Μια εβδομάδα μετά τους δύο σεισμούς μεγέθους 7,8 και 7,6 βαθμών που ισοπέδωσαν περιοχές της νότιας Τουρκίας και της βόρειας Συρίας, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι κοιμούνται στην ύπαιθρο σε συνθήκες συχνά υπό το μηδέν.
Στη νότια επαρχία Χατάι της Τουρκίας, μια από τις περιοχές που επλήγησαν περισσότερο από το σεισμό και όπου ορισμένοι πολίτες δήλωσαν ότι οι ομάδες έκτακτης ανάγκης χρειάστηκαν μέρες για να φτάσουν, πολλοί κοιμούνται στα αυτοκίνητά τους ή σε αυτοσχέδιες σκηνές κάτω από πάγκους της αγοράς, χωρίς να έχουν πού αλλού να πάνε.
«Δεν μπορούμε ποτέ να αφήσουμε τους πολίτες μας να μείνουν στο δρόμο» είπε σε ομιλία του ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, την περασμένη Τετάρτη, από το Καραμανμάρας, μια πόλη με σκηνές, κοντά στο επίκεντρο του σεισμού και δεσμεύτηκε ότι το κράτος θα παράσχει άμεση βοήθεια στους εκτοπισμένους. «Εκείνοι των οποίων τα σπίτια καταστράφηκαν και αυτοί των οποίων τα σπίτια δεν γνωρίζουν αν είναι ασφαλή για να επιστρέψουν», θα στεγαστούν σε ξενοδοχεία, είπε.
Ο αντιπρόεδρος, Φουάτ Οκτάι, δήλωσε ότι περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι ζουν σε καταυλισμούς με σκηνές. Τη νύχτα, η θερμοκρασία πέφτει στους -9 βαθμούς Κελσίου.
Η κατάσταση στη Συρία
Η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη στη Συρία. «Μέχρι και 5,3 εκατομμύρια άνθρωποι στη Συρία μπορεί να έχουν μείνει άστεγοι από το σεισμό», δήλωσε κατά τη διάρκεια Συνέντευξης Τύπου η εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες στη Συρία, Σιβάνκα Νταναπάλα. «Αυτός είναι ένας πολύ μεγάλος αριθμός που προστίθεται σε έναν πληθυσμό που ήδη υποφέρει από μαζικό εκτοπισμό».
Ευγνωμοσύνη για τους εθελοντές στα Αδανα
Στη συνοικία Κουκούροβα της τουρκικής πόλης Άδανα, εθελοντές μοίρασαν ζεστή σούπα σε ένα χώρο που προηγουμένως ήταν υπαίθρια αγορά. Οι επιζώντες συγκεντρώθηκαν γύρω από μια μονάδα φόρτισης τηλεφώνων, μεταδίδουν οι ανταποκριτές του Guardian στην τουρκική πόλη.
Καθισμένη στην άκρη μιας παιδικής χαράς, απέναντι από τη σκηνή που τώρα είναι το σπίτι της, η Τούλιν Τσίρογλου δήλωσε ευγνώμων για τους εθελοντές. «Ο Θεός να ευλογεί τον λαό μας. Πρόσφεραν φαγητό και κουβέρτες σε όλους. Δεν μας άφησαν πεινασμένους», είπε στον Guardian.
Η Τσίρογλου, ο σύζυγός της και ο γιος της, τις πρώτες ώρες μετά το σεισμό αναζήτησαν στέγη σε ένα τζαμί. Παρά τις ελάχιστες ορατές ζημιές στο σπίτι τους, η Τσίρογλου είπε ότι φοβήθηκαν να επιστρέψουν, κανείς δεν μπρούσε να αποκλείσει ότι θα καταρρεύσει.
«Ψάχνω για σπίτι εδώ και τρεις μέρες. Ρώτησα για την ενοικίαση ενός σπιτιού πριν από δύο ημέρες. Αλλά ήταν πολύ ακριβό, δεν μπορούμε να το αντέξουμε οικονομικά, είπε. Οι ιδιοκτήτες ζητούσαν υπέρογκα ποσά» πρόσθεσε.
Ταχεία ανοικοδόμηση υπόσχεται ο Ερντογάν
Ενώ περιόδευε σε κατεστραμμένες πόλεις, ο Ερντογάν υπερδιπλασίασε τις υποσχέσεις του για ταχεία ανοικοδόμηση. «Έχουμε προγραμματίσει να ανοικοδομήσουμε εκατοντάδες χιλιάδες κτίρια», δήλωσε κατά τη διάρκεια επίσκεψης στο Ντιγιάρμπακιρ, στα ανατολικά της χώρας. «Θα αρχίσουμε να κάνουμε συγκεκριμένα βήματα μέσα σε λίγες εβδομάδες».
Λίγες ημέρες νωρίτερα, είχε υποσχεθεί ότι όλα τα κατεστραμμένα κτίρια σε μια τεράστια έκταση της νότιας Τουρκίας θα ανοικοδομηθούν μέσα σε ένα χρόνο, μια υπόσχεση που φαίνεται μακρινή, καθώς τα ειδικά συνεργία πασχίζουν να χτενίσουν τους πανύψηλους σωρούς ερειπίων.
Στο Ισκεντερούν δεν υπάρχουν ούτε σκηνές
Ο Guardian συνάντησε τον Αβνί Μπουλούτ στην Τσουκούροβα. Το 1966 ήταν από τους διασωθέντες του σεισμού που έπληξε την τουρκική πόλη Βάρτο και ο οποίος ανασύρθηκε ζωντανός κάτω από τα χαλάσματα κτιρίου που είχε καταρρεύσει. Πενήντα επτά χρόνια αργότερα, ένας άλλος σεισμός χτύπησε. Τώρα ζει σε μια σκηνή με την οικογένειά του.
«Οι συνθήκες μας είναι καλές εδώ. Έχουμε πρόσβαση σε φαγητό, τουαλέτα, ηλεκτρικό ρεύμα. Αλλά πήγα στο Ισκεντερούν πριν από δύο ημέρες για να παραστώ στην κηδεία ενός συγγενή μου που πέθανε στον σεισμό. Δεν υπήρχαν σχεδόν καθόλου σκηνές εκεί», είπε.
«Θα επιστρέφαμε αν μας έλεγαν ότι το σπίτι μας είναι ασφαλές. Διαφορετικά, δεν ξέρω τι να κάνω. Δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να μείνουμε εδώ. Απλά δεν έχουμε την οικονομική δυνατότητα να μετακομίσουμε. Έχω ένα παιδί στη Σμύρνη, ίσως μπορέσω να τα καταφέρω εκεί».
Άλλοι τούρκοι πολίτες δηλώνουν ότι θα διακινδύνευαν να επιστρέψουν στο σπίτι τους ακόμη και αν τα σπίτια τους έχουν υποστεί επικίνδυνες ζημιές, απλώς και μόνο επειδή δεν είχαν άλλο μέρος να μείνουν.
«Δεν μπορούσαμε να μείνουμε σε σκηνές. Κάνει κρύο τη νύχτα. Έχω ένα μικρό μωρό και κρυώνει αν κοιμηθούμε σε σκηνή. Γι’ αυτό έπρεπε να επιστρέψουμε στο σπίτι μας», δηλώνει στους ανταποκριτές του Guardian η Μπουζέ Ερσόι η οποία ζει στο αυτοκίνητό της και σε σπίτια συγγενών από τον σεισμό.
Η Ερσόι παραμένει αβέβαιη για το αν το σπίτι της είναι ασφαλές, καθώς η υπηρεσία διαχείρισης καταστροφών της Τουρκίας δεν έχει ακόμη επιθεωρήσει το σπίτι της. Η οικογένειά της δήλωσε ότι τα καλώδια του ανελκυστήρα στο κτίριό της είχαν σπάσει και ότι ήταν ορατά πολλά ρήγματα στην πολυκατοικία.
«Τι θα κάνουμε; Δεν έχουμε πού να πάμε. Πρέπει να επιστρέψουμε στο σπίτι μας», δήλωσε η Ερσόι. Είπε ότι οι γονείς της αναγκάστηκαν να κοιμηθούν σε μια αίθουσα συνεδριάσεων με 25 ακόμη άτομα σε ένα ξενοδοχείο στα Άδανα.
Αξιωματούχοι και γιατροί δήλωσαν ότι 29.605 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στην Τουρκία και 3.574 στη Συρία, ανεβάζοντας τον επιβεβαιωμένο συνολικό αριθμό σε 33.179. Ο επικεφαλής της ανθρωπιστικής βοήθειας του ΟΗΕ Μάρτιν Γκρίφιθς δήλωσε ότι αναμένει ότι ο αριθμός των νεκρών θα διπλασιαστεί τουλάχιστον.
