«Έχουμε μόνο επτά χρόνια για να εξαλείψουμε το 80% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για να αποφύγουμε την υπερθέρμανση του πλανήτη» εκτιμά ο Mark Z Jacobson καθηγητής πολιτικής και περιβαλλοντικής μηχανικής στο Στάνφορντ αλλά πιστεύει πως υπάρχει δυνατότητα η πορεία να αναστραφεί και προτείνει, όπως ο ίδιος λέει, τη γρήγορη και φτηνή λύση: Τη χρήση του συστήματος WWS: Wind – Water – Sun. Αέρας – Νερό – Ήλιος.
Η κλιματική αλλαγή και οι σημαντικοί κίνδυνοι για την ανθρωπότητα
«Ο κόσμος αντιμετωπίζει σοβαρούς κινδύνους ενεργειακής ασφάλειας που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή: την οικονομική, κοινωνική και πολιτική αστάθεια που θα προκύψει όταν εξαντληθούν τα ορυκτά καύσιμα και το ουράνιο, τον εκβιασμό από χώρες που ελέγχουν την προμήθεια καυσίμων σε άλλες χώρες, το υψηλό κόστος της μεταφοράς ενέργειας σε μεγάλες αποστάσεις, τις διακοπές ρεύματος όταν ένα κεντρικό εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα ή πυρηνική ενέργεια τεθεί απροσδόκητα εκτός λειτουργίας και τα προβλήματα υγείας και περιβάλλοντος που σχετίζονται με τη συνεχή εξόρυξη καυσίμων, την αποθήκευση αποβλήτων, την τήξη πυρηνικών αντιδραστήρων και τη διάδοση όπλων που σχετίζονται με την πυρηνική ενέργεια» αναφέρει σε ανάλυσή του στο Guardian και προσεγγίζει τις δυνατότητες που υπάρχουν και κατά την επιστημονική του άποψη πρέπει να αξιοποιηθούν τώρα.
Ακολουθεί ολόκληρη η ανάλυση:
Εισάγετε τον άνεμο, το νερό και την ηλιακή ενέργεια
Δεδομένου του μεγέθους αυτών των περιβαλλοντικών προβλημάτων και του επείγοντος χαρακτήρα της επίλυσής τους, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η καλύτερη λύση είναι αυτή που μπορεί να εφαρμοστεί γρήγορα και με χαμηλό κόστος. Εισάγετε τον άνεμο, το νερό και την ηλιακή ενέργεια (WWS). Το WWS περιλαμβάνει ενέργεια από τον άνεμο (χερσαία και υπεράκτια αιολική ενέργεια), το νερό (υδροηλεκτρική ενέργεια, ηλεκτρισμός από παλίρροιες και ωκεάνια ρεύματα, κυματική ενέργεια, γεωθερμική ενέργεια και γεωθερμική θερμότητα) και τον ήλιο (ηλιακή φωτοβολταϊκή ενέργεια, συγκεντρωτική ηλιακή ενέργεια και θερμότητα και άμεση ηλιακή θερμότητα).
Σε συνδυασμό με την αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας, την αποθήκευση θερμότητας, την αποθήκευση ψύξης και την αποθήκευση υδρογόνου, με τεχνικές που ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να μετατοπίσουν το χρόνο χρήσης της ηλεκτρικής ενέργειας (απόκριση στη ζήτηση), με ένα καλά διασυνδεδεμένο σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και με έξυπνες και αποδοτικές ηλεκτρικές συσκευές, όπως αντλίες θερμότητας, επαγωγικές κουζίνες, ηλεκτρικά οχήματα και ηλεκτρικούς κλιβάνους για τη βιομηχανία, η WWS μπορεί να λύσει τα τεράστια προβλήματα που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή με χαμηλό κόστος παγκοσμίως.
Το σύστημα WWS και τα πλεονεκτήματά του έναντι της καύσης
Ο σημαντικότερος λόγος για τον οποίο ένα σύστημα WWS έχει χαμηλό κόστος είναι ότι χρησιμοποιεί πολύ λιγότερη ενέργεια από ένα σύστημα ενέργειας που βασίζεται στην καύση. Στην πραγματικότητα, παγκοσμίως, η ενέργεια που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι μειώνεται κατά 56% με ένα σύστημα WWS. Υπάρχουν πέντε λόγοι για τη μείωση αυτή: η αποδοτικότητα των ηλεκτρικών οχημάτων έναντι των οχημάτων εσωτερικής καύσης, η αποδοτικότητα των ηλεκτρικών αντλιών θερμότητας για τη θέρμανση αέρα και νερού έναντι των θερμαντήρων εσωτερικής καύσης, η αποδοτικότητα της ηλεκτροκίνητης βιομηχανίας, η εξάλειψη της ενέργειας που απαιτείται για την απόκτηση ορυκτών καυσίμων και ουρανίου και ορισμένες βελτιώσεις της αποδοτικότητας πέραν του αναμενόμενου.
Συν τοις άλλοις, ένα σύστημα WWS μειώνει το κόστος ανά μονάδα ενέργειας κατά άλλο 12% κατά μέσο όρο, με αποτέλεσμα το ετήσιο ενεργειακό κόστος να μειώνεται κατά 63% παγκοσμίως. Προσθέτοντας την εξοικονόμηση κόστους υγείας και κλίματος προκύπτει συνολική μείωση του ετήσιου κοινωνικού κόστους κατά 92% (που είναι το κόστος ενέργειας συν το κόστος υγείας συν το κόστος κλίματος) σε σχέση με ένα συμβατικό σύστημα.
Το παγκόσμιο αρχικό κόστος κεφαλαίου ενός τέτοιου συστήματος WWS για το 2050 είναι περίπου 62 εκατ. δολάρια. Ωστόσο, λόγω της ετήσιας εξοικονόμησης κόστους ενέργειας ύψους 11tn $, ο χρόνος απόσβεσης είναι μικρότερος από έξι έτη. Το νέο σύστημα μπορεί επίσης να δημιουργήσει πάνω από 28 εκατ. μακροχρόνιες θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης από τις χαμένες παγκοσμίως και μπορεί να απαιτήσει μόνο περίπου το 0,53% της παγκόσμιας γης για νέα ενέργεια – λιγότερο από τη γη που απαιτείται για το σημερινό ενεργειακό σύστημα.
Επιπλέον, διαθέτουμε το 95% των τεχνολογιών που χρειαζόμαστε για την επίλυση του προβλήματος. Αυτές που δεν έχουμε περιλαμβάνουν αεροσκάφη και πλοία μεγάλων αποστάσεων και ορισμένες βιομηχανικές τεχνολογίες, αλλά γνωρίζουμε πώς να μεταβούμε σε αυτές τις τεχνολογίες. Πρέπει επίσης να αντιμετωπίσουμε και τις μη ενεργειακές εκπομπές, αλλά γνωρίζουμε πώς να το κάνουμε και αυτό. Αφού λοιπόν έχουμε σχεδόν όλα όσα χρειαζόμαστε, γιατί χρειαζόμαστε «θαυματουργές τεχνολογίες» που προτείνονται μέχρι αηδίας για να λύσουμε αυτά τα προβλήματα;
Ανθρακας – Μπλε Υδρογόνο, πυρηνική ενέργεια – βιοενέργεια
Δεν χρειαζόμαστε δέσμευση και αποθήκευση ή χρήση του άνθρακα, άμεση δέσμευση ή χρήση του αέρα, μπλε υδρογόνο, νέα πυρηνική ενέργεια ή βιοενέργεια. Ο εξοπλισμός δέσμευσης άνθρακα εξάγει το διοξείδιο του άνθρακα από σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής ή άλλες βιομηχανικές πηγές. Ο εξοπλισμός άμεσης δέσμευσης αέρα εξάγει το διοξείδιο του άνθρακα απευθείας από τον αέρα. Το μπλε υδρογόνο είναι υδρογόνο που παράγεται από φυσικό αέριο με προσθήκη εξοπλισμού δέσμευσης άνθρακα για την απομάκρυνση του προκύπτοντος διοξειδίου του άνθρακα.
Αυτές οι τρεις τεχνολογίες, που όλες απαιτούν εξοπλισμό και ενέργεια, απλώς αυξάνουν την ατμοσφαιρική ρύπανση, την εξόρυξη καυσίμων και τις υποδομές ορυκτών καυσίμων, άρα την ενεργειακή ανασφάλεια, ενώ δεν μειώνουν σχεδόν καθόλου το διοξείδιο του άνθρακα. Όλες αυξάνουν τις ενεργειακές απαιτήσεις κατά 30% περίπου σε σύγκριση με τη μη δέσμευση, έχουν μέση απόδοση δέσμευσης 20 έως 80% αντί για το 90 έως 95% που υποστηρίζεται, και αυξάνουν, όχι μειώνουν, το διοξείδιο του άνθρακα από την εξόρυξη και τη μεταφορά καυσίμων απαιτώντας περισσότερη ενέργεια.
Επιπλέον, το 73% του συνολικού διοξειδίου του άνθρακα που συλλαμβάνεται σήμερα χρησιμοποιείται για την εξόρυξη περισσότερου πετρελαίου από το έδαφος. Αυτή η διαδικασία απελευθερώνει περίπου το 40% του συλληφθέντος άνθρακα πίσω στον αέρα, εκτός από την παραγωγή περισσότερου βρώμικου πετρελαίου. Αυτές οι τεχνολογίες αποτελούν κόστος ευκαιρίας, τα πραγματικά αποτελέσματα των οποίων είναι η παράταση της ζωής της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων.
Ο πυρηνικός σταθμός Hinkley Point C κοντά στο Bridgwater στη Βρετανία, REUTERS/Stefan Wermuth
Επιπλέον, η νέα πυρηνική ενέργεια υποφέρει από μια χρονική υστέρηση 10 έως 21 ετών μεταξύ σχεδιασμού και λειτουργίας (πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα για να είναι χρήσιμη για την άμεση αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης), κόστος που είναι πέντε έως οκτώ φορές μεγαλύτερο από εκείνο της νέας αιολικής και ηλιακής ενέργειας ανά μονάδα ενέργειας, κίνδυνο διάδοσης όπλων, κίνδυνο τήξης, κίνδυνο αποβλήτων, κίνδυνο υγείας από υπόγεια εξόρυξη ουρανίου και εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που είναι εννέα έως 37 φορές μεγαλύτερες από εκείνες της χερσαίας αιολικής ενέργειας. Η βιοενέργεια παράγει ατμοσφαιρική ρύπανση και αέρια του θερμοκηπίου, ενώ χρησιμοποιεί αρπακτικές ποσότητες γης και νερού.
Τα καλά νέα είναι ότι διαθέτουμε σχεδόν όλες τις τεχνολογίες που χρειαζόμαστε, το κόστος τους είναι ως επί το πλείστον χαμηλό και πέφτει, και η εφαρμογή της λύσης έχει πολλαπλά συν-οφέλη. Αυτή τη στιγμή, χρειαζόμαστε κοινωνική αποδοχή και πολιτική βούληση για να επηρεάσουμε την αλλαγή. Είμαι αισιόδοξος ότι μπορούμε να επιτύχουμε και τα δύο.
– Ο Mark Z Jacobson είναι καθηγητής πολιτικής και περιβαλλοντικής μηχανικής στο Στάνφορντ. Το έργο του παρέχει πληροφορίες για τις επιστημονικές βάσεις της Πράσινης Νέας Συμφωνίας. Είναι επίσης συγγραφέας έξι βιβλίων, μεταξύ των οποίων το No Miracles Needed: Πώς η σημερινή τεχνολογία μπορεί να σώσει το κλίμα μας και να καθαρίσει τον αέρα μας
