Δεν μπορεί κανείς να αποφύγει αυτές τις ημέρες μια βαριά σκέψη: τις μεγάλες καταστροφές των τελευταίων (πολλών) ετών, τις σηκώνουν στους ώμους τους κυρίως οι νέοι. Πρώτα η οικονομική κρίση, μετά η πανδημία και τα τεράστια κοινωνικά και εκπαιδευτικά χάσματα που άνοιξε. Τώρα, η απογοήτευση ενός κράτους που δεν μπορεί στοιχειωδώς να τους προστατεύσει.
Από όλα τα παραπάνω, το συναίσθημα της έλλειψης ασφάλειας, μοιάζει το χειρότερο. Μιλούσα πρόσφατα με μια νέα, πολλά υποσχόμενη, εκπρόσωπο της περίφημης γενιάς Z (νέοι έως 26 ετών). Μιας γενιάς νέων, που στους μεγαλύτερους μπορεί να μοιάζουν τρομαγμένοι, αγχωμένοι ή και αποπροσανατολισμένοι. Ίσως έτσι την θεωρούσα κι εγώ. Η ίδια ωστόσο, μου απάντησε με έναν εντυπωσιακό τρόπο: «Αντιθέτως, δεν φοβόμαστε τίποτα, έχουμε δει και ζήσει δυσκολίες, νιώθουμε δυνατοί και θα τα καταφέρουμε».
Ωστόσο, αυτά τα γενναία παιδιά δεν είχαν υπολογίζει έναν κίνδυνο: τις περιπτώσεις όπου η επίθεση έρχεται από εκεί που δεν την περιμένεις. Μια επίθεση με την υπαιτιότητα ενός κακού «γονέα». Είναι τέτοιο το ελληνικό κράτος; Κάποιες φορές, δυστυχώς ναι.
Σ’ αυτό το φόντο οι νέοι μοιάζουν σήμερα απαθείς, αλλά εγγράφουν δικές τους αξίες, συντάσσουν δικά τους μανιφέστα. Δεν ξέρω αν θα είναι πιο σοφά ή πιο επιτυχημένα από τα δικά μας, αλλά σίγουρα είναι διαφορετικά.
Θα έπρεπε να προσπαθούμε να τους τιμήσουμε. Όχι να τους στερούμε το βασικό δικαίωμα της προστασίας.
Έρχομαι έτσι εδώ στον χώρο της παιδείας. Στο βαθύ πένθος των προηγούμενων ημερών το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) τοποθετήθηκε πρώτο στη λίστα εκείνων που αποτιμήθηκαν ως οι πιο βαριά πληγέντες από την εθνική καταστροφή.
Η διοίκηση του Ιδρύματος αντέδρασε (προς τιμήν της) ακαριαία. Ένας στοχοπροσηλωμένος στο καθήκον του αντιπρύτανης συγκέντρωσε αμέσως όλα τα στοιχεία που αφορούσαν τόσο τους άτυχους φοιτητές και φοιτήτριες του που έχασαν τη ζωή τους στο τραγικό δυστύχημα, όσο και εκείνους που νοσηλεύονταν σε νοσοκομεία. Ο πρύτανης του επεξεργάζεται ήδη προτάσεις για να απαλύνει τον πόνο (όσο αυτό γίνεται) και να τιμήσει τα θύματα, αναζητώντας νομική μέθοδο ώστε να δοθεί στα άτυχα παιδιά τιμητικά το πτυχίο τους. Στο σύνολο τους, οι άνθρωποι του Ιδρύματος συναισθάνθηκαν αμέσως την ανάγκη να αντιδράσουν όπως μπορούσαν.
Το υπουργείο Παιδείας ως κεντρική αρχή δεν το είδαμε ακόμη να τοποθετείται με πράξεις (πέραν των δηλώσεων σε ένα δελτίο τύπου ή της …αναγκαστικής αντιπαράθεσης στην Βουλή). Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι την ημέρα της καταστροφής υπήρξα απλά τηλεφωνικές συνομιλίες της ηγεσίας του με την διοίκηση του ΑΠΘ. Ως εκεί.
Με το δεδομένο ότι τα θύματα του τραγικού δυστυχήματος ήταν στην πλειονότητα τους νέα παιδιά, φοιτητές και φοιτήτριες των πανεπιστημίων μας ή ακόμη και μαθητές σχολείων, δεν θα έπρεπε κάπως να αντιδράσει η ηγεσία του; Να κηρύξει ίσως μια επιπλέον ημέρα πένθους για την παιδεία; Να επισκεφτεί το πανεπιστήμιο; Να κινηθεί με επιπλέον δράσεις υποστήριξης;
Πολλοί λένε «το τι θα κάνουμε από τώρα και μετά μετράει». Άλλοι πάλι, ότι η πρώτη αυθόρμητη αντίδραση καταγράφεται στην κρίση των πολιτών ως η μόνη ειλικρινής αντίδραση.
