Για περισσότερους από επτά μήνες, η Μπαχμούτ, αυτή η μικρή βιομηχανική πόλη στην ανατολική Ουκρανία, σφυροκοπούταν από τις ρωσικές δυνάμεις.
Σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο της, Ολεκσάντρ Μαρτσένκο, έχουν απομείνει μόνο μερικές χιλιάδες πολίτες, οι οποίοι ζουν σε υπόγεια καταφύγια χωρίς νερό, φυσικό αέριο ή ρεύμα. «Η πόλη έχει σχεδόν καταστραφεί», είπε στο BBC. «Δεν υπάρχει ούτε ένα κτίριο που να έχει μείνει ανέγγιχτο σε αυτόν τον πόλεμο».
Γιατί λοιπόν η Ρωσία και η Ουκρανία παλεύουν τόσο σκληρά για αυτό το «σωρό ερειπίων»; Γιατί και οι δύο πλευρές θυσιάζουν τις ζωές τόσων πολλών στρατιωτών για να επιτεθούν και να υπερασπιστούν αυτήν την πόλη, σε μια μάχη που έχει κρατήσει περισσότερο από κάθε άλλη σε αυτόν τον πόλεμο;
Στρατιωτικοί αναλυτές λένε ότι η Μπαχμούτ έχει μικρή στρατηγική αξία. Δεν είναι πόλη φρουράς ή συγκοινωνιακός κόμβος ή σημαντικό κέντρο πληθυσμού (πριν από την εισβολή ζούσαν εκεί περίπου 70.000 άνθρωποι) αλλά και ούτε έχει ιδιαίτερη γεωγραφική σημασία.
Και όμως η Ρωσία χρησιμοποιεί τεράστιους στρατιωτικούς πόρους για να καταλάβει την πόλη. Δυτικοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι μεταξύ 20.000 και 30.000 Ρώσοι στρατιώτες έχουν σκοτωθεί ή τραυματιστεί μέχρι στιγμής μέσα και γύρω από τη Μπαχμούτ.
Το Κρεμλίνο χρειάζεται μια νίκη, όσο συμβολική κι αν είναι. Έχει περάσει πολύς καιρός από το καλοκαίρι όταν οι ρωσικές δυνάμεις κατέλαβαν πόλεις όπως το Σεβεροντονέτσκ και το Λισικάνσκ. Έκτοτε, τα εδαφικά τους κέρδη ήταν σταδιακά και αργά.
Έτσι, η Ρωσία χρειάζεται μια επιτυχία για να την πουλήσει στο εσωτερικό της χώρας. Ο Σεργκέι Κουζάν, πρόεδρος του Ουκρανικού Κέντρου Ασφάλειας και Συνεργασίας, δήλωσε στο BBC: «Πολεμούν σε μια πολιτική αποστολή, όχι μια καθαρά στρατιωτική. Οι Ρώσοι θα συνεχίσουν να θυσιάζουν χιλιάδες ζωές για να επιτύχουν τους πολιτικούς τους στόχους».
Οι Ρώσοι διοικητές θέλουν επίσης να πάρουν τη Μπαχμούτ για στρατιωτικούς λόγους. Ελπίζουν ότι μπορεί να αποτελέσει ένα εφαλτήριο για περαιτέρω εδαφικά κέρδη. Όπως σημείωσε το Υπουργείο Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου τον Δεκέμβριο, η κατάληψη της πόλης «θα επέτρεπε δυνητικά στη Ρωσία να απειλήσει τις μεγαλύτερες αστικές περιοχές του Κραματόρσκ και του Σλαβιάνσκ».
Όσον αφορά την Ουκρανία, ο κύριος στρατηγικός σκοπός είναι η χρήση της μάχης για την αποδυνάμωση του ρωσικού στρατού. Ένας δυτικός αξιωματούχος το είπε ωμά: «Η Μπαχμούτ, λόγω της ρωσικής τακτικής, δίνει στην Ουκρανία μια μοναδική ευκαιρία να σκοτώσει πολλούς Ρώσους».
Πηγές του ΝΑΤΟ εκτιμούν ότι πέντε Ρώσοι πεθαίνουν για κάθε Ουκρανό στο Μπαχμούτ. Ο υπουργός Εθνικής Ασφάλειας της Ουκρανίας, Ολέκσιγι Ντανίλοβ, υποστηρίζει ότι η αναλογία είναι ακόμη υψηλότερη σε επτά προς ένα.
Ο Σεργκέι Κουζάν εξηγεί στο BBC: «Όσο η Μπαχμούτ εκπληρώνει τη λειτουργία της, επιτρέποντάς μας να συντρίψουμε τις δυνάμεις του εχθρού, να καταστρέψουμε πολύ περισσότερες από αυτές αναλογικά από ό,τι ο εχθρός μας προκαλεί απώλειες, μέχρι τότε φυσικά θα συνεχίσουμε να κρατάμε την Μπαχμούτ.» Με το να υπερασπίζεται την πόλη, η Ουκρανία κρατάει και περιορίζει επίσης τις ρωσικές δυνάμεις που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν αλλού στην πρώτη γραμμή.
Βέβαια, όπως και η Ρωσία, η Ουκρανία έχει επίσης δώσει στην Μπαχμούτ πολιτική σημασία. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει κάνει την πόλη έμβλημα αντίστασης. Όταν επισκέφθηκε την Ουάσιγκτον τον Δεκέμβριο, την αποκάλεσε «το φρούριο του ηθικού μας» και έδωσε μια σημαία της πόλης στο Κογκρέσο των ΗΠΑ. «Ο αγώνας για την Μπαχμούτ θα αλλάξει την τροχιά του πολέμου μας για ανεξαρτησία και ελευθερία», είχε πει χαρακτηριστικά.
Τι κι αν πέσει η Μπαχμούτ;
Η Ρωσία θα πανηγυρίσει μια νίκη, μια -σπάνια- καλή είδηση για την ενίσχυση του ηθικού. Η Ουκρανία θα υποστεί μια πολιτική, συμβολική απώλεια. Οι Ουκρανοί δεν θα μπορούσαν πλέον να διακηρύττουν «η Μπαχμούτ κρατάει!» στα κοινωνικά δίκτυα. Αλλά λίγοι πιστεύουν ότι θα υπήρχε τεράστιος στρατιωτικός αντίκτυπος.
Ο Υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Όστιν δήλωσε: «Η πτώση της Μπαχμούτ δεν θα σημαίνει απαραίτητα ότι οι Ρώσοι έχουν αλλάξει το ρεύμα αυτού του αγώνα».
Ίσως λοιπόν αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία στη μάχη για τη Μπαχμούτ είναι πόσες απώλειες έχει υποστεί κάθε πλευρά και τι μπορεί να σημαίνει αυτό για την επόμενη φάση αυτού του πολέμου.
