Νέα συνάντηση του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα με τις τραπεζικές διοικήσεις προγραμματίζεται για την ερχόμενη εβδομάδα, με βασικό μενού την εφαρμογή λύσεων για την ανακούφιση των δανειοληπτών που πλήττονται από την άνοδο των επιτοκίων.
Ο επικεφαλής του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης ζήτησε από τις τράπεζες στην προ ημερών σύσκεψή τους να σχεδιάσουν προτάσεις για την ελάφρυνση όσων έχουν λάβει χρηματοδότηση μέσω προγραμμάτων κυμαινόμενου επιτοκίου.
Στα στεγαστικά δάνεια για παράδειγμα, οι προς τα πάνω αναπροσαρμογές των δόσεων σε σύγκριση με το περασμένο καλοκαίρι ξεπερνούν σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και το 40%.
Στο πλαίσιο αυτό, υπάρχει προβληματισμός για το ενδεχόμενο δημιουργίας μίας νέας γενιάς κόκκινων δανείων, ειδικά στη λιανική τραπεζική, όπου ένα σημαντικό ποσοστό των οφειλετών είναι μισθωτοί με διαθέσιμο εισόδημα πιεζόμενο λόγω ακρίβειας.
Η τροποποίηση της δράσης
Υπενθυμίζεται ότι έχουν ανοίξει οι αιτήσεις για μία δράση επιδότησης που θα καλύπτει το 50% της επιβάρυνσης από την άνοδο των επιτοκίων για 12 μήνες, αποκλειστικά για ευάλωτα φυσικά πρόσωπα με στεγαστικό ή δάνειο μικρών επιχειρήσεων και υποθήκη την κύρια κατοικία τους.
Οι πρώτες πληρωμές αναμένονται τον ερχόμενο μήνα. Ωστόσο, έως σήμερα το σχετικό ενδιαφέρον είναι εξαιρετικά περιορισμένο και εκτιμάται ότι ένα μεγάλο μέρος των κονδυλίων που έχουν δεσμεύσει οι τράπεζες θα μείνει αδιάθετο.
Σύμφωνα με πληροφορίες λοιπόν, υπάρχει η σκέψη τροποποίησης των κριτηρίων με στόχο τη διεύρυνση της περιμέτρου των δικαιούχων, ώστε να μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα αποκλεισμένοι σήμερα δανειολήπτες λόγω υψηλότερων εισοδημάτων και περιουσίας.
Η χρηματοδότηση μίας τέτοιας επέκτασης θα μπορούσε να προέλθει από τα κεφάλαια που θα περισσέψουν λόγω της διαφαινόμενης πολύ χαμηλής συμμετοχής στο πρόγραμμα.
Σημειώνεται ότι τα ισχύοντα όρια είναι ιδιαίτερα χαμηλά:
- Ετήσιο εισόδημα μέχρι 7.000 ευρώ, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ, ανά μέλος της οικογένειας, με όριο και μέγιστο ετήσιο εισόδημα 21.000 ευρώ
- Μέγιστη αξία κύριας (πρώτης) κατοικίας 180.000 ευρώ (βάσει αξίας υπολογισμού ΕΝΦΙΑ)
- Συνολικές καταθέσεις έως 7.000 ευρώ, προσαυξανόμενες κατά 3.500 ευρώ για κάθε μέλος της οικογένειας με όριο συνολικών καταθέσεων το ποσό 21.000 ευρώ.
Υπάρχει ανησυχία
Στο ζήτημα της αύξησης των επιτοκίων και της επίδρασης στην ποιότητα των δανειακών χαρτοφυλακίων των τραπεζών, αναφέρθηκε ο εκτελεστικός πρόεδρος της doValue Θεόδωρος Καλαντώνης, μιλώντας χθες σε συνέδριο του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος.
Όπως είπε, «είναι εύλογο να υπάρχει ανησυχία. Η αύξηση των επιτοκίων είναι σημαντική και ραγδαία. Μπορεί το ύψος τους να μην έχει φτάσει σε ιστορικά επίπεδα, αλλά μετά την πανδημία ο πληθωρισμός κινήθηκε πολύ πάνω από τις προβλέψεις και υποχρέωσε σε πολύ γρήγορη αύξηση των επιτοκίων για την τιθάσευσή του. Ίσως ακόμη δεν έχουμε φτάσει στην κορυφή, αλλά από εδώ και πέρα αναμένονται μικρότερα βήματα».
Σύμφωνα με τον κ. Καλαντώνη, «για την ώρα, δεν βλέπουμε μαζικές αθετήσεις ρυθμισμένων δανείων. Εάν όμως τα επιτόκια συνεχίσουν την ανοδική τάση, μπορεί το πρόβλημα να ενταθεί, κυρίως για τα νοικοκυριά».
Σημείωσε ωστόσο πως «σε αντίθεση με το παρελθόν υπάρχει τεχνογνωσία και εμπειρία. Και οι τράπεζες και το κράτος ξέρουν ότι πρέπει να επέμβουν νωρίς για να αποτραπεί η αύξηση των κόκκινων δανείων».
Πρόσθεσε δε πως υπάρχουν σήμερα και οι servicers που παρακολουθούν συνεχώς τα χαρτοφυλάκια και παρεμβαίνουν έγκαιρα όταν δουν ότι μπορεί να υπάρξει πρόβλημα.
Μόνο για το πρώτο εξάμηνο του 2023, τόνισε, οι εταιρείες διαχείρισης στοχεύουν σε ρυθμίσεις δανείων άνω των 3 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με τον ίδιο, «οι εταιρείες του κλάδου διαχειρίζονται σχετικά λίγα ενήμερα δάνεια, αλλά δίνουμε μεγάλη έμφαση στο να βοηθήσουμε δανειολήπτες να αποφύγουν την υποτροπή, το redefault, δηλαδή κόκκινα δάνεια που έχουν ρυθμιστεί να ξανακοκκινήσουν».
