Ποιο ήταν το χρώμα του δέρματος της Κλεοπάτρας; Αυτό είναι το θέμα της έντονης διαμάχης που έχει ξεσπάσει εδώ και λίγες μέρες στο διαδίκυο, αμέσως μετά την κυκλοφορία του πρώτου τρέιλερ της επερχόμενης σειράς ντοκιμαντέρ του Netflix για ένα από τα πιο διάσημα ιστορικά πρόσωπα, την Κλεοπάτρα. από τις 10 Μαΐου.
Τόσο η δημοφιλής πλατφόρμα όσο και η παραγωγός της σειράς Jada Pinkett Smith – σύζυγος του Will Smith – βρέθηκαν στο μάτι του κυκλώνα εξαιτίας της απεικόνισης της βασίλισσας Κλεοπάτρας ως μαύρης και της επιλογής τους να δώσουν τον ομώνυμο ρόλο της Αιγύπτιας βασίλισσας στην Βρετανίδα ηθοποιό Adele James. Αυτό προκάλεσε την οργή πολλών δυσαρεστημένων χρηστών, αρκετοί από τους οποίους έσπευσαν να κατηγορήσουν το Netflix για κουλτούρα ακύρωσης και σκόπιμη παρερμηνεία της ιστορίας.
Η διαμάχη έλαβε τέτοιες διαστάσεις που συντάχθηκε ακόμη και μια διαδικτυακή αίτηση συλλογής υπογραφών υπέρ της απόσυρσης της σειράς από το Netflix. Η ηθοποιός Adele James μέσα από το Twitter κατήγγειλε τις διάφορες παράλλογες επικρίσεις και τις προσβολές που έχει δεχτεί προσωπικά από τη στιγμή που κυκλοφόρησε το τρέιλερ.
Τι μαρτυρούν τα ιστορικά στοιχεία
Σύμφωνα με τα κοινά ιστορικά αρχεία, η Κλεοπάτρα ήταν ελληνικής καταγωγής. Η εμφάνισή της όμως παραμένει μυστήριο παρά τις αρχαιολογικές μελέτες.
Ηταν η τελευταία ηγεμόνας του Πτολεμαϊκού Βασιλείου της Αιγύπτου, το οποίο κυβερνούσαν οι πρόγονοί της για σχεδόν τρεις αιώνες και το οποίο ίδρυσε το 305 π.Χ. ο Μακεδόνας Έλληνας στρατηγός και σύντροφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Πτολεμαίος Α΄ Σωτήρ.
@marshmallowmoney Replying to @tylru_ Netflix should have chosen actual black queens instead of cleopatra👀🤔 #cleopatra #queencleopatra #netflix #queencharlotte #bridgerton #blackwashing #nanililoandstitch #liloandstitch #liloandstitchremake ♬ som original – Ximbica
Η δυναστεία των Πτολεμαίων έμεινε στην ιστορία για τους γάμους μεταξύ αδελφών και την αιμομειξία, κάτι που ήταν επίσης σύνηθες και στις προηγούμενες αιγυπτιακές δυναστείες. Σύμφωνα με ιστορικά αρχεία, σχεδόν όλοι οι γάμοι, εκτός από εκείνους μεταξύ αδελφών και ξαδέλφων, γίνονταν με Έλληνες και Πέρσες βασιλείς.
Αν συνυπολογίσουμε τις πολλές γενιές αιμομειξίας κι ενδογαμίας που προηγήθηκαν της γέννησης της Κλεοπάτρας, η πιθανότητα να ήταν αυτό που θα ορίζαμε στη σύγχρονη εποχή ως μαύρη είναι εξαιρετικά μικρή.
Εντονη διαδικτυακή κριτική
Η διαδικτυακή κριτική για το ντοκιμαντέρ ήταν εκτενής. Μεγάλο μέρος της οργής στράφηκε κατά του Netflix, καθώς πολλοί κατηγόρησαν την πλατφόρμα ότι δεν απεικονίζει με ακρίβεια την ιστορία. Μέσα σε λίγες ώρες, δημιουργήθηκε ένα ψήφισμα στο Change.Org, κατηγορώντας το Netflix για παραποίηση της ιστορίας, το οποίο υπέγραψαν 85.000 άτομα από όλο τον κόσμο πριν τελικά αποσυρθεί από την πλατφόρμα.
Μερικοί από τους πιο ένθερμους πολέμιους της σειράς είναι ελληνικής και αιγυπτιακής καταγωγής με πολλούς να επιθυμούν να «διαφυλαχθεί» η ιστορία της Κλεοπάτρας. Ως μία από τις πιο διάσημες ιστορικές προσωπικότητες των δύο πολιτισμών, προβάλλεται το επιχείρημα ότι η Κλεοπάτρα πρέπει να απεικονίζεται με ακρίβεια ως ένδειξη σεβασμού του πολιτισμού και της κληρονομιάς τους.
Ωστόσο, έχουν διατυπωθεί και ορισμένες εξαιρετικά αρνητικές απόψεις που ξεπερνούν την αμφισβήτηση της ιστορικής ακρίβειας και εμπίπτουν απευθείας στην κατηγορία του ρατσισμού.
Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που το Netflix κατηγορείται για ιστορικές ανακρίβειες, είδαμε διαμάχη στη σειρά Vikings Valhalla και τη συζήτηση γύρω από την καταγωγή του βασιλιά Γιαροσλάβ του Σοφού.
Γιατί η συζήτηση είναι ναρκοπέδιο;
Από ιστορικής άποψης, είναι εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί υπάρχουν πολλοί που τάσσονται υπέρ των απόλυτα ιστορικά ακριβών απεικονίσεων ιστορικών προσώπων ή μιας συγκεκριμένης χρονικής περιόδου. Ενώ είναι επίσης εύκολο να καταλάβει κανείς ότι από άποψη ψυχαγωγίας, αυτό που είναι το καλύτερο για μια ιστορική απεικόνιση μπορεί στην πραγματικότητα να μην είναι η πιο ενδιαφέρουσα επιλογή για το κοινό. Ωστόσο, τα όρια θολώνουν όταν η καταγωγή και η ιθαγένεια αποτελούν μέρος της εξίσωσης.
