Θολό παραμένει ακόμη το τοπίο σχετικά με το επίσημο ενδιαφέρον της Τουρκίας για την αγορά 40 νέων μαχητικών αεροσκαφών F-16 από τις ΗΠΑ και την παράλληλη αναβάθμιση άλλων 80, παρά την πρόσφατη επίσκεψη του Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην Ουάσιγκτον και τις συνομιλίες με τον αμερικανό ομόλογό του Άντονι Μπλίνκεν.
Τα βασικά «αγκάθια»
Η Αγκυρα οδηγήθηκε στην επιλογή των F-16 μετά την αποπομπή της από το πρόγραμμα των F-35 εξαιτίας της αγοράς του ρωσικού συστήματος αεράμυνας S-400. Αγκάθι για την προμήθεια των F-16 είναι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις και οι ενστάσεις αρκετών αμερικανών γερουσιαστών -προεξάρχοντος του Μπομπ Μενέντεζ- που θέτουν με κάθε ευκαιρία το ζήτημα των παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου και των υπερπτήσεων πάνω από τα ελληνικά νησιά.
Ακόμη, η αρνητική στάση της Άγκυρας στο αίτημα ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ προκαλούν αντιδράσεις με αμερικανούς πολιτικούς να αφήνουν να εννοηθεί ότι το «πράσινο φως» της Τουρκίας για την ένταξη αυτών των δύο χωρών στην ευρωατλαντική συμμαχία αποτελεί προαπαιτούμενο για την προμήθεια των αεροσκαφών.
«Έχουμε εναλλακτικές»
Σε περίπτωση που η αγορά των F-16 «στραβώσει» η Τουρκία κινδυνεύει σοβαρά προς το τέλος της δεκαετίας να διαθέτει μια παρωχημένη πολεμική αεροπορία, την ώρα που στο Αιγαίο θα πετούν με τα ελληνικά χρώματα αναβαθμισμένα F-16 Viper, Rafale και πιθανότατα και F-35.
Οι Τούρκοι αξιωματούχοι πάντως αφήνουν να εννοηθεί ότι υπάρχουν εναλλακτικές θέλοντας να ασκήσουν πιέσεις σε ένα παζάρι διεθνούς διπλωματίας και εξοπλιστικών. «Οι ΗΠΑ δεν είναι οι μόνες που πωλούν πολεμικά αεροσκάφη στον κόσμο. Το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Ρωσία πωλούν επίσης», δήλωνε στις αρχές του περασμένου Σεπτεμβρίου ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Στις 23 Σεπτεμβρίου, ο εκπρόσωπος Τύπου του Ερντογάν Ιμπραήμ Καλίν αποκάλυψε ότι η Τουρκία είναι σε συζητήσεις με ευρωπαϊκή χώρα για το ενδεχόμενο απόκτησης Eurofighter Typhoon. Μια μέρα αργότερα ο επικεφαλής της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας, Ισμαήλ Ντεμίρ, πρότεινε η Τουρκία να αγοράσει ρωσικά Sukhoi Su-35. Το σενάριο αυτό είχε πρωτοεμφανιστεί το 2019 και ήθελε τότε τη Μόσχα να προσφέρει 36 μαχητικά του τύπου στην Τουρκία. «Το F-16 δεν είναι η μόνη επιλογή», είπε μόλις χθες ο Χουλουσί Ακάρ.
Υπάρχουν όμως πράγματι ρεαλιστικές ενναλατικές επιλογές; Θεωρητικά, και τα δύο αυτά μαχητικά θα μπορούσαν να καλύψουν τις ανάγκες της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας. «Η Άγκυρα χρειάζεται απεγνωσμένα τον εκσυγχρονισμό και την ενίσχυση των δυνατοτήτων της», δήλωνε προ μηνών στο MiddleEastEye ο Σουλεϊμάν Οζερέν, καθηγητής στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο και ανώτερος συνεργάτης στο Orion Policy Institute.
Η «ακριβή» και η «μη διπλωματική» επιλογή
Στην πράξη καμία από τις παραπάνω επιλογές δεν είναι απλή υπόθεση. «Mια αγορά του Eurofighter θα απαιτούσε μια σημαντική αλλαγή στις λειτουργίες logistics και συντήρησης και θα πλήξει τον προϋπολογισμό μεσοπρόθεσμα», δήλωσε στον ίδιο ιστότοπο ο Άαρον Στάιν, ανώτερος συνεργάτης Foreign Policy Research Institute (FPRI).
Ο Στάιν θέτει το ζήτημα του κόστους απόκτησης του Eurofighter που είναι αρκετά υψηλότερο από το F-16 και για πολύ λιγότερα αεροσκάφη. Τα ποσά που έχουν ξοδέψει χώρες σε αντίστοιχες παραγγελίες τα τελευταία χρόνια δεν κρίνονται και ως οι πιο συμφέρουσες λύσεις.
Το 2016 του Κουβέϊτ υπέγραψε συμβόλαιο ύψους 8,7 δισ. δολαρίων για την αγορά 28 μαχητικών Eurofighter – Typhoon στη διαμόρφωσης Tranche 3A.
Το Κατάρ για 24 ίδιας διαμόρφωσης αεροσκάφη θα καταβάλλει συνολικά 6 δισ. δολάρια, ενώ η Γερμανία υπέγραψε το 2020 την παραγγελία 38 μαχητικών Eurofighter-Typhoon διαμόρφωσης Tranche 4 , εξοπλισμένων με ραντάρ AESA με το κόστος να ανέρχεται σε 5,4 δισ. ευρώ
Από την άλλη, η επιλογή ενός ρωσικού μαχητικού θα επιδείνωνε περαιτέρω τις ήδη τεταμένες σχέσεις Δύσης και Τουρκίας και θα έφερνε στο τραπέζι νέες αυστηρές κυρώσεις, κάτι που ο Ερντογάν θα ήθελε να αποφύγει στην παρούσα φάση.
Άλλα αεροσκάφη 4+ γενιάς όπως τα γαλλικά Rafale και τα σουηδικά Gripen της Saab θα μπορούσαν επίσης να είναι επιλογές για την Τουρκία. Ωστόσο, η προμήθεια των Rafale από την Ελλάδα θέτει το αεροπλάνο εκτός πλάνων όπως και οι σχέσεις Σουηδίας – Τουρκίας θέτουν νοκ – αουτ το Gripen τουλάχιστον αν δεν αρθεί το βέτο για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
