Βερολίνο, αποστολή
Τι χαρακτήρα είχε και κυρίως πως μπορεί να ήταν ο εσωτερικός κόσμος της διάσημης Αυστριακής ποιήτριας Ίνγκεμποργκ Μπάχμαν, γνωστής κυρίως κυρίως για τις δύο ποιητικές συλλογές, «Die gestundete Zeit» και «Anrufung des Grossen Bären» αλλά και μυθιστορημάτων όπως τα «Το τριακοστό έτος» (Das Dreissigste jahr), «Η περίπτωση Φράντσα» (Der Fall Franza) και «Ο Ιβάν, ο Μαλίνα κι εγώ» (Malina); Το ερώτημα θέτει σε λειτουργία τον μηχανισμό της ταινίας «Ingeborg Bachmann – Reise in die Wüste» (Ινγκεμποργκ Μπάχμαν: Ταξίδι στην έρημο» που προβλήθηκε χτες εντός διαγωνισμού στο φεστιβάλ Βερολίνου.
Με την σφραγίδα μιας έμπειρης Γερμανίδας σκηνοθέτριας Μαργκαρέτε Φον Τρότα («Η χαμένη τιμή της Καταρίνα Μπλουμ») και με την συνδρομή της πολύτιμης ηθοποιού από το Λουξεμβούργο, Βίκι Κριπς (την θαυμάσαμε προσφάτως στην εξαιρετική ταινία «Κορσές»), η ταινία γίνεται ένα «γεμάτο» πορτρέτο της Μπάχμαν, μιας τρομερά ευαίσθητης, κάπως καταθλιπτικής και «στον κόσμο» της αλλά συγχρόνως τρομερής εσωτερικής δύναμης γυναίκας.
Η ταινία είναι μοιρασμένη σε δύο μεγάλα κεφάλαια που η Φον Τρότα αφηγείται παράλληλα χωρίς ποτέ να προκαλεί σύγχυση στον θεατή. Στην μια πλευρά η θυελλώδης σχέση της Μπάκμαν με τον Ελβετό διανοούμενο Μαξ Φρις (Ρόναλντ Τσέρφελντ) και στην άλλη το ταξίδι της στην Αίγυπτο όπου με την βοήθεια του Αυστριακού θεατρικού συγγραφέα Αντολφ Οπελ (Τομπίας Σάμιουελ Ρες) η Μπάχμαν ανακάλυψε πολλά σημεία του εαυτού της που ως τότε δεν ήξερε. Η Φον Τρότα αφηγείται την ιστορία της με ηρεμία και μια γνήσια προσπάθεια κατανόησης της Μπάχμαν. Την ίδια ώρα την μετατρέπει σε ένα πραγματικά ισχυρό γυναικείο σύμβολο, προβάλλοντας όχι ακριβώς μια φεμινίστρια αλλά μια γυναίκα που δεν μπορούσε να ανεχτεί την εκμετάλλευση των ανδρών και αντιστεκόταν – ακόμα και στον Μαξ Φριτς που όπως η ταινία παρουσιάζει «έκλεβε» ιδέες της σημειώνοντάς τες στο σημειωματάριό του.
Πολιτικός χαρακτήρας
Με ελαχιστη ηλιοφάνεια και δυνατό κρύο το φεστιβάλ Βερολίνου διανύει σήμερα την πέμπτη ημέρα της 73ης έκδοσής του. Κατά την διάρκεια του Σαββατοκύριακού που πέρασε, μια σειρά από γεγονότα επιβεβαίωσαν για μια ακόμα φορά τον ισχυρό πολιτικό προσανατολισμό που παραδοσιακά χαρακτηρίσει αυτή την διοργάνωση. Το Σάββατο για παράδειγμα, την ώρα που οι σταρ περπατούσαν πάνω στο κόκκινο χαλί προκειμένου να παραστούν στην βραδινή επίσημη πρεμιέρα στο Μπερλινάλε Πάλαστ ενώ έβρεχε καταρρακτωδώς, διαδηλωτές διαμαρτύρονταν εναντίον του καταπιεστικού καθεστώτος στο Ιράν ζητώντας την απελευθέρωση δυο Ιρανών δημοσιογράφων και του Ιρανού χιπ χόπερ Τουμάζ Σαλεχί που κρατούνται στην φυλακή στην Τεχεράνη.
Στους διαδηλωτές εισχώρησαν τόσο η Ιρανή διεθνής σταρ Γκολσιφτέ Φαραχανί (μέλος της φετινής κριτικής επιτροπής στην Μπερλινάλε), όσο και η πρωταγωνίστρια της ταινίας «Holy Spider», επίσης Ιρανή ηθοποιός Ζαρ Αμίρ Μπραχιμί. Εκεί ήταν οι διευθυντές της Μπερλινάλε Μαριέτ Ρίσενμπεκ και Κάρλο Τσατριάν αλλά και η πρόεδρος της κριτικής επιτροπής, Αμερικανίδα ηθοποιός και σκηνοθέτρια Κρίστεν Στιούαρτ. Ολοι μαζί με μια φωνή φώναζαν «Women, Life Freedom» (Γυναίκα, Ζωή Ελευθερία), ένα σύνθημα που θέρμανε την παγωμένη ατμόσφαιρα.
Την περασμένη Πέμπτη και ενώ η διοργάνωση άρχιζε με την παγκόσμια πρεμιέρα της ταινίας «She came to me» της Ρεμπέκα Μίλερ (παρουσία του καστ της Αν Χάθαγουεϊ, Μαρίσα Τομέι και Πίτερ Ντίνκλατζ) άλλοι ήταν που καταχειροκροτήθηκαν με ενθουσιασμό από το κοινό στο οποίο ανήκαν οι ίδιοι και έκλεψαν την παράσταση: ο Αμερικανός ηθοποιός και σκηνοθέτης Σον Πεν και ο σταρ της τελευταίας ταινίας του, «Superpower», ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντιμίρ Ζελένσκι.
Μια μέρα αργότερα το «Superpower» θα παιζόταν εκτός συναγωνισμού στο Βερολίνο όπου ο Πεν, μιλώντας στους δημοσιογράφους, έκανε αυτό ακριβώς που κάνει στην ταινία: έπλασε το εγκώμιο του Ζελένσκι τον οποίο θεωρεί «πρότυπο πολιτικού ηγέτη, ικανό να εμπνεύσει όχι μόνον τους ίδιους τους Ουκρανούς αλλά ανθρώπους σε όλον τον κόσμο».
Την ίδια ώρα ένας ζωντανός θρύλος της μουσικής αλλά και του πολιτικού ακτιβισμού, η Τζόαν Μπαέζ, ήταν επίσης παρούσα στο Βερολίνο. Με περισσότερα από 60 χρόνια μουσικής και ακτιβιστικής εμπειρίας, η Μπαέζ, είναι το θέμα του ντοκιμαντέρ των Κάρεν Ο Κόνορ, Μίρι Ναβάσκι και Μαέβε Ο’Μπόιλ «Joan Baez I am a noise» (Τζόαν Μπαέζ είμαι ο θόρυβος), που παρουσιάστηκε στο παράλληλο πρόγραμμα του Πανοράματος Βερολίνο. Μια κινηματογραφική βιογραφία που ανοίγει με την αποχαιρετιστήρια περιοδεία της τραγουδίστριας και εν συνεχεία γίνεται ένας βαθύς ,στοχαστικός απολογισμός της Μπαέζ που με θάρρος αναφέρεται στην αντιμετώπιση οδυνηρών για την ζωή της αναμνήσεων, όπως η δολοφονία του φίλου της δρ. Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.