Τον τελευταίο καιρό διευκρινίζονται πλήρως οι πολιτικές συνθήκες της εκλογικής αναμέτρησης. Οι δύο πρωταγωνιστές δεν αφήνουν τίποτα κρυφό, οι εκπλήξεις προϋποθέτουν μια δημιουργική πολιτική φαντασία. Απουσιάζει. Το ήδη γνωστό δεν απειλείται. Το παρελθόν παραμένει κυρίαρχο, ως κοινά αποδεκτό μέτρο των πραγμάτων.
Πρόκειται για μια βαθύτερη εγκατάσταση στην πολιτική θαλπωρή του χθες. Αυτό δεν έχει απαιτήσεις. Και για τους δύο διεκδικητές της πρώτης θέσης στις εκλογές της Άνοιξης, η καταφυγή στο παρελθόν είναι μια εύκολη άσκηση. Όταν η κυβερνητική παράταξη μιλάει επίμονα για την επικείμενη σύγκριση, υποδηλώνει την αδυναμία της για μια τολμηρή πολιτική αλλαγών και μεταρρυθμίσεων. Ο αντίπαλος είναι η ελπίδα της. Όταν ο ΣΥΡΙΖΑ οργανώνει την ανακεφαλαιωτικά αρνητική καταγραφή των κυβερνητικών πεπραγμένων, ψάχνει μέθοδο που θα τον απαλλάξει από το βάρος της ίδιας της αλλαγής του. Ως παράλληλοι σκηνοθέτες, οι δυο πρωταγωνιστές θα ανεβάζουν το ίδιο έργο, με άλλο τίτλο.
Αν η σκηνοθεσία είναι μια οργανωμένη και συνειδητή διάταξη εικόνων και παραστάσεων στο χώρο, αυτή δεν νοείται χωρίς τον λόγο, που περιγράφει, αποδίδει και κινητοποιεί. Αν στη «θεατρική» σκηνή ο λόγος είναι η πνοή του συναισθήματος, στην πολιτική είναι το πυρομαχικό της σύγκρουσης.
Θα έχουμε – λέει – εκλογές πρωτόγνωρης πόλωσης. Ας προσπεράσουμε την υπερβολή και ας μείνουμε στην ουσία που θα κερδίζει και αρνητικά θα καθορίσει μια κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση, που θα αναπτυχθεί πάνω στην μεθοριακή γραμμή μεταξύ παρελθόντος και μέλλοντος. Η πόλωση είναι πάντα και πρώτα ένας παροξυσμός του λόγου. Μια κατάχρηση των λέξεων, στην πιο δηλητηριαστική εκδοχή τους. Μέσο επικοινωνίας και διαλόγου η γλώσσα, στην πόλωση γίνεται όργανο βίαιης απόδοσης των πραγμάτων και επιδίωξης ισοπέδωσης της σκέψης, με σκοπό την οπαδική χρήση και επιβολή.
Πόλωση μπορεί να υπάρξει μόνο σε ένα μέτωπο σύγκρουσης. Με το παρελθόν ως υπόστρωμά του. Πόλωση για το μέλλον δεν νοείται. Η πόλωση είναι πάντα ένας εναγκαλισμός με τον αντίπαλο άλλο. Είναι συνεπώς μια συνειδητή πράξη, μια επιλογή ύπαρξης δια του αντίπαλου άλλου. Η πόλωση είναι πάντα προσήλωση στο χθες.
Έτσι κατανοούνται – φρονώ – καλύτερα αυτά που βλέπουμε και ακούμε τις τελευταίες ημέρες στη Βουλή και στις οθόνες. Έτσι εξηγούνται οι προσωρινοί πολιτικοί στόχοι, είτε πρόκειται για την (μάταιη) απόπειρα αναβίωσης του αντι-ΣΥΡΙΖΑ μετώπου, είτε για την προσπάθεια της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης να ανακινήσει συνολικά θέμα Δημοκρατίας, λόγω του θεσμικού ζητήματος των παρακολουθήσεων. Εκεί που το παρόν δεν αντέχεται ως πολιτική ανάγκη, το παρελθόν επιλέγεται ως κοινός τόπος. Ο εναγκαλισμός είναι σχεδόν πλήρης.
Ο Λευτέρης Κουσουλής είναι πολιτικός επιστήμονας
