Υπάρχουν στιγμές στη διαδρομή των κοινωνιών που γεγονότα, μέσα από την ένταση, την τραγωδία και την οδύνη που τα συνοδεύει, αποτελούν τομή στο χρόνο. Εγκαθιστούν ένα όριο. Διαχωρίζουν, διασπούν την ενότητα της ως τότε ματιάς και αντίληψης και γίνονται αφετηρία απρόβλεπτων ποιοτικών μεταβολών. Ένα «πριν και μετά» το έγκλημα στα Τέμπη έχει ήδη βαθιά χαραχτεί στη συνείδηση των ανθρώπων.
Εξαίφνης, άλλαξε η ανάγνωση των πραγμάτων. Στην καθημερινή συζήτηση, μέρα με την μέρα, η ένταση του γεγονότος φουντώνει. Αυτά που ακούγονται, αυτά τα ανήκουστα που ακούγονται, γίνονται άνεμος που φουντώνει τη φωτιά. Δεν είναι οργή, όπως αποτυπώνει τα πράγματα η κρυφή ελπίδα μιας εκτόνωσης. Είναι η απαρχή μιας αιφνίδιας συνειδητοποίησης. Δεν συγκρούστηκαν δύο τραίνα. Συγκρούστηκε η χώρα με τον εαυτό της. Στα συντρίμμια κείτεται, δίπλα στους νεκρούς, απογυμνωμένη μια χώρα.
Η συνειδητοποίηση είναι πάντα μια ανακεφαλαίωση. Δεν είναι απλώς η ανάκληση στη μνήμη παλαιών ατομικών και κοινωνικών εμπειριών. Είναι μια «ανασύσταση» του παρόντος υπό το φως του τραγικού γεγονότος. Η συνειδητοποίηση είναι πάντα ένας «φωτισμός» μέσα στο σκοτάδι, που παραπλανητικά και παραποιητικά «οικοδομεί» συχνά η κοινωνική συμβατικότητα, η εξουσία, η πολιτική τάξη και μερίδα των εκλεγμένων αντιπροσώπων. Παρουσιάζοντας το προβληματικό παρόν ως την μόνη νοούμενη εκδοχή. Κάθε «βίαιη» ανακεφαλαίωση παρασύρει στην πορεία αυτό που θεωρούσε τον εαυτό του σταθερό και ακλόνητο.
Τίποτα μετά την τραγωδία δεν μένει ακλόνητο. Το λεγόμενο πολιτικό σύστημα ήδη ακούει τους κραδασμούς. Τα γεγονότα υπονομεύουν την έσω υπόστασή του, αδειάζουν ως την τελευταία σταγόνα την αξιοπιστία του και εκκενώνουν τον λόγο του από κάθε στοιχείο πειθούς. Μαζί του οι αντιπρόσωποι, που, έκπληκτοι οι ίδιοι, όχι μόνο από το γεγονός, αλλά και από αυτό που διαισθάνονται ότι κυοφορεί, στέκουν ανήμποροι και γυμνοί.
Η απογύμνωση μιας μεθόδου διακυβέρνησης, με διαχρονικά κοινά χαρακτηριστικά, μεταβάλλει ποιοτικά και σε αμέτρητο βάθος το σύνολο της σημερινής πολιτικής συνθήκης. Οι νέοι άνθρωποι συναντιούνται με ένα βιωμένο και όχι θεωρητικό αδιέξοδο, που ως τραγική περίσταση τους καλεί να αρνηθούν την απουσία και την αποξένωση. Όταν τα υπόγεια μικρά διαλεκτικά ποτάμια πέσουν στην κοίτη της μεγάλης ροής, το ποτάμι αποκτά ορμητική δύναμη.
Η απογύμνωση παρασύρει το όργανο επιβολής και κυριαρχίας. Το κράτος. Η συνειδητοποίηση του ρόλου του, που μέσα από τον θανάσιμο συμβιβασμό της πολιτικής τάξης με το κράτος απέκτησε παντοδυναμία, επιταχύνει την άρνηση και εμπλουτίζει με στοιχεία δικαίωσης την αμφισβήτηση αυτού που ως τώρα υπήρξε.
Η εμπιστοσύνη, το θεμέλιο, έπεσε. Τίποτα όπως πριν.
