Η αντίστροφη μέτρη για την καταβολή του δώρου Πάσχα στους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα ξεκίνησε, καθώς, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, θα πρέπει να καταβληθεί μέχρι τη Μ. Τετάρτη 12 Απριλίου.
Κατοχύρωση Δώρου Πάσχα
Το δώρο Πάσχα, όπως και το δώρο Χριστουγέννων και το επίδομα αδείας, τα οποία κατοχυρώθηκαν περαιτέρω με την Εθνική Γενική ΣΣΕ του έτους 2010 (άρθρο 1) για τους εργαζόμενους ιδιωτικού δικαίου σε όλη την ελληνική επικράτεια, περιλαμβάνονται στον Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου (άρθρα 135-142, 213 ΠΔ 80/2022).
Διατάξεις νόμων, διαταγμάτων, υπουργικών αποφάσεων, συλλογικών συμβάσεων εργασίας, διαιτητικών αποφάσεων, εσωτερικών κανονισμών και λοιπών σχετικών πράξεων, οι οποίες προβλέπουν ευνοϊκότερους όρους παροχής επιδομάτων εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα, υπερισχύουν.
Οι διατάξεις του θεσμικού πλαισίου για τα δώρα εορτών είναι δημοσίας τάξεως, με συνέπεια να μην επιτρέπεται και να είναι άκυρη κάθε αντίθετη ρητή ή σιωπηρή συμφωνία, καθώς και η παραίτηση του εργαζόμενου από την αξίωση καταβολής τους.
Ποιοι εργαζόμενοι το δικαιούνται
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, όλοι οι μισθωτοί που απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα με σχέση εξαρτημένης εργασίας αορίστου ή ορισμένου χρόνου, πλήρους ή μερικής απασχόλησης σε οποιοδήποτε εργοδότη δικαιούνται Δώρο Πάσχα.
Πώς υπολογίζεται το δώρο Πάσχα
Για τον υπολογισμό του ποσού των Δώρων λαμβάνεται υπόψη ο τρόπος αμοιβής των μισθωτών δηλαδή αν αμείβονται με ημερομίσθιο ή με μισθό.
Η χρονική περίοδος που υπολογίζεται το Δώρο Πάσχα αρχίζει από την 1η Ιανουαρίου μέχρι και την 30η Απριλίου κάθε έτους. Έτσι, οι εργαζόμενοι που η σχέση εργασίας τους με τον εργοδότη είχε διάρκεια χωρίς διακοπή όλη τη χρονική περίοδο αυτή (1/1-30/4), δικαιούνται ολόκληρο το Δώρο που είναι ίσο με μισό (1/2) μηνιαίο μισθό για τους αμειβόμενους με μισθό και με 15 ημερομίσθια για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο.
Σε περίπτωση όμως που η σχέση εργασίας κάποιου μισθωτού με τον εργοδότη του δεν είχε διάρκεια ολόκληρο το προαναφερόμενο χρονικό διάστημα, δικαιούται να λάβει αναλογία δώρου, η οποία υπολογίζεται ως εξής: προκειμένου για αμειβόμενο με μισθό, ποσό ίσο με 1/15 του μισού μηνιαίου μισθού ή ένα ημερομίσθιο, ενώ για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο για κάθε 8 (οκτώ) ημερολογιακές ημέρες διάρκειας της εργασιακής σχέσης. Εάν η σχέση εργασίας διαρκέσει λιγότερο από οκτώ ημέρες, δικαιούται ανάλογο κλάσμα για δώρο Πάσχα.
Εκτός από την περίπτωση που η εργασία παρασχέθηκε χωρίς διακοπή όλο το διάστημα από την 1η Ιανουαρίου έως την 30η Απριλίου, στο διάστημα αυτό συνυπολογίζονται και όλες οι ημέρες που οι εργαζόμενοι-ες απουσιάζουν νόμιμα από την εργασία τους (π.χ. με ετήσια άδεια, με άδεια μητρότητας, με σπουδαστική άδεια). Ειδικά ως προς την απουσία των εργαζομένων λόγω ασθένειας, στο διάστημα υπολογισμού του δώρου Πάσχα συνυπολογίζονται τα «τριήμερα ασθενείας», δηλαδή ο χρόνος απουσίας κατά τον οποίο δεν καταβάλλεται επίδομα ασθενείας, ενώ αφαιρούνται τα διαστήματα που καταβάλλεται από τον ασφαλιστικό φορέα επίδομα ασθενείας.
Παράδειγμα: Αν ένας μισθωτός απουσίασε από την εργασία του λόγω ασθένειας 60 μέρες και πήρε επίδομα ασθενείας από το ασφαλιστικό του ταμείο για 40 ημέρες, θα αφαιρεθούν από το χρονικό διάστημα της εργασιακής σχέσης μόνο οι 40 ημέρες για τις οποίες επιδοτήθηκε και όχι οι 60.
Πότε καταβάλλεται το δώρο Πάσχα
Η καταβολή του δώρου Πάσχα πρέπει να γίνει έως τη Μεγάλη Τετάρτη (12 Απριλίου 2023).
Ο εργοδότης μπορεί να καταβάλει το δώρο και νωρίτερα από την παραπάνω ημερομηνία.
Το δώρο Πάσχα σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται να χορηγηθεί σε είδος, αλλά καταβάλλεται μόνο σε χρήμα.
Ειδικότερα για τις αποδοχές του δώρου Πάσχα
Το δώρο Πάσχα υπολογίζεται βάσει των πράγματι καταβαλλόμενων τακτικών αποδοχών την 15η ημέρα πριν από το Πάσχα (φέτος 16 Απριλίου 2023), εφόσον αυτές είναι ίσες ή ανώτερες των νομίμων. Σε περίπτωση που η εργασιακή σχέση έχει λυθεί πριν από την παραπάνω ημερομηνία, το δώρο Πάσχα υπολογίζεται με βάση τις αποδοχές που καταβάλλονταν την ημέρα που λύθηκε η εργασιακή σχέση. Τακτικές αποδοχές θεωρούνται ο μισθός ή το ημερομίσθιο καθώς και κάθε άλλη παροχή (είτε σε χρήμα είτε σε είδος) που καταβάλλεται από τον εργοδότη ως συμβατικό ή νόμιμο αντάλλαγμα της παρεχόμενης εργασίας τακτικά κάθε μήνα ή επαναλαμβάνεται περιοδικά κατά ορισμένα διαστήματα του χρόνου.
Από την 1η Απριλίου 2023 αυξάνεται ο νόμιμος κατώτατος μισθός και το νόμιμο κατώτατο ημερομίσθιο για πλήρη απασχόληση για τους υπαλλήλους και εργατοτεχνίτες όλης της χώρας σε 780 ευρώ και 34,84 ευρώ αντίστοιχα (ΥΑ υπ.αριθμ. 31986 ΦΕΚ Β΄2003/2023). Συνεπώς το δώρο Πάσχα υπολογίζεται βάσει των νέων αυτών κατωτάτων ορίων αποδοχών, εφόσον η εργασιακή σχέση δεν έχει λυθεί μέχρι την 1η -4-2023.
Τακτικές αποδοχές αποτελούν, μεταξύ άλλων, η αμοιβή για τακτική νόμιμη υπερωριακή εργασία, υπερεργασία, εργασία την Κυριακή, σε αργίες, σε νυχτερινές ώρες, τα πριμ παραγωγικότητας, το επίδομα κατοικίας κ.λπ. όταν χορηγούνται κατ’ επανάληψη σε τακτά χρονικά διαστήματα κ.λπ. Στις τακτικές αποδοχές συνυπολογίζεται και το επίδομα αδείας. Συνεπώς ο μισθωτός θα λάβει το δώρο Πάσχα προσαυξημένο με τον συντελεστή αδείας, ο οποίος ανέρχεται σε 0,04166.
Το δώρο Πάσχα υπόκειται σε εισφορές υπέρ ΕΦΚΑ και Φόρου Μισθωτών Υπηρεσιών.
Παράδειγμα: εργαζόμενος με δώρο Πάσχα 900 ευρώ, με την προσαύξηση του συντελεστή αδείας θα πρέπει να πάρει 938 ευρώ.
Πότε παραγράφονται οι αποδοχές των δώρων
Βάσει του άρθρου 250 παρ. 17 του Αστικού Κώδικα οι αποδοχές των δώρων στον ιδιωτικό τομέα παραγράφονται μετά από 5ετία από το τέλος του έτους που ήταν απαιτητές βάσει του άρθρου 250 παρ. 17 του Αστικού Κώδικα.
Τι πρέπει να κάνει ο εργαζόμενος αν δεν του καταβληθεί το δώρο
Σε περίπτωση που το δώρο Πάσχα δεν καταβληθεί έγκαιρα, οι εργαζόμενοι-ες ή/και τα σωματεία μπορούν και πρέπει να προσφύγουν στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας προκειμένου να συνταχθεί μηνυτήρια αναφορά. Η μηνυτήρια αναφορά διαβιβάζεται στον Εισαγγελέα για την άσκηση ατομικής δίωξης σε βάρος του εργοδότη ενώ παράλληλα διαβιβάζεται και στο οικείο αστυνομικό τμήμα για την κίνηση της αυτόφωρης διαδικασίας. Οι εργαζόμενοι-ες ή/και τα σωματεία τους έχουν το δικαίωμα να υποβάλουν μήνυση απευθείας στο αρμόδιο αστυνομικό τμήμα και να ζητήσουν την εφαρμογή της αυτόφωρης διαδικασίας.
Επισημαίνεται ότι στη μηνυτήρια αναφορά θα πρέπει να αναγράφονται τα στοιχεία της επιχείρησης και τα στοιχεία κατοικίας του εργοδότη, εάν αυτό είναι δυνατό, δεδομένου ότι η διαδικασία του αυτοφώρου διαρκεί έως και 48 ώρες.
Σε κάθε περίπτωση μη καταβολής του δώρου Πάσχα, μέσα στην τασσόμενη προθεσμία, οι Επιθεωρητές Εργασίας έχουν υποχρέωση να επεμβαίνουν άμεσα, διενεργώντας ελέγχους και να βρίσκονται σε πλήρη ετοιμότητα, για την άσκηση της διαδικασίας του αυτοφώρου και την επιβολή των σχετικών κυρώσεων.
Οι εργαζόμενοι-ες μπορούν να προβαίνουν σε επώνυμες ή ανώνυμες καταγγελίες στην ενιαία γραμμή εξυπηρέτησης 1555 ή στην ηλεκτρονική υπηρεσία υποβολής ανώνυμης καταγγελίας της Επιθεώρησης Εργασίας ή με αποστολή μηνύματος μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (email) στο Τμήμα Επιθεώρησης του τόπου εργασίας τους.
Πηγή: ΟΤ
