Εκλογές 2023: Οι προσδοκίες της αγοράς από τη νέα κυβέρνηση

Το έλλειμμα χρηματοδότησης, το ιδιωτικό χρέος, η συμπεριληπτική ανάπτυξη, η φορολόγηση, το λειτουργικό κόστος, η ψηφιακή και πράσινη μετάβαση, αλλά και η ανάγκη όσα λέγονται προεκλογικά να εφαρμοστούν και μετεκλογικά είναι τα ζητήματα που απασχολούν την αγορά και τις επιχειρήσεις εν όψει των εκλογών της 21ης Μαΐου.

Σε ένα ασταθές και αβέβαιο διεθνές περιβάλλον, με τον πληθωρισμό να μην έχει τεθεί υπό έλεγχο και τις αυξήσεις των επιτοκίων να συνεχίζονται, οι εκπρόσωποι των μεγάλων παραγωγικών φορέων της χώρας μιλούν σήμερα στον ΟΤ για τις ανησυχίες τους, τα «κρυμμένα» προβλήματα, το μέλλον των μικρομεσαίων, την ανάπτυξη και τι περιμένει το ελληνικό επιχειρείν από τη νέα κυβέρνηση.

Σε κάθε περίπτωση, συλλήβδην οι επικεφαλής του Εμπορικού & Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΒΕΑ), της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου & Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ), της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδας (ΚΕΕΕ), της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ), του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΕΑ) και του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθήνας (ΒΕΑ) δηλώνουν ότι η αγορά, καθώς και γενικότερα η ελληνική οικονομία, δεν αντέχει μια παρατεταμένη περίοδο εκλογής νέας Βουλής και ορισμού κυβέρνησης.

Πάντως το ενδεχόμενο ανάδειξης μιας κυβέρνησης συνεργασίας λαμβάνει μειοψηφικά ποσοστά, με βάση τις θέσεις των προέδρων.

Ποια είναι η κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι ΜμΕ; Ποιες είναι οι ανησυχίες;

Την κατάσταση που αντιμετωπίζουν αυτή την περίοδο οι πολύ μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις περιγράφουν οι επικεφαλής των παραγωγικών φορέων, καθώς και τις όποιες ανησυχίες για το μέλλον.

Σοφία Κουνενάκη Εφραίμογλου: Στάση αναμονής αλλά και αισιόδοξες προοπτικές

«Σήμερα το περιβάλλον παραμένει ασταθές και αβέβαιο, ωστόσο το μήνυμα που λαμβάνουμε από τον επιχειρηματικό κόσμο είναι αυτό της αισιοδοξίας, σχετικά με την προοπτική ανάπτυξης τόσο της χώρας όσο και των ίδιων των επιχειρήσεων. Κι αυτό επιβεβαιώθηκε και στην πρόσφατη έρευνα, που πραγματοποίησε το ΕΒΕΑ μεταξύ των μελών του. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 35,8% των επιχειρήσεων εκτιμούν ότι η πορεία της οικονομίας θα εξελιχθεί καλύτερα τους επόμενους μήνες, ενώ σχεδόν οι μισές εκτιμούν ότι οι ίδιες θα πορευθούν καλύτερα στο ίδιο διάστημα» επισημαίνει η Πρόεδρος του ΕΒΕΑ, Σοφία Κουνενάκη Εφραίμογλου.

Ωστόσο, όπως τονίζει «εν όψει των εκλογών, είναι λογικό η αγορά να τηρεί στάση αναμονής».

«Η αβεβαιότητα προφανώς επηρεάζει αρνητικά την επιχειρηματική και επενδυτική δραστηριότητα. Είναι, επομένως, σημαντικό να ξεκαθαρίσει το τοπίο το συντομότερο δυνατόν, με την ανάδειξη μιας σταθερής κυβέρνησης».

Όσο για το επιχειρηματικό περιβάλλον της επόμενης μέρας η Πρόεδρος του ΕΒΕΑ σημειώνει ότι αυτό που απασχολεί κυρίως τις επιχειρήσεις, είναι το ποια πολιτική θα ασκήσει αυτή η κυβέρνηση.

«Θα συνεχίσουμε να έχουμε μια πολιτική φιλική προς τις επενδύσεις και την επιχειρηματικότητα, ή θα επιστρέψουμε στο περιβάλλον της υπερφορολόγησης; Θα διασφαλίσουμε τη δημοσιονομική σταθερότητα και την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας; Αυτά είναι τα ζητήματα, που θα διαμορφώσουν το επιχειρηματικό περιβάλλον της επόμενης μέρας».

Γιώργος Καρανίκας: Η επιστροφή στην κανονικότητα καθυστερεί για τους μικρούς εμπόρους

Την πιθανότητα να ανοίξει έτι περαιτέρω η ψαλίδα που χωρίζει τους μικρούς και ευάλωτους εμπόρους από τους ισχυρούς ανταγωνιστές τους τόσο στα φυσικά καταστήματα όσο και στο e-commerce προτάσσει ο Πρόεδρος της ΕΣΕΕ, Γιώργος Καρανίκας, απαντώντας στην ερώτηση για το τι ανησυχεί τις ΜμΕ.

«Το ελληνικό εμπόριο έχει σίγουρα επηρεαστεί τα τελευταία δύο χρόνια από τη μείωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης και της αύξησης των επιτοκίων και αυτό έχει μια οριζόντια επίδραση στον κλάδο, αλλά πολύ περισσότερο στα είδη ένδυσης και υπόδησης. Σε αυτές τις επιχειρήσεις ο τζίρος και τα κέρδη έχουν μειωθεί αισθητά και η επιστροφή στην κανονικότητα καθυστερεί. Μεγαλύτερο πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι πολύ μικρές και μικρές εμπορικές επιχειρήσεις που, συν τοις άλλοις, δεν έχουν πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό και δεν εμπίπτουν στα κριτήρια χρηματοδότησης του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης για επενδύσεις στον ψηφιακό και πράσινο μετασχηματισμό τους», επισημαίνει ο Πρόεδρος της ΕΣΕΕ.

Το ενδεχόμενο μιας παρατεταμένης προεκλογικής περιόδου δεν θα βοηθήσει ούτε τις επιχειρήσεις ούτε γενικότερα την ελληνική οικονομία, λέει ο κος Καρανίκας, ενώ σημειώνει ότι η πιο «σφιχτή» δημοσιονομική πολιτική της Κομισιόν από το 2024, αναμένεται ότι θα επηρεάσει αρνητικά την οικονομική και επιχειρηματική δραστηριότητα. «Συνεπώς, όσο πιο γρήγορα είναι έτοιμη η νέα κυβέρνηση να αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις, τόσο το καλύτερο».

Ιωάννης Μασούτης: Οι επιχειρήσεις άντεξαν

Το ενδεχόμενο να υπάρξει παρατεταμένη περίοδος εκλογής νέας Βουλής και ορισμός κυβέρνησης ανησυχεί τον επιχειρηματικό κόσμο σύμφωνα με τον Πρόεδρο της ΚΕΕΕ κο Ιωάννη Μασούτη.

«Σε τέτοια περίπτωση ελλοχεύουν κίνδυνοι όπως το να χαθεί η ευκαιρία ταχείας αξιοποίησης των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και του νέου ΕΣΠΑ, η θετική για τη χώρα συγκυρία της εξασφάλισης επενδυτικής βαθμίδας και δυνατότητα για χαμηλότερα επιτόκια και της συνεχιζόμενης εισροής κεφαλαίων από μεγάλους επενδυτικούς ομίλους, που θα δώσουν την ευκαιρία στις ελληνικές επιχειρήσεις για ανάπτυξη και νέες επενδύσεις στην πραγματική οικονομία όσο και στον τουρισμό», τονίζει.

«Το ελληνικό επιχειρείν έχει περάσει μια δωδεκαετή κρίση, η οποία προκλήθηκε τόσο από εσωτερικούς, όσο και από εξωτερικούς παράγοντες. Οι οικονομικοί λόγοι που γνωρίζουμε, θέλουμε να πιστεύουμε ότι αποτελούν παρελθόν και δε θα επαναληφθούν – το υψηλό χρέος της χώρας, το κλείσιμο των τραπεζών, η πανδημία, αλλά και οι πρόσφατες συνέπειες των ανατιμήσεων στην ενέργεια, τις μεταφορές και τις πρώτες ύλες, λόγω του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας.

Μέσα σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες οι επιχειρήσεις άντεξαν και με στοχευμένες παρεμβάσεις από την πολιτεία και μέσα από εισηγήσεις της ΚΕΕΕ, έχουν εισέλθει σε πορεία ανάκαμψης, προόδου, νέων επενδύσεων και σαφώς αντικρίζουν το αύριο με αισιοδοξία».

Γιώργος Καββαθάς: Οι μονοκομματικές κυβερνήσεις δεν είχαν και τις καλύτερες επιδόσεις

«Η επιχειρηματικότητα σήμερα βρίσκεται σε μια κρίσιμη συγκυρία καθώς καλείται να αντιμετωπίσει την περιορισμένη ρευστότητα και τα περιορισμένα ταμειακά διαθέσιμα των επιχειρήσεων, την αύξηση του κόστους της ενέργειας και των καυσίμων καθώς και τις ληξιπρόθεσμες οφειλές και αφετέρου τη μείωση της ζήτησης με τη συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών», τονίζει ο Πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ, Γιώργος Καββαθάς.

«Αυτή την πραγματικότητα δεν την ευνοεί μια ρευστή πολιτικά περίοδο για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η χώρα έχει ανάγκη ανεξάρτητα από τις επιλογές των πολιτών μια ισχυρή κυβέρνηση.

Ισχυρή και σταθερή κυβέρνηση που δεν ταυτίζεται απόλυτα με την έννοια της αυτοδύναμης και μονοκομματικής κυβέρνησης. Άλλωστε οι μονοκομματικές κυβερνήσεις στην χώρα δεν είχαν πάντοτε και τις καλύτερες επιδόσεις. Συνεπώς για τις μικρές επιχειρήσεις περισσότερο από την ταμπέλα του εκάστοτε πολιτικού φορέα σημασία έχει το πολιτικό σχέδιο και η βούληση εφαρμογής του. Ιδίως σε μία περίοδο κατά την οποία η ανασφάλεια για το παρόν και το μέλλον εκατοντάδων χιλιάδων «μικρομεσαίων» είναι έντονη», σημειώνει ο κος Καββαθάς.

Γιάννης Χατζηθεοδοσίου: Ασφυκτιούν οι ΜμΕ – Απαιτούνται άμεσες λύσεις

«Οι πολύ μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν πολλά και σοβαρά προβλήματα. Η συνεχής πίεση που δέχονται από τα χρόνια των μνημονίων μέχρι και σήμερα έχει ελαχιστοποιήσει τις αντοχές τους. Ειδικά τα τελευταία χρόνια, ασφυκτιούν λόγω της παρατεταμένης ακρίβειας που συρρικνώνει τα εισοδήματα των νοικοκυριών και μειώνει την κατανάλωση, της μεγάλης αύξησης του λειτουργικού τους κόστους, της έλλειψης ρευστότητας, των συσσωρευμένων οφειλών, αλλά και της αύξησης των επιτοκίων που καθιστά δυσβάσταχτη την αποπληρωμή των δανειακών τους υποχρεώσεων.

Πρόκειται για ένα εκρηκτικό μίγμα, που θέτει σε κίνδυνο μεγάλο μέρος των μικρομεσαίων. Για να καταφέρουν να αντέξουν όλα αυτά τα βάρη και να μην «κατεβάσουν ρολά», με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την απασχόληση και την κοινωνική συνοχή, απαιτούνται ουσιαστικές και άμεσες λύσεις», δηλώνει ο Πρόεδρος του ΕΕΑ, Γιάννης Χατζηθεοδοσίου.

Όπως αναφέρει μάλιστα η προεκλογική περίοδος και η διαφαινόμενη δυσκολία σχηματισμού κυβέρνησης από την πρώτη κάλπη της 21ης Μαΐου, κρατούν ακόμη μακριά τις απαιτούμενες παρεμβάσεις.

«Ήδη η αγορά, όπως συμβαίνει παραδοσιακά πριν από τις εκλογικές αναμετρήσεις, έχει «παγώσει». Κάθε καθυστέρηση στον σχηματισμό κυβέρνησης θα παρατείνει την ανασφάλεια και τελικά θα επηρεάσει αρνητικά την πορεία της ήδη ευάλωτης οικονομίας της χώρας», σημειώνει.

Παύλος Ραβάνης: Να επιτευχθεί ένα ελάχιστος βαθμός συναίνεσης

«Ο πληθωρισμός, οι αυξήσεις επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες, ο πόλεμος, η ενεργειακή κρίση αλλά και οι πιθανές δυσκολίες σχηματισμού κυβέρνησης αποτελούν τις σημαντικότερες εστίες αβεβαιότητας και κινδύνων για τις προοπτικές των ΠΜΜΕ και της ελληνικής οικονομίας» τονίζει ο Πρόεδρος του ΒΕΑ, Παύλος Ραβάνης, επισημαίνοντας μάλιστα ότι μια ενδεχόμενη πολιτική αστάθεια θα εντείνει την αβεβαιότητα.

«Ως εκπρόσωποι της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας ζητάμε από τον πολιτικό κόσμο να επιτευχθεί ένα ελάχιστος βαθμός συναίνεσης στους βασικούς άξονες της δημοσιονομικής πολιτικής καθώς οι πολιτικές επιλογές παράγουν οικονομικά αποτελέσματα που δεν εξαρτώνται μόνο από τη βούληση του εκλογικού σώματος αλλά και από τις συνθήκες και τους μηχανισμούς του οικονομικού περιβάλλοντος» αναφέρει χαρακτηριστικά.

Σχετικά με τα προβλήματα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων επισημαίνει τα εξής:

– Η έλλειψη ρευστότητας και η περιορισμένη συμμετοχή των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων στα χρηματοδοτικά εργαλεία και τα προγράμματα επιχορήγησης του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης.

– Η αύξηση του κόστους λειτουργίας των επιχειρήσεων και κατ’ επέκταση η αύξηση των τιμών στα προϊόντα και τις υπηρεσίες που προσφέρουν, ως αποτέλεσμα της πληθωριστικής κρίσης που βιώνουν από το 1ο εξάμηνο του 2021 και η οποία προκλήθηκε αρχικά από την κρίση προσφοράς που έφερε η διατάραξη των εφοδιαστικών αλυσίδων λόγω της πανδημίας και εντάθηκε στη συνέχεια με την εκδήλωση της ενεργειακής κρίσης και περαιτέρω με το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία.

– Οι οφειλές προς το Δημόσιο και τα Ασφαλιστικά και η αδυναμία καταβολής των υποχρεώσεων τους.

«Αναμφίβολα μια μακρά εκλογική περίοδος θα μπορούσε να αποτελέσει ίσως και τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την ελληνική οικονομία την ώρα που διεθνώς υποβόσκει μια τραπεζική κρίση, ο πληθωρισμός παραμένει και είναι επίμονος, ακολουθείται μια έντονη συσταλτική πολιτική από τη ΕΚΤ αλλά και ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν έχει τελειώσει», σημειώνει.

Σε ποιους τομείς πρέπει να δώσει έμφαση η νέα κυβέρνηση;

Οι προτεραιότητες για τον επιχειρηματικό κόσμο είναι σαφείς αναφέρει η κα Σοφία Κουνενάκη Εφραίμογλου απαντώντας για το ποιες θα πρέπει να είναι οι προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης σχετικά με το επιχειρείν.

Να διασφαλιστεί η αναπτυξιακή δυναμική

«Η κυβέρνηση που θα αναδειχθεί από τις επόμενες εκλογές, θα πρέπει να διασφαλίσει την αναπτυξιακή δυναμική, τη δημοσιονομική σταθερότητα και – κυρίως – την πορεία με στόχο τον παραγωγικό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας. Αυτό σημαίνει έμφαση στην κινητοποίηση νέων επενδύσεων, στη στήριξη του ιδιωτικού τομέα απέναντι στις πιέσεις που δημιουργεί η άνοδος του κόστους, στη διατήρηση μιας φορολογικής πολιτικής που ευνοεί την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, στην αποτελεσματική αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων, στην ουσιαστική ενδυνάμωση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας και στη βελτίωση της πρόσβασης των μικρών ειδικά επιχειρήσεων σε πηγές και εργαλεία χρηματοδότησης.

Σημαίνει επιτάχυνση της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, με προώθηση των κατάλληλων επενδύσεων, σημαίνει ενίσχυση της καινοτομίας και στενότερη σύνδεση της έρευνας με τον κόσμο της παραγωγής, σημαίνει καλλιέργεια σύγχρονων δεξιοτήτων στο ανθρώπινο δυναμικό, συνέχιση των μεταρρυθμίσεων στη λειτουργία του κράτους, στο σύστημα απονομής δικαιοσύνης, στη λειτουργία των θεσμών».

Χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και το νέο ΕΣΠΑ στις μικρομεσαίες

Να διαχυθούν τα κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης και το νέο ΕΣΠΑ στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις της χώρας, για να στηριχθεί η απασχόληση και η κοινωνική συνοχή λέει από την πλευρά του ο κος Καρανίκας.

«Παράλληλα πρέπει να στηριχθεί το εισόδημα των νοικοκυριών και των εργαζομένων για να τονωθεί και η εγχώρια κατανάλωση.

Για να είναι όμως βιώσιμες οι όποιες αυξήσεις μισθών πρέπει αυτές να αποτελούν τμήμα ενός νέου παραγωγικού μοντέλου, το οποίο θα αναδεικνύει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, θα μεριμνά για την ενεργειακή της επάρκεια και αυτονομία τα επόμενα χρόνια και θα βοηθά ουσιαστικά το επιχειρείν με λιγότερες φορολογικές και ασφαλιστικές επιβαρύνσεις. Φυσικά η ψηφιακή και πράσινη μετάβαση των ΜμΕ πρέπει να στηριχθεί στην πράξη μέσα από επιδοτούμενα προγράμματα και δράσεις αναβάθμισης των ψηφιακών δεξιοτήτων επιχειρηματιών και εργαζομένων».

Δέσμη μέτρων για τις επιχειρήσεις

«Εκτός από τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με την πραγματική οικονομία όπως ο πληθωρισμός και το ενεργειακό κόστος, υπάρχουν και άλλα που παρά την ψηφιοποίηση του κράτους ακόμα και τώρα δεν έχουν επιλυθεί εντελώς και η γραφειοκρατία επιμένει», σημειώνει ο κος Μασούτης.

«Είναι θέματα που έχουν να κάνουν με το ασφαλιστικό σύστημα -θα ανοίξει και πάλι η σχετική συζήτηση μέσα στην επόμενη δεκαετία, την άμεση αξιοποίηση κοινωνικών πόρων σε κλάδους αιχμής της χώρας, όπως η πρωτογενής παραγωγή, ο τουρισμός, το εμπόριο, οι ΜμΕ βιοτεχνικές και μεγαλύτερες επιχειρήσεις, ακόμα και το θέμα των εγχώριων επενδύσεων. Αυτές δεν μπορούν να γίνουν αν οι επιχειρήσεις δεν καταστούν πλεονασματικές στο σύνολό τους.

Σε κάθε περίπτωση, οι καιροί που τα κεφάλαια έφευγαν στο εξωτερικό έχουν παρέλθει και πλέον η σταθερότητα και η εξέλιξη της τεχνολογίας οδηγούν τους Έλληνες επιχειρηματίες να τοποθετούν τα χρήματα στην πατρίδα, αλλά για να συνεχίσει να γίνεται αυτό θα πρέπει να συνεχίσουν να έχουν θετικό πρόσημο ανάπτυξης.

Αναμένουμε, λοιπόν, από την νέα κυβέρνηση να βοηθήσει με δέσμη μέτρων τις επιχειρήσεις, ώστε να έχουμε μέσα στην επόμενη τετραετία τα παραγόμενα οφέλη, να διατηρηθεί η σταθερότητα και να επανεπενδυθούν τα χρήματα στον τόπο, προς όφελος όλων».

Ρύθμιση χρέους προς τον ιδιωτικό τομέα, το Δημόσιο και τις τράπεζες

«Νομίζω είναι αναγκαίο η επόμενη κυβέρνηση της χώρας να θέσει ως προτεραιότητα κάποια πολύ κρίσιμα θέματα της αγοράς όπως η ρύθμιση χρέους προς τον ιδιωτικό τομέα, το Δημόσιο και τις τράπεζες, η ενίσχυση της ρευστότητας, καθώς και τα αυξανόμενα λειτουργικά κόστη των επιχειρήσεων», τονίζει ο κος Καββαθάς.

«Παράλληλα, απαιτείται ένα σχέδιο ουσιαστικής ενίσχυσης των εισοδημάτων των καταναλωτών, ενώ δεν μπορώ να μην επισημάνω την ανάγκη για περισσότερη ισονομία και οικονομική δημοκρατία στην χώρα μας, αλλά και για αποκατάσταση της λειτουργίας του κράτους δικαίου».

Μείζον είναι και το ζήτημα της χρηματοδότησης

«Η στήριξη της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας πρέπει αναμφίβολα να αποτελέσει μία από τις πρώτιστες προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης», δηλώνει ο κος Χατζηθεοδοσίου.

«Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, στους κλάδους της μεταποίησης, του εμπορίου και των υπηρεσιών, αποτελούν το 99,6% των επιχειρήσεων στη χώρα μας και η βιωσιμότητά τους είναι κρίσιμη για την πορεία της οικονομίας μας.

Νούμερο 1 ζήτημα είναι φυσικά η ακρίβεια. Γιατί μπορεί, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat και της ΕΛΣΤΑΤ, ο πληθωρισμός να αποκλιμακώνεται τους τελευταίους μήνες, ωστόσο στα είδη διατροφής οι ανατιμήσεις εξακολουθούν να είναι πολύ μεγάλες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα έσοδα των νοικοκυριών να εξαντλούνται στα είδη πρώτης ανάγκης και στην κάλυψη βασικών αναγκών, όπως η ενέργεια και το ενοίκιο, και να μειώνεται η κατανάλωση άλλων ειδών άρα και οι τζίροι των υπόλοιπων επιχειρήσεων, κυρίως μικρομεσαίων.

Μείζον είναι και το ζήτημα της χρηματοδότησης, με τις πόρτες των τραπεζών να παραμένουν κλειστές για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων αποκλείεται και από την αξιοποίηση των πόρων του ΕΣΠΑ και Ταμείου Ανάκαμψης.

Μεγάλο «αγκάθι» αποτελούν ακόμη οι συνεχείς αυξήσεις των επιτοκίων που πιέζουν τους επιχειρηματίες – επαγγελματίες οι οποίοι έχουν λάβει ένα δάνειο και καλούνται τώρα να καταβάλουν πολύ υψηλότερες δόσεις, τη στιγμή που βλέπουν τα έσοδά τους να μειώνονται.

Καθοριστικό για την ύπαρξη του μεγαλύτερου μέρους των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι και το ζήτημα του ιδιωτικού χρέους. Κι ενώ αναμενόταν να δοθεί μία «ανάσα» από την αναβίωση των 72 ή 120 δόσεων και τη νέα ρύθμιση οφειλών σε 36 ή 72 δόσεις, οι όροι και οι προϋποθέσεις για να μπορέσει κάποιος να υπαχθεί αφήνουν εκτός περίπου 8 στους 10 οφειλέτες».

Εθνική Στρατηγική για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις και την Επιχειρηματικότητα

«Η νέα κυβέρνηση πρέπει από την πρώτη κιόλας μέρα ανάληψης των καθηκόντων της να προχωρήσει στην υλοποίηση μέτρων ουσιαστικής στήριξης για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις», τονίζει ο κος Ραβάνης.

«Μέτρα που πρέπει να κινηθούν σε δύο άξονες. Ο πρώτος αφορά βραχυπρόθεσμες παρεμβάσεις που στοχεύουν στο να ελαχιστοποιήσουν τη -δεδομένη- επιβάρυνση των επιχειρήσεων. Το πάγωμα των ασφαλιστικών εισφορών των ελευθέρων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων για το 2023, η μείωση του ΦΠΑ στα καύσιμα και στα ενεργειακά προϊόντα, η μείωση του ΦΠΑ σε κλάδους υψηλής ενεργειακής έντασης, οι διευκολύνσεις αναφορικά με τις οφειλές στο δημόσιο κ.λπ. αποτελούν άμεσα μέτρα τα οποία μπορούν να μειώσουν την πίεση που ασκείται στις επιχειρήσεις.

Ωστόσο, τα μέτρα αυτά θα είναι μικρής αποτελεσματικότητας, εάν δεν συνοδευτούν από μια μεσοπρόθεσμη στρατηγική μετασχηματισμού. Η διασφάλιση ισότιμων όρων πρόσβασης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στις δράσεις του ΕΣΠΑ 2021-2027 και του Ταμείου Ανάκαμψης, ο ψηφιακός μετασχηματισμός των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, η ενεργοποίηση στοχευμένων προγραμμάτων «πράσινου μετασχηματισμού» και ο σχεδιασμός μιας πολιτικής κατάρτισης των επιχειρηματιών και των εργαζομένων με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας αποτελούν αναγκαία συμπληρωματικά στοιχεία.

Τέλος, σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση των προβλημάτων, εκτιμάται ότι μπορεί να διαδραματίσει η θεσμοθέτηση μίας Εθνικής Στρατηγικής για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις και την Επιχειρηματικότητα, λαμβάνοντας υπόψη το παράδειγμα της αντίστοιχης στρατηγικής σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγορά κρίνει τις θέσεις των δύο διεκδικητών της εξουσίας στα θέματα ανάπτυξης, επενδύσεων, ακρίβειας

«Η αγορά ακούει και αξιολογεί τις θέσεις των κομμάτων. Θεωρώ ότι τόσο οι συνθήκες στο διεθνές περιβάλλον, όσο και οι πρόσφατες – επώδυνες – μνήμες, από την περίοδο της κρίσης, επιβάλλουν ρεαλισμό, συγκρότηση και υπευθυνότητα στον προγραμματικό λόγο όλων των πολιτικών δυνάμεων», τονίζει η κα Σοφία Κουνενάκη Εφραίμογλου.

Η εποχή της πλειοδοσίας και των μεγάλων υποσχέσεων έχει περάσει. Το τελευταίο που χρειαζόμαστε είναι οι ανούσιες αντιπαραθέσεις, η ένταση και η διχαστική ρητορική. Οι επιχειρήσεις – αλλά πιστεύω και η ελληνική κοινωνία – περιμένουν έναν ώριμο, σοβαρό προγραμματικό διάλογο, με συγκεκριμένες, τεκμηριωμένες προτάσεις για τη διαχείριση των μεγάλων θεμάτων, που αφορούν τη χώρα, την οικονομία και την αγορά.

Να απαλλαγούμε από τις παθογένειες που εξέθρεψαν το πελατειακό κράτος

«Για την ΕΣΕΕ, μεγαλύτερη σημασία από τις επιμέρους πολιτικές είναι να διακρίνεται η επόμενη κυβέρνηση από διορατικότητα, δηλαδή την ικανότητα να σχεδιάζει και να υλοποιεί πολιτικές όχι μόνο για μία τετραετία αλλά σε βάθος τουλάχιστον δεκαετίας. Χρειάζεται επιπλέον αξιοπιστία, που σημαίνει να μην λέει άλλα ένα κόμμα πριν τις εκλογές και άλλα να κάνει ως κυβέρνηση μετά από αυτές και, τέλος, να μη λαμβάνει υπόψη το πολιτικό κόστος, δηλαδή να μην υποτάσσει την αλήθεια για το παρόν και το μέλλον της οικονομίας στις εκλογικές ανάγκες του για προσέλκυση ψηφοφόρων», λέει ο κος Καρανίκας.

«Θα πρέπει, εν ολίγοις, να απαλλαγούμε από τις παθογένειες που εξέθρεψαν το πελατειακό κράτος και οδήγησαν στη χρεωκοπία της χώρας το 2010. Θεωρώ ότι η επιτυχία ή αποτυχία της επόμενης κυβέρνησης και, σε μεγάλο βαθμό, η πορεία της χώρας θα κριθούν εν πολλοίς από το σε ποιο βαθμό θα πορευθεί χωρίς τα «βαρίδια» που το πολιτικό μας σύστημα «κουβαλάει» σε όλη τη διάρκεια της μεταπολίτευσης. Αν τα καταφέρει, ακόμη και οι όποιες αστοχίες στις επιμέρους πολιτικές της για την ανάπτυξη, τις επενδύσεις, την ακρίβεια και συνολικά την οικονομική πολιτική, θα μπορούν να «λειαίνονται» και να διορθώνονται γρήγορα στο πλαίσιο μιας γενικότερης πολιτικής στρατηγικής η οποία, σε αυτή την περίπτωση, θα θέτει πάντα το εθνικό συμφέρον πάνω από το κομματικό».

Αρμονική συνεργασία με την νέα κυβέρνηση

«Αυτό που θεωρώ αυτονόητο είναι ότι όλα τα κόμματα θα πρέπει να προτάσσουν την ανάπτυξη του τόπου και να συμβάλλουν ώστε να καλλιεργείται εποικοδομητικά κάθε προοπτική που εμπνέει πρόοδο και ασφάλεια για το μέλλον της οικονομίας και της κοινωνίας», τονίζει ο κος Μασούτης.

«Η Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδας λειτουργεί ως σύμβουλος του κράτους και επιθυμεί μια αρμονική συνεργασία με την νέα κυβέρνηση, με απώτερο σκοπό το καλό των επιχειρήσεων, της ελληνικής οικονομίας, του κράτους και των πολιτών.

Είναι δεδομένο ότι η ελληνική επιχειρηματικότητα θα συμβάλει στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας με τη συνέργεια κοινωνίας, επιχειρήσεων και πολιτείας, θα διατηρήσει και θα αυξήσει τα οικονομικά μεγέθη, αυξάνοντας σημαντικά σε βάθος τετραετίας τόσο το ΑΕΠ όσο και τα επιμέρους οικονομικά μεγέθη».

Σημασία έχει τι θα εφαρμοστεί στο τέλος

«Τα δύο κόμματα εξουσίας έχουν βεβαρημένο παρελθόν απέναντι στους μικρομεσαίους. Από τη μια η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο 2015-2019 στραγγάλισε φορολογικά και ασφαλιστικά τη μεσαία τάξη, τους ελεύθερους επαγγελματίες, εμπόρους και βιοτέχνες και από την άλλη η κυβέρνηση της ΝΔ την τελευταία τετραετία έχει ως πολιτικό της μπούσουλα το σχέδιο Πισσαρίδη βάσει του οποίου χρειάζεται να κλείσουν χιλιάδες μικρές επιχειρήσεις για να αποκτήσει η χώρα αναπτυξιακή δυναμική», επισημαίνει ο κος Καββαθάς.

«Η μονομέρεια υπέρ των μεγάλων επιχειρήσεων μας προκαλεί ιδιαίτερο προβληματισμό. Συνεπώς με δεδομένες τις ανάγκες, τα προβλήματα, τις προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε, ζητούμενο δεν είναι τόσο τι περιγράφεται στα προγράμματα των δύο κομμάτων εξουσίας, αλλά τι θα εφαρμόσουν στο τέλος, όταν έρθει δηλαδή η ώρα της διακυβέρνησης.

Άλλωστε συνηθίζω να λέω ότι η ΓΣΕΒΕΕ διαχρονικά είναι ο καλύτερος συνομιλητής της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Όταν, όμως, η Αντιπολίτευση γίνεται Κυβέρνηση συνηθίζεται να επέρχεται απώλεια μνήμης και προσανατολισμού».

Η πρόοδος της χώρας δεν χωρά ιδεοληψίες

«Κοινή θέση των δύο μεγάλων κομμάτων εξουσίας είναι η στροφή που πρέπει να γίνει προς την ανάπτυξη, κάτι που βρίσκει σύμφωνο όλο τον κόσμο της αγοράς», επισημαίνει ο κος Χατζηθεοδοσίου.

«Για να συμβεί, όμως, αυτό απαιτείται η εκπόνηση ενός σχεδίου που θα δίνει βαρύτητα στην επιβίωση και ανάπτυξη της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας και όχι στις μεγάλες επιχειρήσεις.

Από εκεί και πέρα, το μεγάλο ζητούμενο είναι να υλοποιηθούν οι δεσμεύσεις του κάθε κόμματος και κυρίως το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων της χώρας να εστιάσει στα σοβαρά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας και όχι στην ικανοποίηση μικροκομματικών συμφερόντων. Η πρόοδος της χώρας δεν χωρά ιδεοληψίες.

Περιμένουμε όσα λέγονται προεκλογικά να εφαρμοστούν και μετεκλογικά, γιατί δεν υπάρχει πλέον η πολυτέλεια της αναμονής, ούτε το χρονικό περιθώριο των καθυστερήσεων.

Μπροστά σε αυτή την προοπτική εκτιμούμε ότι δεν πρέπει να αποκλειστεί η πιθανότητα μιας ευρύτερης συνεργασίας των μεγάλων κομμάτων για την αντιμετώπιση των σοβαρών προκλήσεων που δοκιμάζουν την κοινωνία, την οικονομία και την επιχειρηματικότητα».