Μπενίτο Μουσολίνι: Ο πολιτικός και βιολογικός θάνατος του φασίστα δικτάτορα

Στις 28 Απριλίου 1945 ο ιταλός φασίστας δικτάτορας Μπενίτο Μουσολίνι που έκρινε τις τύχες της χώρας του για σχεδόν 20 χρόνια (1938 – 1943) και βασικός «συνέταιρος» του Αδόλφου Χίτλερ στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, πέφτει νεκρός από τα πυρά ιταλών παρτιζάνων.

Αυτό ήταν το βιολογικό τέλος του Μουσολίνι. Το πολιτικό όμως τέλος του πάλαι ποτέ ισχυρού δικτάτορα είχε έρθει δύο χρόνια νωρίτερα, το 1943.

Σε άρθρο του Κριστιάν Κολομπάνι για τη Le Monde, που αναδημοσιεύθηκε στο «ΒΗΜΑ» της 17ης Οκτωβρίου 1933 αναφέρεται:

«[Το 1943] άρχισε να παίζεται στη Βόρειο Ιταλία ένα κωμικοτραγικό θέατρο του παραλόγου: ο ηττημένος ιταλικός φασισμός προσπαθούσε να επιζήσει ως “δημοκρατία” (από τις 10 Οκτωβρίου) σε λίγα χωριά γύρω από τη λίμνη Γκάρντε, με πρωτεύουσα το Σάλο και μοναδικό στήριγμα τους γερμανούς χιτλερικούς».

Μπενίτο Μουσολίνι, Αδόλφος Χίτλερ (1940)

Πώς φτάσαμε στην πτώση

Ο χαρακτηρισμός «κωμικοτραγικό θέατρο του παραλόγου», κάθε άλλο παρά υπερβολικός ήταν. Αυτή η εντός πολλών εισαγωγικών «δημοκρατία» ήταν ουσιαστικά μια προσπάθεια των Ναζί και του παροπλισμένου Μουσολίνι να πείσουν και να πειστούν ότι δεν έχει αλλάξει τίποτα στην Ιταλία.

Κι όμως είχαν αλλάξει τα πάντα.

Από τον Ιούλιο – Αύγουστο του 1943 οι αγγλοαμερικανοί σύμμαχοι έχουν καταλάβει τη Σικελία, γεγονός που οδηγεί στην πτώση του Μουσολίνι και στη μεταβίβαση της εκτελεστικής εξουσίας της Ιταλίας στον Βασιλιά Βιττόριο Εμμανουέλε ΙΙΙ.

Ο Μουσολίνι συλλαμβάνεται από τις ιταλικές αρχές στις 25 Ιουλίου και ύστερα από αρκετές αλλαγές τοποθεσιών κρατείται σε ξενοδοχείο του ορεινού όγκου Γκραν Σάσσο, στην κεντρική Ιταλία.

Στις 3 Σεπτεμβρίου, οι Σύμμαχοι εισβάλουν στην ηπειρωτική Ιταλία και η νέα ιταλική κυβέρνηση συνθηκολογεί μαζί τους.

Στις 12 Σεπτεμβρίου Ναζί κομάντος οργανώνουν καταδρομική επιχείρηση στο Γκραν Σάσσο, απελευθερώνουν τον Μουσολίνι και τον εγκαθιστούν στη Βόρεια Ιταλία, την οποία μετά τη συνθηκολόγηση Ιταλίας – Συμμάχων τα ναζιστικά στρατεύματα είχαν σπεύσει να θέσουν υπό τον έλεγχο τους.

Ο Μουσολίνι, με σκούρο παλτό και καπέλο, ανάμεσα στους ναζί απελευθερωτές του

Έτσι φτάνουμε στην εγκαθίδρυση της Ιταλικής Κοινωνικής Δημοκρατίας (Repubblica Sociale Italiana)) της λεγόμενης «Δημοκρατίας του Σαλό».

Γράφει ο Κολομπάνι: «Το 1943, όταν όλα ήταν χαμένα, όταν οι σύμμαχοι πετούσαν από νίκη σε νίκη, το εθνικοσοσιαλιστικό καθεστώς, που επιθυμούσαν οι Γερμανοί εγκαθιστούσε τα υπουργεία του στις όχθες της λίμνης Γκάρντε, στο Ντεζεντσάνο, το Σαλό, το Γκαρντόνε, το Μαντέρνο και το Γκαργκάνο. Το άσχημο όνειρο θα διαρκούσε έξι μήνες και κατόπιν θα εξελισσόταν σε τραγική φάρσα».

O Mουσολίνι κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Ιταλοαιθιοπικού Πολέμου (1935 – 1936)

Εμφύλιος στη λίμνη

«Στις περιοχές όπου οι ναζί είχαν πετάξει τα κατάλοιπα του φασισμού, στις στενές όχθες μιας λίμνης περικυκλωμένης από βουνά, η τροφή γινόταν ολοένα και πιο σπάνια.

»Η πείνα είναι και αυτή κακός σύμβουλος: με το στομάχι άδειο, οι κάτοικοι της περιοχής είχαν επιδοθεί σε εμφύλιο πόλεμο. Οι πολιτοφύλακες των ταξιαρχιών που υπό τις οδηγίες του Παβολίνι – ενός πραγματικά αιμοσταγούς φασίστα – ανέβαιναν στα βουνά για να κυνηγήσουν τους αντάρτες, ονειρεύονταν κυρίως να χτυπήσουν κανένα λαγό.

»Κανείς δεν πίστευε πλέον στη νίκη του Χίτλερ, ούτε στο νέο όπλο του Φον Μπράουν. Όλοι όμως έπρεπε να θρέψουν τις οικογένειές τους και η πείνα σκόρπιζε τον θάνατο στο Σαλό.

Πορτραίτο του Μουσολίνι. Δημοσιεύθηκε το 1943

Το κύκνειο άσμα του Μουσολίνι

Ψιλόβρεχε όταν, στις 8 Οκτωβρίου 1943, η Alfa 2000 του Μουσολίνι έφθασε στο Γκαργκάνιο. Εκεί θα εγκαθιστούσε το δικό του…θέατρο σκιών , «αγώνας και υπακοή» για τους ναζί, θα έπινε με μικρές γουλιές το δηλητήριο της κακοτυχίας του και, για να καθυστερήσει το τέλος του, θα συμπερέσυρε χιλιάδες τυφλωμένους πιστούς στο χαμό του.

»Αυτός δεν ήθελε να επιζήσει, αλλά δεν είχε τη δύναμη να αυτοκτονήσει. Είκοσι χρόνια δικτατορίας και πολεμικών κατακτήσεων τελείωναν σε ένα μικρό βρώμικό μαντίλι που σκούπιζε τον ιδρώτα και τα δάκρυά του.

Κατα φαντασίαν ηγέτης

»Από το μπαλκόνι του οικήματος των Ουρσουλινών εξακολουθούσε να εμφανίζεται στους πιστούς του στην πλατεία Βιτόριο Βένετο – είκοσι φορές μικρότερη της Πιάτσα Βενέτσια στη Ρώμη, όπου τόσο συχνά είχε βγάλει λόγο μπροστά σε τεράστιες ανθρώπινες μάζες.

»Αλλά και η φωνή του είχε γίνει πιο αδύνατη. Μειωμένος μέσα στη “δημοκρατία”, λέγοντας ψέματα στον εαυτό του, αιχμάλωτος των Γερμανών, ασκούσε την κατά φαντασίαν εξουσία του μιμούμενος τον Ντούτσε, όπως, παλαιότερα, ο Ντούτσε εμιμείτο τον Ναπολέοντα.

»Δεν είχε πλέον ιδιαίτερη τηλεφωνική γραμμή και η αλληλογραφία του έφθανε ανοιγμένη. Οι πολιτοφύλακες, στην πλειονότητά τους αλάνια, σκότωναν και έκλεβαν στο όνομά του., ο γαμπρός του ο Τσιάνο είχε δολοφονηθεί στη δίκη της Βερόνας, ο Κοχ και οι φίλοι του βασάνιζαν αθώους πολίτες στα υπόγεια του Μιλάνου.

»Ο έκπτωτος δικτάτορας, βυθισμένος σε μια πολυθρόνα, με το κρανίο ξυρισμένο, αδυνατισμένος με το σακάκι ξεκούμπωτο, μουρμούριζε: “Αρκετό αίμα χύθηκε!”, χωρίς όμως να κάνει κάτι. (…)

»Στις 24 Μαρτίου 1944, οι Γερμανοί τουφέκισαν 335 αιχμαλώτους στη Via Ardeatina της Ρώμης. Ο Ντούτσε δεν έκανε την παραμικρή κίνηση: δεν εκινείτο πλέον. Μετά την ανακωχή, οι Γερμανοί είχαν πάρει την κατάσταση στα χέρια τους.

(…)

Τέλος

»Την άνοιξη του 1945 (…) εν αγνοία του Μουσολίνι, ο στρατηγός των Ες-Ες, Βολφ, και ο πρεσβευτής στην Ιταλία, Ραν, συνάντησαν στην Ελβετία τους συμμάχους για να προετοιμάσουν την παράδοση της χώρας. Ο Ντούτσε και οι τελευταίοι πιστοί του θα έπρεπε να πεθάνουν μόνοι τους.

»Έφυγε στις 18 Απρίλιου από τη βίλα Φελτρινέλι, υποσχόμενος στη Ραχήλ ότι θα επιστρέψει σύντομα. Έκανε μερικές βόλτες στην περιοχή, σταμάτησε στο Μιλάνο και μετά ανέβηκα ξανά προς το Κόμο.

Ο Μουσολίνι στο Μιλάνο στις 25 Απριλίου 1945. Θεωρείται η τελευταία φωταγραφία του Μουσολίνι εν ζωή.

»Κατόπιν κατευθύνθηκε προς τα ελβετικά σύνορα. Στις 25 Απριλίου, οι αντάρτες που τους είχαν εντοπίσει τους συνέλαβαν και τους τουφέκισαν [στις 28 Απριλίου] στο Ατσάνο ντι Μετσέγκρα, μπροστά στην είσοδο της βίλα Μπελμόντε. Εκεί, αργότερα, οι νεοφασίστες τοποθέτησαν έναν ξύλινο σταυρό.

Η σορός του Μουσολίνι και οι σοροί φασιστών συνεργατών του κρεμασμένες στην πλατεία Πιατσάλε Λορέτο του Μιλάνου.
Δεξιά της σορού του Μουσολίνι, η σορός της ερωμένης του, Κλαρέτα Πετάτσι

»Οι Αμερικανοί μπήκαν στο Σαλό στις 28 Απριλίου. Η άνοιξη έκανε την εμφάνισή της στους κήπους. Είκοσι ημέρες αργότερα, προσκαλούσαν τις “νέες κοπέλες των καλών οικογενειών” σε χορό, που θα γινόταν στο αρχηγείο τους».