Η πρώτη ταινία του βέλγου Lukas Dhont, «Girl», προκάλεσε μεγάλη συγκίνηση ήδη από την πρώτη προβολή της στις Κάννες το 2018. Υποψήφια τότε στην κατηγορία «Un Certain Regard», απεικόνιζε τη Lara, μια νεαρή χορεύτρια με αγγελικό πρόσωπο, που στην γέννα της αποδόθηκε το αρσενικό φύλο. Έχοντας την υποστήριξη των γονιών της, η Lara βιώνει τρομερή δυσφορία φύλου. Φτάνει στο σημείο να ακρωτηριαστεί. Το «Girl» είναι μια ταινία που άξιζε και με το παραπάνω το standing ovation που έλαβε στις Κάννες.
Το παιδί-θαύμα του βελγικού κινηματογράφου, που συχνά πολλοί τον συγκρίνουν με τον Xavier Dolan, επιστρέφει με μια δεύτερη, τολμηρά ευαίσθητη ταινία. Βραβευμένο με το Μεγάλο Βραβείο στο Φεστιβάλ Καννών 2022, το «Close» είναι το κινηματογραφικό χαστούκι της χρονιάς.
Φίλοι από μικρά παιδιά, ο Léo και ο Rémi είναι δύο δεκατριάχρονοι έφηβοι με μια πολύ στενή μεταξύ τους σχέση. Ο δεσμός τους είναι τόσο ισχυρός που κάνουν απολύτως τα πάντα μαζί. Η κινηματογράφηση αφηγείται τη φιλία τους με χαρακτηριστική τρυφερότητα, μέσα από κοντινά πλάνα που τονίζουν την αθωότητά της.
Στο σχολείο, το δίδυμο είναι αχώριστο. Μέχρι που μια μέρα, ένα νεαρό κορίτσι τους κάνει την εξής ερώτηση: «Είστε μαζί;». Το ερώτημα της, ακόμα κι αν είναι ανυστερόβουλο, με κάποιον τρόπο φωνάζει εσωτερικευμένη ομοφοβία και επηρεάζει βαθιά τον νεαρό Léo.
Στην ιδέα και μόνο ότι οι συνομήλικοι του μπορεί να θεωρήσουν τη φιλία του με τον Rémi κάτι παραπάνω από φιλική, ο Léo αρχίζει να αμφιβάλλει για τα συναισθήματά του απέναντι στο φίλο του και για την ίδια του την ταυτότητα.
Το εάν η μεταξύ τους σχέση είναι απλώς μια φιλία ή πρόκειται για μια διφορούμενη αγάπη δεν το μαθαίνουμε. Δεν είναι και εκεί που κρύβεται η ουσία, του ζουμί αυτής της ταινίας, που μοιάζει να αναζητά τις ρίζες της τοξικής αρρενωπότητας. Πόση τρυφερότητα μεταξύ φίλων του ίδιου φύλου επιτρέπει η κοινωνία;
Σε κάθε περίπτωση, το αγόρι αποφασίζει να αποστασιοποιηθεί, κάτι που θα έχει δραματικές συνέπειες για τον Rémi, αλλά και για τον ίδιο τον Léo. Αρχίζει να αποφεύγει τα βλέμματα των άλλων, να κλείνεται στον εαυτό του, λυγίζει κάτω από το βάρος του φόβου της κριτικής και της απόρριψης. Προσπαθεί να ενισχύσει τον «ανδρισμό» του κάνοντας παρέα με άλλα αγόρια, παίζοντας χόκεϊ. Παρ’ όλα αυτά, οι ενοχές του απέναντι στον καλύτερο φίλο του τον στοιχειώνουν διαρκώς.
Μετά το δύσκολο θέμα της ταυτότητας φύλου στην πρώτη του ταινία, ο Lukas Dhont εξετάζει αυτή τη φορά την οικειότητα μεταξύ δύο αγοριών, την απόρριψη και την ομοφοβία. Επιστρέφει με μια πολύ προσωπική ταινία που αφηγείται τον δύσκολο δρόμο προς την εφηβεία και θίγει το ζήτημα της κατασκευής του εαυτού μας μέσα από τα μάτια των άλλων.
Σε αυτήν την ιστορία, η φιλία δύο αγοριών είναι τόσο δυνατή που ενοχλεί και κρίνεται. Ο Lukas Dhont τοποθετεί την κάμερά του στο επίπεδο αυτών των δύο παιδιών. Καταγράφει τις αντιδράσεις τους, τα συναισθήματά τους, τις αμφιβολίες τους, τις προσπάθειές τους να βρουν απαντήσεις. Και εκεί έγκειται η επιτυχία αυτής της ταινίας: δεν κρίνει, αλλά κατανοεί γιατί αντιδρούν έτσι όπως αντιδρούν.
Η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του Lukas Dhont είναι μια σπουδαία άσκηση εξορκισμού μέσω δακρύων και αδιάκοπης αλληγορίας, με σκηνές και πλάνα γεμάτα νόημα. Έτσι, η σκηνή της σπαρακτικής ρήξης της φιλίας των δύο αγοριών ακολουθείται από μια πανέμορφη σκηνή συγκομιδής λουλουδιών, σηματοδοτώντας το τέλος ενός κύκλου και την αρχή ενός νέου.
Αγκαλιάζοντας πλήρως τη μελοδραματική φύση της ιστορίας του, ο σκηνοθέτης δεν φοβάται το συναίσθημα, αλλά έχει το χάρισμα και τη φινέτσα να το αφήσει να αναδυθεί από μόνο του, χωρίς να επιβάλει ή να τονίσει τίποτα.
Χάρη στην τρομερή μαεστρία του στις σιωπές και τα βλέμματα, στην ομορφιά του καδραρίσματός του και στους νεαρούς ηθοποιούς του, το «Close» είναι πάνω απ’ όλα ένα γλυκόπικρο δράμα που υπηρετεί την καρδιά και ρίχνει φως, με τρόπο διακριτικό αλλά εύλογο, στα πιο φλέγοντα ζητήματα του 21ου αιώνα.
