Την μπουκιά από το στόμα της Google η οποία εδώ και δεκαετίες «καταβροχθίζει» το μερίδιο αγοράς στις μηχανές αναζήτησης επιχειρεί να κλέψει η Microsoft και τον Μάρτιο θα ακολουθήσει η κινέζικη μηχανή Baidu.
Για πολλές δεκαετίες όταν κάποιος ψάχνει μια πληροφορία η απάντηση είναι «γκούγκλαρέ το» (google it) κάτι που αναδεικνύει την ισχύ και την επιδραστικότητα της μηχανής αναζήτησης της Google. Είναι ρήμα και όχι μόνο ένα ισχυρό brand name.
Όμως, δεν είναι η πρώτη φορά που οι κυρίαρχοι αμφισβητούνται και κάποιες φορές καταρρέουν, ιδίως στον τεχνολογικό τομέα. Η ΙΒΜ ήταν ηγέτης στους υπολογιστές στις επιχειρήσεις, η Νokia στα κινητά τηλέφωνα, η Kodak στις φωτογραφικές μηχανές και τις εκτυπώσεις φωτογραφιών. Και εκθρονίστηκαν από ανταγωνιστές που χρησιμοποίησαν νέες τεχνολογίες.
Η Google εκθρόνισε την Alphavista – ο πρώτος ιστότοπος που επέτρεψε αναζητήσεις στο πλήρες κείμενο του διαδικτύου- από την κυριαρχία της ως μηχανή αναζήτησης. Και τώρα η Microsoft αναπτύσσοντας το chatGPT που έφερε επανάσταση στην τεχνητή νοημοσύνη και τη μηχανική μάθηση καθώς είναι ένα «διαλογικό εργαλείο» θα το χρησιμοποιήσει στην δική της μηχανή αναζήτησης το Bing.
Αυτού του είδους τα chatbots που υποστηρίζονται από τεχνητή νοημοσύνη (ai) επιτρέπουν στους χρήστες να συλλέγουν πληροφορίες μέσω πληκτρολογημένων συνομιλιών.
Η μηχανή αναζήτησης της Google, που εξακολουθεί να αποτελεί την καρδιά της επιχείρησής της, έχει καταστήσει τη μητρική εταιρεία, την Alphabet, μια από τις πιο πλούσιες εταιρείες στον κόσμο, με έσοδα 283 δισ. δολάρια το 2022 και κεφαλαιοποίηση 1,3 τρισ. δολάρια.
Πως η πόρτα που ανοίγει η Google στο διαδίκτυο φέρνει έσοδα;
Οι μηχανές αναζήτησης κερδίζουν χρήματα κάνοντας τους χρήστες να κάνουν κλικ στις διαφημίσεις. Αυτές οι διαφημίσεις εμφανίζονται τόσο στις σελίδες αποτελεσμάτων των μηχανών αναζήτησης (SERPs) όσο και στα δίκτυα διαφημίσεων με τα οποία συνδέονται.
Το chatGPT μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου, δύο μήνες μετά το λανσάρισμά του, χρησιμοποιούνταν από περισσότερους από 100 εκατ. ανθρώπους, καθιστώντας το «την ταχύτερα αναπτυσσόμενη καταναλωτική εφαρμογή στην ιστορία», σύμφωνα με την τράπεζα UBS.
Kαι γιατί ενδιαφέρεται μια τράπεζα ισχύος, όπως η UBS, να μελετήσει ένα τέτοιο εργαλείο;
Γιατί αφενός αν ενισχύσει την μηχανή αναζήτησης της Microsoft θα αυξήσει τα έσοδα της και άρα την μετοχή της και αφετέρου γιατί θα αλλάξουν πολλά σε πολλούς τομείς μεταξύ των οποίων τα e-shops, και η διαφήμιση αλλά και η δημοσιογραφία.
Στις 7 Φεβρουαρίου η Microsoft, η οποία έχει επενδύσει περισσότερα από 11 δισ. δολάρια στην Openai – η οποία κατασκεύασε το chatGPT-, αποκάλυψε μια νέα έκδοση του Bing, της μηχανής αναζήτησης της, η οποία ενσωματώνει το Chatgpt.
Από την πλευρά του, o CEO της Google ανακοίνωσε το Bard, το δικό της chatbot, δίπλα στην δική της μηχανή αναζήτησης. Όμως, μία λανθασμένη απάντηση που έδωσε το Bard οδηγεί σε πτώση την τιμή της μετοχής της Google αφού δείχνει ότι έχει ακόμη δρόμο να διανύσει και ότι ανησυχεί από την διείσδυση του chatGPT. Επιπλέον, έχει αποκτήσει μερίδιο 300 εκατ. δολαρίων στην Anthropic, μια νεοσύστατη επιχείρηση που ιδρύθηκε από πρώην υπαλλήλους της Openai, η οποία έχει κατασκευάσει ένα chatbot που ονομάζεται Claude.
Στιγμιότυπο εικόνας από το Bard
Η τιμή της μετοχής της Baidu, γνωστής ως Google της Κίνας, σημείωσε άλμα όταν ανακοίνωσε ότι θα κυκλοφορήσει το chatbot της, που ονομάζεται Ernie, τον Μάρτιο.
Οι δυνατότητες αλλά και οι αδυναμίες του chatGPT και πιθανώς συναφών εργαλείων έχουν επισημανθεί και επισημαίνονται με πλειάδα άρθρων.
Η μεγάλη διαφορά αυτών των εργαλείων με τις μηχανές αναζήτησης, αυτή τη στιγμή είναι πως οι μηχανές αναζήτησης κατευθύνουν τους χρήστες σε άλλες σελίδες με συναφές περιεχόμενο προς την αναζήτηση ενώ τα chatbots εμφανίζουν τις απαντήσεις τους επιλέγοντας στο παρασκήνιο πληροφορίες από δισεκατομμύρια κείμενα με τα οποία έχουν τροφοδοτηθεί. Είναι σαν να δίνουν την δική τους αλήθεια/ πληροφορία η οποία πολλές φορές μπορεί να έχει στοιχεία παραπληροφόρησης, στερεοτύπων, προκατάληψης.
Ακόμη δεν μπορούν να απαντήσουν με σαφήνεια ή με ακρίβεια σε σύνθετα θέματα, όπως π.χ. ιατρικά (και ευτυχώς) ή σε ερωτήσεις του τύπου ποιο είναι το καλύτερο αυτοκίνητο, αν δεν τροφοδοτηθούν από τον χρήστη με επιπλέον πληροφορίες. Η ουσία είναι πως κάποια στιγμή θα μπορούν εάν γνωρίζουν έχοντας συγκεντρώσει, όπως οι μηχανές αναζήτησης από τα cookies προσωπικές πληροφορίες για κάθε χρήστη.
Η Ρευστότητα στην χρήση των chatbots
Το πρώτο ερώτημα είναι εάν τα chatbots θα χρησιμοποιηθούν ως συμπληρωματικά εργαλεία στις μηχανές αναζήτησης. Σε πρώτη φάση έτσι φαίνεται. Αλλά αργά ή πολύ γρήγορα μπορούν να αποκτήσουν και άλλα χαρακτηριστικά.
Το δεύτερο ερώτημα είναι η ηθική και η δεοντολογία που θα διέπει τη χρήση τους ή διαφορετικά σε ποιο σημείο οι εταιρείες τους θα τραβήξουν κόκκινη γραμμή αναφορικά με τη χρήση τους σε ευαίσθητα θέματα. Και τότε θα τεθούν ζητήματα λογοκρισίας και αντικειμενικότητας.
Το τρίτο ερώτημα είναι πως θα έχουν έσοδα;
Η Openai ήδη λανσάρει μια premium έκδοση του Chatgpt, η οποία κοστίζει 20 δολάρια το μήνα για γρήγορη πρόσβαση ακόμη και σε ώρες αιχμής.
Η Google και η Microsoft, οι οποίες πωλούν ήδη διαφημίσεις στις μηχανές αναζήτησής τους, θα προβάλλουν διαφημίσεις παράλληλα με τις απαντήσεις των chatbots. Όμως, η λειτουργία τους απαιτεί περισσότερα έξοδα λόγω της ισχυρής επεξεργαστικής ισχύος που χρειάζονται. Θα είναι κερδοφόρα; Θα έχουν υψηλά περιθώρια κέρδους; Μπορεί να αυξήσουν το κόστος της διαφήμισης;
Το τέταρτο ερώτημα είναι ο ανταγωνισμός και η συγκέντρωση που προκαλείται.
Οι τεχνολογικοί γίγαντες «της εποχής του κατασκοπευτικού καπιταλισμού», όπως τον όρισε η Σοσσάνα Ζούμποφ, που συνέβαλαν στον κοινωνικό μετασχηματισμό και την μετατόπιση από την ιδιοκτησία των Μέσων Παραγωγής στην ιδιοκτησία παραγωγής νοήματος, επενδύουν δισεκατομμύρια και εξαγοράζουν οποιαδήποτε startup χρειάζονται ή μπορεί να εξελιχθεί σε ανταγωνιστή για να διατηρήσουν την κυριαρχία τους.
Τι θα συμβεί όμως αν μια νεοσύστατη εταιρεία chatbot αναπτύξει ανώτερη τεχνολογία και ένα νέο επιχειρηματικό μοντέλο και αναδειχθεί σε νέο γίγαντα; Αυτό, άλλωστε, έκανε κάποτε και η Google, το 1990 όταν εμφανίστηκαν οι μηχανές αναζήτησης.
Μήπως ήλθε η ώρα της «δημιουργικής καταστροφής» που είχε προαναγγείλει ο αυστριακός Οικονομολόγος Σουμπέτερ (Joseph Schumpeter) κατά την οποία η τεχνητή νοημοσύνη θα ανατρέψει τις κατεστημένες επιχειρήσεις και θα εκτινάξει τις start-ups;
