«Οι γιοι και οι άντρες μας δεν είναι τροφή για τα κανόνια. Χρειάζονται βοήθεια». Το σύνθημα είναι το ίδιο ανά τη Ρωσία. Μόνο το σκηνικό αλλάζει.
Ανά ομάδες και πια και σε συντονισμό, Ρωσίδες όλων των ηλικιών ζητούν μέσα από βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και σε συγκεντρώσεις να γυρίσουν πίσω όσοι άρρενες συγγενείς τους επιστρατεύτηκαν από τη Μόσχα και στάλθηκαν χωρίς κατάλληλη προετοιμασία και εξοπλισμό στην πρώτη γραμμή του πολέμου στην Ουκρανία.
Στέκονται η μια δίπλα στην άλλη, διαβάζουν ανακοινώσεις, δίνουν νοητά θάρρος η μια στην άλλη.
«Απευθυνόμαστε στον κυβερνήτη και τις ανώτερες αρχές, σας ζητάμε να βοηθήσετε τους επίστρατους», ανέφεραν οι πρώτες που ανάρτησαν το πρώτο σχετικό βίντεο, στις 5 Νοεμβρίου. Ήταν γυναίκες από το Βορόνεζ, μια πόλη στη δυτική Ρωσία.
«Μεταφέρθηκαν στη γραμμή του μετώπου και εγκαταλείφθηκαν από τους διοικητές τους, πριν υποστούν τριήμερο βομβαρδισμό», κατήγγειλαν.
Αναφορά που παραπέμπει στις άγριες μάχες που αναφέρθηκαν στις αρχές του μήνα, στο Σβάτοβο της περιφέρειας του Λουγκάνσκ, στο Ντονμπάς της ανατολικής Ουκρανίας.
«Τροφή για τα κανόνια»
Η πρωτοβουλία αυτή ήταν η αρχή για να αρχίσει ένα κύμα ανάλογων διαμαρτυριών, με κοινοποιήσεις των σχετικών βίντεο στο Διαδίκτυο.
Στην πλειονότητά τους είναι μανάδες, σύζυγοι και αδελφές επίστρατων, που ζητούν να αποσυρθούν από οι γιοι, οι σύζυγοι και τα αδέλφια τους από τα μέτωπα του πολέμου. Κάποιες επίσης καταγγέλλουν τις αρχές ότι δεν καταβάλλουν καν τις πληρωμές που το Κρεμλίνο έχει υποσχεθεί ως αποζημίωση σε όσους έχει επιστρατεύσει.
«Εμείς, οι μητέρες και οι γυναίκες της περιοχής Παβλόφσκι Ποσάντ, ενωνόμαστε με τις γυναίκες του Βορόνεζ και απαιτούμε να γίνουν σεβαστοί οι νόμοι της Ρωσικής Ομοσπονδίας», αναφερόταν σε ένα άλλο βίντεο που αναρτήθηκε δύο ημέρες αργότερα από γυναίκες μιας γειτονικής πόλης.
Ακολούθησε ένα βίντεο με γυναίκες από την περιοχή Κούρσκ, βορειοανατολικά της Ουκρανίας. Απουσία απόκρισης από τις αρχές, οργάνωσαν καθιστική διαμαρτυρία κοντά σε μια στρατιωτική βάση στα σύνορα, όπου κατέφτασταν και γυναίκες από το Μπέλγκοροντ.
Τα βίντεο με διαμαρτυρόμενες γυναίκες συγγενείς Ρώσων εφέδρων, οι οποίοι επιστρατεύτηκαν και στάλθηκαν στα πεδία των μαχών, άρχισαν εν τω μεταξύ να πληθαίνουν και οι εκκλήσεις προς το Κρεμλίνο να εξαπλώνονται σε διάφορες πόλεις και περιοχές της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Οι διαμαρτυρίες αυτές θυμίζουν το κίνημα των Επιτροπών Μητέρων Στρατιωτών που κατά τη διάρκεια των δύο πολέμων της Τσετσενίας (1994-1996, 1999-2009) αγωνίστηκαν για να σώσουν τους γιους τους από τη σφαγή ή από την αιχμαλωσία από σκληροπυρηνικούς ισλαμιστές.
Εικόνα διάλυσης
Οι σημερινές κινητοποιήσεις δεν έχουν λάβει -τουλάχιστον όχι ακόμη- μαζικό χαρακτήρα. Ούτε στρέφονται κατά της ρωσικής ηγεσίας ή της «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης», όπως ονομάζει η Μόσχα την εισβολή στην Ουκρανία.
Τυγχάνουν ωστόσο προβολής από αντιπολιτευόμενα ΜΜΕ, κυρίως εκτός Ρωσίας, καθώς μοιραία εστιάζουν στην αποδιοργάνωση του στρατού του Πούτιν.
Ορισμένες γυναίκες λέγεται ότι εξετάζουν να μεταβούν στη Μόσχα και να θέσουν το υπουργείο Άμυνας προ των ευθυνών του.
Οι διαμαρτυρόμενες καταγγέλλουν ελλιπή προετοιμασία των εφέδρων, πολλοί από τους οποίους ρίχτηκαν στο πόλεμο χωρίς να έχουν καν συμπληρώσει δύο εβδομάδες εκπαίδευσης. Πολλοί συμμετείχαν μόλις σε μια άσκηση σε πεδίο βολής.
Επικαλούμενες μαρτυρίες των δικών τους, οι γυναίκες καταγγέλλουν κακή ποιότητα του στρατιωτικού εξοπλισμού, προβλήματα με τις προμήθειες φαγητού, έλλειψη ιατρικών προμηθειών, μέχρι και για λιγοστά φτυάρια που μοιράστηκαν για το σκάψιμο χαρακωμάτων.
Άλλες γυναίκες καταγγέλλουν ότι έχουν να λάβουν εδώ και καιρό νέα από τους άντρες και τους γιούς τους και ανησυχούν για το τι μπορεί να τους έχει συμβεί.
Ορισμένοι από τους εφέδρους έχουν ήδη σκοτωθεί. Άλλοι λέγεται ότι έχουν εγκαταλειφθεί στην τύχη τους και λιμοκτονούν. Κάποιες οικογένειες διαμαρτύρονται ότι οι δικοί τους αντιμετωπίζουν κατηγορίες για αθέτηση εντολών ή λιποταξίας και κρατούνται σε άθλιες συνθήκες σε υπόγεια, σε κατεχόμενα εδάφη της Ουκρανίας.
Λύσεις… στα λόγια
Πίσω στη Ρωσία, οι αρχές προσπαθούν να καθησυχάσουν τους εντεινόμενους φόβους των γυναικών. Είναι εξάλλου δύσκολο να στοχοποιηθούν ως «ξένος δάκτυλος» ή «ταραχοποιά στοιχεία». Οι κινητοποιήσεις τους είναι ειρηνικές, τα αιτήματά τους εύλογα και στις δημόσιες εκκλήσεις τους δεν αμφισβητούν τις αποφάσεις της κυβέρνησης. Ούτε καν τους λόγους της ίδιας της επιστράτευσης.
Προσώρας, την συσσωρευμένη αγανάκτηση προσπαθούν να αμβλύνουν οι τοπικές αρχές στις ρωσικές περιφέρειες. Τουλάχιστον στα λόγια.
Τα γραφεία στρατολόγησης διαβεβαιώνουν ότι τα όποια προβλήματα των εφέδρων τα πολεμικά μέτωπα είναι προσωρινά.
Ορισμένοι κυβερνήτες -γράφει σε ανταπόκρισή της από τη Μόσχα η γαλλική εφημερίδα Le Monde- μοιράζουν σε διαμαρτυρόμενες γυναίκες μέχρι και υποσχέσεις ότι θα φέρουν τους δικούς τους στα μετόπισθεν, κυρίως όσων οι μονάδες έχουν αποδεκατιστεί.
Σε ένα από τα βίντεο, μια γυναίκα λέει ότι ο γιος της είχε τηλεφωνήσει από το μέτωπο, λέγοντας ότι μια ομάδα εφέδρων «είχαν μείνει χωρίς διοικητές και πυρομαχικά, πεινούσαν, κρύωναν και ήταν όλοι άρρωστοι. Πού να τους ψάξουμε; Ποιον να ρωτήσουμε; Δεν ξέρουμε».
