Στη μνήμη του Νίκου Μαρκούλη που πυροβολήθηκε θανάσιμα στην πλατεία Βάθης από υπαξιωματικό του Στρατού στις 17 Νοέμβρη 1973, αναδημοσιεύω αυτό το «ντεμοντέ» για πολλούς κείμενο.
Ναί, αυτό ακριβώς.
Είμουν λίγο πιο πάνω, Νικηταρά 2, στου Βίκτωρα Παπαζήση με τον Δήμο Μαυρομάτη και ακούγαμε πυροβολισμούς.
Αλλα έτσι γίνεται με τη μνήμη: έρχεται μετά το γεγονός και πάρα ταύτα είναι πρώτη. Οπότε, τι «ντεμοντέ»;
«Σε ιστορικά φαινόμενα όπως η διαμαρτυρία [«114,» «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία» και «Πολυτεχνείο»] βρίσκουμε πάντα μια πλευρά που δεν μπορεί να αναχθεί σε κοινωνικούς προκαθορισμούς και σε σειρές αιτίων και αιτιατών, κι αυτή η πλευρά είναι το συμβάν. Στους ιστοριογράφους αυτό το πράγμα δεν αρέσει• πάντα, κατόπιν εορτής, θα αποκαταστήσουν την αιτιότητα. Εν τούτοις, το συμβάν οριοθετεί μια απαγκίστρωση και μια ρήξη αναφορικά με τη σειρά αιτιοτήτων. Το συμβάν διακλαδώνεται, παρεκκλίνει από τον νόμο, είναι μια ασταθής κατάσταση η οποία εγκαινιάζει ένα χώρο δυνατοτήτων…. Έτσι, είναι κάθε φορά δυνατό για ένα συμβάν να συναντήσει αντιμαχίες, να κριθεί αυστηρά, να παρερμηνευθεί ή και να προδοθεί. Αλλά δεν παύει ποτέ να μιλά για κάτι το αξεπέραστο. Ο Μάης του 1968 [και το Πολυτεχνείο] ανήκουν στην τάξη των καθαυτό συμβάντων, ελεύθερα από κάθε συνηθισμένη και νομοθετική αιτιότητα. Το 1968 [και το 1973] χαρακτηρίζονται από κάθε λογής ταραχές, χειρονομίες , λόγους, ανοησίες, ψευδαισθήσεις, αλλά δεν είναι αυτά που στ’ αλήθεια μετρούν. Αυτό που μετράει είναι ότι ο Μάης [κι ο Νοέμβρης] αποτέλεσαν ένα φαινόμενο διορατικότητας – είναι σαν η κοινωνία με μιας να είδε και να συνειδητοποίησε το ανυπόφορο που κουβαλούσε πάνω της και ταυτόχρονα την δυνατότητα για κάτι διαφορετικό… H δυνατότητα δεν προϋπάρχει του συμβάντος, δημιουργείται από το συμβάν. Τα συμβάντα δημιουργούν μια νέα ύπαρξη, παράγουν μια νέα υποκειμενικότητα, καινούριες σχέσεις με το σώμα, με τον χρόνο, τη σεξουαλικότητα, το περιβάλλον, την κουλτούρα και τη δουλειά. Κάθε φορά που έχουμε μια κοινωνική μετάπλαση, δεν αρκεί να ιχνηλατούμε αποτελέσματα και αιτίες, σύμφωνα με τις οικονομικές και πολιτικές γραμμές της αιτιότητας. Η κοινωνία πρέπει να είναι έτοιμη να δημιουργήσει συλλογικότητες οι οποίες να αντικατοπτρίζουν την καινούρια υποκειμενικότητα, έτσι ώστε να φανεί ότι η κοινωνία αυτή επιθυμεί και καλωσορίζει την αλλαγή. Αυτή είναι η ακριβής σημασία της αντίστροφης υλοποίησης.»
Gilles Deleuze et Félix Guattari, “Mai 68 n’ a pas eu lieu.” Les Nouvelles littéraires 3-9 Mai, 1984, p. 75-76, σε μετάφραση [και προσθήκες] του Κωνσταντίνου Μπουντά.
