Πολύ συχνά η νέα γενιά ανθρώπων από 17 έως 34 ετών θεωρείται από πολλούς απολιτίκ. Δηλαδή δεν ενδιαφέρονται για τα κοινά, δεν ψηφίζουν και δεν έχουν πολιτική άποψη.
Η αντίληψη όμως αυτή πηγάζει κυρίως από το γεγονός ότι τα άτομα που ανήκουν στο εν λόγω ηλικιακό γκρουπ δεν ενστερνίζονται τις παραδοσιακές ιδεολογικές διακρίσεις περί αριστεράς και δεξιάς και έτσι οι μεγαλύτεροι τους, δεν μπορούν να τους κατονοήσουν. Στην ουσία είναι άτομα που έχουν βιώσει αλλεπάλληλες κρίσεις (οικονομική, υγειονομική, ενεργειακή), νιώθουν αβεβαιότητα και φόβο για το μέλλον. Παρόλα αυτά, η πολιτικοποίησή τους παραμένει υψηλή, στο πλαίσιο μιας νέας νοηματοδότησης της πολιτικής σφαίρας στην Ελλάδα με έντονη την ανάγκη για αλλαγή.
Αυτά είναι μερικά από τα συμπεράσματα της έρευνας «Νεολαία. Συνήθειες, αντιλήψεις & πολιτική συμπεριφορά» που πραγματοποιήθηκε από το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς σε συνεργασία με την εταιρία Prorata S.A.
Η εν λόγω έρευνα αποτελεί μια ακτινογραφία των απόψεων των νέων για το πολιτικό γίγνεσθαι ενόψει των επικείμενων βουλευτικών εκλογών. Βέβαια, αξίζει να αναφερθεί ότι η εν λόγω μελέτη πραγματοποιήθηκε το διάστημα πριν από το πολύνεκρο δυστύχημα των Τεμπών.
Μεγάλη αβεβαιότητα για το μέλλον
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, σε ποσοστό 38%, οι νέοι ζουν μαζί με τους γονείς τους, γεγονός που δικαιολογείται από την ολοένα αυξανόμενη ακρίβεια αλλά και τις τιμές των ενοικίων.
Μάλιστα, τα άτομα ηλικίας 17 έως 24 ετών βρίσκονται στην γονική τους εστία σε ποσοστό 60,2%, με τον εν λόγω ποσοστό των νέων από 25 έως 34 ετών να τοποθετείται στο 30,4%.
Παράλληλα, το 43,6% είναι λίγο ή καθόλου ικανοποιημένο με την ζωή του, ενώ το 61,6% δηλώνει λίγο ή καθόλου σίγουρο για το μέλλον του.
Αναφορικά με την μεγαλύτερη ανησυχία των νέων, αυτή είναι οι χαμηλοί μισθοί σε ποσοστό 70,9%, ενώ δεύτερη έρχεται αυτή της έλλειψης στέγης με ποσοστό 41,6%.
Πολιτική και ενημέρωση
Sites και Social Media φαίνεται πως προτιμά το εν λόγω ηλικιακό group ως πηγή πληροφόρησης όσον αφορά την επικαιρότητα σε ποσοστό 81,2% και 52,9% αντίστοιχα. Αυτό ωστόσο που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι η συγκεκριμένη πρωτοκαθεδρία των ενημερωτικών sites επιβεβαιώνεται και ενισχύεται στην ερώτηση για το (ένα) μέσο που επιλέγουν για αξιόπιστη ενημέρωση όταν προκύψει ένα μείζον θέμα στην επικαιρότητα, σε ποσοστό 69,2%.
Ένα εξίσου σημαντικό εύρημα είναι ότι σε ποσοστό 67,2% οι νέοι παρακολουθούν πολιτικές συζητήσεις. Στα επιμέρους ηλικιακά γκρουπ, πολιτικές συζητήσεις παρακολουθούν οι νέοι ηλικίας 17 έως 24 ετών σε ποσοστό 74,2, με εκείνους από 25 έως 34 ετών να πράττουν το ίδιο σε ποσοστό 64,8%, γεγονός που καταδεικνύει ότι οι νέοι, ακόμα και τα άτομα της Generation Z, ασχολούνται με την πολιτική σφαίρα.
Χαρακτηριστικό είναι ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, το ποσοστό ενδιαφέροντος «πολύ ή αρκετά» με την πολιτική, τοποθετείται στο 82,6%.
Τα μνημόνια το πιο επιδραστικό γεγονός για τους νέους
Η υπογραφή μνημονίων και συγκεκριμένα αυτών της κυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ αποτελεί το πιο επιδραστικό γεγονός της ζωής των νέων σε ποσοστό 33,4% με δεύτερο αυτό της δολοφονίας του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου σε ποσοστό 28%.
Εστιάζοντας στους παράγοντες που λειτουργούν αποτρεπτικά στην πολιτικοποίηση, η διαφθορά αποτελεί με διαφορά (43,4%) τον παράγοντα που οι νέοι και οι νέες κατονόμασαν ως αυτόν που τους ενοχλεί, με την κακή λειτουργία των θεσμών (18,2%) και την αναξιοκρατία (13,8%) να ακολουθούν σε μεγάλη απόσταση. Στη σύστοιχη θετικά διατυπωμένη ερώτηση, τι δηλαδή θα ήθελαν να δουν στην πολιτική, κυριαρχεί επίσης, όπως είναι αναμενόμενο, το αίτημα για διαφάνεια και λογοδοσία (34,8%), ενώ σημαντικό ποσοστό απαντήσεων συγκέντρωσαν επίσης η απαίτηση άμεσα εφαρμόσιμων προτάσεων που να αφορούν τη ζωή τους (20,4%) και το αίτημα για οράματα και ανατρεπτικές ιδέες (18,8%).
Όσον αφορά την εμπιστοσύνη στους θεσμούς, οι νέοι δείχνουν την μεγαλύτερη στο στρατό, σε ποσοστό 49,8 με την χαμηλότερη να βρίσκεται στα ΜΜΕ (6,4%).
Θα ψηφίσουν οι νέοι στις εκλογές;
Σημαντικό ποσοστό καταγράφεται στην επιθυμία των νέων να ψηφίσουν στις εκλογές, το 90% δηλώνει πως θα πάει να ψηφίσει, ενώ το 89,2% ενδιαφέρεται πολύ ή αρκετά για τις εκλογές της 21ης Μαϊου.
Στην ερώτηση ποιο κόμμα θα ψηφίσουν, οι νέοι απαντούν ΣΥΡΙΖΑ σε ποσοστό 27,7% έναντι 19,6% που συγκεντρώνει η Νέα Δημοκρατία. Αξίζει να αναφερθεί ότι στην ίδια ερώτηση για τις εκλογές το 2019, ο ΣΥΡΙΖΑ κατέγραψε μεγαλύτερο ποσοστό, της τάξης του 32,2% γεγονός που δείχνει πτώση στη δημοτικότητα του κόμματος μεταξύ των νέων.
Κοντά στη ΝΔ οι νέοι που είναι ικανοποιημένοι με την ζωή τους
Σύμφωνα με τα εν λόγω στοιχεία, η εκλογική βάση της ΝΔ αποτελείται από νέες και νέους πολύ πιο ικανοποιημένους συγκριτικά από τη ζωή τους και πολύ πιο σίγουρους για το μέλλον τους σε σύγκριση με τους συνομήλικους τους που βρίσκονται πιο κοντά στον ΣΥΡΙΖΑ.
Στην ερώτηση σχετικά με το από πού αντλούν τα ηθικά και κοινωνικο-πολιτικά πρότυπά τους, οι μεν υποστηρικτές της ΝΔ στρέφονται σε σημαντικά μεγαλύτερο συγκριτικά ποσοστό στο χώρο της επιστήμης, ενώ οι υποστηρικτές του ΣΥΡΙΖΑ σε αυτό της τέχνης
Τι ζητούν οι νέοι – Τα διλήμματα
Όσον αφορά προτάσεις που αφορούν δημόσιες πολιτικές στο πεδίο, με την ευρεία έννοια, των δικαιωμάτων, σε ποσοστό 71,2% (το μεγαλύτερο σε σύγκριση με τις υπόλοιπες προτάσεις) οι νέοι τοποθετούνται υπέρ της αυστηροποίησης των ποινών για όσους τελούν εγκλήματα. Αντίθετα, το μεγαλύτερο ποσοστό κατά μιας πρότασης, συγκεντρώνει αυτή της δημιουργίας ειδικού σώματος πανεπιστημιακής αστυνομίας, σε ποσοστό 57,8%.
Το επόμενο θέμα που διερευνήθηκε είναι η στάση των νέων στη χώρα μας πάνω σε δύο ζεύγη διλημμάτων που αφορούν την κατεύθυνση της κοινωνίας και τις προτεραιότητες της πολιτικής, τα οποία μάλιστα απηχούν εμμέσως και τις βασικές αντιπαρατιθέμενες λογικές των κομμάτων ενόψει των επικείμενων εθνικών εκλογών.
Ειδικότερα, στο δίλημμα «δικαιοσύνη ή ασφάλεια», η δικαιοσύνη επικρατεί κατά τρόπο συντριπτικό, ενώ και στο δίλημμα «σταθερότητα ή αλλαγή» η νέα γενιά τασσεται σαφώς υπέρ του δεύτερου.
Οι υποστηρικτές του ΣΥΡΙΖΑ τάσσονται σαφώς προς την πλευρά της δικαιοσύνης -που ήταν και το ρητά διακηρυγμένο σύνθημα του κόμματος. Αντίστοιχα, οι υποστηρικτές της ΝΔ τείνουν περισσότερο προς την ασφάλεια. Στο δίλημμα «σταθερόητα ή αλλαγή» η πλειοψηφία των υποστηρικτών της ΝΔ επέλεξε τη σταθερότητα και του ΣΥΡΙΖΑ την αλλαγή.
ΣΥΡΙΖΑ vs ΝΔ – Παρωχημένη η διάκριση μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς
Οι νέες και οι νέοι στη χώρα τοποθετούνται, σύμφωνα με τα ευρήματα κατά πλειοψηφία στα αριστερά του πολιτικού φάσματος. Η Αριστερά, συγκεντρώνει ποσοστό 20,4%, η Κεντροαριστερά 22,2% και η Δεξιά 13,8%. Αξίζει να αναφερθεί ότι 21,6% των ερωτηθέντων θεωρούν την διάκριση Αριστερά-Δεξιά χωρίς νόημα.
Παράλληλα, είναι σαφές ότι μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων την ευρύτερη απήχηση έχει ο ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, με 31,6% έναντι 21,6% της ΝΔ. Μάλιστα, οι νέοι έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους για την επίλυση των προβλημάτων της νέα γενιάς στον ΣΥΡΙΖΑ (27,8%). Πάντως οι νέοι θεωρούν πως κανένα από τα δυο μεγάλα κόμματα δεν είναι ικανό να διαχειριστεί τα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα της χώρας.
Σε ό,τι αφορά, τέλος, τους ηγέτες των ελληνικών κομμάτων, το ινστιτούτο έθεσε στους νέους δύο διαφορετικές ερωτήσεις. Η πρώτη, ποιον θα καλούσαν για έναν χαλαρό καφέ με την παρέα τους, αποσκοπεί στο να καταγραφεί η συμπάθεια, η οικειότητα και η ταύτιση με καθέναν από τους πολιτικούς αρχηγούς. Σε αυτή υπερτερεί σημαντικά ο Αλέξης Τσίπρας (27,4%) και ακολουθεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης (18,2%).
Η δεύτερη ερώτηση, ποιον θα συμβουλεύονταν ή από ποιον θα ζητούσαν βοήθεια για ένα σημαντικό πρόβλημα των ίδιων ή της οικογένειάς τους, αποσκοπεί στο να καταγραφεί η εμπιστοσύνη στις ικανότητες, στην ευθυκρισία κ.λπ. κάθε ηγέτη. Και σε αυτή προηγείται, αν και με λιγότερο σημαντική διαφορά, ο Αλέξης Τσίπρας (22,8%) και έπεται ο Κυριάκος Μητσοτάκης με 20,2%.
