Ήταν 18 Ιανουαρίου του 1996 όταν ο Κώστας Σημίτης ανέβηκε για πρώτη φορά στον πρωθυπουργικό θώκο. Τρεις ημέρες πριν, στις 15 Ιανουαρίου, ο ασθενής πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου, είχε υπογράψει την επιστολή παραίτησής του, στο Ωνάσειο νοσοκομείο όπου νοσηλευόταν.
Στις 18 Ιανουαρίου συγκαλείται η Κοινοβουλευτική Ομάδα του κυβερνώντος κόμματος, του ΠΑΣΟΚ, για να εκλέξει νέο πρωθυπουργό. Οι υποψήφιοι είναι τρεις: Κώστας Σημίτης, Άκης Τσοχατζόπουλος, Γεράσιμος Αρσένης.
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 14.1.1996, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» Ι «ΤΑ ΝΕΑ»
Στην πρώτη ψηφοφορία οι Κώστας Σημίτης και Άκης Τσοχατζόπουλος ισοψηφούν με 53 ψήφους ενώ ο Γεράσιμος Αρσένης με 50 ψήφους, τίθεται εκτός μάχης.
Την ίδια ημέρα το απόγευμα, γίνεται δεύτερη ψηφοφορία και πρωθυπουργός εκλέγεται ο Κώστας Σημίτης με 86 ψήφους, έναντι 75 του Άκη Τσοχατζόπουλου. Πέντε μέλη της Κοινοβουλευτικής Ομάδας ψήφισαν λευκό.
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 21.1.1996, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» Ι «ΤΑ ΝΕΑ»
Οι προθέσεις της νέας κυβέρνησης
Εν μέσω έντονων παρασκηνιακών ζυμώσεων για την στελέχωση της νέας κυβέρνησης και την «καυτή πατάτα» του μοιράσματος των υπουργικών χαρτοφυλακίων, «ΤΟ ΒΗΜΑ» και ο Ι.Κ. Πρετεντέρης παρουσιάζουν τις προθέσεις της νέας κυβέρνησης.
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 14.1.1996, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» Ι «ΤΑ ΝΕΑ»
«Συνέχιση της ίδιας οικονομικής πολιτικής, επιτάχυνση των μεγάλων έργων και του μηχανισμού απορρόφησης των κοινοτικών πόρων, αλλά και μέτρα που θα τονώσουν το “κοινωνικό πρόσωπο” του ΠαΣοΚ και θα ενισχύσουν το εισόδημα των χαμηλόμισθων και των συνταξιούχων είναι το τρίπτυχο που προτίθεται να προωθήσει η κυβέρνηση Σημίτη.
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 14.1.1996, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» Ι «ΤΑ ΝΕΑ»
»Οι σαφείς προθέσεις της κυβερνήσεως θα διατυπωθούν ασφαλώς στο κείμενο των προγραμματικών δηλώσεων. Στον τομέα της οικονομίας δεν υπάρχουν μεγάλα περιθώρια τροποποίησης των μεγεθών, δεδομένου ότι ο προϋπολογισμός ψηφίστηκε μόλις προς μηνός.
»Στην πρόθεση του οικονομικού επιτελείου είναι να κατατεθεί διορθωτικός προϋπολογισμός τον Ιούνιο, αν παραστεί ανάγκη. Προς το παρόν θα καταβληθούν προσπάθειες για την αύξηση του ρυθμού είσπραξης των δημοσίων εσόδων αλλά (και αυτό αποτελεί νέο στοιχείο…) και ουσιαστικής αναδιάρθρωσης των δημοσίων δαπανών σε τρεις κυρίως χώρους: στην άμυνα, στη δημόσια υγεία και στις κοινωνικές ασφαλίσεις»
Εποχή Σημίτη
H εκλογή του, ως πρωθυπουργού στις 18 Ιανουαρίου 1996, αποτέλεσε την αφετηρία της εποχής Σημίτη για το ΠΑΣΟΚ και την Ελλάδα.
Το πρώτο αυτό βήμα θα ολοκληρωθεί λίγους μήνες αργότερα, στο ταραχώδες 4ο Συνέδριο του ΠαΣοΚ στις 30 Ιουνίου 1996, όταν ο Κώστας Σημίτης θα εκλεγεί πρόεδρος του κινήματος με ποσοστό περίπου 53% έχοντας αντίπαλό του και πάλι τον Άκη Τσοχατζόπουλο, ο οποίος συγκέντρωσε περίπου το 46% των ψήφων.
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 28.1.1996, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» Ι «ΤΑ ΝΕΑ»
Χαρακτηριστικό των συνθηκών που επικρατούσαν εντός του ΠαΣοΚ την περίοδο εκείνη είναι η ακόλουθη αναφορά του «ΒΗΜΑΤΟΣ», που υπογράφει Ο Αιρετικός στο φύλλο της 7 Ιουλίου 1996:
«Για την πλειονότητα των πολιτικών – όπως μαρτυρούν οι δημοσκοπήσεις – η εκλογή του κ. Σημίτη στην προεδρία του ΠαΣοΚ όχι απλώς δεν αποτέλεσε έκπληξη αλλά εθεωρείτο και επιβεβλημένη.
»Τα περισσότερα, όμως των στελεχών του μηχανισμού του ΠαΣοΚ θεωρούσαν κάτι τέτοιο όχι απλώς αδιανόητο αλλά και “αφύσικο”. Κατά παράδοση, ο κ. Κώστας Σημίτης ήταν το ισχυρό μεν αλλά απολύτως μοναχικό στέλεχος στη μακρά διαδρομή του στο ΠαΣοΚ.
»Επί είκοσι σχεδόν έτη δεν διέθετε ούτε “ομάδα” ούτε καν τον στοιχειώδη προσωπικό κομματικό μηχανισμό. Το ερώτημα για τα στελέχη της Χαριλάου Τρικούπη είναι επίμονο, βασανιστικό και αξεδιάλυτο ακόμα: πώς κατόρθωσε το πιο μοναχικό στέλεχος του ΠαΣοΚ να είναι σήμερα πρόεδρος, με τη μεγάλη πλειοψηφία των συνέδρων;
»Τι μεσολάβησε λοιπόν και το “μοναχικό στέλεχος” επιβλήθηκε ως επικεφαλής ενός μεγάλου ρεύματος πλειοψηφίας;».
