Κατά 75 μονάδες βάσης αύξησε το βασικό της επιτόκιο δανεισμού η Τράπεζα της Αγγλίας, με φόντο τον πληθωρισμό στη Μ. Βρετανία στο 10,1% τον Σεπτέμβριο, το υψηλότερο ποσοστό από το 1989.
Είναι η όγδοη συνεχόμενη αύξηση στην οποία προχωρά η τράπεζα, και παρά τις εκτιμήσεις της αγοράς ότι πιθανότατα θα είναι η τελευταία, η ανακοίνωση που συνοδεύει την απόφαση αφήνει ανοικτό παράθυρο για νέες ανάλογες κινήσεις.
Για την ώρα, πάντως, ο αυξημένος πληθωρισμός δεν αφήνει περιθώρια στην ΒοΕ να χαλαρώσει την σφιχτή νομισματική της πολιτική. Οι οικονομολόγοι της Goldman Sachs μείωσαν τη Δευτέρα τις εκτιμήσεις τους για την ανάπτυξη του Ηνωμένου Βασιλείου το 2023 από το -1% σε -1,4%, λόγω της αυστηρής δημοσιονομικής πολιτικής του νέου πρωθυπουργού, Ρίσι Σούνακ. Οι αναλυτές πιστεύουν ότι η κεντρική τράπεζα θα αρχίσει να αναθεωρεί την στάση της σύντομα, καθώς ο συνδυασμός πολύ υψηλών επιτοκίων και αρνητικής ανάπτυξης πιθανότατα θα οδηγούσε την Μ. Βρετανία σε ύφεση.
Το σκεπτικό της απόφασης
Όπως αναφέρει στην ανακοίνωσή της η Επιτροπή Νομισματικής Πολιτικής (MPC) της Τράπεζας της Αγγλίας, στόχος είναι η επίτευξη του στόχου του πληθωρισμού 2% με τρόπο που βοηθά στη διατήρηση της ανάπτυξης και της απασχόλησης. Στη συνεδρίαση που έληξε στις 2 Νοεμβρίου 2022, το MPC ψήφισε με πλειοψηφία 7-2 υπέρ της αύξησης του τραπεζικού επιτοκίου κατά 0,75 ποσοστιαίες μονάδες, στο 3%.
Στην ανακοίνωση διευκρινίζεται ότι ένα μέλος τάχθηκε υπέρ αύξησης των επιτοκίων κατά 0,5 ποσοστιαίες μονάδες στο 2,75%, και ένα μέλος υπέρ ακόμα μικρότερης αύξησης κατά 25 μονάδες βάσης.
Όπως αναφέρεται στη συνοδευτική Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής του Νοεμβρίου, οι ενημερωμένες προβλέψεις της MPC για τη δραστηριότητα και τον πληθωρισμό περιγράφουν μια πολύ προκλητική προοπτική για την οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου.
Εξελίξεις
Από την προηγούμενη πρόβλεψη της MPC, υπήρξαν σημαντικές εξελίξεις στη δημοσιονομική πολιτική. Η αβεβαιότητα σχετικά με τις προοπτικές για τις λιανικές τιμές της ενέργειας στο Ηνωμένο Βασίλειο μειώθηκε σε κάποιο βαθμό μετά από περαιτέρω κρατικές παρεμβάσεις.
Το ΑΕΠ αναμένεται να μειωθεί κατά περίπου ¾% κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2022, εν μέρει αντανακλώντας τη συμπίεση των πραγματικών εισοδημάτων από τις υψηλότερες παγκόσμιες τιμές ενέργειας και εμπορεύσιμων αγαθών. Η πτώση της δραστηριότητας γύρω στα τέλη του τρέχοντος έτους αναμένεται να είναι λιγότερο έντονη από ό,τι τον Αύγουστο. Η αγορά εργασίας παραμένει σφιχτή, αν και υπάρχουν ενδείξεις ότι η ζήτηση εργασίας έχει αρχίσει να μειώνεται.
Ο πληθωρισμός ήταν 10,1% τον Σεπτέμβριο και προβλέπεται να ανέλθει σε περίπου 11% το τέταρτο τρίμηνο του 2022, χαμηλότερος από ό,τι αναμενόταν τον Αύγουστο, αντανακλώντας τον αντίκτυπο του EPG. Ο πληθωρισμός υπηρεσιών έχει αυξηθεί. Η ονομαστική ετήσια αύξηση των τακτικών μισθών του ιδιωτικού τομέα αυξήθηκε σε 6,2% το τρίμηνο έως τον Αύγουστο, 0,6 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα από ό,τι αναμενόταν στην Έκθεση Αυγούστου.
Στην κεντρική πρόβλεψη της MPC για τον Νοέμβριο, η οποία εξαρτάται από την ανοδική πορεία των επιτοκίων της αγοράς, το ΑΕΠ προβλέπεται να συνεχίσει να μειώνεται καθ’ όλη τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του 2023 και του 2024, καθώς οι υψηλές τιμές ενέργειας και οι ουσιαστικά πιο αυστηρές χρηματοοικονομικές συνθήκες επιβαρύνουν τις δαπάνες.
Η πλειοψηφία της επιτροπής κρίνει ότι, εάν η οικονομία εξελιχθεί σε γενικές γραμμές σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις της Έκθεσης Νομισματικής Πολιτικής, ενδέχεται να απαιτηθούν περαιτέρω αυξήσεις στο τραπεζικό επιτόκιο για μια βιώσιμη επιστροφή του πληθωρισμού στον στόχο.
Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικές αβεβαιότητες γύρω από τις προοπτικές. Η Επιτροπή συνεχίζει να κρίνει ότι, εάν οι προοπτικές υποδηλώνουν πιο επίμονες πληθωριστικές πιέσεις, θα ανταποκριθεί σθεναρά, όπως απαιτείται.
Η MPC θα λάβει τα απαραίτητα μέτρα για να επαναφέρει τον πληθωρισμό στο στόχο του 2% με βιώσιμο τρόπο μεσοπρόθεσμα, σύμφωνα με τις αρμοδιότητές της, αναφέρει στην ανακοίνωση και προσθέτει, ότι θα εξετάζει και θα αποφασίζει το κατάλληλο επίπεδο τραπεζικού επιτοκίου σε κάθε συνεδρίαση.
Επικίνδυνη η υπερβολική σύσφιγξη
Ο επικεφαλής οικονομολόγος της Deutsche Bank στη Μ. Βρετανία, Σανσάι Ράζα, επεσήμανε σε σημείωμά του τους κινδύνους που ενέχονται στο ενδεχόμενο υπερβολικής σύσφιγξης της νομισματικής πολιτικής, υπογραμμίζοντας πως «υπάρχουν όρια στη σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής και ένα ενδεχόμενο μελλοντικό επιτόκιο 5% θα οδηγήσει σε περαιτέρω πίεση τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις».
Η Deutsche Bank αναμένει ότι τα επιτόκια θα φθάσουν έως το 4,5% τον Μάιο του 2023, μειωμένα σε σύγκριση με την προηγούμενη πρόβλεψή της για 4,75%, λόγω της μεταστροφής της βρετανικής δημοσιονομικής πολιτικής και των προοπτικών της χώρας για επιστροφή στο μονοπάτι της ανάπτυξης.
Αισιοδοξία στις αγορές λόγω Σούνακ
Ο νέος πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Ρίσι Σούνακ έχει διαφορετική αντίληψη από την προκάτοχό του και αναμένεται να σκληρύνει την δημοσιονομική πολιτική,ευθυγραμμίζοντάς τη με τη νομισματική πολιτική της Τράπεζας της Αγγλίας.
Ο «δύσκολος» δρόμος του Σούνακ έχει μειώσει την αναστάτωση στις διεθνείς αγορές και γεμίζει με αισιοδοξία τους αναλυτές ότι η Μ. Βρετανία θα αρχίσει σταδιακά να βελτιώνει την ταλαιπωρημένη οικονομία της.
