Εκλογές 2023: Τα ντιμπέιτ έχουν την δική τους ιστορία

Από το τελευταίο ντιμπέιτ που παρακολουθήσαμε στους τηλεοπτικούς δέκτες μας μας χωρίζουν οκτώ χρόνια. Είχε διεξαχθεί παραμονές των εκλογών του Σεπτεμβρίου 2015 μεταξύ των δυο κυρίαρχων αντιπάλων, Αλέξη Τσίπρα και Ευάγγελου Μεϊμαράκη.

Στην μονομαχία εκείνη δεν είχε λείψει το χιούμορ με τον τότε πρόεδρο της ΝΔ να χαμηλώνει και να κάνει νόημα χαμογελαστός στον σκηνοθέτη να μην τον… κονταίνει σε σχέση με τον κ. Τσίπρα και τον τότε πρωθυπουργό να επιστρατεύει ένα ανέκδοτο για να σχολιάσει την σκληρή κριτική του αντιπάλου του. Ήταν το ανέκδοτο με τον μεθυσμένο που έχει πιει τρία μπουκάλια ουίσκι και μετά ένα σφηνάκι και όταν ξυπνάει την επόμενη μέρα στο νοσοκομείο μονολογεί: «Αυτό το σφηνάκι με κατέστρεψε…».

Η ιστορία των ντιμπέιτ στην Ελλάδα ξεκινά το μακρινό 1990, ακριβώς τριάντα χρόνια μετά το πρώτο ντιμπέιτ που διεξήχθη στις ΗΠΑ μεταξύ Ρίτσαρντ Νίξον και Τζον Κένεντυ, με τον πρόεδρο των Ρεπουμπλικανών κάθιδρο και τον J.F.K. χαμογελαστό και αεράτο να κερδίζει τις εντυπώσεις και λίγο αργότερα τις εκλογές.

Σε αντίθεση με την ιστορική αυτή τηλεοπτική αναμέτρηση αλλά και άλλες, όπως στην Γαλλία, που προκάλεσαν το έντονο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης και επηρέασαν το προεκλογικό κλίμα, στην Ελλάδα δεν υπάρχει αντίστοιχη εμπειρία.

Οι τηλεοπτικές αναμετρήσεις στην χώρα μας δεν σημαδεύτηκαν από θεαματικά αποτελέσματα ούτε είχαν ευθύγραμμη πορεία. Άλλοτε γίνονταν με την συμμετοχή όλων των πολιτικών αρχηγών, άλλοτε μόνο με τους δυο βασικούς διεκδικητές της εξουσίας και άλλοτε είτε και με τις δυο εκδοχές είτε καθόλου.

Οι εκάστοτε προεκλογικές ισορροπίες και στρατηγικές προσδιόριζαν τους όρους διεξαγωγής των τηλεμαχιών, οι οποίοι άλλωστε συμφωνούνται εκ των προτέρων στο πλαίσιο της διακομματικής επιτροπής ώστε οι συμμετέχοντες να αισθάνονται «ασφαλείς», έχοντας προβάρει άπειρες φορές τις απαντήσεις τους στις ενδεχόμενες ερωτήσεις – SOS των δημοσιογράφων, με προετοιμασμένες ατάκες και χαριτολογήματα προς άγραν εντυπώσεων.

Το πρώτο ντιμπέιτ στην χώρα μας εν όψει των εκλογών του ’90 έγινε όχι σε τηλεοπτικό στούντιο αλλά στο Πάντειο Πανεπιστήμιο με την συμμετοχή των Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, Ανδρέα Παπανδρέου και Χαρίλαου Φλωράκη, είχε συντονιστή τον δημοσιογράφο Γιάννη Καψή και τις ερωτήσεις τις απηύθυναν καθηγητές και όχι δημοσιογράφοι, ενώ είχε μεταδοθεί από την κρατική τηλεόραση και τα νεοσύστατα ιδιωτικά κανάλια Mega και ΑΝΤ1.

Χρειάστηκαν έξι ολόκληρα χρόνια για να διεξαχθεί η επόμενη προεκλογική τηλεμαχία κλασσικού τύπου, όπως την γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, με ερωτήσεις δημοσιογράφων και συντονιστή αν και το σχήμα που συμφωνήθηκε εξ αρχής ήταν αυτό των παράλληλων μονολόγων μεταξύ των δυο πρωταγωνιστών, Κώστα Σημίτη και Μιλτιάδη Έβερτ, και αποκλεισμένους τους υπόλοιπους πολιτικούς αρχηγούς, γεγονός που είχε προκαλέσει την έντονη αντίδραση του τότε αρχηγού της Πολιτικής Άνοιξης Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος είχε στείλει εξώδικο στο ΕΣΡ.

Όπως το 1996 έτσι και το 2000 το ντιμπέιτ περιορίστηκε μεταξύ των δυο κυρίαρχων αντιπάλων. Αυτή την φορά μεταξύ Κώστα Σημίτη και Κώστα Καραμανλή.

Ενώ το 2004 συμμετείχαν όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί: Κώστας Καραμανλής, Γιώργος Παπανδρέου, Αλέκα Παπαρήγα, Νίκος Κωνσταντόπουλος και Δημήτρης Τσοβόλας.

Το ίδιο συνέβη και πριν τις πρόωρες εκλογές του 2007 με την συμμετοχή Κώστα Καραμανλή, Γιώργου Παπανδρέου, Αλέκας Παπαρήγα, Αλέκου Αλαβάνου, Γιώργου Καρατζαφέρη και Στέλιου Παπαθεμελή.

Ενώ το 2009, στα πρόθυρα της οικονομικής κρίσης, διεξήχθησαν δυο αναμετρήσεις με διαφορά μιας μέρας: ένα με τους αρχηγούς των κοινοβουλευτικών κομμάτων – συν τους Οικολόγους Πράσινους με την συμμετοχή των Κώστα Καραμανλή, Γιώργου Παπανδρέου, Αλέκας Παπαρήγα, Αλέξη Τσίπρα (για πρώτη φορά), Γιώργου Καρατζαφέρη και Νίκου Χρυσόγελου και ένα μεταξύ των δυο βασικών αντιπάλων Καραμανλή και Παπανδρέου.

Η επόμενη αναμέτρηση θα σημειωθεί το 2015, πριν τις εκλογές του Σεπτεμβρίου: μια με όλους τους πολιτικούς αρχηγούς -Αλέξη Τσίπρα, Ευάγγελο Μεϊμαράκη, Σταύρο Θεοδωράκη, Δημήτρη Κουτσούμπα, Πάνο Καμμένο, Φώφη Γεννηματά, Παναγιώτη Λαφαζάνη- και μια μεταξύ Τσίπρα – Μεϊμαράκη, ενώ στις εκλογές του 2019 η τηλεοπτική μονομαχία δεν έγινε λόγω διαφωνίας για την ημερομηνία.

«Έτσι όπως ετοιμάζουν το ντιμπέιτ θα είναι παράλληλοι μονόλογοι, οπότε μπορεί να βγω με skype από τις Βρυξέλλες…», είχε πει ο τότε πρωθυπουργός ο οποίος την ημέρα που είχε προγραμματιστεί η τηλεμαχία -1η Ιουλίου- έπαιρνε το δρόμο για την έκτακτη σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες, ενώ οι απόπειρες μετάθεσης της ημερομηνίας δεν απέδωσαν.