Κι όμως, παρά τις προκλήσεις και την κλιμάκωση της απειλητικής ρητορικής, φαίνεται πως πάντοτε υπάρχει ένα παράθυρο διαλόγου με την Τουρκία. Προσφάτως, υπενθυμίζω, είχαν συναντηθεί στο Βερολίνο, με πρωτοβουλία Γερμανών, ο πιο στενός συνεργάτης του Ερντογάν, Ιμπραΐμ Καλίν, και η διευθύντρια του διπλωματικού γραφείου του Πρωθυπουργού Άννα-Μαρία Μπούρα.
Μπορεί να μην υπήρξαν απτά δείγματα μείωσης της έντασης, ωστόσο η πόρτα δεν έκλεισε. Τώρα, και συγκεκριμένα στις 13 Φεβρουαρίου, μαθαίνω πως η πόρτα του διαλόγου θα ξανανοίξει με τη συνάντηση που θα έχουν στις Βρυξέλλες, στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ, οι υπουργοί Αμυνας των δύο χωρών, Νίκος Παναγιωτόπουλος και Χουλουσί Ακάρ.
Η συνάντηση, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, θεωρείται βεβαία και αποτελεί επιθυμία και των δύο πλευρών. Θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον εάν λάβει κανείς υπόψη τις προκλητικές δηλώσεις και απειλές που εξαπολύει κάθε λίγο και λιγάκι εναντίον της χώρας μας, και ειδικότερα της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών, ο τούρκος υπουργός Αμυνας. Αλλωστε οι δύο υπουργοί θα έχουν άλλη μια ευκαιρία για να συναντηθούν στις Βρυξέλλες, στις 14 Φεβρουαρίου, στη σύνοδο που διοργανώνει ο αμερικανός υπουργός Αμυνας Λόιντ Οστιν για το Ουκρανικό. Θα είναι μια σύνοδος όπου θα συζητηθεί και το θέμα της αποστολής αρμάτων μάχης Leopard στην Ουγγαρία.
***
«Economist» πάλι κατά Ερντογάν
Θα θυμάστε το πρόσφατο εξώφυλλο του «Economist» με τον τίτλο «Η επωαζόμενη δικτατορία της Τουρκίας». Ε, μετά από τα γραπτά «πυρά» ήρθε και η ώρα των προφορικών όχι μόνο διά στόματος του πολιτικού συντάκτη του περιοδικού Τζον Πιτ αλλά και από την Αθήνα. Στο Athens Gala Dinner, o Πιτ μετέφερε την ανησυχία του «Economist» για «τον δρόμο που έχει πάρει η Τουρκία», για να προσθέσει για τον Ερντογάν πως «υπάρχει ο κίνδυνος να κινηθεί εφέτος πιο ανοιχτά προς μια απολυταρχία ή δικτατορία, ανάλογα πώς θα την ονομάσει κανείς». Ας ελπίσουμε αυτή τη φορά ο «σουλτάνος» να συγκρατήσει τα νεύρα του.
***
«Κοινό όραμα» με τη Βρετανία
Πρώτα είχαμε με τους Γάλλους την αμυντική συμφωνία στρατιωτικής συνδρομής. Τι σηματοδοτεί; Εάν η χώρα μας κινδυνεύσει, η Γαλλία θα μπορούσε να συνδράμει στρατιωτικά. Από την υπογραφή της ελληνογαλλικής συμφωνίας υπήρξε ουκ έστιν αριθμός κοινών ελληνογαλλικών ασκήσεων, την ώρα μάλιστα που η ναυαρχίδα του γαλλικού στόλου, το πυρηνοκίνητο αεροπλανοφόρο «Σαρλ ντε Γκωλ», βρέθηκε στη Μεσόγειο ακόμα και κατά τη διάρκεια της κρίσης του «Oruc Reis». Εν συνεχεία υπήρξε η συμφωνία αμυντικής συνδρομής με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα με πλήθος κοινών αεροπορικών ασκήσεων. Λίγο αργότερα υπήρξε ο δανεισμός μιας συστοιχίας Patriot στη Σαουδική Αραβία (και να σου τα σαουδαραβικά F-15 στην 115 Πτέρυγα Μάχης). Ακολούθησαν οι κοινές ασκήσεις με το Ισραήλ, τα ισραηλινά drones Heron, που πήραμε με leasing και ήδη περιπολούν σε όλη την επικράτεια. Η σημαντικότερη ασφαλώς ήταν η ισχυρή συμφωνία αμυντικής συνεργασίας της χώρας μας με τις ΗΠΑ (MDCA) και η ανάδειξη του ρόλου των βάσεων (πέρα από τη Σούδα) σε Αλεξανδρούπολη, Στεφανοβίκειο, Λάρισα και αλλού. Τώρα όμως ήρθε η σειρά της Βρετανίας.
Οι Βρετανοί, απ’ ό,τι φάνηκε, έχουν μια ιδιαιτερότητα. Δεν θέλουν να ονομάζουν τις συμφωνίες «αμυντικής συνεργασίας», προτιμούν να τις αποκαλούν «δήλωση κοινού οράματος». Μια τέτοια συμφωνία (που είναι κανονική αμυντική συμφωνία) πρόκειται να υπογράψει σε λίγες ημέρες ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος με τον βρετανό ομόλογό του Μπεν Ουάλας. Οι Βρετανοί έχουν και μια άλλη παράδοση. Τέτοιου είδους συμφωνίες δεν τις υπογράφουν μέσα σε γραφεία, στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας. Αυτή τη φορά θέλουν η υπογραφή της συμφωνίας με την Ελλάδα να γίνει πάνω σε πολεμικό πλοίο, σε ένα καταδρομικό στο λιμάνι του Πόρτσμουθ, στην κομητεία Χαμσάιρ, στη Νότια Αγγλία. Πιθανόν για να προσδώσουν μεγαλύτερη στρατιωτική σημασία.
***
Οι επαφές Μητσοτάκη στο Τόκιο
Πάμε τώρα στο Τόκιο, όπου ο Πρωθυπουργός αρχίζει ουσιαστικά από αύριο το πρόγραμμα της επίσημης επίσκεψής του. Οι γιαπωνέζοι πολιτικοί και επιχειρηματίες έχουν επιφυλάξει θερμή υποδοχή στην ελληνική αντιπροσωπεία. Σημαντική χαρακτηρίζεται η ομιλία που θα κάνει ο Πρωθυπουργός στον Σύνδεσμο Βιομηχανιών της Ιαπωνίας, στην οποία θα παρευρίσκονται 30 εκπρόσωποι από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες της Ιαπωνίας. Αλλά τι είδους επενδύσεις ενδιαφέρουν τους Γιαπωνέζους; Πρώτα απ’ όλα επενδύσεις που έχουν να κάνουν με την τεχνολογία, τα ναυπηγεία, καθώς και τη διαστημική τεχνολογία και τη φαρμακοβιομηχανία. Τον Πρωθυπουργό συνοδεύουν στην Ιαπωνία περίπου 20 έλληνες επιχειρηματίες και ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης, ο υφυπουργός Εξωτερικών υπεύθυνος για την Εξωστρέφεια Κώστας Φραγκογιάννης, ο οικονομικός σύμβουλος του Πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης και άλλοι. Επιπλέον κ. Μητσοτάκης ξεκινά από αύριο συναντήσεις με τον διάδοχο του ιαπωνικού θρόνου πρίγκιπα Ακισίνο, τον πρωθυπουργό της Ιαπωνίας Φουμίο Κισίντα και τον πρόεδρο της Βουλής Χιρογίκι Χοσάντα. Στο πρόγραμμά του περιλαμβάνεται και διάλεξη που θα δώσει στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο
***
Από τον 7ο όροφο στο Επικρατείας
Η Πόπη Τσαπανίδου έχει εγκατασταθεί στον 7ο όροφο της Κουμουνδούρου, δίπλα στο γραφείο του Αλέξη Τσίπρα – και, εξαιτίας αυτού, δεν είναι λίγοι στον ΣΥΡΙΖΑ που, ακόμη και χαιρέκακα, σχολιάζουν ότι η εκπροσώπηση αναβαθμίστηκε στο κόμμα, τουλάχιστον χωροταξικά. Επισημαίνω ότι ο προκάτοχος της δημοσιογράφου, ο Νάσος Ηλιόπουλος, διατηρούσε γραφείο έναν όροφο πιο κάτω. Η κυρία Τσαπανίδου πιθανότατα να έχει εξασφαλίσει, πέραν της μεταγραφής, και μια εκλόγιμη θέση στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ, αφού διαφορετικά δεν μπορεί να είναι στη νέα Βουλή. Η εκλογική νομοθεσία είναι, επί της ουσίας, απαγορευτική για τους κομματικούς εκπροσώπους που διεκδικούν σταυρό σε κάποια εκλογική περιφέρεια. Πληροφορούμαι, ωστόσο, ότι ο κ. Τσίπρας θέλει τουλάχιστον δύο γυναίκες σε εκλόγιμες θέσεις στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας. Και οι επαφές, προσωπικά από τον ίδιο, βρίσκονται μετά την Πρωτοχρονιά σε πλήρη εξέλιξη.
***
Στην τελική ευθεία τα γαλάζια ψηφοδέλτια
Σε ρυθμούς ψηφοδελτίων κινούνται οι επιτελείς στο Μαξίμου και στην κομματική έδρα της Πειραιώς, όπου ό,τι προεργασία έγινε έγινε, αφού μένει πια ο Κυριάκος Μητσοτάκης να ανάψει επισήμως το πράσινο φως δίπλα σε κάθε όνομα. Τα ψηφοδέλτια από άποψη προεπιλογής είναι έτοιμα στο 95% – το δίνουν οι γαλάζιοι το ποσοστό, δεν είναι εκτίμηση. Λέγεται δηλαδή ότι ζήτημα να υπάρχουν καμιά 20αριά «κενά» συνολικά στις λίστες της επικράτειας. Συνεπώς, όλοι περιμένουν ότι η… σκληρή μελέτη του Μητσοτάκη επί των καταλόγων με τους υποψηφίους θα γίνει αμέσως μετά την επιστροφή του από το Τόκιο (εκεί ο Πρωθυπουργός έχει πολιτικές και επιχειρηματικές επαφές μέχρι τις 31 Ιανουαρίου). Και προδιαγράφεται ότι ο Φεβρουάριος θα είναι μήνας ανακοινώσεων. Μένει τώρα να φανεί ο τρόπος: πρώτοι οι νέοι – οι 40άρηδες – ώστε να δοθεί σήμα ανανέωσης της παράταξης, όπως επιθυμούν αρκετοί στην Πειραιώς ή μήπως θα έχουμε αποκαλύψεις ανά περιοχή; Αναμείνατε στο ακουστικό σας…
***
Διμερή θέματα με θέα την Ακρόπολη
Δεν νομίζω να υπήρξε άλλος αμερικανός υπουργός Εξωτερικών από τον Μάικ Πομπέο που να συζήτησε εφ’ όλης της ύλης για διμερή θέματα με έλληνα πρωθυπουργό σε πρόγευμα με θέα την Ακρόπολη, να πήγε μαζί του στη «φωλιά» της ελληνικής αεράμυνας, στην 115 Πτέρυγα Μάχης στη Σούδα, και να φωτογραφήθηκε με έλληνες πιλότους. Ακόμα να επισκέφθηκε με τη σύζυγό του Σούζαν το Οικουμενικό Πατριαρχείο, να άναψε κερί στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και να δήλωσε ότι το Πατριαρχείο είναι εταίρος των ΗΠΑ.
Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι ο (Ρεπουμπλικανός) Πομπέο όταν ήταν επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ενεργοποίησε τις κυρώσεις CAATSA κατά της Τουρκίας λόγω της αγοράς του ρωσικού συστήματος S-400, δηλώνοντας από τότε ότι δεν πρόκειται να επιτρέψει την πώληση των F-16. Στο βιβλίο του «Δεν δίνω σπιθαμή: Πολεμώντας για την Αμερική που Αγαπώ», αναφέρεται στην επίσκεψή του στην Τουρκία το 2017 με την ιδιότητα του διευθυντή της CIA και εκνεύρισε για άλλη μια φορά τους Τούρκους. Γιατί; Επειδή ο Ταγίπ Ερντογάν, όπως λέει, τον ανάγκασε να δει ένα βίντεο τριών ωρών, βάζοντας σε κίνδυνο την… ψυχική του υγεία. Εχει τη σημασία αυτή η στάση του Πομπέο απέναντι στην Τουρκία για έναν πολύ κρίσιμο λόγο: Κάποιοι στα μέρη μας μπορεί να βλέπουν τον Πομπέο ως πρώην ΥΠΕΞ, άλλοι όμως τον βλέπουν ως υποψήφιο πλανητάρχη.