Όπως συμβαίνει συχνά, ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν ήταν παρών για να μεταφέρει τα άσχημα νέα. Την ημέρα που η Ρωσία ανακοίνωσε την υποχώρηση των στρατευμάτων της από την Χερσώνα της Ουκρανίας, ο Ρώσος ηγέτης περιόδευε σε νευρολογικό νοσοκομείο της Μόσχας, χωρίς να κάνει καμία αναφορά στη μνημειώδη απόφαση.
Αντ’ αυτού ήταν ο υπουργός Άμυνας της Ρωσίας, Σεργκέι Σοϊγκού, και ο διοικητής στην Ουκρανία, στρατηγός Σεργκέι Σουροβίκιν, που εξήγησαν σε μια τηλεοπτική ανταλλαγή απόψεων ότι η διατήρηση της Χερσώνας δεν ήταν πλέον βιώσιμη, γράφει ο βρετανικός Guardian.
Η εκκωφαντική σιωπή του Πούτιν
Η σιωπή του Πούτιν φάνηκε ακόμη πιο εκκωφαντική την Πέμπτη, σχολιάζει η εφημερίδα, καθώς το υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε στην καθημερινή του ενημέρωση ότι «σύμφωνα με το εγκεκριμένο σχέδιο» άρχισε να υποχωρεί από τη Χερσώνα, τη μοναδική περιφερειακή πρωτεύουσα που κατέλαβε η Μόσχα από την έναρξη του πολέμου.
«Ο Πούτιν δεν θέλει να μεταφέρει τα άσχημα νέα και να αναλάβει την ευθύνη για αυτή την υποχώρηση», δήλωσε ένας πρώην ανώτερος αξιωματούχος του υπουργείου Άμυνας, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας, για να αποφύγει αντίποινα.
«Δεν θέλει να συνδεθεί με την αποτυχία. Αυτός είναι ο τρόπος λειτουργίας του εδώ και χρόνια», προσέθεσε ο αξιωματούχος, επισημαίνοντας μια προηγούμενη στρατιωτική υποχώρηση από τη βορειοανατολική περιοχή Χάρκοβο, την οποία ο Πούτιν αγνόησε ομοίως, περνώντας την ημέρα του στα εγκαίνια μιας γιγαντιαίας ρόδας λούνα παρκ.
Ξέρει πότε να υποχωρεί
Ειδικοί που παρακολουθούν στενά τον Πούτιν είπαν ότι η απόφασή του να εγκαταλείψει τη Χερσώνα ήταν επίσης μια υπενθύμιση της ετοιμότητάς του να κάνει τακτικές παραχωρήσεις όταν στριμώχνεται.
«Είναι λάθος να λέμε ότι ο Πούτιν δεν υποχωρεί ποτέ ή δεν κάνει πίσω. Αυτό απλώς δείχνει και πάλι ότι ο Πούτιν μπορεί να είναι πραγματιστής», δήλωσε η Τατιάνα Στανόβαγια, πολιτική αναλύτρια στην εταιρεία αναλύσεων R Politik. «Η απόφαση αυτή ήταν σαφώς πολύ συναισθηματική γι’ αυτόν, αλλά την πήρε. Μπορεί να είναι λογικός».
Ο πρώην αξιωματούχος του υπουργείου Άμυνας δήλωσε ότι η υποχώρηση από την Χερσώνα εξέθεσε περαιτέρω την άσχημη στρατιωτική κατάσταση της Μόσχας στο έδαφος, η οποία ήταν πολύ κραυγαλέα για να την αγνοήσει ο Πούτιν.
Αλλαγή στρατηγικής η υποχώρηση από την Χερσώνα
Στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες προέβλεπαν εδώ και εβδομάδες ότι η Ρωσία θα δυσκολευόταν να κρατήσει τη Χερσώνα, καθώς δεν θα μπορούσε πλέον να υποστηρίξει τα στρατεύματα που έχουν αποκοπεί κυρίως από τις γραμμές ανεφοδιασμού τους.
«Έφτασε η στιγμή που ο Πούτιν απλά δεν μπορούσε να αγνοήσει πλέον τις προειδοποιήσεις του Σουροβίκιν», δήλωσε ο πρώην αξιωματούχος. «Ο ουκρανικός στρατός απλά είχε το πάνω χέρι στη Χερσώνα».
Σύμφωνα με εκθέσεις των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών που επικαλέστηκαν οι New York Times τον Σεπτέμβριο, ο Ρώσος πρόεδρος είχε απορρίψει εκείνο τον μήνα τα αιτήματα των διοικητών του στο πεδίο της μάχης να υποχωρήσουν από τη Χερσώνα.
Η απόφαση να αποσυρθεί, επομένως, φαίνεται να σηματοδοτεί μια σημαντική αλλαγή στον τρόπο σκέψης του.
Ο Πούτιν δεν βιάζεται
Σύμφωνα με τον πρώην αξιωματούχο του ρωσικού υπουργείου Άμυνας, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι βρίσκεται σε τακτική επαφή με τους πρώην συναδέλφους του, ο Πούτιν σκοπεύει να «παγώσει» τη σύγκρουση, ενώ ο πολύπαθος στρατός του θα ανασυντάσσεται και θα εκπαιδεύει το μεγάλο αριθμό των πρόσφατα επιστρατευμένων ανδρών που, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, ξεπερνούν τις 300.000 που είχαν αρχικά ανακοινωθεί.
«Ο Πούτιν δεν βιάζεται. Το βλέπει αυτό ως μια μεγαλύτερης κλίμακας σύγκρουση με τη Δύση», τόνισε ο αξιωματούχος. «Είναι καιροσκόπος από τη φύση του. Η στρατηγική του τώρα είναι να δει πώς θα είναι τα πράγματα μέχρι το τέλος του χειμώνα και μετά να επανεκτιμήσει την κατάσταση».
Η υποχώρηση στη Χερσώνα είναι η τελευταία σε μια σειρά στρατιωτικών ηττών για τη Ρωσία. Αλλά ενώ η επίθεση του Κιέβου στο Χάρκοβο προκάλεσε την αποδιοργάνωση των ρωσικών μονάδων και μια άνευ προηγουμένου ρήξη στο εσωτερικό της ρωσικής άρχουσας τάξης, η απόφαση της Τετάρτης αντιμετωπίστηκε με κατανόηση από ορισμένους από τους πιο επιθετικούς επικριτές της διεξαγωγής της στρατιωτικής εκστρατείας.
Ο Σουροβίκιν χρεώνεται το κόστος για λογαριασμό του Πούτιν
Ορισμένοι αναλυτές είδαν στο διορισμό του Σουροβίκιν τον Οκτώβριο ότι το Κρεμλίνο αναζητούσε έναν σεβαστό στρατιωτικό διοικητή, για να αναλάβει το πολιτικό πλήγμα της υποχώρησης.
«Ήταν προφανές ότι ο διορισμός του Σουροβίκιν και οι έπαινοι που του αποδόθηκαν οφείλονταν – τουλάχιστον, εν μέρει – στην ανάγκη να δημιουργηθεί μια φιγούρα με εντολή για ‘επαίσχυντες’ ενέργειες, που ο Πούτιν δεν ήθελε να αναλάβει», δήλωσε ο Αλεξάντερ Μπάουνοφ, πολιτικός αναλυτής στη δεξαμενή σκέψης «Carnegie Endowment for International Peace».
«Ο Σουροβίκιν είναι το τέλειο πρόσωπο για να ανακοινώσει την υποχώρηση», δήλωσε ομοίως ο πρώην αξιωματούχος του ρωσικού υπουργείου Άμυνας, ο οποίος έχει συνεργαστεί στο παρελθόν με τον στρατηγό. «Ο Σουροβίκιν δεν έχει εχθρούς εντός του συστήματος και δεν μπορεί να κατηγορηθεί ότι δεν κατανοεί τη στρατιωτική κατάσταση».
Η Ρωσία δεν ήθελε ένα νέο Χάρκοβο
Στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες δήλωσαν επίσης ότι η Ρωσία φαίνεται να επιθυμεί να αποφύγει τα λάθη τακτικής που έγιναν κατά τη διάρκεια της χαοτικής και ανοργάνωτης υποχώρησης από το Χάρκοβο, η οποία έφερε εκατοντάδες εγκαταλελειμμένα ρωσικά βαρέα τεθωρακισμένα στα χέρια της Ουκρανίας.
Οι ρωσικές δυνάμεις ξόδεψαν εβδομάδες πριν από την ανακοίνωση της υποχώρησης, οχυρώνοντας αμυντικές θέσεις στην ανατολική όχθη του ποταμού Δνείπερου, όπου αναμένεται τώρα να λάβει θέσεις ο υπόλοιπος στρατός.
«Εάν η Ρωσία μπορέσει να αποσύρει τις μονάδες της χωρίς μεγάλες απώλειες, πιθανότατα θα είναι σε ισχυρότερη θέση για να κρατήσει τα υπάρχοντα μέτωπά της, επειδή μπορεί να μετακινήσει ευκολότερα αυτές τις αναστροφές για να κρατήσει το Ντονμπάς και τη Ζαπορίζια», δήλωσε ο Ρομπ Λι, ανώτερος συνεργάτης του Ινστιτούτου Έρευνας Εξωτερικής Πολιτικής, ενός think tank με έδρα τις ΗΠΑ. «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο τρόπος με τον οποίο θα διεξαχθεί η υποχώρηση είναι κρίσιμος».
Γιατί οι Ρώσοι πολίτες θα δουν θετικά την απώλεια της Χερσώνας
Η απώλεια της Χερσώνας μπορεί επίσης να αντιμετωπιστεί θετικά από ορισμένους Ρώσους πολίτες, που σοκαρίστηκαν από την απόφαση του Πούτιν να διατάξει μια επιστράτευση, η οποία ακολουθήθηκε από αναφορές για μαζικές απώλειες κακώς προετοιμασμένων κληρωτών, δήλωσε ο Andrei Kolesnikov, ανώτερος συνεργάτης στο Carnegie Endowment for International Peace, ο οποίος έχει μελετήσει τη στάση της κοινής γνώμης απέναντι στον πόλεμο στην Ουκρανία.
Επισήμανε μια πρόσφατη δημοσκόπηση, μάλιστα, που έδειξε ότι ενώ το 44% των Ρώσων εξακολουθεί να «υποστηρίζει» σίγουρα τις ενέργειες του ρωσικού στρατού, μόνο το 22% ήταν «σίγουρα» υπέρ της συνέχισης του πολέμου.
«Μεγάλα τμήματα της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένων των τμημάτων που υποστηρίζουν τον Πούτιν, έχουν κουραστεί από τον πόλεμο και κάθε μείωση των απωλειών είναι ένα πλεονέκτημα για τον Πούτιν», σημείωσε ο Kolesnikov.
Δεν αποτελεί έκπληξη, πρόσθεσε, το γεγονός ότι ο Σοϊγκού και ο Σουροβίκιν τόνισαν τη διατήρηση της ανθρώπινης ζωής ως το κύριο κίνητρο πίσω από την υποχώρηση από τη Χερσώνα.
«Στο φόντο των ανησυχιών που δημιουργήθηκαν από την επιστράτευση, είναι μάλλον απερίσκεπτο να οργανωθεί μια μεγάλη άμυνα της Χερσώνας, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε σφαγή», όπως είπε.
Η απρόσμενη επίθεση του Ντούγκιν
Ωστόσο, η ανακοίνωση της Τετάρτης δεν ικανοποίησε τους πάντες. «Η Χερσώνα έχει παραδοθεί. Αν δεν σας ενδιαφέρει αυτό, τότε δεν είστε Ρώσοι. Αν αυτό δεν πόνεσε, δεν αξίζετε τίποτα», δήλωσε ο Αλεξάντερ Ντούγκιν, ένας ακροδεξιός εθνικιστής, η κόρη του οποίου σκοτώθηκε νωρίτερα φέτος σε βομβιστική επίθεση.
Ο Ντούγκιν, στη συνέχεια, προχώρησε σε μία ανάρτηση στο κανάλι του στο Telegram, για να ασκήσει μια σπάνια κριτική, που φάνηκε να απευθύνεται στο Κρεμλίνο: «Ο πόλεμος πρέπει να γίνει πόλεμος του λαού, με την πλήρη έννοια του όρου. Αλλά η κυβέρνηση πρέπει να γίνει για το λαό. Και όχι αυτό που είναι τώρα».
