Σκηνή πρώτη ανοικτά της Καλύμνου: ένα ελληνικό ψαροκάικο βρίσκεται εντός ελληνικών χωρικών υδάτων, έχει ρίξει ήδη τα δίχτυα, είναι 6 το πρωί της περασμένης Τρίτης και οι έλληνες ψαράδες περιμένουν την ψαριά τους. Ξαφνικά προβάλλει από το πουθενά μια τουρκική ακταιωρός, πλησιάζει απειλητικά το ελληνικό ψαροκάικο, έρχεται καταπάνω στους έλληνες ψαράδες με σειρήνα σαν… ασθενοφόρο.

Οι Τούρκοι τούς λένε να φύγουν, γιατί (άκουσον άκουσον) βρίσκονται σε τουρκικά ύδατα. Οι έλληνες ψαράδες, συνηθισμένοι από τέτοια, ειδοποιούν με τους ασυρμάτους τους το Λιμενικό. Ενα σκάφος του πλησιάζει, η τουρκική ακταιωρός φεύγει, αφού πρώτα με επικίνδυνους ελιγμούς απείλησε, προκάλεσε.

Σκηνή δεύτερη, έξω από το Φαρμακονήσι: τούρκοι ψαράδες με κάλυψη μιας τουρκικής ακταιωρού ψαρεύουν εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων. Οι Τούρκοι που προστατεύονται από την ακταιωρό, που μοιάζει περισσότερο με πολεμικό πλοίο παρά με πλοίο του Λιμενικού, συνεχίζουν να ψαρεύουν την ψαριά που ανήκει σε έλληνες ψαράδες. Τότε συμβαίνει το απροσδόκητο. Η τουρκική ακταιωρός παρενοχλεί εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων περιπολικό του Λιμενικού Σώματος, το οποίο εκτελούσε αποστολή αναγνώρισης τριών τουρκικών αλιευτικών που βρίσκονταν παράνομα εκεί.

Οι τούρκοι ψαράδες αποθρασύνονται, αρχίζουν και αυτοί τους επικίνδυνους ελιγμούς. Τότε οι άνδρες του Λιμενικού για την αποφυγή ατυχήματος αναγκάζονται να ρίξουν προειδοποιητικούς πυροβολισμούς. «Μας πυροβολήσατε; Θα απαντήσουμε», είπε αμέσως από την άλλη μεριά του Αιγαίου ο τούρκος υπουργός Αμυνας Χουλουσί Ακάρ.

Κίνδυνος ατυχήματος και στη θάλασσα

Η Τουρκία στήνει σκηνικό έντασης ή ακόμα και θερμού επεισοδίου στο Αιγαίο. Οχι μόνο στον ουρανό του Αιγαίου, αλλά και στη θάλασσα. Αλλωστε, και αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά οι έλληνες επιτελείς, ότι τα περισσότερα ατυχήματα που μπορούν να οδηγήσουν σε θερμό επεισόδιο, οι περισσότερες απειλές και προκλήσεις, από τη θάλασσα ξεκινούν. Κανείς στο ελληνικό Πεντάγωνο δεν ξεχνά την κρίση του Μαρτίου του ΄87 με το «Πίρι Ρέις», εν συνεχεία με το «Χόρα», με το «Σισμίκ», με τα Ιμια και προσφάτως με το «Oruc Reis». Ολες οι κρίσεις από τη θάλασσα του Αιγαίου ξεκινούν. Αυτός είναι ο λόγος που το Πολεμικό Ναυτικό έχει τεθεί σε πλήρη ετοιμότητα και μονάδες του περιπολούν σε όλο το Αιγαίο.

Το σκηνικό έντασης στήνεται με τούρκους ψαράδες, με την «κάλυψη» των τουρκικών ακταιωρών που σπεύδουν δήθεν να προστατεύσουν τους τούρκους αλιείς, οι οποίοι ψαρεύουν όμως παρανόμως εντός ελληνικών χωρικών υδάτων. Ο κίνδυνος ατυχήματος είναι μεγάλος, τόσο που ανάγκασε τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια να αποστείλει επιστολή προς τον ύπατο εκπρόσωπο της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ και να του επισημάνει τους κινδύνους με αφορμή το πρόσφατο σοβαρότατο περιστατικό στο Φαρμακονήσι, αλλά και να ζητήσει πλέον να υποβληθούν κυρώσεις υπό τη μορφή απαγόρευσης της εισαγωγής αλιευμάτων από την Τουρκία σε κράτη – μέλη της ΕΕ.

Στην επιστολή ο υπουργός Εξωτερικών υπογραμμίζει ότι η συχνά επιθετική στάση από πλευράς τούρκων αλιέων όχι μόνο εναντίον σκαφών του ΛΣ, αλλά και εναντίον ελληνικών αλιευτικών σκαφών, στρέφεται κατά των νόμιμων αλιευτικών δραστηριοτήτων ελλήνων αλιέων. Με δυο λόγια, ζητεί να ενεργοποιηθούν οι κυρώσεις για τις οποίες είχε εδώ και καιρό αποφασίσει η ΕΕ και βρίσκονται ακόμα πάνω στο τραπέζι.

1.436 παραβιάσεις των χωρικών υδάτων

Ενώ η προσοχή της κοινής γνώμης στρέφεται κυρίως στον ουρανό του Αιγαίου, στο FIR Αθηνών με τις τουρκικές παραβιάσεις και τις παραβάσεις των κανόνων εναέριας κυκλοφορίας, τις υπερπτήσεις και τις εικονικές αερομαχίες, συνήθως δεν παρατηρούμε τι γίνεται στη θάλασσα.

Τον χρόνο που πέρασε υπήρξαν (σύμφωνα με στοιχεία του ΓΕΕΘΑ) 1.436 παραβιάσεις των ελληνικών χωρικών υδάτων όχι μόνο από τουρκικά πολεμικά αλλά και από ακταιωρούς. Πιο πυκνές γίνονται οι παραβιάσεις σε περιόδους ψαρέματος, είτε της τσιπούρας και της κωλοχτύπας (δηλαδή τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο) είτε άλλων ψαριών σε τουριστικούς μήνες, όπως ο Αύγουστος (έγιναν 205 παραβιάσεις μόνο σε αυτόν τον μήνα). Σε όλες αυτές τις προκλήσεις το Πολεμικό Ναυτικό σε συνεργασία με το Λιμενικό επενέβη. Αλλες φορές οι Τούρκοι υποχώρησαν και απομακρύνθηκαν, άλλες όμως όχι (κυρίως σε περιπτώσεις διακίνησης μεταναστών) και τότε ήταν που το Λιμενικό βρέθηκε στην ανάγκη να ρίξει προειδοποιητικές βολές.

Ο «πόλεμος» της μαύρης τσιπούρας, που απλώνεται τούτη την εποχή μέρα με τη μέρα σε όλο το Ανατολικό Αιγαίο και που προκάλεσε ήδη στο παρελθόν θερμό επεισόδιο στα Ιμια, στήνεται από την Αγκυρα για να γκριζάρει όλο και περισσότερες περιοχές, νησίδες και βραχονησίδες στην εσχατιά του Αιγαίου, που προκλητικά λέει πως δεν ανήκουν στην Ελλάδα.

Φιέστα Ερντογάν με τον τουρκικό στόλο

Ισως να μην είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο Ερντογάν, τώρα που πλησιάζουν οι τουρκικές εκλογές, έκανε μια καινούργια φιέστα, αυτή τη φορά με τον τουρκικό στόλο. Πέραν των απειλών ότι η Τουρκία θα ναυπηγήσει μη επανδρωμένα τουρκικά θαλάσσια σκάφη (εξοπλισμένα με πυραύλους), αναφέρθηκε και στο ελικοφόρο (ισπανικής κατασκευής) «Αναντολού», το οποίο αρχικά το προόριζε για αεροπλανοφόρο εάν προμηθευόταν από τους Αμερικανούς τα F-35, αλλά τώρα αναγκάζεται να το μετατρέψει σε βάση εκτόξευσης UAV. Αναφέρθηκε όμως και στο νέο υποβρύχιο, τύπου 214 (όμοιο με αυτά που έχει το Πολεμικό μας Ναυτικό), το οποίο έγινε με γερμανική τεχνολογία και συνδρομή.

Μάλιστα, ονόμασε το υποβρύχιο αυτό «Πίρι Ρέις», ίσως για να θυμίζει την πρόκληση του σεισμογραφικού «Πίρι Ρέις», που παραλίγο να προκαλέσει το 1987 πόλεμο ανάμεσα στις δύο χώρες.

Πέραν τούτου, δεν περνά απαρατήρητη από τους έλληνες επιτελείς η λειτουργία Κέντρου Ειδικής Εκπαίδευσης Ειδικών Δυνάμεων των Bordo Bereli, με έδρα το Aksaz (έναντι της Ρόδου), και Συντάγματος Ερευνας – Διάσωσης Μάχης των Bordo Bereli, με έδρα τη Σμύρνη και κλιμάκιο στον κόλπο του Guluk, ο οποίος παρεμπιπτόντως είναι ο κόλπος απέναντι από Φαρμακονήσι και Καλόλιμνο.

Το γεγονός ότι έλληνες επιτελείς αναφέρουν πως φτάσαμε αρκετές φορές κοντά σε ένα «θερμό επεισόδιο» τύπου Ιμίων ήρθε να υπενθυμίσει τους πραγματικούς κινδύνους που υπάρχουν στις ελληνοτουρκικές σχέσεις αλλά και τη δύσκολη ισορροπία ανάμεσα στην υπεράσπιση κυριαρχικών δικαιωμάτων και την αποφυγή επικίνδυνων πολεμικών αντιπαραθέσεων με απρόβλεπτες συνέπειες.

Έντυπη έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»