Η ενεργειακή κρίση προχωρά δυναμικά όσο ο χειμώνας επεκτείνεται. Η Κομισιόν προτείνει πλαφόν στο φυσικό αέριο στα 275 ευρώ, όμως τα κράτη μέλη αρνούνται. Μάλιστα, δεν ελήφθη απόφαση στην συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη. Κατόπιν τούτων, η Ρωσία απειλεί να σταματήσει να προμηθεύει πετρέλαιο και αέριο σε χώρες που υποστηρίζουν την επιβολή πλαφόν στην τιμή τους.
Τον επόμενο καιρό, η Ευρώπη θα αντιμετωπίσει μία βάναυση οικονομική πίεση που θα δοκιμάσει την ανθεκτικότητα της. Ακόμη υπάρχει ανησυχία ότι η αναδιαμόρφωση του παγκόσμιου ενεργειακού συστήματος, ο αμερικανικός οικονομικός λαϊκισμός και τα γεωπολιτικά ρήγματα θα απειλήσουν τη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των μη μελών, συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας.
Τα προβλήματα
Οι τιμές του φυσικού αερίου είναι έξι φορές υψηλότερες από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο τους. Στις 22 Νοεμβρίου η Ρωσία απείλησε να στραγγαλίσει τον τελευταίο επιχειρησιακό αγωγό προς την Ευρώπη.
Αν και οι πυραυλικές επιθέσεις προκάλεσαν έκτακτες διακοπές ρεύματος σε ολόκληρη την Ουκρανία. Η αποθήκευση φυσικού αερίου της Ευρώπης θα χρειαστεί να ξαναγεμιστεί ξανά το 2023, αυτή τη φορά χωρίς κανένα απολύτως ρωσικό αέριο με σωλήνες.
Τα όπλα του Πούτιν
Το ενεργειακό όπλο του Βλαντιμίρ Πούτιν θα στοιχίσει και για την Ευρώπη πέρα από την Ουκρανία. Από ότι φαίνεται, σε έναν κανονικό χειμώνα, μια αύξηση 10% στις πραγματικές τιμές της ενέργειας σχετίζεται με αύξηση 0,6% στους θανάτους.
Ως εκ τούτου, η ενεργειακή κρίση φέτος θα μπορούσε να προκαλέσει περισσότερους από 100.000 επιπλέον θανάτους ηλικιωμένων σε όλη την Ευρώπη. Αν ναι, το ενεργειακό όπλο του Πούτιν θα μπορούσε να αφαιρέσει περισσότερες ζωές εκτός Ουκρανίας από ό,τι το πυροβολικό, οι πύραυλοι και τα drones του απευθείας μέσα σε αυτό. Αυτός είναι ένας ακόμη λόγος για τον οποίο η αντίσταση της Ουκρανίας στη Ρωσία είναι και ο αγώνας της Ευρώπης.
Τα οικονομικά προβλήματα
Ο πόλεμος δημιουργεί επίσης οικονομικά ζητήματα. Ο πληθωρισμός της ενέργειας διαχέεται στην υπόλοιπη οικονομία της Ευρώπης, δημιουργώντας ένα οξύ δίλημμα για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Πρέπει να αυξήσει τα επιτόκια για να ελέγξει τις τιμές. Αλλά αν πάει πολύ μακριά, θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει τα ασθενέστερα μέλη της ευρωζώνης, κυρίως την υπερχρεωμένη Ιταλία.
Ακόμη και όταν μαίνεται η ενεργειακή κρίση, ο πόλεμος έχει αποκαλύψει μια ευπάθεια στο επιχειρηματικό μοντέλο της Ευρώπης. Πάρα πολλές από τις βιομηχανικές επιχειρήσεις της Ευρώπης, ιδιαίτερα οι γερμανικές, έχουν βασιστεί σε άφθονες εισροές ενέργειας από τη Ρωσία. Πολλές εταιρείες έχουν επίσης εξαρτηθεί περισσότερο από μια άλλη αυτοκρατορία, την Κίνα, ως τελική αγορά. Η προοπτική διακοπής των σχέσεων με τη Ρωσία, δομικά υψηλότερο κόστος και η αποσύνδεση της Δύσης από την Κίνα σημαίνουν έναν απολογισμό σε πολλές αίθουσες συνεδριάσεων.
Πώς αντιμετωπίζουν την κρίση ΗΠΑ και Κίνα
Ο νόμος του προέδρου Τζο Μπάιντεν για τη μείωση του πληθωρισμού περιλαμβάνει 400 δισεκατομμύρια δολάρια για την ενίσχυση κόντρα στην Κίνα εδώ και δεκαετίες. Καθώς οι άλλοι δύο πυλώνες της παγκόσμιας οικονομίας γίνονται πιο παρεμβατικοί και προστατευτικοί, η Ευρώπη, με την περίεργη της στην τήρηση των κανόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου για το ελεύθερο εμπόριο, προκαλεί εντύπωση.
Η απώλεια επενδύσεων κάνει την Ευρώπη φτωχότερη και τροφοδοτεί την αίσθηση της φθίνουσας οικονομικής ευρωστίας. Σε σύγκριση με την τροχιά του ΑΕΠ πριν από την Covid, η Ευρώπη τα πήγε χειρότερα από οποιοδήποτε άλλο οικονομικό μπλοκ.
Οι ΗΠΑ πρέπει να αλλάξουν στάση
Για να αποφύγει ένα επικίνδυνο ρήγμα, η Αμερική πρέπει να δει τη μεγαλύτερη εικόνα. Ο προστατευτισμός του κ. Μπάιντεν απειλεί να στραγγίξει την Ευρώπη από ζωτικότητα, ακόμη και όταν η Αμερική υποστηρίζει τον στρατό της Ουκρανίας και αρμάδες δεξαμενόπλοιων διασχίζουν τον Ατλαντικό για να προμηθεύουν την ενέργεια της Ευρώπης.
Ο κύριος στόχος της Bidenomics είναι να σταματήσει η Κίνα να κυριαρχεί σε βασικές βιομηχανίες: η Αμερική δεν έχει στρατηγικό συμφέρον να αποσπάσει ευρωπαϊκές επενδύσεις. Θα πρέπει να καταστήσει τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις επιλέξιμες για τις ενεργειακές της επιδοτήσεις και να ενοποιήσει βαθύτερα τις διατλαντικές αγορές ενέργειας.
Προτάσεις αντιμετώπισης οικονομικών προβλημάτων
Η Ευρώπη, εν τω μεταξύ, πρέπει να προστατεύσει την οικονομία της από την ενεργειακή συμπίεση. Τα προγράμματα που δικαίως στοχεύουν στην επιδότηση καταναλωτών και επιχειρήσεων για τις βασικές ενεργειακές τους ανάγκες θα πρέπει να περιορίσουν τη ζήτηση χρεώνοντας υψηλότερες τιμές στο περιθώριο, όπως στη Γερμανία.
Για να μειώσει τις μακροπρόθεσμες τιμές της ενέργειας η Ευρώπη θα πρέπει να επιταχύνει την επανάσταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, διατηρώντας παράλληλα τις ενεργειακές αγορές ανοιχτές στον ανταγωνισμό.
Η Ευρώπη είναι εξοργισμένη από τον οικονομικό λαϊκισμό της Αμερικής. Αλλά όπως η Ευρώπη δεν πρέπει να διχαστεί από τον πόλεμο, έτσι είναι ζωτικής σημασίας η πιο ισχυρή δημοκρατική συμμαχία στην ιστορία να προσαρμοστεί — και να αντέξει.
