Την πρώτη, φορτισμένη επέτειο για το Πολυτεχνείο ας την αφήσουμε απ’ έξω. Το αίμα αθώων παιδιών που όρθωσαν το ανάστημά τους στη Χούντα, πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, ήταν ακόμη ζεστό.
Ο φόβος κυριαρχούσε ακόμη το 1974, αλλά και η ελπίδα για μια πιο στέρεη, πιο πλέρια, πιο διάφανη Δημοκρατία ήταν διάχυτη παντού. Σε όλη την Ελλάδα.
Κυρίως σε εκείνους τους Ελληνες που αντιστάθηκαν πραγματικά στην επταετή Χούντα, κι όχι στα φοβισμένα ανθρωπάκια που βολεύτηκαν με τα χιλιάρικα του Παπαδόπουλου και με τα φτυάρια που καθημερινά άνοιγαν λάκκους για νέα κτίρια και δρόμους.
Ούτε στους βολεμένους νοικοκύρηδες που σιώπησαν στο έγκλημα που συντελέστηκε κατά της Ελλάδας επί επτά συνεχή χρόνια. Της Ελλάδας της κοιτίδας της Δημοκρατίας, των πολιτικών αγώνων για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ατομικές ελευθερίες.
Οι φοβισμένοι, οι βολεμένοι, οι εθελόδουλοι αλλά και όσοι εξαργύρωσαν τον αγώνα τους, δεν είχαν καμιά θέση στην πρώτη επέτειο για το έπος του Πολυτεχνείου.
Όμως, από τότε, 48 χρόνια τώρα, αυτή την περίοδο ακούμε ουσιαστικά τα ίδια και τα ίδια. Τυποποιημένα δελτία τύπου και δηλώσεις για το Πολυτεχνείο και τα μηνύματά του.
Ιδια λουλούδια, σχεδόν πλαστικά, να κατατίθενται στο μνημείο, ίδιες πορείες, ίδια συνθήματα, ίδια επεισόδια. Το κορυφαίο γεγονός για την Ελλάδα, από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, έχει μετατραπεί σε πανηγύρι για λίγους.
Για ποιους;
Κατ’ αρχάς για το πολιτικό σύστημα που τρέφεται από τους αγώνες που έκαναν άλλοι, αγώνες που αυτοί βλέπουν μόνο στα βίντεο, και που δεν θα τολμούσαν ουδέποτε να κάνουν όσα έκαναν το 1973 οι νέοι του Πολυτεχνείου.
Βολεμένοι νεολαίοι των κομμάτων που ονειρεύονται τα δικά τους Πολυτεχνεία, κάνοντας οργισμένες ή σπαραξικάρδιες αναρτήσεις στα social media, με στόχο… μια θέση στον κομματικό ή κρατικό μηχανισμό. Αγωνιστές του Facebook και του Instagram, που κάνουν… στόρι από το Πολυτεχνείο και μετά τρέχουν στην τηλεόραση να δουν GNTM.
Μεσήλικες πολιτικοί που δίνουν το παρών στο Πολυτεχνείο, ίσως και στην πορεία προς την Αμερικανική Πρεσβεία, θυμίζοντάς μας ότι υπάρχουν μόνο μέσα από τα οράματα και τους αγώνες άλλων. Κι όχι από τους δικούς τους αγώνες για πραγματική δημοκρατία, κοινωνική ευημερία και προάσπιση των ατομικών και συλλογικών ελευθεριών.
Με υποκριτικές ανακοινώσεις και «τσιτάτα» κλεμμένα από ποιητές και συγγραφείς, έτσι για να συνδεθούν με εκείνη τη λαμπρή στιγμή της σύγχρονης ιστορίας. Ποιοι; Οι πολιτικοί που έχουν ενσωματωθεί μέσα στο πολιτικο-οικονομικό σύστημα κι έχουν γίνει χειρότεροι κι από αυτούς που κρίνουν δημόσια.
Αλλά και οι μεγαλύτεροι πολιτικοί. Η περίφημη «Γενιά του Πολυτεχνείου» που έπιασε θέσεις σε βουλευτικά και υπουργικά γραφεία, που πλούτισε ξεπουλώντας τις λίγες στιγμές που βρέθηκε μέσα κι έξω από τον τόπο του μαρτυρίου.
Όμως, και οι οργισμένοι νέοι που κάθε χρόνο αμαυρώνουν την επέτειο, δεν έχουν καμιά θέση στον εορτασμό. Μιλώ για τους «επαγγελματίες μπαχαλάκηδες» που προετοιμάζονται για πόλεμο, που σπάζουν περιουσίες μεροκαματιάρηδων, που διαλύουν τα πάντα στο διάβα τους, στο όνομα ενός ψευτοακτιβισμού και μιας «αντίστασης» στο κατεστημένο.
48 χρόνια μετά την πρώτη επέτειο, τίποτε δεν έχει αλλάξει. Ένα διαρκές déjà vu, όπου ο καθένας έχει το ρόλο που του ανατέθηκε ή που ο ίδιος επέλεξε.
Το πραγματικό νόημα του Πολυτεχνείου βρίσκεται στις καρδιές όσων το έζησαν και δεν βολεύτηκαν με λιγότερο ουρανό και περισσότερη «ενσωμάτωση» στο σύστημα.
Ανήκει στους σιωπηλούς ανθρώπους που σηκώνουν τη γροθιά τους σε κάθε διαδήλωση, διεκδικώντας τα αυτονόητα, κι όχι στους «πλιατσικολόγους», που δήθεν αντιστέκονται στο σύστημα. Σ’ αυτούς που δακρύζουν πραγματικά μπροστά στο μνημείο.
Ανήκει σε εκείνους που κάνουν καθημερινά πράξη τις αξίες του σεβασμού στον συνάνθρωπο, της αξιοπρέπειας στο σπίτι τους, στην κοινωνία, στον εργασιακό τους χώρο. Αλλά και της αλληλεγγύης, της προσπάθειας για ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά, των δημοκρατικών πεποιθήσεων που δεν έχουν γίνει όχημα για την πολιτική τους ανέλιξη.
Αυτά πρέπει να διαφυλάξουμε και να διατρανώσουμε από τα μηνύματα του Πολυτεχνείου.
Ψωμί. Γιατί ζούμε σε μια εποχή που ούτε και το ψωμί είναι αυτονόητο.
Παιδεία, γιατί ζούμε σε μια χώρα που η αριστεία θεωρείται αμάρτημα, που τα Πανεπιστήμια έχουν παραδοθεί στην ανομία, που οι άξιοι νέοι, οι οποίοι βλέπουν το μέλλον τους να προδιαγράφεται δυστοπικό, εγκλωβίζονται σε αμφιθέατρα και αίθουσες, στεγνές από πραγματικές γνώσεις. Και κυρίως από την εκπαίδευση της ενσυναίσθησης.
Ελευθερία, γιατί ζούμε σε μια Ελλάδα η οποία αυτή την περίοδο σπαράσσεται από το σκάνδαλο των υποκλοπών. Σε μια χώρα που το αυτονόητο δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης, με κάθε τρόπο, τίθεται υπό αμφισβήτηση.
Άλλη θα έπρεπε να είναι, λοιπόν, η γιορτή του Πολυτεχνείου. Μια πραγματική γιορτή της Δημοκρατίας, κι όχι ένα πανηγυράκι για λίγους.
