Έμφαση στην ισχυροποίηση των διμερών σχέσεων Ελλάδας – Αιγύπτου και την στρατηγική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών έδωσε η υπογραφή της συμφωνίας για τον καθορισμό των ορίων της δικαιοδοσίας και των περιοχών ευθύνης για την Έρευνα και Διάσωση που ταυτίζονται με τα FIR Αθηνών και Καΐρου αντίστοιχα. Η επιλογή του Μεγάρου Μαξίμου να μεταβούν στο Κάιρο όχι ένας αλλά τρεις υπουργοί της κυβέρνησης, έδειξε και την σημασία που επιθυμεί να δώσει η Αθήνα σε αυτή.
Σε μία περίοδο μάλιστα που η Άγκυρα θέλει να κάνει ανοίγματα στην Αίγυπτο, για την Αθήνα ήταν ιδιαίτερα σημαντικό να επαναβεβαιώσει τη στήριξη της στην Αίγυπτο, υπενθυμίζοντας ότι η Ελλάδα είναι και η γέφυρα που αναζητά με την ΕΕ.
Στο Κάιρο την Τρίτη μετέβησαν ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Παναγιωτόπουλος και ο Αναπληρωτής ΥΠΕΞ, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, ενώ στην αποστολή συμμετείχε και ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ, Κωνσταντίνος Φλώρος. Με τις υπογραφές στην συμφωνία για τον καθορισμό περιοχών έρευνας και διάσωσης να βάζουν οι υπουργοί Άμυνας.
Συμφωνία στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου
Μία συμφωνία η οποία όπως τονίστηκε τόσο από τον υπουργό Εξωτερικών, όσο και από τον υπουργό Άμυνας, υπογράφηκε με απόλυτο σεβασμό στους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου. Και την Αθήνα να στρέφει σαφώς το βλέμμα προς την Άγκυρα. Ακόμα και αν διπλωματικές πηγές υπογράμμιζαν ότι η Ελλάδα δεν υπογράφει συμφωνίες με στόχο να αντιταχθεί σε τρίτες χώρες αλλά για να διασφαλίσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα και συμφέροντα.
Η συμφωνία όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το in είναι σε τροχιά ολοκλήρωσης ήδη από τις αρχές του προηγούμενου μήνα. Με το ζήτημα να έχει συζητηθεί και στην προηγούμενη επίσκεψη του Δένδια στην Αίγυπτο, στις 9 Οκτωβρίου. Τότε μάλιστα ο ΥΠΕΞ είχε πάρει μαζί του και ειδικούς συμβούλους επί των θαλασσίων ζωνών και οριοθετήσεων, προκειμένου να λυθούν ενδεχόμενες απορίες, χωρίς ωστόσο να χρειαστεί παρέμβαση, αφού οι αποφάσεις και από το Κάιρο είχαν ληφθεί.
Ελλάδα και Αίγυπτος ωστόσο ήθελαν να κρατήσουν χαμηλούς τόνους μέχρι και την υπογραφή, προκειμένου να μην υπάρξουν και αντιδράσεις από την άλλη πλευρά του Αιγαίου.
Επίθεση φιλίας
Η Τουρκία το τελευταίο διάστημα δείχνει να κλιμακώνει την επίθεση φιλίας προς το Κάιρο, παρά την πρώτη αντίδραση του Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην ανακοίνωση του αιγύπτιου ΥΠΕΞ, Σάμεχ Σούκρι να ανακοινώσει το τέλος των διερευνητικών επαφών. Ο Τσαβούσογλου τότε είχε δείξει ως υπεύθυνη την Αίγυπτο, με τον Ερντογάν να επιχειρεί να πιάσει το νήμα κάνοντας ένα άνοιγμα στο Κάιρο σε επίπεδο δηλώσεων από το Μπαλί και τη σύνοδο των G20.
Το προξενιό μεταξύ του τούρκου προέδρου με τον αιγύπτιο ομόλογο του, Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, έδειξε να γίνεται με τη μεσολάβηση του Εμίρη του Κατάρ στο περιθώριο του Παγκοσμίου Κυπέλλου.
Οι ανακοινώσεις εκατέρωθεν είχαν αναφορές στις παραδοσιακές σχέσεις των δύο χωρών, με την Αίγυπτο να μιλά για «έναρξη της ανάπτυξης των διμερών σχέσεων» με την Τουρκία.
Αμηχανία vs θερμό κλίμα
Στην Αθήνα δηλώνουν ότι δεν ανησύχησαν, ωστόσο κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι κάποια ερωτηματικά και μία αμηχανία υπήρξαν.
Οι ιδιαίτερα θερμές συναντήσεις της Τρίτης σύμφωνα με κάποιες πηγές απάντησαν ικανοποιητικά μην αφήνοντας κανένα περιθώριο αμφιβολιών στην Αθήνα.
Αν και για κάποιους που επιλέγουν να ασκούν κριτική στο Δένδια για την επίσκεψη της περασμένης εβδομάδας στη Λιβύη και το «γεια σας και αντίο» στην Τρίπολη προκειμένου να μην χαιρετίσει την Νάιλα Μανγκούς με το βλέμμα και στο Κάιρο, δεν άξιζαν το αντίτιμο.
Για κάποιους άλλους πάλι όχι.
Οι υπέρμαχοι της στάσης Δένδια υπογραμμίζουν ότι η Αίγυπτος παρά τις δηλώσεις μπροστά στις κάμερες δύσκολα θα προχωρήσει σε ταχεία αποκατάσταση και κυρίως σε σχέση εμπιστοσύνης με την Άγκυρα. Υπογραμμίζουν τα διαφορετικά συμφέροντα στη Λιβύη με το Κάιρο να διατηρεί ισχυρούς δεσμούς με το σύστημα της Βεγγάζης και να καλεί ανοιχτά τον ΟΗΕ να σταματήσει να κλείνει τα μάτια και να αναλάβει δράση για τη διενέργεια εκλογών. Επαναλαμβάνοντας ότι η θητεία της κυβέρνησης της Τρίπολης έχει λήξει. Εκτός από τα ζητήματα στη Λιβύη οι σχέσεις Ερντογάν – Μουσουλμανικής Αδελφότητας αποτελεί casus belli – μέχρι σήμερα – για το Σίσι.
Θετικό πρόσημο
Σε κάθε περίπτωση ωστόσο κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι στο δικό της πλαίσιο η υπογραφή της συμφωνίας Ελλάδας – Αιγύπτου και στον τομέα της έρευνας και διάσωσης έχει θετικό πρόσημο.
Ακόμα και αν δεν μπορεί να πει κανείς ότι – ρεαλιστικά – ακυρώνει το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019, εντούτοις είναι ένα βήμα ενίσχυσης των ελληνικών θέσεων. Ενώ την ίδια στιγμή αποτελεί μία διακρατική συμφωνία η οποία υπεγράφη επί τη βάσει του διεθνούς δικαίου και βρίσκεται απέναντι στην προσπάθεια της Άγκυρας να δημιουργήσει νέα τετελεσμένα, όταν το 2020 αποφάσισε μονομερώς να επεκτείνει τη δική της περιοχής έρευνας και διάσωσης, ταυτίζοντας την με τα όρια της «Γαλάζιας Πατρίδας».
Όσο για το μέλλον στη σχέση Ερντογάν – Σίσι θα φανεί.
