«Αμπιγιέρ» της ανθρώπινης κατάστασης

Ο αιώνιος φόβος της μοναξιάς, η ανάγκη του ανθρώπου για αφοσίωση, πίστη και αυταπάρνηση στον άλλον, οι  σχέσεις αλληλεξάρτησης που ορισμένες φορές μοιραία δημιουργούνται, η αχαριστία, η ματαιοδοξία  • μερικά από τα θέματα που αγγίζει το κλασικό θεατρικό έργο «Ο αμπιγιέρ» (The dresser) του Ρόναλντ Χάργουντ, αδιαμφισβήτητα ένα από τα σημαντικότερα της παγκόσμιας δραματουργίας του 20ού αιώνα. Aπό τις 22 Δεκεμβρίου το έργο ανεβαίνει στη σκηνή του θεάτρου «Τζένη Καρέζη», σε σκηνοθεσία Κώστα Γάκη και με πρωταγωνιστές τους Γεράσιμο Σκιαδαρέση και  Ιεροκλή Μιχαηλίδη. Η μετάφραση του έργου είναι του Γιώργου Μπλάνα.

Μέσα από την πλοκή του «Αμπιγιέρ», τις ιστορίες των παρασκηνίων ενός ετοιμόρροπου θεάτρου της αγγλικής επαρχίας με άξονα την ακλόνητη μα και «λοξή» σχέση ενός μεγάλου ηθοποιού (Σερ/ Μιχαηλίδης) με τον αμπιγιέρ του (Νόρμαν/ Σκιαδαρέσης), ο Χάργουντ θέτει τον θεατή αντιμέτωπο με τα μεγάλα και διαχρονικά προβλήματα όλων των ανθρώπινων σχέσεων.

• Διαβάστε επίσης: Στον κόσμο του Γούντι Αλεν

Βαρύ το φορτίο για τους ηθοποιούς που έχουν αναλάβει τους ρόλους των Σερ και Νόρμαν στην παράσταση που πρόκειται να ανεβεί, καθώς πολύς θεατρόφιλος κόσμος έχει ακόμα στο μυαλό του την θρυλική παράσταση σε σκηνοθεσία Βασίλη Παπαβασιλείου, με Σερ τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ και Νόρμαν τον Νικήτα Τσακίρογλου. Η εν λόγω παράσταση, σε μετάφραση Μαρλένας Γεωργιάδη πραγματοποιήθηκε τη  σεζόν 1989 -90 στον ίδιο χώρο – τότε «Αθήναιον», νυν «Τζένη Καρέζη» – και μάλιστα αυτή ήταν η  πρώτη φορά που το έργο του Χάργουντ ανέβαινε στη χώρα μας (στην παράσταση σημαντικό ρόλο είχε και η  Ελένη Χατζηαργύρη). Επίσης, εκείνη η συγκεκριμένη χρονιά ήταν  δραματική για τον ίδιο τον χώρο καθώς στην ίδια περίοδο είχε καταστραφεί από πυρκαγιά. Χάρη στην επιμονή της Τζένης Καρέζη και του θεατρικού επιχειρηματία  Γιώργου Λεμπέση ο χώρος ξαναφτιάχτηκε σε χρόνο ρεκόρ με την συμβολή μάλιστα όλου του ελληνικού θεάτρου.

Παρέλαση «ιερών τεράτων»

Αν και το έργο «Ο αμπιγιέρ» ανέβηκε με μεγάλη επιτυχία για πρώτη φορά στο Λονδίνο το 1980, η αίσθηση που θα προκαλούσε τρία χρόνια αργότερα ήταν παγκόσμιας κλίμακας και αυτό γιατί δύο «ιερά τέρατα» της  υποκριτικής, ο Τομ Κόρτνεϊ και ο Αλμπερτ Φίνεϊ (1936-2019) υποδύθηκαν αντιστοίχως τους Νόρμαν και Σερ στην ομότιτλη ταινία του Πίτερ Γέιτς παραγωγής 1983 (ο Κόρτνεϊ είχε παίξει τον Νόρμαν και στο θέατρο δίπλα στον ηθοποιό Φρέντι Τζόουνς ως Σερ).

Οι Κόρτνεϊ και Φίνεϊ προτάθηκαν για το Οσκαρ Α ρόλου αλλά έχασαν το βραβείο από τον Ρόμπερτ Ντιβάλ που το κέρδισε για την ταινία «Tender mercies». Ο «Αμπιγιέρ» υπήρξε επίσης υποψήφιος για το Οσκαρ καλύτερης ταινίας, καλύτερης σκηνοθεσίας (δύο υποψηφιότητες για τον Πίτερ Γέιτς καθότι και παραγωγός) και καλύτερου διασκευασμένου σεναρίου για τον Χάργουντ. Ο συγγραφέας δεν κέρδισε τότε το Οσκαρ (ο «Αμπιγιέρ» εξάλλου δεν κέρδισε κανένα Οσκαρ) αλλά θα το κέρδιζε πολλά χρόνια αργότερα στην ίδια κατηγορία για το σενάριο της ταινίας του Ρόμαν Πολάνσκι «Ο πιανίστας». Να σημειωθεί ότι για τον ίδιο ρόλο ο Φίνεϊ είχε κερδίσει την Αργυρή Αρκτο καλύτερης ανδρικής ερμηνείας στο φεστιβάλ κινηματογράφου Βερολίνου.

Το 2015, άλλα δύο «ιερά τέρατα» του θεάτρου και του κινηματογράφου, ο Αντονι Χόπκινς και ο Ιαν Μακ Κέλεν επανέλαβαν τους ρόλους (αντιστοίχως) των Σερ και Νόρμαν στην ταινία του Ρίτσαρντ Εϊρ «Ο αμπιγιέρ» που γυρίστηκε για την τηλεόραση. Διακρίσεις και εδώ καθώς ο Μακ Κέλεν προτάθηκε για το BAFTA Β’ ανδρικού ρόλου και η ταινία κέρδισε μια υποψηφιότητα για την Χρυσή Σφαίρα στην κατηγορία καλύτερης ταινίας γυρισμένης για την τηλεόραση ή σειράς περιορισμένων επεισοδίων.

Προσωπική εμπειρία  

Ένα ενδιαφέρον στοιχείο του έργου είναι ότι ο Ρόναλντ Χάργουντ υπήρξε ο ίδιος αμπιγιέρ κορυφαίου θεατρικού ηθοποιού και ότι χρησιμοποίησε αυτές τις εμπειρίες του ως πρώτη ύλη τόσο του θεατρικού έργου όσο και του σεναρίου που ακολούθησε. Εργαζόμενος στην Shakespeare Company που ανέβαζε συχνά έργα του Σαίξπηρ ο Χάργουντ ήταν ο αμπιγιέρ του σημαντικού ηθοποιού Ντόναλντ Γούλφιτ μεταξύ 1953 και 1958 (η βιογραφία «Sir Donald Wolfit CBE: His life and work in the Unfashionable Theatre» υπήρξε επίσης πολύτιμος οδηγός του).

Σημασία βεβαίως έχει και η χρονική στιγμή του έργου, ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, μια καίρια εποχή για την ανθρωπότητα στον 20ό αιώνα, όταν η κοινωνία μεταβαλλόταν και ο ρόλος του ανθρώπου μέσα σε αυτήν αμφισβητούνταν.  Συγκρούσεις, επαναδιαπραγματεύσεις και η Τέχνη εκεί, σημαία, να δείχνει το δρόμο προς την σκέψη και τον προβληματισμό  • η αιώνια παρέμβαση με καταλυτικό τρόπο στην πραγματικότητα.

Στο νέο ανέβασμα του έργου οι Γ. Σκιαδαρέσης και Ιερ. Μιχαηλίδης πλαισιώνονται από τους Τζένη Κόλλια, Μάρω Παπαδοπούλου, Απόστολο Πελεκάνο, Αντριάνα Ανδρέοβιτς, Γιώργο Γιατζιτζάκη, Ορφέα Τσαρέκα και Άγγελο Νεράντζη, ενώ ο Κ. Γάκης εκτός από σκηνοθέτης, υπογράφει επίσης την μουσική και τον σχεδιασμό ήχων. Οι υπόλοιποι συντελεστές είναι: σκηνικά – κοστούμια η  Κέννυ Μακλέλαν, σχεδιασμός φωτισμών ο Βασίλης Κλωτσοτήρας, βοηθός σκηνοθέτη η Κατερίνα Σπάρταλη, βοηθός σκηνοθέτη β’ η Νατάσα – Φαίη Κοσμίδου, βοηθός σκηνογράφου η Καλύδημη Μούρτζη και στο μακιγιάζ ο Παύλος Κατσιμίχας

Χρήσιμες πληροφορίες

Θέατρο «Τζένη Καρέζη»: Ακαδημίας 3, 106 71 Αθήνα, τηλ.: 2103636144, 2103644921

Hμέρες & Ώρες Παραστάσεων:

Τετάρτη: 19:00, Πέμπτη & Παρασκευή: 21:00, Σάββατο: 18:00 & 21:00, Κυριακή 18:00

Διάρκεια: 1 ώρα και 40 λεπτά

Προπώληση: https://www.viva.gr/tickets/theater/o-ampigier/

Τιμές εισιτηρίων:

Α’ ζώνη  25€ / Μειωμένο: 21€

Β’ ζώνη 21€ / Μειωμένο: 17€

Γ’ ζώνη 17€ / Μειωμένο: 14€

Ώρες και μέρες ταμείου:

Καθημερινά 11:00 – 14:00 και 17:00 – 22:00

Τηλ.: 2103636144, 2103644921

https://theatrotzenikarezi.gr/