμμαχία των μαχητικών αεροσκαφών». Θα επικεντρωθεί στην προμήθεια συστημάτων αεράμυνας, αρμάτων μάχης και πυρομαχικών, καθώς και στην εκπαίδευση χρήσης τους. Από την πλευρά του, ο Βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ, αναφερόμενος στη σύνοδο κορυφής της G7, δήλωσε πως «ανυπομονούμε να οικοδομήσουμε τη συμμαχία που θα επιτρέψει στον Βολοντίμιρ και τον λαό του να εξασφαλίσουν την υποστήριξη που χρειάζονται».
Επιμένει μέχρι τέλους η Ουκρανία
Εάν η σύνοδος κορυφής της ομάδας G7 αποβεί άκαρπη, η Ουκρανία σχεδιάζει να προωθήσει το αίτημά της και στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο, όπως ανακοίνωσαν σύμβουλοι του Ουκρανού προέδρου. Με αντίστοιχες διαδοχικές πιέσεις, εξάλλου, η Ουκρανία επέτυχε τις συμφωνίες για παραδόσεις όπλων, αρμάτων μάχης και πυρομαχικών, τις οποίες απέρριπταν αρχικά οι δυτικοί σύμμαχοι.
REUTERS/Vasily Fedosenko
Η ουκρανική πολεμική αεροπορία διέθετε 70 μαχητικά αεροσκάφη σοβιετικής εποχής κατά την έναρξη της ρωσικής επίθεσης. Η Πολωνία και η Σλοβακία συμφώνησαν πριν από μερικές εβδομάδες να παραδώσουν τουλάχιστον 18 παλιά αεροσκάφη MiG από τα αποθέματά τους στην Ουκρανία. Παρ’ ότι τα MiG δεν είναι ισάξια των πιο σύγχρονων ρωσικών αεροσκαφών, όπως λένε στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν αμέσως από τους Ουκρανούς πιλότους. Αντιθέτως, η εκπαίδευση ενός πιλότου στο πολύ πιο πολύπλοκο F-16 μπορεί να διαρκέσει ακόμη και αρκετούς μήνες.
