Ηλίας Νικολακόπουλος: «Των εκλογών τα πάθη», «Γεωργία Βασιλειάδου» & ΒΗΜΑgazino την Κυριακή με «Το Βήμα»

Το «ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ» παρουσιάζει

ΗΛΙΑΣ ΝΙΚΟΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: ΤΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ ΤΑ ΠΑΘΗ.

Ψηφίδες της ελληνικής εκλογικής ιστορίας.

Το βιβλίο του μεγάλου έλληνα εκλογολόγου για την πλούσια και περιπετειώδη εκλογική διαδρομή της χώρας μας.

Οι πιο σημαντικές εκλογικές αναμετρήσεις του 20ού αιώνα.

Η «πρώιμη» θέσπιση, ήδη από το 1844, ενός αντιπροσωπευτικού συστήματος το οποίο στήριζε τη νομιμοποίησή του στη γενικευμένη εκλογική συμμετοχή του ανδρικού πληθυσμού (με περιορισμένες μόνον εξαιρέσεις) και αναγνώριζε τις θεμελιώδεις αρχές του φιλελευθερισμού συνιστά, όπως έχει επανειλημμένα επισημανθεί, μία από τις κυριότερες ιδιοτυπίες της πολιτικής συγκρότησης του νεοελληνικού κράτους.

Η συνταγματική καθιέρωση το 1864 της «καθολικής διά σφαιριδίων» ψηφοφορίας και η υιοθέτηση το 1875 των βασικών κανόνων του κοινοβουλευτικού πολιτεύματος (με την αποδοχή της «αρχής της δεδηλωμένης») διαμόρφωσαν το θεσμικό πλαίσιο που επέτρεψε την εμπέδωση, από το 1881 και μετά, ενός δικομματικού εκλογικού ανταγωνισμού.

Ενός δικομματισμού ο οποίος είχε οριστικά απομακρυνθεί από το πλάσμα της ομοφωνίας και είχε αποδεχθεί πλήρως την αρχή της πλειοψηφίας.

Τα άρθρα που περιλαμβάνονται στην παρούσα έκδοση, αξιοποιώντας ως παραδείγματα εκλογικές αναμετρήσεις από το 1905 έως το 1993, στόχο τους έχουν να αναδειχθεί το ερευνητικό εύρος της μακρόχρονης ελληνικής εκλογικής ιστορίας — μιας ιστορίας η οποία είναι από τις πλουσιότερες (αν όχι η πλουσιότερη) στον ευρωπαϊκό χώρο, και πάντως αναμφισβήτητα περιπετειώδης.

Ακόμη

ΜΕΓΑΛΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΩΜΙΚΟΙ

Με την υπογραφή του Μάκη Δελαπόρτα.

Αυτή την εβδομάδα:

ΓΕΩΡΓΙΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ

Γνωρίστε την ιστορία ζωής και καριέρας της κορυφαίας ηθοποιού.

Μέχρι και τη σύνταξη είχε περάσει δύσκολα χρόνια στο θέατρο. Τότε ήταν που ο Αλέκος Σακελλάριος την ανακάλυψε σ’ ένα καφενεδάκι συνταξιούχων ηθοποιών στην Ομόνοια και της έδωσε την ευκαιρία στον κινηματογράφο να γίνει η μεγάλη κωμικός. Οπως έλεγε κι η ίδια… έζησε δυστυχισμένα νιάτα, αλλά ευτυχισμένα γεράματα.

Η Γεωργία Βασιλειάδου αγαπήθηκε από το ελληνικό κοινό με τον οξύμωρο τίτλο της «ωραίας-άσχημης» του ελληνικού κινηματογράφου. Ωστόσο, η αλήθεια είναι πως στα νιάτα της υπήρξε μια ιδιαίτερα γοητευτική και άκρως ελκυστική γυναίκα, με πολλές κατακτήσεις. Oμως, το σενάριο της ζωής της περιλάμβανε καταστάσεις που θα τις ζήλευαν οι πιο ευφάνταστοι συγγραφείς, ακόμα και οι πιο ιντριγκαδόροι μυθιστοριογράφοι: ορφάνια, φτώχεια, πείνα, δυστυχία, μάνα που μεγάλωσε μόνη την κόρη της, καρμικές συναντήσεις, έντονες αντιθέσεις, ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες αλλά και μια λαμπρή καριέρα, φήμη, δόξα, έρωτες, χρήματα και στο τέλος η πλατιά καθιέρωση.

Η ιστορία της ζωής της μεγάλης μας ηθοποιού ήταν ένας αδιάκοπος αγώνας για την επιβίωση και μια διαχρονική μάχη με τις αντίξοες συνθήκες της ζωής.

Η νεαρή και γοητευτική κοπέλα, που ξεκίνησε την καριέρα της ως μετζοσοπράνο στη Λυρική σκηνή και που πήγαινε στο θέατρο με τρύπια παπούτσια και άδειο στομάχι, ανακαλύφθηκε συμπτωματικά το 1925 από τη μεγάλη μας Μαρίκα Κοτοπούλη. Τότε ήταν που η υποκριτική την έκλεψε για πάντα από το τραγούδι. Και περνώντας τα χρόνια περιπλανώμενη με διάφορους θιάσους και μπουλούκια της εποχής, πάνω που το είχε πάρει απόφαση ότι δεν θα γινόταν ποτέ πρωταγωνίστρια του θεάτρου και αστέρας του κινηματογράφου, ενώ είχε συνταξιοδοτηθεί και είχε αποτραβηχτεί κατά κάποιον τρόπο από την καλλιτεχνική δραστηριότητα, εντελώς αναπάντεχα ο Σακελλάριος της προσέφερε τον πρωταγωνιστικό ρόλο της «κυρα-Καλλιόπης» σε μια από τις μουσικές θεατρικές του παραστάσεις. Και ξαφνικά γίνεται το θαύμα! Η Ελλάδα ανακαλύπτει μια σπουδαία κωμικό, που βρίσκει απήχηση στη λαϊκή συνείδηση και το εθνικό αίσθημα.

Η ταινία που την καθιέρωσε στο πλατύ κοινό ήταν η «Ωραία των Αθηνών», χαρίζοντάς της έναν τύπο χάρη στον οποίο, σε συνδυασμό με την ιδιόμορφη εξωτερική της εμφάνιση και τους ιδιότυπους γλωσσικούς σολοικισμούς της, καταξιώνεται ως η πρώτη κωμική ηθοποιός του ελληνικού κινηματογράφου. Ξεδιπλώνοντας με απροσχημάτιστη απλότητα το έμφυτο κωμικό της ταλέντο, δημιούργησε την προσωπική της σφραγίδα, που δεν βρίσκει μιμητές στα χρόνια που θα ακολουθήσουν.

Στο ταλέντο της υποκλίνονταν κοινό, κριτικοί, συνάδελφοι. Ο ορισμός βέβαια της κωμικής ηθοποιού άρχισε να την ακολουθεί από την εποχή που άρχισε να μεγαλώνει και να σχηματίζεται η τόσο ιδιαίτερη «μάσκα» του προσώπου της, σε συνδυασμό με το αυτοσαρκαστικό χιούμορ της και, γενικότερα, την γκροτέσκα εικόνα της· ένα εκρηκτικό μείγμα για την αδιαφιλονίκητη επιτυχία της.

Τελικά, το ιδιόμορφα σκαμμένο από τις κακουχίες και τις ταλαιπωρίες της μέχρι τότε ζωής της πρόσωπο αποδείχτηκε πως ήταν το «θείο δώρο», ένα μεγάλο εφόδιο στο κωμικό της οπλοστάσιο. Η ίδια είχε πλέον ανακαλύψει την προσωπική της γκάμα και τα τεχνικά μέσα των εκφράσεών της, για να προκαλεί το αυθόρμητο γέλιο. Χωρίς υπερβολικές κινήσεις και περιττές χειρονομίες, όπως έκαναν άλλοι κωμικοί, ιδιαίτερα της επιθεώρησης, το παίξιμό της ήταν λιτό και μετρημένο.

Πότε σούφρωνε τα χείλη, με ένα χαριτωμένα υποτιμητικό ύφος, πότε έσκυβε ντροπαλά το κεφάλι στο άκουσμα κάποιου κομπλιμέντου ενός άνδρα και πότε ανοιγόκλεινε ναζιάρικα τα βλέφαρα φλερτάροντας κωμικά έναν περιζήτητο γαμπρό.

Στις ταινίες της υποδύθηκε συχνά γυναίκες λαϊκές, κουτσομπόλες, προξενήτρες, καφετζούδες, με την παράξενη όψη, τις φτωχές γνώσεις και τους δικούς της γλωσσικούς ιδιωματισμούς. Ολα αυτά τα στοιχεία εγκαθίδρυσαν στην ευρύτερη συνείδηση του κοινού τον τύπο της χαρισματικής καρατερίστας που κέρδιζε το γέλιο και το χειροκρότημα, άμα τη εμφανίσει της.

Η δεκαετία του ’50 υπήρξε η χρυσή της δεκαετία, εξασφαλίζοντάς της κινηματογραφικές και θεατρικές δάφνες που την κατέταξαν ανάμεσα στα ιερά τέρατα του ελληνικού θεάματος, γενικότερα.

Από την άλλη, οι τελευταίες ταινίες της στα χρόνια του ’60 ήταν σαφώς «υποδεέστερες» καλλιτεχνικά σε σχέση με τα υποκριτικά της χαρίσματα, χωρίς αυτό να σημαίνει πως έχασε την εκτίμηση και τον θαυμασμό του κοινού, που σαγηνευόταν με κάθε της εμφάνιση.

Η Βασιλειάδου στη ζωή της ήταν μια απίστευτα συντηρητική γυναίκα, με ήρεμη προσωπική ζωή που δεν έδινε τροφή για σχόλια, ενώ ήταν τόσο προβεβλημένη. Φύσει έντονα επαναστατική, τολμηρή, ασυμβίβαστη, αλλά ταυτόχρονα υπομονετική, προσγειωμένη, σεμνή, εργατική και συνεπής στη δουλειά της, ήταν ένας απλός άνθρωπος που δεν την ενδιέφερε ποτέ η μαρκίζα και η προβολή της, παρά μόνο η σκηνή, η δημιουργία και το αγαπημένο της κοινό.

Δεν πτοήθηκε ποτέ από την εξωτερική της εμφάνιση. Μάλιστα, σε ερώτηση κάποτε του δημοσιογράφου Σταμάτη Φιλιππούλη τι θα ήθελε να είναι αν δεν ήταν αυτή που ήταν, δεν δίστασε να απαντήσει αυθόρμητα: «Πάλι ηθοποιός και πάλι άσχημη!».

ΜΑΚΗΣ ΔΕΛΑΠΟΡΤΑΣ

Και