Ένα μονοκλωνικό αντίσωμα που χορηγήθηκε μέσω της ρινικής οδού έδωσε πολύ καλά αποτελέσματα στο πλαίσιο πιλοτικής δοκιμής που διεξήχθη από ειδικούς του Νοσοκομείου Brigham and Women’s στη Βοστώνη.
Ο λόγος για το Foralumab, ένα anti-CD3 μονοκλωνικό αντίσωμα το οποίο, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της δοκιμής που δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences», μείωσε τη φλεγμονώδη απόκριση των Τ κυττάρων του ανοσοποιητικού καθώς και τη φλεγμονή των πνευμόνων σε ασθενείς με COVID-19.
Ελπίδα για πολλές νόσους
Περαιτέρω ανάλυση έδειξε την ίδια καλή απόκριση μετά τη ρινική χορήγηση του μονοκλωνικού αντισώματος και σε ασθενή με πολλαπλή σκλήρυνση – συγκεκριμένα η θεραπεία μείωσε τη φλεγμονή του εγκεφάλου, γεγονός που μαρτυρεί ότι το Foralumab θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση διαφορετικών νόσων.
Καταστολή της φλεγμονής
«Βρήκαμε έναν τρόπο ώστε να καταστείλουμε τη φλεγμονή που εμφανίζουν όχι μόνο οι ασθενείς με COVID-19 αλλά και ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση καθώς και υγιή άτομα» ανέφερε η πρώτη συγγραφέας της μελέτης Τάις Μορέιρα από το Κέντρο Ann Romney για τα Νευρολογικά Νοσήματα στο Brigham and Women’s και την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και προσέθεσε: «Τα καινούργια ευρήματα είναι συναρπαστικά καθώς δείχνουν ότι αυτό το νέο μονοκλωνικό αντίσωμα είναι ασφαλές και μπορεί να τροποποιήσει το ανοσοποιητικό σύστημα χωρίς σοβαρές παρενέργειες. Δείχνουν επίσης ότι το φάρμακο μπορεί να μειώσει τη φλεγμονή σε πολλαπλά σημεία του οργανισμού, γεγονός που μαρτυρεί ότι μπορεί να είναι χρήσιμο για τη θεραπεία διαφορετικών νόσων».
Το μειονέκτημα των προηγούμενων μονοκλωνικών αντισωμάτων
Τόσο στην COVID-19 όσο και στην πολλαπλή σκλήρυνση το ανοσοποιητικό σύστημα υπερλειτουργεί. Το Foralumab είναι ένα φάρμακο που ενεργοποιεί τα ρυθμιστικά Τ κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος τα οποία μειώνουν τη φλεγμονή. Η δράση αυτού του μονοκλωνικού αντισώματος είναι διαφορετική από εκείνη άλλων μονοκλωνικών αντισωμάτων που είχαν χορηγηθεί στο παρελθόν για τη θεραπεία ή την πρόληψη των συμπτωμάτων της COVID-19 τα οποία στόχευαν την πρωτεΐνη-ακίδα του SARS-CoV-2 – ακριβώς λόγω της στόχευσης της πρωτεΐνης-ακίδας τα προηγούμενα μονοκλωνικά αντισώματα ήταν δραστικά μόνο ενάντια σε συγκεκριμένες παραλλαγές και υποπαραλλαγές του ιού.
Η δοκιμή
Το 2020 η δρ Μορέιρα ταξίδεψε στη Βραζιλία προκειμένου να διεξαγάγει την πιλοτική δοκιμή του Foralumab. Το μονοκλωνικό αντίσωμα χορηγήθηκε μέσω της ρινικής οδού σε 39 ασθενείς με ήπια ως μέτριας βαρύτητας COVID-19. Αναλύσεις αίματος έδειξαν ότι οι ασθενείς που έλαβαν 100 μg του Foralumab ημερησίως επί 10 ημέρες εμφάνισαν χαμηλότερα επίπεδα φλεγμονής των πνευμόνων σε σύγκριση με άλλους ασθενείς με COVID-19 που δεν έλαβαν τη θεραπεία.
Το μοτίβο των τριών… αντιφλεγμονωδών γονιδίων
Τα αποτελέσματα αυτά οδήγησαν τους ερευνητές στη διεξαγωγή μιας ενδελεχούς ανάλυσης της γονιδιακής έκφρασης προκειμένου να κατανοήσουν πώς το Foralumab τροποποιεί την ανοσολογική απόκριση μειώνοντας τη φλεγμονή. Η ανάλυση αποκάλυψε ένα μοτίβο τριών γονιδίων (NKG7, TGF beB1 και GIMAP7) τα οποία συνδέονται με τις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες του φαρμάκου – και μάλιστα όχι μόνο στους ασθενείς με COVID-19 της πιλοτικής μελέτης του 2020 αλλά επίσης και σε έναν ασθενή με πολλαπλή σκλήρυνση που έλαβε το φάρμακο στο Νοσοκομείο Brigham and Women’s καθώς και σε υγιείς εθελοντές.
Ενάντια σε όλες τις παραλλαγές του ιού
«Αυτό είναι το πρώτο ρινικό μονοκλωνικό αντίσωμα – μέχρι σήμερα τα μονοκλωνικά αντισώματα χορηγούνταν ενδοφλεβίως ενώ στη συντριπτική πλειονότητά τους δεν χορηγούνται πλέον σε ασθενείς με COVID-19 καθώς δεν είναι αποτελεσματικά ενάντια στις παραλλαγές του ιού που κυκλοφορούν αυτή τη στιγμή» ανέφερε ο κύριος συγγραφέας της μελέτης Χάουαρντ Γουάινερ, ιδρυτής και διευθυντής του Κέντρου για την Πολλαπλή Σκλήρυνση του Brigham και συν-διευθυντής του Κέντρου για τα Νευρολογικά Νοσήματα Ann Romney και συμπλήρωσε: «Με βάση τις μελέτες μας αναμένουμε ότι το Foralumab θα είναι αποτελεσματικό ενάντια σε όλες τις παραλλαγές του SARS-CoV-2 καθώς στοχεύει τις επιδράσεις του ιού στο ανοσοποιητικό σύστημα. Και αυτή η δράση του είναι υποσχόμενη και ενάντια σε άλλες νόσους καθώς το φάρμακο πολεμά τη φλεγμονή η οποία πυροδοτεί πλήθος ασθενειών».
Επόμενοι στόχοι πολλαπλή σκλήρυνση, long COVID και Αλτσχάιμερ
Με δεδομένο ότι μέχρι στιγμής το δείγμα των ασθενών στο οποίο έχει δοκιμαστεί το φάρμακο είναι μικρό, η ερευνητική ομάδα προχωρά τώρα σε μια διπλά τυφλή κλινική δοκιμή της θεραπείας σε ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση ενώ σχεδιάζει και μια νέα δοκιμή σε ασθενείς με μακρά COVID αλλά και με νόσο Αλτσχάιμερ.
Βιοδείκτης για παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας.
«Η ανακάλυψη της δρος Μορέιρα ενός κοινού μηχανισμού μέσω του οποίου το Foralumab τροποποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα παρέχει επίσης έναν βιοδείκτη τον οποίον μπορούμε να χρησιμοποιούμε για να παρακολουθούμε την αποτελεσματικότητα της θεραπείας» κατέληξε ο δρ Γουάινερ.
